آیا کوفه مقرّ حکومت حضرت مهدی(عج) می شود؟
بی وفایی کوفیان نزد همه معروف است بی وفاییشان نسبت به امام علی علیه السلام و ماجرای نامه های هزارتایی برای دعوت امام حسین علیه السلام کاملا آشکار است. در تاریخ‌ اسلام‌ شهر کوفه‌ عراق‌ مَثَل‌ بی‌وفایی‌ است‌ و مردمان‌ آن‌ شهر به‌ پیمان‌ شکنی‌ شهره‌ شده‌اند، با این حال در بعضی روایات که به جزئیات حکومت امام زمان(عج) اشاره شده است، نامی از کوفه نیز برده شده است، با شنیدن نام کوفه بعنوان مقر حکومتی امام زمان(عج) این سؤال مطرح می شود که چرا کوفه معین شده به عنوان مقرّ حکومتی آن حضرت با این که کوفه سابقة بی وفایی داشته است در جواب باید گفت: اولاً: ارادة الهی به این تعلق گرفته که حکومت جهانی آن حضرت، با مرکزیت کوفه مستقر شود و نهضتی که نوید آن را خاتم الانبیا صلّی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السّلام جملگی داده‌ اند و بسیار بر آن تاکید کرده اند برخی از ناحیه پروردگار مشخص شده که شروع انقلاب آن حضرت از مکه باشد و بعدها مقر حکومت او هم در کوفه باشد. ثانیاً: بی وفایی مردم کوفه در برهه ای از زمان دلیل نمی شود که آینده ای که معلوم نیست چه زمانی است باز مردم آن جا متصف به بی وفایی باشند. آینده برای ما معلوم نیست به علاوه این که بی وفایی مردم کوفه در زمان امام علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام باعث بی اعتبار کردن آن سامان نمی شود چون که در روایاتی از ائمه اطهار نقل شده که کوفه و اهل آن را مورد مدح قرار می دهند که از آن جمله این روایات می‌ باشند. عبدالله بن ولید می گوید بر امام صادق علیه السلام وارد شدیم در زمان مروان آن حضرت به ما فرمود شما از کجایید (اهل کجایید) ما گفتیم: از اهل کوفه. حضرت فرمود: نیست سرزمینی از سرزمینها و شهری از شهرها که بیشتر از اهل کوفه به ما محبت داشته باشد (یعنی اهل کوفه بیشتر از تمام شهرها به اهل بیت محبّت می‌ ورزند)....[1] اگر این روایت را خاص آن زمان بدانیم بالاخره این نتیجه را می گیریم که بی وفایی زمان خاصی باعث نمی‌شود که در هر زمان آنها اهل مکه باشند بلکه در زمان امام صادق علیه السلام مورد مدح آن حضرت قرار می گیرند. در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام نقل شده که حضرت فرمود: ولایت ما بر آسمانها و زمین و کوهها و شهرها عرضه شد و هیچ کدام ولایت ما را چون اهل کوفه قبول نکردند.[2] پس با وجود این روایات معلوم می شود بی وفایی گروهی خاصی باعث نمی شود که در تمام زمانها اهالی یک شهر متهم به بی وفایی گردند. بلکه در هر زمانی باید اهل آن جا را به خصوصه مورد امتحان قرار داد تا معلوم شود آیا مؤمنان راسخی در اهداف خود هستند یا نه. ثالثاً: مکان کوفه مکان مقدسی است شاید به اعتبار قداستی که دارد خداوند اراده فرموده که مقر حکومتی تنها منجی عالم و یگانه مصلح جهانی در این مکان مقدس باشد (ما که از مصالح و حکمت الهی بی‌خبریم) و این ربطی به وضعیت مردم آن جا ندارد که آیا در تاریخ سابقه خوبی دارند یا ندارند. روایاتی در این باب وجود دارد که دلالت بر قداست مکان کوفه می باشد از جمله این روایات: امام صادق علیه السلام می‌فرماید: کوفه باغی از باغهای بهشت است در آن قبر نوح و ابراهیم و... قبر سید اوصیاء امیر المؤمنین آن جاست.[3] امام صادق علیه السلام می‌فرماید: یک درهم انفاق در کوفه مانند 100 درهم انفاق در غیر کوفه به حساب می آید و دو رکعت نماز خواندن در کوفه 100 رکعت به حساب می آید.[4] رابعاً: حتی‌ بر فرض‌ اینکه‌ بپذیریم‌ اهل‌ کوفه‌ همگی‌ و همواره‌ دارای‌ چنین‌ ویژگی‌ هستند می‌توان‌ گفت‌ که‌؛ ما روایاتی‌ در باب‌ نشانه‌های‌ ظهور داریم‌ که‌ اشاره‌ به‌ تخریب‌ کامل‌ کوفه‌ و قتل‌ عام‌ کلیه‌ ساکنان‌ آن‌ به‌ دست‌ سفیانی‌ دارند؛ که‌ از جمله‌ می‌توان‌ به‌ این‌ روایات‌ اشاره‌ کرد: سپاه‌ سفیانی‌ وارد کوفه‌ می‌شوند و احدی‌ را فرو نمی‌گذارند جز اینکه‌ به‌ قتل‌ می‌رسانند.[5] سفیانی‌ سپاهی‌ را به‌ سوی‌ کوفه‌ گسیل‌ می‌دارد که‌ تعدادشان‌ هفتاد هزار نفر می‌باشند، اهل‌ کوفه‌ را می‌کشند و به‌ دار می‌زنند و اسیر می‌گیرند.[6] از این‌رو می‌توان‌ گفت‌ ساکنان‌ کوفه‌ای‌ که‌ مرکز حکومت‌ حضرت‌ قرار می‌گیرد، اهالی‌ سابق‌ آن‌ نیستند بلکه‌ مؤمنانی‌ هستند که‌ از اقصی‌ نقاط‌ جهان‌ به‌ مرکز حکومت‌ حضرت‌ ولی‌عصر(ع‌) می‌آیند. چنان‌که‌ حدیث‌ شریف‌ می‌فرماید: هنگامی‌ که‌ قائم‌(ع‌) وارد کوفه‌ شود، هیچ‌ مؤمنی‌ نمی‌ماند، جزاینکه‌ در آن‌جا باشد و یا به‌ سوی‌ آن‌ عزیمت‌ نماید.[7] برای مطالعه بیشتر به کتابهای زیر مراجعه نمایید: 1. مهدی موعود، مترجم علی دوانی؛ 2. الارشاد شیخ مفید. پی نوشتها: [1] . ر.ک: سفینة البحار، محدث قمی، ج 7، ص 544، به نقل از المناقب، دار الاسو، چ سوم، 1422. [2] . ر.ک: همان، ص 546، به نقل از بصائر الدرجات. [3] . ر.ک: همان، ص 544، به نقل از فرحة النحری. [4] . ر.ک : همان، ص 543، به نقل از کامل الزیارة. [5] .بحارالانوار، ج‌52، ص‌219. [6] .همان‌، ج‌52، ص‌239. [7].شیخ‌ طوسی‌، کتاب‌ الغیبة‌، ص‌455.
عنوان سوال:

