پی جویی برای جواب این سوال، خود قدم شروع مناسبی است. چرا که نشان دهنده تمایل برای انجام این کار، و درک مقداری از نیکی آن است. هر چند که درک کاملی از فضیلت این عمل نیست. چرا که در صورت فهم کامل از جایگاه نماز اول وقت، انسان بدون هیچ گونه تردیدی با عزم راسخ به آن مبادت می کند و هیچ مشکلی را بر سر راه خود نمی پذیرد. انسانی که زندگی خود در عالم مادی را، حضور موقت در میدان امتحان می داند، و دنیا را به منزله مزرعه ای برای آخرت می بیند، عبادت خدا حاشیه زندگی اش نمی شود. (وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَعْبُدُ اللَّهَ عَلی حَرْفٍ[حج/11] و از میان مردم کسی است که خدا را با تردید می پرستد.) بلکه عبادت اصل و اساس زندگی او می شود. و سعی می کند تمام لحظات زندگی اش، عبودیت خدای متعال محسوب شود، تا در این بازار الهی، به کسب سود بیشتر نائل شود: حضرت علی (ع) از دید الهی دنیا را این گونه توصیف می کنند: دنیا برای کسی که از آن برای آخرتش توشه برگیرد، سرای توانگری است ... بازارگاه دوستان خداست که در آن کسب رحمت کنند و سودشان بهشت است.[1] بنابراین با این نوع دیدگاه انسان سعی می کند، با جهت دهی اعمال در جهت رضای الهی، تمام اعمالش عبادت خدای متعال محسوب شود. و برای چنین کسی، چیزی مانع نماز اول وقت نخواهد شد. چرا که نماز ستون دین، و در راس تمام عبادات قرار دارد. امام صادق علیه السلام: فضیلت اوّل وقت [نماز ]بر آخر وقت همچون فضیلت آخرت بر دنیاست.[2] امام صادق علیه السلام: فضیلت اوّل وقت بر آخر آن برای مؤمن، از دارایی و فرزندش بهتر است.[3] امام صادق علیه السلام: هر نمازی دو وقت دارد: اوّل و آخر. اوّل وقت، بهترین آن است. هیچ کس نباید نماز را بدون علّت به آخر وقت بیندازد. آخر وقت فقط برای بیمار و علیل و کسی که عذری دارد، قرار داده شده است. اوّل وقت [مایه] خشنودی خداست و آخر وقت [باعث ] آمرزش خدا.[4] بنابراین با این نوع دیدگاهی که در این نوشته تصویر شد، انسان به راحتی به نماز اول وقت مقید می شود. چون عزم و اراده انسان می تواند کوه ها را جا به جا کند و احساس ضعف در مقابل بعضی از اعمال، ناشی از نبود تصمیم جدی و عزم راسخ است. [1]. نهج البلاغه، کلمات قصار 131. [2]. ثواب الأعمال : 58/2. [3]. بحار الأنوار : 82/359/43. [4]. بحار الأنوار : 83/25/47.
پی جویی برای جواب این سوال، خود قدم شروع مناسبی است. چرا که نشان دهنده تمایل برای انجام این کار، و درک مقداری از نیکی آن است. هر چند که درک کاملی از فضیلت این عمل نیست. چرا که در صورت فهم کامل از جایگاه نماز اول وقت، انسان بدون هیچ گونه تردیدی با عزم راسخ به آن مبادت می کند و هیچ مشکلی را بر سر راه خود نمی پذیرد.
انسانی که زندگی خود در عالم مادی را، حضور موقت در میدان امتحان می داند، و دنیا را به منزله مزرعه ای برای آخرت می بیند، عبادت خدا حاشیه زندگی اش نمی شود.
(وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَعْبُدُ اللَّهَ عَلی حَرْفٍ[حج/11] و از میان مردم کسی است که خدا را با تردید می پرستد.)
بلکه عبادت اصل و اساس زندگی او می شود. و سعی می کند تمام لحظات زندگی اش، عبودیت خدای متعال محسوب شود، تا در این بازار الهی، به کسب سود بیشتر نائل شود:
حضرت علی (ع) از دید الهی دنیا را این گونه توصیف می کنند: دنیا برای کسی که از آن برای آخرتش توشه برگیرد، سرای توانگری است ... بازارگاه دوستان خداست که در آن کسب رحمت کنند و سودشان بهشت است.[1]
بنابراین با این نوع دیدگاه انسان سعی می کند، با جهت دهی اعمال در جهت رضای الهی، تمام اعمالش عبادت خدای متعال محسوب شود. و برای چنین کسی، چیزی مانع نماز اول وقت نخواهد شد. چرا که نماز ستون دین، و در راس تمام عبادات قرار دارد.
امام صادق علیه السلام: فضیلت اوّل وقت [نماز ]بر آخر وقت همچون فضیلت آخرت بر دنیاست.[2]
امام صادق علیه السلام: فضیلت اوّل وقت بر آخر آن برای مؤمن، از دارایی و فرزندش بهتر است.[3]
امام صادق علیه السلام: هر نمازی دو وقت دارد: اوّل و آخر. اوّل وقت، بهترین آن است. هیچ کس نباید نماز را بدون علّت به آخر وقت بیندازد. آخر وقت فقط برای بیمار و علیل و کسی که عذری دارد، قرار داده شده است. اوّل وقت [مایه] خشنودی خداست و آخر وقت [باعث ] آمرزش خدا.[4]
بنابراین با این نوع دیدگاهی که در این نوشته تصویر شد، انسان به راحتی به نماز اول وقت مقید می شود. چون عزم و اراده انسان می تواند کوه ها را جا به جا کند و احساس ضعف در مقابل بعضی از اعمال، ناشی از نبود تصمیم جدی و عزم راسخ است.
[1]. نهج البلاغه، کلمات قصار 131.
[2]. ثواب الأعمال : 58/2.
[3]. بحار الأنوار : 82/359/43.
[4]. بحار الأنوار : 83/25/47.
- [سایر] چگونه خود را مقید به نماز اول وقت کنیم؟
- [سایر] چگونه می توان کسی را که مقید نماز نیست، به خواندن آن ترغیب کرد ؟
- [آیت الله اردبیلی] پدر و مادری مقیّد به خواندن نماز بودهاند، ولی نماز را غلط میخواندهاند. آیا قضای نماز آنها بر پسر بزرگتر واجب است؟
- [سایر] آزادی مقیّد به عدل است یا دین؟
- [سایر] اگر برایتان مقدور است می خوام اطلاعات کاملی راجع به صوفیان گنابادی داشته باشم، در جلسه تفسیر قرآن، نماز جماعت و نماز اول وقت، سخنرانی و و مقید به همه ائمه، خصوص امام عصر(ع) و همه پیامبران، ظاهرا هیچ منافاتی با دین نداشت اند؟
- [سایر] اصل 110 قانون اساسی، اختیارات رهبر را مقیّد کرده است؛ لذا این اصل، اصل 57 را مقیّد میکند و «ولایت مطلقه» در آن اصل را تفسیر مینماید.
- [آیت الله بهجت] چه قدر از اوقات روزانه ام را به نماز قضا اختصاص بدهم و به آن مقیّد باشم؟با توجّه به این که بیش از چند سال نماز قضا دارم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] دیدن پا یا شکم برهنه ی زنانی که مقید به پوشش آن نیستند چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اجرای قصاص مقیّد به زمان خاصّی، مانند اوّل طلوع آفتاب است؟
- [سایر] ولایت فقیه درست است یا وکالت فقیه؟ اگر ولایت فقیه مطلق یا مقید؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که یقین یا حجت شرعیه دارد که وقت داخل شده اگر نیت وضوی واجب کند و قصدش مقید به وجوب نباشد و بعد از وضو بفهمد وقت داخل نشده وضوی او صحیح است
- [آیت الله سبحانی] نماز ظهر و عصر هرکدام وقت مخصوص و مشترکی دارند، وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد; و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است، و اگر کسی در وقت مختص ظهر، نماز عصر و در وقت مختص عصر نماز ظهر بخواند، نماز او در هر دو مورد باطل است.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر انسان ملتفت نباشد که باید با ثابت شدن دخول وقت مشغول نماز شود چنانچه بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را در وقت خوانده نماز او صحیح است و اگر بفهمد نماز را پیش از وقت خوانده یا نفهمد که در وقت خوانده یا پیش از وقت یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده نمازش باطل است
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند، یا انسان یقین کند که وقت نماز شده ومشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده، نماز او باطل است و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده، ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخلشده، یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده، نماز او صحیح است.
- [آیت الله مظاهری] اگر یک نفر ثقه به داخل شدن وقت خبر دهد، یا انسان اطمینان پیدا کند که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده نماز او باطل است و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده، ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده نماز او صحیح است.
- [آیت الله سبحانی] اگر یک مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهد، یا انسان یقین کند که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده، نماز او باطل است. و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده، ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده، یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده، نماز او صحیح است.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر دو یا یک مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند ، یا انسان یقین کند که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده ، نماز او باطل است . و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده ، ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده ، یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده ، نماز او صحیح است .
- [امام خمینی] اگر دو مرد عادل به داخل شدن وقت خبر دهند یا انسان یقین کند که وقت نماز شده و مشغول نماز شود و در بین نماز بفهمد که هنوز وقت داخل نشده، نماز او باطل است. و همچنین است اگر بعد از نماز بفهمد که تمام نماز را پیش از وقت خوانده. ولی اگر در بین نماز بفهمد وقت داخل شده، یا بعد از نماز بفهمد که در بین نماز وقت داخل شده، نماز او صحیح است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز ظهر و عصر هرکدام وقت مخصوص و مشترکی دارند: وقت مخصوص نماز ظهر از اوّل ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد. و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخوانده، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند. و مابین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است، و اگر کسی در این وقت اشتباهاً نماز ظهر یا عصر را به جای دیگری بخواند، نمازش صحیح است.
- [امام خمینی] نماز ظهر و عصر هر کدام وقت مخصوص و مشترکی دارند: وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتی که از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد. و وقت مخصوص نماز عصر موقعی است که به اندازه خواندن نماز عصر وقت به مغرب مانده باشد، که اگر کسی تا این موقع نماز ظهر را نخواند، نماز ظهر او قضا شده و باید نماز عصر را بخواند. و ما بین وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر وقت مشترک نماز ظهر و نماز عصر است. و اگر کسی اشتباها نماز ظهر یا عصر را در وقت مخصوص دیگری بخواند، نمازش صحیح است.