فلسفه عربی بودن نماز چیست؟

راز نزول قرآن به (زبان عربی) اولاً یک جریان و امر طبیعی است؛ زیرا هر سخنور و دانشمندی، مطالب خویش را با زبان مخاطبان خود بیان می‌کند و می‌نویسد. خداوند متعال نیز در ارسال پیامبران و ابلاغ پیام‌های خویش، همین رویه را تأیید کرده و به کار گرفته است:
(و ما ارسلنا من رسول الا بلسان قومه لیبیّن لهم فیضل الله من یشاء و یهدی من یشاء و هو العزیز الحکیم)؛ (و ما هیچ فرستاده‌ای را جز با زبان مردمش نفرستادیم تا [بتواند حقایق را] برای آنان به روشنی بیان‌کند. پس خداوند هرکس را که بخواهد گمراه و هرکس را که بخواهد هدایت می‌کند و او شکست‌ناپذیر و فرزانه‌است). ابراهیم (14)، آیه 4.
بر این اساس، اگر قرآن به زبانی، جز زبان عربی نازل می‌شد، جای آن داشت که از حکمت نزول قرآن به آن زبان سؤال شود و گفته شود: با آن که مخاطبان نخستین این پیام، عرب زبان هستند، چرا این پیام به زبان عربی نازل نشده است؟
علاوه بر آن که تحدی و طلب همانند آوری این کتاب، ضرورت نزول آن را به زبان عربی دو چندان می‌کند. در صورتی که قرآن عربی نباشد، چگونه می‌شود از مخاطبانی که جز با زبان عربی آشنا نیستند و یا تسلّط کافی بر زبان‌های دیگر ندارند؛ درخواست شود که برای روشن شدن حقانیّت یا نادرستی مدعای پیامبر(ص)، سخنی همانند قرآن بیاورند؟ در این صورت به آسانی خواهند گفت: ما عرب زبان‌ها، محتوای پیام تو را نمی‌فهمیم؛ پس چگونه همانند آن را بیاوریم.
پس تحدّی به قرآن نیز اقتضا می‌کند که این پیام به زبانی باشد که مخاطبان اولیه‌اش، آن را درک کنند و بتوانند درباره درستی یا نادرستی مدعای پیامبر(ص)، خود را بیازمایند و حقیقت برایشان روشن شود. نگا: قرآن‌شناسی، صص 98 - 103.
در این جا بیان چند نکته ضروری است:
الف) خواندن قرآن به زبان عربی، به جز در موارد خاص (مانند نذر و...) واجب نیست؛
ب) خواندن قرآن با صوت، لحن و آواز مخصوص واجب نیست؛
ج) نماز باید به زبان عربی با قرائت صحیح خوانده شود؛ امّا واجب نیست با صوت و آواز مخصوص خوانده شود.
خواندن نماز به عربی، یکی از نشانه‌های (جهانی بودن) دین اسلام و رمز (وحدت و یگانگی) مسلمانان است. عربی خواندن، آن را از تحریف و آمیختگی به خرافات و مطالب بی اساس - هنگام ترجمه آن به زبان‌های دیگر - نگاه می‌دارد و بدین وسیله روح این عبادت اسلامی، محفوظ می‌ماند. گفتنی است توحید و یگانگی - در تمام اصول و فروع اسلام - یک زیربنای اساسی محسوب می‌گردد و نماز به سوی قبله واحد، در اوقات معین و به یک زبان مشخص، نمونه‌ای از این وحدت است. در ضمن یاد گرفتن ترجمه نماز، بسیار ساده و آسان است. ر.ک: توضیح المسائل مراجع تقلید، مباحث قرائت؛ آیت‌الله مکارم، ج 3، صص 58-56. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 19/500004)