راه های کسب محبت و معرفت اهل بیت (ع) چیست؟

انسان تا چیزی را خوب نشناسد و به عمقش پی نبرد، به آن دل نمی بندد، آن را دوست ندارد و محبت و دوستی اش در دل شخص جای نمی گیرد. از امام جعفر صادق (ع) نقل شده است که فرمود: (الحبُّ فرع المعرفة؛ محبت از معرفت ریشه می گیرد.).(ترجمه مصباح الشریعه، باب اول، ص 14) بر این اساس باید ریشه محبت را در معرفت جست و جو کرد. انسان تا کسی را نشناسد، به محاسن و خلقیات او آشنا نباشد و عظمت شخصیتش را درک نکرده باشد، نمی تواند به او محبت و علاقه زیادی داشته باشد.

راه‌ های کسب دوستی اهل‌بیت(ع) عبارتند از:

1. معرفت اهل بیت(ع):
در سایه معرفت امام به کمالات و ویژگی‌های منحصر به او بیشتر واقف می‌گردیم. معرفت خود فطرتا شیفتگی و محبت نسبت به اهل بیت(ع) را در پی دارد. امام صادق(ع) می‌فرماید: (الامام علم بین الله عزوجل و بین خلقه، فمن عرفه کان مومنا و من انکره کان کافراً؛ امام آن شاخص [و دلیل و راهنمای ]آشکار است که بین خدا و خلقش قرار گرفته، پس هر کس او را شناخت، مؤمن می‌گردد و هر کس او را انکار کرد [و نشناخت ]کافر می‌گردد). (کافی، ج 1، ص 170، ح 839)
مؤمن بودن، فرع بر شناخت امام است. از طرفی ایمان، عین حب و بغض است.
امام محمد باقر(ع) می‌فرماید: (الایمان حب و بغض؛ ایمان حب و بغض است). (همان) حب به تمامی خوبی‌ها و کمالات و. . . و بغض از همه بدی‌ها، کژی‌ها و. . .
پس در پرتو شناخت و معرفت ایمان حاصل می‌شود و ایمان هم جز حب و بغض نیست. نتیجه این می‌شود که یکی از راه‌های عملی مهم کسب حب اهل بیت(ع)، معرفت آن بزرگواران است که با مطالعه در زندگی، اخلاق، رفتار و کرامت‌های پیامبر و ائمه و مطالعه کلمات و سخنان آن بزرگواران؛ بدست می آید چرا که فرمایش‌های آنان، درّهای گران بهایی است، که باید در جست وجوی آنها بود. آیا ممکن است کسی نهج البلاغه را بخواند و بفهمد، ولی عاشق علی(ع) نشود؟

2. اطاعت از اهل بیت(ع):
اگر کسی شناخت لازم و کافی به اهل بیت پیدا کرد، اطاعت از آنان را بر خود لازم می‌داند؛ ولی گاهی شناخت در آن حد بالا نیست. در این صورت چه بسا نسبت به اوامر آنان عصیان شود. عصیان هم به هر اندازه باشد، به همان اندازه کدورت و بغض می‌آورد. کدورت و بغض هم، ضد صفا و حب است. پس هر اندازه نسبت به اوامر آنان عصیان شود، به همان اندازه بغض و کدورت نسبت به آنان در دل ایجاد می‌شود و برعکس هر اندازه نسبت به اوامر آنان اطاعت شود، به همان اندازه حب و صفا به آنان دل را فرا می‌گیرد.
امام رضا(ع) می‌فرماید: (اللهم انی اسئلک. . . العمل الذی یبلغنی حبک. . . ؛ بارالها! از تو آن عملی را مسألت می‌کنم که حب خودت را به من برساند). (همان، ح 3093) بنابراین یکی از راه‌های عملی وصول به (حب) اصل عمل و طاعت عملی است.

3. توسل با حال:
در سایه شناخت امام می‌فهمیم همه چیزمان به او وابسته است. واسطه فیض و کمال و همه چیزمان امام می‌باشد. برای آشنایی بیشتر ترجمه زیارت جامعه کبیره را مطالعه کنید. اگر توسل بعد از شناخت و با حال همراه باشد، ترنم عاجزانه و عاشقانه‌ای است که حب را در دل بیش از پیش می‌پروراند.

4. تولی و تبری:
دو اصلی که با حب اهل بیت(ع) تأثیر متقابل دارند، تولی و دوستی با دوستان خدا و تبری و بی‌زاری از دشمنان خدا می باشد. تولی و تبری محبت اهل بیت(ع) را در پی دارد.
/313/