بسیاری از سوالات و ابهامات این گونه، به دلیل این است که ما تصور می کنیم بین عوالم مختلف(مثل عالم مادی و عالم مجردات) مرزهای محکمی کشیده شده و بین آنها ارتباط و اتصالی نیست. در حالی که می توانیم با توجه به وجود خودمان، این اشتباه را اصلاح کنیم. ما می دانیم که از روحی مجرد و جسمی مادی تشکیل شده ایم. و از سویی می توانیم به تاثیرات این دو بر روی یکدیگر آگاه شویم. به عنوان نمونه فهم و درک اگر چه توسط روح حاصل می شود اما در جسم اثر می گذارد تا آنجا که اثر شرم بر رنگ چهره مشخص می شود و اثر احساسات در ضربان قلب بازتاب می یابد (اثر روح بر جسم) و از سوی دیگر، اگر مغز ضربه ببیند، ممکن است انسان از قسمتی از معلومات خود محروم شود، یا خوراک جسم او، روحش را تحت تاثیر گذاشته تا آنجا که مثلا خوردن عدس به رقت قلب کمک می کند. و اثر داروهای روانپزشکی موئد محکمی در این باره است.(اثر جسم بر روح) ارتباط عوالم هستی، با یکدیگر در روایات نیز به گونه ای توضیح داده شده اند که از احاطه عالم بالاتر نسبت به عالم پایین تر سخن می گوید که این بیان با تصور جدایی کامل آن دو فرق می کند: امام صادق (ع) می فرمایند: (آسمان دنیا در مقابل آسمان دوم همانند یک حلقه زره است که در یک بیابان افتاده باشد همین نسبت هست برای هر آسمانی نسبت بآسمان دیگر.)[1] و می بینیم که در روایات نیز به بالا بردن دست در هنگام دعا توصیه شده و در توجیه آن از ارتباط بین عوالم سخن گفته شده است: امیر المؤمنین علیه السّلام فرمودند: هر گاه یکی از شما نمازش تمام شد دو دستش را به طرف آسمان بلند کند و دعاء نماید. راوی سوال کرد: یا امیر المؤمنین آیا خدا در همه مکانها نیست؟ امیر المؤمنین علیه السّلام فرمودند: آری. عرضه داشت: پس چرا دستها را به طرف آسمان بلند کنیم؟ حضرت فرمودند: مگر این آیه را نخوانده ای؟ (وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ؛[ذاریات/22] روزی شما با همه وعده ها که به شما داده اند در آسمان می باشد) پس روزی را طلب نمی کنند مگر از مکان و جایگاه روزی و جایگاه روزی و آنچه حق تعالی وعده اش را داده است آسمان می باشد.[2] [1]. بحار الأنوار ، ج25، ص: 385. [2]. علل الشرائع، ج2، ص: 344.
بسیاری از سوالات و ابهامات این گونه، به دلیل این است که ما تصور می کنیم بین عوالم مختلف(مثل عالم مادی و عالم مجردات) مرزهای محکمی کشیده شده و بین آنها ارتباط و اتصالی نیست. در حالی که می توانیم با توجه به وجود خودمان، این اشتباه را اصلاح کنیم. ما می دانیم که از روحی مجرد و جسمی مادی تشکیل شده ایم. و از سویی می توانیم به تاثیرات این دو بر روی یکدیگر آگاه شویم.
به عنوان نمونه فهم و درک اگر چه توسط روح حاصل می شود اما در جسم اثر می گذارد تا آنجا که اثر شرم بر رنگ چهره مشخص می شود و اثر احساسات در ضربان قلب بازتاب می یابد (اثر روح بر جسم) و از سوی دیگر، اگر مغز ضربه ببیند، ممکن است انسان از قسمتی از معلومات خود محروم شود، یا خوراک جسم او، روحش را تحت تاثیر گذاشته تا آنجا که مثلا خوردن عدس به رقت قلب کمک می کند. و اثر داروهای روانپزشکی موئد محکمی در این باره است.(اثر جسم بر روح)
ارتباط عوالم هستی، با یکدیگر در روایات نیز به گونه ای توضیح داده شده اند که از احاطه عالم بالاتر نسبت به عالم پایین تر سخن می گوید که این بیان با تصور جدایی کامل آن دو فرق می کند:
امام صادق (ع) می فرمایند: (آسمان دنیا در مقابل آسمان دوم همانند یک حلقه زره است که در یک بیابان افتاده باشد همین نسبت هست برای هر آسمانی نسبت بآسمان دیگر.)[1]
و می بینیم که در روایات نیز به بالا بردن دست در هنگام دعا توصیه شده و در توجیه آن از ارتباط بین عوالم سخن گفته شده است:
امیر المؤمنین علیه السّلام فرمودند: هر گاه یکی از شما نمازش تمام شد دو دستش را به طرف آسمان بلند کند و دعاء نماید.
راوی سوال کرد: یا امیر المؤمنین آیا خدا در همه مکانها نیست؟
امیر المؤمنین علیه السّلام فرمودند: آری.
عرضه داشت: پس چرا دستها را به طرف آسمان بلند کنیم؟
حضرت فرمودند: مگر این آیه را نخوانده ای؟ (وَ فِی السَّماءِ رِزْقُکُمْ وَ ما تُوعَدُونَ؛[ذاریات/22] روزی شما با همه وعده ها که به شما داده اند در آسمان می باشد) پس روزی را طلب نمی کنند مگر از مکان و جایگاه روزی و جایگاه روزی و آنچه حق تعالی وعده اش را داده است آسمان می باشد.[2]
[1]. بحار الأنوار ، ج25، ص: 385.
[2]. علل الشرائع، ج2، ص: 344.
- [آیت الله سیستانی] درچه صورت بالا بردن دست موقع تکبیر الاحرام نماز را باطل میکند؟
- [سایر] آیا دست به دعا بردن برای شفای مریض ترجیح دادن خواست بنده نسبت به خواست خدا نیست؟ واین کار امری مذموم نیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا ملاقات با نجاست در باطن بدن، باعث نجس شدن میشود یا خیر، مثل فرو بردن دست در دهان و بینی و تماس با خون، بدون این که موقع بیرون آوردن دست، خونی بر آن مشاهده شود؟
- [سایر] چه موقع دعا کنیم؟
- [سایر] در دعای ماه رجب میخوانیم: حرّم شیبتی علی النار یعنی ریش سفیدم را بر آتش حرام کن. حال همهی افرادی که این دعا را میخوانند ریش سفید نیستند، یا برخی اصلاً ریش ندارند، تکلیف چیست؟ مثلاً جوانان ما به اشتباه باید این جمله را بگویند؟ اگر بگوید دعا را تغییر دهید و بگویید مثلاً حرم شعری علی النار، آیا این دست بردن در دعا نیست؟
- [سایر] آیا خارج شدن منی بر اثر فکر کردن و بدون به کار بردن دست، گناه دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] رعایت نکردن صحیح بعضی مستحباب نماز (مثلاً بالا بردن صحیح دست در تکبیر) چه حکمی دارد؟
- [آیت الله جوادی آملی] رعایت نکردن صحیح بعض مستحبات نماز (مثلاً بالا بردن صحیح دست در تکبیر) چه حکمی دارد؟
- [آیت الله بهجت] بالا بردن دست ها در قنوت تا چه ارتفاعی مطلوب است؟ و اگر در قنوت دست ها بالاتر از صورت قرار گیرد، اشکال دارد؟
- [سایر] در موقع غسل ترتیبی یا ارتماسی، واجب یا مستحبی، چه دعا و ذکری از ائمه(ع) سفارش شده است؟
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در دهان آمده حرام نیست. و نیز فرو بردن غذائی که موقع خلال کردن؛ از لای دندان بیرون می آید؛ اشکال ندارد.
- [آیت الله بروجردی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در دهن آمده حرام نیست و نیز فرو بردن غذایی که موقع خلال کردن، از لای دندان بیرون میآید، اگر طبیعت انسان از آن متنفر نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله خوئی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در دهان آمده، حرام نیست، و نیز فرو بردن غذایی که موقع خلال کردن از لای دندان بیرون میآید اشکال ندارد.
- [آیت الله سیستانی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در دهان آمده است ، حرام نیست . و نیز فرو بردن غذائی که موقع خلال کردن ، از لای دندان بیرون میآید ، اشکال ندارد .
- [آیت الله شبیری زنجانی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در دهان آمده حرام نیست و نیز فرو بردن غذایی که در موقع خلال کردن، از لای دندان بیرون میآید اشکال ندارد.
- [آیت الله علوی گرگانی] فرو بردن آب بینی وخلط سینه که در دهن آمده، حرام نیست و نیز فرو بردن غذایی که موقع خلال کردن، از لای دندان بیرون میآید، اگر طبیعت انسان از آن متنفّر نباشد، اشکال ندارد.
- [امام خمینی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در دهان آمده، حرام نیست. و نیز فرو بردن غذایی که موقع خلال کردن، از لای دندان بیرون میآید اگر طبیعت انسان از آن متنفر نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در فضای دهن نیامده باشد حرام نیست ولی اخلاط بینی و سینه که در فضای دهن وارد شده احتیاط واجب ترک فرو بردن آنست و فرو بردن غذایی که موقع خلال کردن، از لای دندان بیرون می آید اگر طبیعت انسان از آن متنفر نباشد اشکال ندارد.
- [آیت الله بهجت] حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد و سایر حالات اشکال ندارد.
- [آیت الله نوری همدانی] فرو بردن آب بینی و خلط سینه که در فضای دهان نیامده حرام نیست ولی اخلاط بینی و سینه که در فضای دهن وارد شده است از فرو بردن آن در صورت توجّه و التفات اجتناب شود . و نیز فرو بردن غذائی که موقع خلال کردن ، از لای دندان بیرون می آید اگر طبیعت انسان از آن متنفّر نباشد اشکال ندارد . خوردن چیزی که برای انسان ضرردارد حرام است ولی اگر ضرر کم باشد که عقلاء به آن اعتنا نکنند ، حرام نیست .