آیا کوفه مقرّ حکومت حضرت مهدی(عج) می شود؟


پاسخ:

بی وفایی کوفیان نزد همه معروف است بی وفاییشان نسبت به امام علی علیه السلام و ماجرای نامه های هزارتایی برای دعوت امام حسین علیه السلام کاملا آشکار است.
در تاریخ‌ اسلام‌ شهر کوفه‌ عراق‌ مَثَل‌ بی‌وفایی‌ است‌ و مردمان‌ آن‌ شهر به‌ پیمان‌ شکنی‌ شهره‌ شده‌اند، با این حال در بعضی روایات که به جزئیات حکومت امام زمان(عج) اشاره شده است، نامی از کوفه نیز برده شده است، با شنیدن نام کوفه بعنوان مقر حکومتی امام زمان(عج) این سؤال مطرح می شود که چرا کوفه معین شده به عنوان مقرّ حکومتی آن حضرت با این که کوفه سابقة بی وفایی داشته است در جواب باید گفت:

اولاً:
ارادة الهی به این تعلق گرفته که حکومت جهانی آن حضرت، با مرکزیت کوفه مستقر شود و نهضتی که نوید آن را خاتم الانبیا صلّی الله علیه و آله و ائمه اطهار علیهم السّلام جملگی داده‌ اند و بسیار بر آن تاکید کرده اند برخی از ناحیه پروردگار مشخص شده که شروع انقلاب آن حضرت از مکه باشد و بعدها مقر حکومت او هم در کوفه باشد.

ثانیاً:
بی وفایی مردم کوفه در برهه ای از زمان دلیل نمی شود که آینده ای که معلوم نیست چه زمانی است باز مردم آن جا متصف به بی وفایی باشند. آینده برای ما معلوم نیست به علاوه این که بی وفایی مردم کوفه در زمان امام علی علیه السلام و امام حسین علیه السلام باعث بی اعتبار کردن آن سامان نمی شود چون که در روایاتی از ائمه اطهار نقل شده که کوفه و اهل آن را مورد مدح قرار می دهند که از آن جمله این روایات می‌ باشند.
عبدالله بن ولید می گوید بر امام صادق علیه السلام وارد شدیم در زمان مروان آن حضرت به ما فرمود شما از کجایید (اهل کجایید) ما گفتیم: از اهل کوفه. حضرت فرمود: نیست سرزمینی از سرزمینها و شهری از شهرها که بیشتر از اهل کوفه به ما محبت داشته باشد (یعنی اهل کوفه بیشتر از تمام شهرها به اهل بیت محبّت می‌ ورزند)....[1]
اگر این روایت را خاص آن زمان بدانیم بالاخره این نتیجه را می گیریم که بی وفایی زمان خاصی باعث نمی‌شود که در هر زمان آنها اهل مکه باشند بلکه در زمان امام صادق علیه السلام مورد مدح آن حضرت قرار می گیرند.

