الفاظ قرآن از کیست؟؟
نزول قرآن به زبان عربی با توجه به مخاطبان نخستین و شخص پیامبرصلی الله علیه وآله - که عرب زبانند - یک جریان طبیعی است و هر سخنوری، مطالب خویش را با زبان مخاطبان مستقیم خود، بیان می‌کند. خداوند متعال نیز در ارسال پیامبران و ابلاغ پیام‌های خویش، همین رویه را به کار گرفته است.ابراهیم(14)، آیه‌4؛ نگا: مصباح‌یزدی، محمدتقی، قرآن‌شناسی، (تحقیق وتدوین: محمود رجبی)، ص 98. در این باره، توجه به چند نکته مهم بایسته است: یکم. قرآن کریم اگر چه برای تنزل در این عالم، نیاز به زبان خاص دارد و آن عربی فصیح و مبین است؛ ولی زبان و فرهنگ آن، همان (زبان فطرت) است که قابل فهم برای همگان است و تنها در این صورت می‌تواند جهانی باشد. اگر فرهنگ قرآن، مربوط به یک نژاد و گروه خاصی بود، هیچ گاه نمی‌توانست جهانی باشد.جوادی آملی، عبداللَّه، تفسیر موضوعی قرآن کریم، (قم: اسراء)، ج 1، صص 353-355. از دیگر سو قرآن کریم کتابی ساده و معمولی نیست تا انسان بتواند، بر اثر آشنایی با قواعد عربی و مانند آن، به همه معارفش دست یابد؛ بلکه کتابی است که در اوج آسمان و مقام (لَدُن) ریشه داشته و از علم الهی سرچشمه گرفته است و درک معارف بی‌انتهای آن، بدون نردبان پرهیزگاری و ارتباط با او، امکان‌پذیر نیست. دوّم. همان طور که ایجاد حقیقت وحی، اختصاص به ذات خداوند متعال دارد؛ تنزل آن حقیقت به لباس عربی مبین و الفاظ اعتباری نیز کار او است. نه آنکه فقط معنای کلام و وحی الهی در قلب پیامبرصلی الله علیه وآله تنزل یافته و آن حضرت با انتخاب خود، الفاظی را به عنوان ابزار انتقال آن معارف قرار داده باشد! پس الفاظ قرآن کریم، از سوی خداوند تعیین شده و از همین‌رو آرایش‌های لفظی قرآن، یکی از وجوه اعجاز آن است. آیات فراوانی دلالت دارد که علاوه بر محتوا، الفاظ و عبارت عربی قرآن نیز از ناحیه خداوند به پیامبرصلی الله علیه وآله وحی شده است.ابراهیم(14)، آیه 4؛ مریم(19)، آیه 97؛ دخان(44)، آیه‌58؛ اعلی(87)، آیات 17، 18، 22 و 32؛ قمر(54)، آیه 40؛ احقاف(46)، آیه 12؛ فصلت(41)، آیه 2 و 3؛ رعد(13)، آیه 37 و ... . نگا: طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج 17، ص 359. بهترین گواه این مطلب، تفاوت سبک بیان و عبارت‌های روایات نبوی، با آیات قرآن کریم است. سوّم. ارتباط الفاظ با معانی، ارتباطی تکوینی و حقیقی نیست؛ بلکه در اثر قرارداد؛ که لفظ معینی، نشانه معنای خاصی می‌گردد. به همین دلیل برای یک معنای خاص در اقوام مختلف، الفاظ گوناگونی وجود دارد و نیز یک حقیقت تکوینی همچون وحی، گاهی به صورت عربی مبین، گاهی به صورت عبری، زمانی به زبان سریانی و ... ظهور می‌کند. با توجه به این نکته، شاید این پرسش پدیدار شود که چگونه وحی الهی از مقام قدسی خداوند - که جز تکوین صرف چیزی نیست - به کسوت الفاظ و کلمات اعتباری - که قرارداد محض است - درمی آید؟ در پاسخ گفتنی است: تنزل حقیقت تکوینی قرآن، باید مسیری داشته باشد تا در آن مسیر، حقیقت قرآن فرود آید و با اعتبار پیوند بخورد. این مسیر همان نفس مبارک رسول خداصلی الله علیه وآله است که می‌تواند بهترین واسطه، برای پیوند امر تکوینی و قراردادی باشد. مانند انسان‌های دیگر که همواره حقیقت‌های معقول را از بلندای عقل، به مرحله تصور تنزل می‌دهند و از آنجا به صورت فعل یا قول در گستره طبیعت پیاده می‌کنند.جوادی آملی، عبداللَّه، تفسیر موضوعی قرآن کریم، ص 45-46. بنابراین آنچه قرآن را جهان شمول ساخته است، (زبان فطری) آن است که در گویش (زبان عربی) رسا و گویا جلوه‌گر شده است؛ زبانی که الفاظ آن ظرفیت نمایش معانی گسترده و پردامنه‌ای را دارا است. ازاین رو آشنایی با زبان عربی و تلاوت قرآن به این زبان، همچون مدخل ورودی برای نیل به مراتب و مراحل بالاتر این کتاب بی‌نظیر است.
عنوان سوال:

الفاظ قرآن از کیست؟؟


پاسخ:

نزول قرآن به زبان عربی با توجه به مخاطبان نخستین و شخص پیامبرصلی الله علیه وآله - که عرب زبانند - یک جریان طبیعی است و هر سخنوری، مطالب خویش را با زبان مخاطبان مستقیم خود، بیان می‌کند. خداوند متعال نیز در ارسال پیامبران و ابلاغ پیام‌های خویش، همین رویه را به کار گرفته است.ابراهیم(14)، آیه‌4؛ نگا: مصباح‌یزدی، محمدتقی، قرآن‌شناسی، (تحقیق وتدوین: محمود رجبی)، ص 98. در این باره، توجه به چند نکته مهم بایسته است: یکم. قرآن کریم اگر چه برای تنزل در این عالم، نیاز به زبان خاص دارد و آن عربی فصیح و مبین است؛ ولی زبان و فرهنگ آن، همان (زبان فطرت) است که قابل فهم برای همگان است و تنها در این صورت می‌تواند جهانی باشد. اگر فرهنگ قرآن، مربوط به یک نژاد و گروه خاصی بود، هیچ گاه نمی‌توانست جهانی باشد.جوادی آملی، عبداللَّه، تفسیر موضوعی قرآن کریم، (قم: اسراء)، ج 1، صص 353-355. از دیگر سو قرآن کریم کتابی ساده و معمولی نیست تا انسان بتواند، بر اثر آشنایی با قواعد عربی و مانند آن، به همه معارفش دست یابد؛ بلکه کتابی است که در اوج آسمان و مقام (لَدُن) ریشه داشته و از علم الهی سرچشمه گرفته است و درک معارف بی‌انتهای آن، بدون نردبان پرهیزگاری و ارتباط با او، امکان‌پذیر نیست. دوّم. همان طور که ایجاد حقیقت وحی، اختصاص به ذات خداوند متعال دارد؛ تنزل آن حقیقت به لباس عربی مبین و الفاظ اعتباری نیز کار او است. نه آنکه فقط معنای کلام و وحی الهی در قلب پیامبرصلی الله علیه وآله تنزل یافته و آن حضرت با انتخاب خود، الفاظی را به عنوان ابزار انتقال آن معارف قرار داده باشد! پس الفاظ قرآن کریم، از سوی خداوند تعیین شده و از همین‌رو آرایش‌های لفظی قرآن، یکی از وجوه اعجاز آن است. آیات فراوانی دلالت دارد که علاوه بر محتوا، الفاظ و عبارت عربی قرآن نیز از ناحیه خداوند به پیامبرصلی الله علیه وآله وحی شده است.ابراهیم(14)، آیه 4؛ مریم(19)، آیه 97؛ دخان(44)، آیه‌58؛ اعلی(87)، آیات 17، 18، 22 و 32؛ قمر(54)، آیه 40؛ احقاف(46)، آیه 12؛ فصلت(41)، آیه 2 و 3؛ رعد(13)، آیه 37 و ... . نگا: طباطبایی، سیدمحمدحسین، تفسیر المیزان، ج 17، ص 359. بهترین گواه این مطلب، تفاوت سبک بیان و عبارت‌های روایات نبوی، با آیات قرآن کریم است. سوّم. ارتباط الفاظ با معانی، ارتباطی تکوینی و حقیقی نیست؛ بلکه در اثر قرارداد؛ که لفظ معینی، نشانه معنای خاصی می‌گردد. به همین دلیل برای یک معنای خاص در اقوام مختلف، الفاظ گوناگونی وجود دارد و نیز یک حقیقت تکوینی همچون وحی، گاهی به صورت عربی مبین، گاهی به صورت عبری، زمانی به زبان سریانی و ... ظهور می‌کند. با توجه به این نکته، شاید این پرسش پدیدار شود که چگونه وحی الهی از مقام قدسی خداوند - که جز تکوین صرف چیزی نیست - به کسوت الفاظ و کلمات اعتباری - که قرارداد محض است - درمی آید؟ در پاسخ گفتنی است: تنزل حقیقت تکوینی قرآن، باید مسیری داشته باشد تا در آن مسیر، حقیقت قرآن فرود آید و با اعتبار پیوند بخورد. این مسیر همان نفس مبارک رسول خداصلی الله علیه وآله است که می‌تواند بهترین واسطه، برای پیوند امر تکوینی و قراردادی باشد. مانند انسان‌های دیگر که همواره حقیقت‌های معقول را از بلندای عقل، به مرحله تصور تنزل می‌دهند و از آنجا به صورت فعل یا قول در گستره طبیعت پیاده می‌کنند.جوادی آملی، عبداللَّه، تفسیر موضوعی قرآن کریم، ص 45-46. بنابراین آنچه قرآن را جهان شمول ساخته است، (زبان فطری) آن است که در گویش (زبان عربی) رسا و گویا جلوه‌گر شده است؛ زبانی که الفاظ آن ظرفیت نمایش معانی گسترده و پردامنه‌ای را دارا است. ازاین رو آشنایی با زبان عربی و تلاوت قرآن به این زبان، همچون مدخل ورودی برای نیل به مراتب و مراحل بالاتر این کتاب بی‌نظیر است.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین