بعضی امور در استجابت دعا موثر هستند که در صورت رعایت آنها، احتمال استجابت دعا بیشتر می شود: 1- معرفت و شناخت؛ نخستین شرط استجابت دعا، شناخت کسی است که انسان او را می خواند. به همین جهت قرآن در آموزش شیوه دعا کردن می فرماید: (اُدْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیَةً؛[اعراف/55] پروردگار خود را به زاری و پنهانی بخوانید) یعنی بدانید کسی را که می خوانید، "رب" شماست، آفرینش رشد و تعالی و پرورش شما در دست قدرت اوست. بهترین دعا آن است که با ربوبیت آغاز گردد. نگاهی به شیوه دعا کردن انبیا و اولیای الهی در قرآن نشان می دهد که آنان دعای خود را با "ربی" یا "ربنا" آغاز می کردند، زیرا این واژه انسان را متوجه می سازد با مبدأیی ارتباط برقرار ساخته است که از نخستین لحظات وجود تا آخر عمر او و بعد از آن انسان را غرق در الطاف ربوبی خویش می سازد. 2- دعا باید با اخلاص و از صمیم قلب و با حال تضرع و تواضع باشد. تنها با زبان دعا نکند، بلکه روح دعا باید در جان و در تمام ذرات وجود آدمی رسوخ کند. 3- دعا باید در حالت بیم و امید باشد. نه آن چنان از اعمال خود راضی باشید که گمان کنید هیچ نقطه تاریکی در زندگی شما نیست و هیچ گناهی مرتکب نشده اید و نه آن چنان مأیوس باشید که خود را شایسته عفو و بخشش خدا و اجابت دعا ندانید. 4- خدا را در پنهانی خواندن، دعا را زودتر به اجابت می رساند: (اُدْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیَةً؛[اعراف/55] بخوانید پروردگارتان را در حال تضرع و در پنهانی) دعا در خلوت با تمرکز فکر و حضور قلب همراه است و به اخلاص نزدیکتر و از ریا و خودنمایی دور است. به همین جهت دعا در نیمه های شب و در نماز شب، آن هنگام که همگی در خواب راحت به سر می برند، زودتر مستجاب می گردد. پیامبر اکرم(ص) می فرماید: (خیر الدعا الخفیّ؛[1] بهترین دعا آن است که پنهانی (و از روی اخلاص) صورت گیرد). 5- تطهیر مال و ثروت و خانه و زندگی از مالی که از راه غصب، ظلم، رشوه، ربا، دزدی، غش در معامله و فریب پیدا کرده یا مالی که خمس یا زکات و انفاقات آن پرداخت نشده است. 6- اجتناب از خوردن غذای شبه ناک و تطهیر لقمه خود و افراد تحت تکفل از حرام. 7- عدم غفلت از مبارزه با فساد و امر به معروف و نهی از منکر، بی اعتنایی در مقابل فسادهای اخلاقی و اجتماعی موجب عدم استجابت دعا می گردد. پیامبر اکرم(ص) فرمود: (باید امر به معروف و نهی از منکر کنید. در غیر این صورت خداوند انسان ها شرور( و کسانی که تعهداتی دینی و اخلاقی ) بر نیکان شما مسلط می کند و هر چه بکنید، مستجاب نمی شود).[2] 8- عمل به پیمان های الهی [1]- ناصر مکارم شیرازی و همراهان، تفسیر نمونه، ج5، ص 281 [2]- سفینة البحار، ج1، ص 9 - 448
بعضی امور در استجابت دعا موثر هستند که در صورت رعایت آنها، احتمال استجابت دعا بیشتر می شود:
1- معرفت و شناخت؛ نخستین شرط استجابت دعا، شناخت کسی است که انسان او را می خواند. به همین جهت قرآن در آموزش شیوه دعا کردن می فرماید: (اُدْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیَةً؛[اعراف/55] پروردگار خود را به زاری و پنهانی بخوانید) یعنی بدانید کسی را که می خوانید، "رب" شماست، آفرینش رشد و تعالی و پرورش شما در دست قدرت اوست. بهترین دعا آن است که با ربوبیت آغاز گردد. نگاهی به شیوه دعا کردن انبیا و اولیای الهی در قرآن نشان می دهد که آنان دعای خود را با "ربی" یا "ربنا" آغاز می کردند، زیرا این واژه انسان را متوجه می سازد با مبدأیی ارتباط برقرار ساخته است که از نخستین لحظات وجود تا آخر عمر او و بعد از آن انسان را غرق در الطاف ربوبی خویش می سازد.
2- دعا باید با اخلاص و از صمیم قلب و با حال تضرع و تواضع باشد. تنها با زبان دعا نکند، بلکه روح دعا باید در جان و در تمام ذرات وجود آدمی رسوخ کند.