در روایت دیگری از امام صادق علیه السلام نقل شده که حضرت فرمود:
ولایت ما بر آسمانها و زمین و کوهها و شهرها عرضه شد و هیچ کدام ولایت ما را چون اهل کوفه قبول نکردند.[2]

پس با وجود این روایات معلوم می شود بی وفایی گروهی خاصی باعث نمی شود که در تمام زمانها اهالی یک شهر متهم به بی وفایی گردند. بلکه در هر زمانی باید اهل آن جا را به خصوصه مورد امتحان قرار داد تا معلوم شود آیا مؤمنان راسخی در اهداف خود هستند یا نه.
ثالثاً:
مکان کوفه مکان مقدسی است شاید به اعتبار قداستی که دارد خداوند اراده فرموده که مقر حکومتی تنها منجی عالم و یگانه مصلح جهانی در این مکان مقدس باشد (ما که از مصالح و حکمت الهی بی‌خبریم) و این ربطی به وضعیت مردم آن جا ندارد که آیا در تاریخ سابقه خوبی دارند یا ندارند.
روایاتی در این باب وجود دارد که دلالت بر قداست مکان کوفه می باشد از جمله این روایات:
امام صادق علیه السلام می‌فرماید: کوفه باغی از باغهای بهشت است در آن قبر نوح و ابراهیم و... قبر سید اوصیاء امیر المؤمنین آن جاست.[3]
امام صادق علیه السلام می‌فرماید: یک درهم انفاق در کوفه مانند 100 درهم انفاق در غیر کوفه به حساب می آید و دو رکعت نماز خواندن در کوفه 100 رکعت به حساب می آید.[4]

رابعاً:
حتی‌ بر فرض‌ اینکه‌ بپذیریم‌ اهل‌ کوفه‌ همگی‌ و همواره‌ دارای‌ چنین‌ ویژگی‌ هستند می‌توان‌ گفت‌ که‌؛ ما روایاتی‌ در باب‌ نشانه‌های‌ ظهور داریم‌ که‌ اشاره‌ به‌ تخریب‌ کامل‌ کوفه‌ و قتل‌ عام‌ کلیه‌ ساکنان‌ آن‌ به‌ دست‌ سفیانی‌ دارند؛ که‌ از جمله‌ می‌توان‌ به‌ این‌ روایات‌ اشاره‌ کرد: سپاه‌ سفیانی‌ وارد کوفه‌ می‌شوند و احدی‌ را فرو نمی‌گذارند جز اینکه‌ به‌ قتل‌ می‌رسانند.[5]

سفیانی‌ سپاهی‌ را به‌ سوی‌ کوفه‌ گسیل‌ می‌دارد که‌ تعدادشان‌ هفتاد هزار نفر می‌باشند، اهل‌ کوفه‌ را می‌کشند و به‌ دار می‌زنند و اسیر می‌گیرند.[6]

از این‌رو می‌توان‌ گفت‌ ساکنان‌ کوفه‌ای‌ که‌ مرکز حکومت‌ حضرت‌ قرار می‌گیرد، اهالی‌ سابق‌ آن‌ نیستند بلکه‌ مؤمنانی‌ هستند که‌ از اقصی‌ نقاط‌ جهان‌ به‌ مرکز حکومت‌ حضرت‌ ولی‌عصر(ع‌) می‌آیند. چنان‌که‌ حدیث‌ شریف‌ می‌فرماید:
هنگامی‌ که‌ قائم‌(ع‌) وارد کوفه‌ شود، هیچ‌ مؤمنی‌ نمی‌ماند، جزاینکه‌ در آن‌جا باشد و یا به‌ سوی‌ آن‌ عزیمت‌ نماید.[7]

برای مطالعه بیشتر به کتابهای زیر مراجعه نمایید:
1. مهدی موعود، مترجم علی دوانی؛
2. الارشاد شیخ مفید.

پی نوشتها:
[1] . ر.ک: سفینة البحار، محدث قمی، ج 7، ص 544، به نقل از المناقب، دار الاسو، چ سوم، 1422.
[2] . ر.ک: همان، ص 546، به نقل از بصائر الدرجات.
[3] . ر.ک: همان، ص 544، به نقل از فرحة النحری.
[4] . ر.ک : همان، ص 543، به نقل از کامل الزیارة.
[5] .بحارالانوار، ج‌52، ص‌219.
[6] .همان‌، ج‌52، ص‌239.
[7].شیخ‌ طوسی‌، کتاب‌ الغیبة‌، ص‌455.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین