مسلمان
توحید معاد نبوت عدل (شیعه) • 
چرا اخلاق غربی های بی دین، از اخلاق ما ایرانی های مسلمان بهتر است؟
به نظر می رسد توجه به چند نکته برای پاسخ به این سوال لازم است: 1-این ادعا مکرر طرح شده است و اخلاق غربی ها، از اخلاق ما بهتر معرفی شده است. ما نمی خواهیم دچار خودشیفتگی باشیم و به هیچ عنوان؛ عیب و ایرادی بر ما وارد نباشد. اما باید به دور از شعار زدگی و جو زدگی حقیقت ماجرا را بنگریم. آیا واقعا اخلاق اروپایی ها از ما بهتر است؟ آیا غربی ها آن قدر اخلاق حسنه دارند که بفهمند جایگزین کردن سگ به جای فرزند انسان، عملی زشت و کریه است! و یک انسان نباید وفا و همدمی را از سگ بجوید؟ آیا آن قدر اخلاق حسنه دارند که معنای احترام به والدین و فداکاری برای آنها را درک کنند. آیا آن قدر اخلاق حسنه دارند که پایبندی به عقد ازدواج و ترک خیانت را بفهمند و ... پس نکته اول این است که خود این ادعا، با این اطلاق و پررنگی قابل پذیرش نیست. بلکه در صورت دقت متوجه خواهیم شد که در بسیاری از مسائل، غربی ها با ما قابل مقایسه نیستند. و نباید فریب افراد غربزده را خورد. خصوصا که تجربه تاریخی، اشتباهات عجیب و غریبی از این غربزده ها در پیش چشمان ما قرار داده است. زمانی نه چندان دور، جوانان ایران برای تحصیل به فرنگ فرستاده می شدند و معروفین آنها به جای دیدن تلاش علمی اروپاییان، تنها برج ایفل آن را می دیدند و وقت خود را در کافه ها سپری می کردند و بعد از بازگشت به کشور، راه حل مشکلات کشور را در استفاده از کلاه فرنگی و کشف حجاب و ... معرفی می کردند!! 2-مطلب دیگری که باید به آن توجه کرد، اینکه چرا در این مقایسه اسلام دخیل می شود؟ آیا منظور از ایرانی های بی اخلاق کسانی هستند که به اسلام پایبند هستند؟ در حالی که اگر کسی به اسلام پایبند باشند، باید سعی زیادی در حسنه نمودن اخلاق خویش داشته باشد. خصوصا با توجه به این حدیث شریف پیامبر مکرم اسلام (ص) که دلیل بعثت خویش را تکمیل مکارم اخلاق می داند. [1] 3-مسائلی وجود دارد که در صورت رعایت انصاف باید اذعان نماییم که غربی ها، وضعیت بهتری از ما دارند. مثلا بحث رفتار ترافیکی یکی از مواردی است که بسیار مورد اشاره قرار می گیرد. اما باید دقت کنیم که در اینجا ماهیت مساله چیست؟ حقیقت آن است که غربی ها زودتر از ما دست به گریبان مشکلاتی نظیر ترافیک سنگین شده اند. و به همین دلیل احساس نیاز به ضوابط دقیق، نظارت های جدی و آموزش های گسترده پیدا کرده اند و به دلیل رعایت این مسائل وضعیت بهتری از ما دارند. اما این ها، ربطی به داشتن اخلاق حسنه ندارد. به عنوان نمونه قطعا در تهران رفتار ترافیکی مردم، با رفتار ترافیکی سایر استان های ایران متفاوت است. اما چه کسی می تواند با استناد به این مساله، تهرانی ها را با اخلاق تر معرفی کند؟ خصوصا با توجه به این نکته که قضاوت صحیح درباره سطح اخلاق یک جامعه، باید با کنار گذاشتن تاثیر نظام حقوقی و جزایی آن جامعه باشد. مثلا اینکه در کشوری آمار دزدی کم باشد، نمی تواند لزوما نشان دهنده اخلاق بالای آن جامعه باشد. چرا که ممکن است در چنین جوامعی، به محض اعتصاب چند ساعته پلیس، یا قطعی برق و یا ...، با دزدی بسیار گسترده ای مواجه شویم. و همین مساله نشان می دهد که نظام اخلاقی آن جامعه، سطح بالایی ندارد. چرا که اصولا اخلاق این است که فرد با توجه به عوامل درونی خویش، به مسائل نیک پایبند باشد. [1]: تفسیر نور الثقلین، ج5، ص 392
به نظر می رسد توجه به چند نکته برای پاسخ به این سوال لازم است: 1-این ادعا مکرر طرح شده است و اخلاق غربی ها، از اخلاق ما بهتر معرفی شده است. ما نمی خواهیم دچار خودشیفتگی باشیم و به هیچ عنوان؛ عیب و ایرادی بر ما وارد نباشد. اما باید به دور از شعار زدگی و جو زدگی حقیقت ماجرا را بنگریم. آیا واقعا اخلاق اروپایی ها از ما بهتر است؟ آیا غربی ها آن قدر اخلاق حسنه دارند که بفهمند جایگزین کردن سگ به جای فرزند انسان، عملی زشت و کریه است! و یک انسان نباید وفا و همدمی را از سگ بجوید؟ آیا آن قدر اخلاق حسنه دارند که معنای احترام به والدین و فداکاری برای آنها را درک کنند. آیا آن قدر اخلاق حسنه دارند که پایبندی به عقد ازدواج و ترک خیانت را بفهمند و ... پس نکته اول این است که خود این ادعا، با این اطلاق و پررنگی قابل پذیرش نیست. بلکه در صورت دقت متوجه خواهیم شد که در بسیاری از مسائل، غربی ها با ما قابل مقایسه نیستند. و نباید فریب افراد غربزده را خورد. خصوصا که تجربه تاریخی، اشتباهات عجیب و غریبی از این غربزده ها در پیش چشمان ما قرار داده است. زمانی نه چندان دور، جوانان ایران برای تحصیل به فرنگ فرستاده می شدند و معروفین آنها به جای دیدن تلاش علمی اروپاییان، تنها برج ایفل آن را می دیدند و وقت خود را در کافه ها سپری می کردند و بعد از بازگشت به کشور، راه حل مشکلات کشور را در استفاده از کلاه فرنگی و کشف حجاب و ... معرفی می کردند!! 2-مطلب دیگری که باید به آن توجه کرد، اینکه چرا در این مقایسه اسلام دخیل می شود؟ آیا منظور از ایرانی های بی اخلاق کسانی هستند که به اسلام پایبند هستند؟ در حالی که اگر کسی به اسلام پایبند باشند، باید سعی زیادی در حسنه نمودن اخلاق خویش داشته باشد. خصوصا با توجه به این حدیث شریف پیامبر مکرم اسلام (ص) که دلیل بعثت خویش را تکمیل مکارم اخلاق می داند. [1] 3-مسائلی وجود دارد که در صورت رعایت انصاف باید اذعان نماییم که غربی ها، وضعیت بهتری از ما دارند. مثلا بحث رفتار ترافیکی یکی از مواردی است که بسیار مورد اشاره قرار می گیرد. اما باید دقت کنیم که در اینجا ماهیت مساله چیست؟ حقیقت آن است که غربی ها زودتر از ما دست به گریبان مشکلاتی نظیر ترافیک سنگین شده اند. و به همین دلیل احساس نیاز به ضوابط دقیق، نظارت های جدی و آموزش های گسترده پیدا کرده اند و به دلیل رعایت این مسائل وضعیت بهتری از ما دارند. اما این ها، ربطی به داشتن اخلاق حسنه ندارد. به عنوان نمونه قطعا در تهران رفتار ترافیکی مردم، با رفتار ترافیکی سایر استان های ایران متفاوت است. اما چه کسی می تواند با استناد به این مساله، تهرانی ها را با اخلاق تر معرفی کند؟ خصوصا با توجه به این نکته که قضاوت صحیح درباره سطح اخلاق یک جامعه، باید با کنار گذاشتن تاثیر نظام حقوقی و جزایی آن جامعه باشد. مثلا اینکه در کشوری آمار دزدی کم باشد، نمی تواند لزوما نشان دهنده اخلاق بالای آن جامعه باشد. چرا که ممکن است در چنین جوامعی، به محض اعتصاب چند ساعته پلیس، یا قطعی برق و یا ...، با دزدی بسیار گسترده ای مواجه شویم. و همین مساله نشان می دهد که نظام اخلاقی آن جامعه، سطح بالایی ندارد. چرا که اصولا اخلاق این است که فرد با توجه به عوامل درونی خویش، به مسائل نیک پایبند باشد. [1]: تفسیر نور الثقلین، ج5، ص 392
پاسخ:
به نظر می رسد توجه به چند نکته برای پاسخ به این سوال لازم است:
1-این ادعا مکرر طرح شده است و اخلاق غربی ها، از اخلاق ما بهتر معرفی شده است. ما نمی خواهیم دچار خودشیفتگی باشیم و به هیچ عنوان؛ عیب و ایرادی بر ما وارد نباشد. اما باید به دور از شعار زدگی و جو زدگی حقیقت ماجرا را بنگریم. آیا واقعا اخلاق اروپایی ها از ما بهتر است؟ آیا غربی ها آن قدر اخلاق حسنه دارند که بفهمند جایگزین کردن سگ به جای فرزند انسان، عملی زشت و کریه است! و یک انسان نباید وفا و همدمی را از سگ بجوید؟ آیا آن قدر اخلاق حسنه دارند که معنای احترام به والدین و فداکاری برای آنها را درک کنند. آیا آن قدر اخلاق حسنه دارند که پایبندی به عقد ازدواج و ترک خیانت را بفهمند و ...