3- دعا باید در حالت بیم و امید باشد. نه آن چنان از اعمال خود راضی باشید که گمان کنید هیچ نقطه تاریکی در زندگی شما نیست و هیچ گناهی مرتکب نشده اید و نه آن چنان مأیوس باشید که خود را شایسته عفو و بخشش خدا و اجابت دعا ندانید.
4- خدا را در پنهانی خواندن، دعا را زودتر به اجابت می رساند: (اُدْعُواْ رَبَّکُمْ تَضَرُّعاً وَخُفْیَةً؛[اعراف/55] بخوانید پروردگارتان را در حال تضرع و در پنهانی) دعا در خلوت با تمرکز فکر و حضور قلب همراه است و به اخلاص نزدیکتر و از ریا و خودنمایی دور است. به همین جهت دعا در نیمه های شب و در نماز شب، آن هنگام که همگی در خواب راحت به سر می برند، زودتر مستجاب می گردد. پیامبر اکرم(ص) می فرماید: (خیر الدعا الخفیّ؛[1] بهترین دعا آن است که پنهانی (و از روی اخلاص) صورت گیرد).
5- تطهیر مال و ثروت و خانه و زندگی از مالی که از راه غصب، ظلم، رشوه، ربا، دزدی، غش در معامله و فریب پیدا کرده یا مالی که خمس یا زکات و انفاقات آن پرداخت نشده است.
6- اجتناب از خوردن غذای شبه ناک و تطهیر لقمه خود و افراد تحت تکفل از حرام.
7- عدم غفلت از مبارزه با فساد و امر به معروف و نهی از منکر، بی اعتنایی در مقابل فسادهای اخلاقی و اجتماعی موجب عدم استجابت دعا می گردد. پیامبر اکرم(ص) فرمود: (باید امر به معروف و نهی از منکر کنید. در غیر این صورت خداوند انسان ها شرور( و کسانی که تعهداتی دینی و اخلاقی ) بر نیکان شما مسلط می کند و هر چه بکنید، مستجاب نمی شود).[2]
8- عمل به پیمان های الهی
[1]- ناصر مکارم شیرازی و همراهان، تفسیر نمونه، ج5، ص 281
[2]- سفینة البحار، ج1، ص 9 - 448
- [سایر] علت عدم استجابت یا تاخیر در استجابت برخی از دعاها چیست؟
- [سایر] موانع استجابت دعا کداماند؟
- [سایر] شرائط استجابت دعا چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] 3-شرایط استجابت دعا چیست
- [سایر] عوامل عدم استجابت دعا چیست؟
- [سایر] چه چیزهایی مانع استجابت دعا است؟
- [سایر] چه عواملی مانع استجابت دعا می شود؟
- [سایر] چه حکمتهایی در تأخیر استجابت دعاست؟
- [سایر] چرا دعاهایم مستجاب نمی شود؟ راههای استجابت دعا چیست؟
- [سایر] اصرار بر دعا چه نقشی در استجابت دارد؟
- [آیت الله سیستانی] اگر وضوی بعضی از اعضاء را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد ، اشکال ندارد . دعائی که موقع وضو گرفتن مستحب است
- [آیت الله بروجردی] احتیاط واجب آن است که تکبیرة الاحرامِ نماز را به چیزی که پیش از آن میخواند مثلاً به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر میخواند نچسباند.
- [آیت الله خوئی] احتیاط واجب آن است که تکبیرة الاحرام نماز را به چیزی که پیش ازآن میخواند، مثلًا به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر میخواند نچسباند.
- [آیت الله سیستانی] احتیاط مستحب آن است که تکبیرة الاحرام نماز را به چیزی که پیش از آن میخواند ، مثلاً به اقامه یا به دعائی که پیش از تکبیر میخواند نچسباند .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . احتیاط واجب آن است که تکبیرة الاحرام نماز را به چیزی که پیش از آن می خواند، مثلاً به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر می خواند نچسباند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] احتیاط واجب آن است که تکبیرة الاحرام نماز را به چیزی که پیش از آن می خواند مثلاً به اقامه یا به دعائی که پیش از تکبیر می خواند نچسباند.
- [آیت الله سبحانی] احتیاط واجب آن است که تکبیرة الإحرام نماز را به چیزی که پیش از آن می خواند، مثلا به اقامه یا به دعائی که پیش از تکبیر می خواند نچسباند.
- [آیت الله وحید خراسانی] احتیاط واجب ان است که تکبیره الاحرام نماز را به چیزی که پیش از ان می خواند مثلا به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر می خواند نچسباند
- [آیت الله نوری همدانی] احتیاط واجب آن است که تکبیره الاحرام نماز را بهئچیزی که پیش از آن می خواند ، مثلاً به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر می خواند ، نچسباند .
- [امام خمینی] احتیاط واجب آن است که تکبیرة الاحرام نماز را به چیزی که پیش ازآن می خواند مثلا به اقامه یا به دعایی که پیش از تکبیر می خواند، نچسباند.