پس نکته اول این است که خود این ادعا، با این اطلاق و پررنگی قابل پذیرش نیست. بلکه در صورت دقت متوجه خواهیم شد که در بسیاری از مسائل، غربی ها با ما قابل مقایسه نیستند. و نباید فریب افراد غربزده را خورد. خصوصا که تجربه تاریخی، اشتباهات عجیب و غریبی از این غربزده ها در پیش چشمان ما قرار داده است. زمانی نه چندان دور، جوانان ایران برای تحصیل به فرنگ فرستاده می شدند و معروفین آنها به جای دیدن تلاش علمی اروپاییان، تنها برج ایفل آن را می دیدند و وقت خود را در کافه ها سپری می کردند و بعد از بازگشت به کشور، راه حل مشکلات کشور را در استفاده از کلاه فرنگی و کشف حجاب و ... معرفی می کردند!!
2-مطلب دیگری که باید به آن توجه کرد، اینکه چرا در این مقایسه اسلام دخیل می شود؟ آیا منظور از ایرانی های بی اخلاق کسانی هستند که به اسلام پایبند هستند؟ در حالی که اگر کسی به اسلام پایبند باشند، باید سعی زیادی در حسنه نمودن اخلاق خویش داشته باشد. خصوصا با توجه به این حدیث شریف پیامبر مکرم اسلام (ص) که دلیل بعثت خویش را تکمیل مکارم اخلاق می داند. [1]
3-مسائلی وجود دارد که در صورت رعایت انصاف باید اذعان نماییم که غربی ها، وضعیت بهتری از ما دارند. مثلا بحث رفتار ترافیکی یکی از مواردی است که بسیار مورد اشاره قرار می گیرد. اما باید دقت کنیم که در اینجا ماهیت مساله چیست؟
حقیقت آن است که غربی ها زودتر از ما دست به گریبان مشکلاتی نظیر ترافیک سنگین شده اند. و به همین دلیل احساس نیاز به ضوابط دقیق، نظارت های جدی و آموزش های گسترده پیدا کرده اند و به دلیل رعایت این مسائل وضعیت بهتری از ما دارند. اما این ها، ربطی به داشتن اخلاق حسنه ندارد. به عنوان نمونه قطعا در تهران رفتار ترافیکی مردم، با رفتار ترافیکی سایر استان های ایران متفاوت است. اما چه کسی می تواند با استناد به این مساله، تهرانی ها را با اخلاق تر معرفی کند؟ خصوصا با توجه به این نکته که قضاوت صحیح درباره سطح اخلاق یک جامعه، باید با کنار گذاشتن تاثیر نظام حقوقی و جزایی آن جامعه باشد.
مثلا اینکه در کشوری آمار دزدی کم باشد، نمی تواند لزوما نشان دهنده اخلاق بالای آن جامعه باشد. چرا که ممکن است در چنین جوامعی، به محض اعتصاب چند ساعته پلیس، یا قطعی برق و یا ...، با دزدی بسیار گسترده ای مواجه شویم. و همین مساله نشان می دهد که نظام اخلاقی آن جامعه، سطح بالایی ندارد. چرا که اصولا اخلاق این است که فرد با توجه به عوامل درونی خویش، به مسائل نیک پایبند باشد.
[1]: تفسیر نور الثقلین، ج5، ص 392
- [سایر] آیا همه سازهای دستی و الکترونیکی ایرانی و غربی، حکم واحدی دارند؟
- [سایر] منشا اخلاق در کجاست ؟ نسبت دین و اخلاق چیست ؟
- [سایر] از چه زمانی موضوع مدگرایی در ایران مطرح شد؟ آیا ما ایرانی ها در همه تاریخ به داشتن مد غربی افتخار می کردیم؟
- [آیت الله علوی گرگانی] استفاده از مدلهای غربی برای جوانان ایرانی چگونه است آیا کسی که موهای خود را بطور غربیها در می‌آورد مرتکب گناه می‌شود یا خیر؟
- [سایر] به نظر شما اخلاق مبتنی بر دین به چه معنا است؟ و نظر کسانی که اخلاق را مبتنی بر دین می دانند توضیح دهید؟
- [سایر] به نظر شما اخلاق مبتنی بر دین به چه معنا است؟ و نظر کسانی که اخلاق را مبتنی بر دین می دانند توضیح دهید؟
- [سایر] اخلاق مبتنی بر دین به چه معنا است؟
- [سایر] آیا کسی که دین ندارد، اخلاق هم ندارد؟
- [سایر] آزادی مورد نظر اسلام با آزادی غربی چه تفاوتی دارد؟
- [سایر] دین چیست و چه تعریفی می‌توان از اخلاق ارائه داد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر شود یا حکم ضروری دین یعنیحکمی را که مسلمانان جز دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز وروزه را انکار کند در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است مرتدّ می‌شود.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر شود، یا حکم ضروری دین، یعنی حکمی را که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند، مثلاً واجببودن نماز و روزه را انکار کند، در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است مرتد می‌شود.
- [آیت الله بروجردی] مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر شود، یا حکم ضروری دین یعنی حکمی را که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز و روزه انکار کند، در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است مرتد می‌شود.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه بدعتی در اسلام واقع شود (مانند منکراتی که دولتهای ناصالح به نام اسلام انجام می دهند) بر همه، مخصوصاً علمای دین واجب است حق را اظهار و باطل را انکار کنند و اگر سکوت علمای دین موجب هتک مقام علم، یا سوء ظن به علمای اسلام شود، اظهار حق به هر نحوی که ممکن باشد واجب است، هرچند بدانند تاثیر نمی کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . هر مسلمانی باید سعی کند روش و رفتار و اخلاق او، طبق تعالیم اخلاقی و فقهی اسلام باشد تا هم خودش سعادتمند گردد و هم بر آبروی جامعه اسلامی بیفزاید.
- [آیت الله خوئی] مسلمانی که منکر خدا یا پیغمبر یا معاد یا از فرقههائی بوده باشد که در مسألة (2406) گفته شد و یا حکم ضروری دین یعنی حکمی را که مسلمانان جزء دین اسلام میدانند مثل واجب بودن نماز و روزه درصورتی که بداند آن حکم ضروری دین است انکار کند مرتد می‌شود، و احکامی که در مسائل آینده ذکر می‌شود بر او مترتب است.
- [آیت الله نوری همدانی] مسلمانی که منکر خدا یا معاد یا پیغمبر شود ، یا حکم ضروری دین ، یعنی حکمی را که مسلمانان جزء دین اسلام می دانند ، مثل واجب بودن نماز و روزه انکار کند ، در صورتی که بداند آن حکم ضروری دین است و انکار آن ، انکار نبوّت پیغمبر ( صلّی الله علیه وآله ) است ، مرتّد است .
- [آیت الله مظاهری] اگر بعضی از مسؤولین ممالک اسلامی موجب بسط نفوذ سیاسی یا اقتصادی یا نظامی اجانب شود که مخالف مصالح اسلام و مسلمانان است، یا موجب بسط اشاعه فحشا و گناهان بزرگ یا ترک واجبات شود خود به خود عزل می‌شود و بر مسلمانان لازم است با او مخالفت کنند و از اسلام و مصالح مسلمین دفاع کنند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر بدعتی در اسلام واقع شود ، مثل منکراتی که دولتهای جائر انجام می دهند به اسم دین مبین اسلام ، واجب است خصوصاً بر علماء اسلام اظهار حق وانکار باطل ، واگر سکوت علماء اعلام موجب هتک مقام علم وموجب اسائة ظنّ به علماء اسلام شود واجب است اظهار حق به هر نحوی که ممکن است اگر چه بدانند تأثیر نمی کند .
- [امام خمینی] اگر بدعتی در اسلام واقع شود مثل منکراتی که دولتها اجرا میکنند به اسم دین مبین اسلام، واجب است خصوصاً بر علمای اسلام اظهار حق و انکار باطل، و اگر سکوت علمای اعلام موجب هتک مقام علم و موجب اسائه ظن به علمای اسلام شود واجب است اظهار حق به هر نحوی که ممکن است اگر چه بدانند تأثیر نمیکند.