ایات قران
آیا می‌توان آیات قرآن را با علوم روز تطبیق داد؟
در راستای پاسخ به این پرسش، نکاتی چند شایان توجه است: یکم. از آن رو که علم دستخوش نوسان است و هر روز تئوری تازه‌ای به بازار علم می‌آید و نظریات قبلی را یا به کلی ابطال کرده یا دستخوش تزلزل می‌سازد، لذا مفسران در تطبیق آیات قرآن با علوم روز، با احتیاط و دست به عصا راه می‌روند. به دیگر عبارت: علما و دانشمندان از اظهار این نکات، خودداری کرده و اجازه نمی‌دهند اشتباهات گذشته تکرار شود. دوم. در قرآن به برخی از موضوعات اشاراتی شده است و وقتی یک مسئله علمی کشف شد، آن گاه روشن می‌شود که آن اشاره برای چه بوده است. در این آیه دقت کنید: (رَفَعَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها)؛ رعد (13)، آیه 2.؛ (خداست آن ذات پاکی که آسمان‌ها را بدون ستونی که مشاهده کنید، برافراشته است). تا قبل از اینکه جاذبه زمین و اجرام مادی توسط (نیوتن) کشف شود، معنای این آیه در هاله‌ای از ابهام بود. اما وقتی جاذبه کشف شد، معنای آن وضوح بیشتری یافت. می‌دانیم که در عالم طبیعت برای هر چیزی سببی قرار داده شده و بر این اساس برافراشتن آسمان‌ها، بدون سبب امکان ندارد. بنابراین پایه و نیرویی وجود دارد؛ ولی آن را نمی‌بینیم. سوم. در تفسیر برخی از آیات، مطالبی بیان شده که بر ما روشن نیست و باید در انتظار بمانیم تا حقایق جدیدی کشف شود. از باب نمونه: (خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ)؛ طلاق (65)، آیه 12.؛ (خدا کسی است که هفت آسمان را آفرید و مانند آن آسمان‌ها از زمین خلق فرمود). منظور از هفت آسمان و هفت زمین، هنوز کاملاً مشخص نیست و باید در انتظار پیشرفت ابزار و کشفیات جدید بود. با این بیان کسانی که چنین اعتراضی می‌کنند، باید به نکات فوق توجه کرده و به مطالعه بیشتری بپردازند.ر. ک: (قرآن شناسی، صالح قنادی با همکاری جمعی از محققان، کد: 20/500005)
در راستای پاسخ به این پرسش، نکاتی چند شایان توجه است: یکم. از آن رو که علم دستخوش نوسان است و هر روز تئوری تازه‌ای به بازار علم می‌آید و نظریات قبلی را یا به کلی ابطال کرده یا دستخوش تزلزل می‌سازد، لذا مفسران در تطبیق آیات قرآن با علوم روز، با احتیاط و دست به عصا راه می‌روند. به دیگر عبارت: علما و دانشمندان از اظهار این نکات، خودداری کرده و اجازه نمی‌دهند اشتباهات گذشته تکرار شود. دوم. در قرآن به برخی از موضوعات اشاراتی شده است و وقتی یک مسئله علمی کشف شد، آن گاه روشن می‌شود که آن اشاره برای چه بوده است. در این آیه دقت کنید: (رَفَعَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها)؛ رعد (13)، آیه 2.؛ (خداست آن ذات پاکی که آسمان‌ها را بدون ستونی که مشاهده کنید، برافراشته است). تا قبل از اینکه جاذبه زمین و اجرام مادی توسط (نیوتن) کشف شود، معنای این آیه در هاله‌ای از ابهام بود. اما وقتی جاذبه کشف شد، معنای آن وضوح بیشتری یافت. می‌دانیم که در عالم طبیعت برای هر چیزی سببی قرار داده شده و بر این اساس برافراشتن آسمان‌ها، بدون سبب امکان ندارد. بنابراین پایه و نیرویی وجود دارد؛ ولی آن را نمی‌بینیم. سوم. در تفسیر برخی از آیات، مطالبی بیان شده که بر ما روشن نیست و باید در انتظار بمانیم تا حقایق جدیدی کشف شود. از باب نمونه: (خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ)؛ طلاق (65)، آیه 12.؛ (خدا کسی است که هفت آسمان را آفرید و مانند آن آسمان‌ها از زمین خلق فرمود). منظور از هفت آسمان و هفت زمین، هنوز کاملاً مشخص نیست و باید در انتظار پیشرفت ابزار و کشفیات جدید بود. با این بیان کسانی که چنین اعتراضی می‌کنند، باید به نکات فوق توجه کرده و به مطالعه بیشتری بپردازند.ر. ک: (قرآن شناسی، صالح قنادی با همکاری جمعی از محققان، کد: 20/500005)
پاسخ:
در راستای پاسخ به این پرسش، نکاتی چند شایان توجه است:
یکم. از آن رو که علم دستخوش نوسان است و هر روز تئوری تازه‌ای به بازار علم می‌آید و نظریات قبلی را یا به کلی ابطال کرده یا دستخوش تزلزل می‌سازد، لذا مفسران در تطبیق آیات قرآن با علوم روز، با احتیاط و دست به عصا راه می‌روند. به دیگر عبارت: علما و دانشمندان از اظهار این نکات، خودداری کرده و اجازه نمی‌دهند اشتباهات گذشته تکرار شود.
دوم. در قرآن به برخی از موضوعات اشاراتی شده است و وقتی یک مسئله علمی کشف شد، آن گاه روشن می‌شود که آن اشاره برای چه بوده است. در این آیه دقت کنید: (رَفَعَ السَّماواتِ بِغَیْرِ عَمَدٍ تَرَوْنَها)؛ رعد (13)، آیه 2.؛ (خداست آن ذات پاکی که آسمان‌ها را بدون ستونی که مشاهده کنید، برافراشته است). تا قبل از اینکه جاذبه زمین و اجرام مادی توسط (نیوتن) کشف شود، معنای این آیه در هاله‌ای از ابهام بود. اما وقتی جاذبه کشف شد، معنای آن وضوح بیشتری یافت. می‌دانیم که در عالم طبیعت برای هر چیزی سببی قرار داده شده و بر این اساس برافراشتن آسمان‌ها، بدون سبب امکان ندارد. بنابراین پایه و نیرویی وجود دارد؛ ولی آن را نمی‌بینیم.
سوم. در تفسیر برخی از آیات، مطالبی بیان شده که بر ما روشن نیست و باید در انتظار بمانیم تا حقایق جدیدی کشف شود. از باب نمونه: (خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ)؛ طلاق (65)، آیه 12.؛ (خدا کسی است که هفت آسمان را آفرید و مانند آن آسمان‌ها از زمین خلق فرمود). منظور از هفت آسمان و هفت زمین، هنوز کاملاً مشخص نیست و باید در انتظار پیشرفت ابزار و کشفیات جدید بود. با این بیان کسانی که چنین اعتراضی می‌کنند، باید به نکات فوق توجه کرده و به مطالعه بیشتری بپردازند.ر. ک: (قرآن شناسی، صالح قنادی با همکاری جمعی از محققان، کد: 20/500005)
- [سایر] آیا تطبیق آیات قرآن بر اکتشافات علمی صحیح است؟
- [سایر] آیا قرآن را می‌توان براساس پیشرفتهای علوم روز تفسیرکرد؟
- [سایر] آیا با یقین تجربی می‌توان آیات قرآن را تفسیر کرد؟
- [سایر] مقصود از (جری و تطبیق) در علوم قرآنی و برخی کتاب‌های تفسیری چیست؟ و چرا برخی مفسران از این واژه زیاد استفاده می‌کنند؟ لطفاً با ذکر نمونههایی توضیح دهید.
- [سایر] از آیات قرآن کریم چه اذکاری را برای تسبیح خدا می‌توان استنباط کرد؟
- [سایر] آیا می‌توان اسفار اربعه ملا صدرا را با هفت شهر عشق عطار تطبیق نمود؟
- [سایر] تفاوت اصول عملیه با اصول لفظیه در چیست؟ چگونه می‌توان اصول عملیه را با مسائل مبتلابه تطبیق نمود؟
- [سایر] آیا علوم تجربی در آیات و روایات مطرح شده است؟
- [سایر] آیا تطبیق آیات قیامت بر ظهور حضرت مهدی (عج) دلیل بر برپایی قیامت در عصر ظهور است؟
- [سایر] علوم لازم تفسیر قرآن چیست؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] جواب سلام را باید به قصد جواب بگوید، نه به قصد قرائت بعضی از آیات قرآن و مانند آن.
- [آیت الله سیستانی] وقت شروع در نماز آیات برای کسوف و خسوف، موقعی است که خورشید یا ماه شروع به گرفتن میکند، و تا زمانی که به حالت طبیعی برنگشته ادامه دارد (اگرچه بهتر آن است که بهقدری تأخیر نیندازند که شروع به باز شدن کند)، ولی تمام کردن نماز آیات را می‌توان تا بعد از باز شدن خورشید، یا ماه تأخیر انداخت.
- [آیت الله مظاهری] هر چیزی را که مالیّت داشته باشد می‌توان مهر قرار داد، کم باشد یا زیاد، عین باشد یا منفعت، حتّی تعلیم قرآن و یا صنعت دیگری را هم می‌توان مهر قرار داد، و در عقد دائم خوب است بیشتر از مهر السّنه حضرت زهرا علیها السلام (پانصد درهم) نباشد که تقریباً دویست و شصت مثقال نقره می‌شود.
- [امام خمینی] جایز نیست برای طلاب علوم دینیه دخول در مدارس که بعض معممین و ائمه جماعت از طرف دولت جائر و یا با اشاره دولت تصدی نمودهاند چه برنامه تحصیلی از طرف دولت جائر باشد یا از طرف این نحو متصدیان که عمّال دولت جائر هستند، زیرا در این امور نقشه محو آثار اسلام و احکام قرآن کریم کشیده شده است.
- [آیت الله اردبیلی] برگزاری مسابقاتی که در بالا بردن شئون دینی، علمی، ادبی، هنری یا فنّی جامعه مؤثّرند، مانند مسابقات حفظ قرآن و احکام، علوم ریاضی و مقاله نویسی، بدون شرط بندی دو طرف جایز و پسندیده است و اگر فرد سوم یا مؤسّسه و یا دولت برگزار کننده، به برندگان، جوایز نقدی یا غیر نقدی اعطا کند، اشکال ندارد و برنده مالک می‌شود.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر از چیزهائی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکیاتّفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید بگیرد وزلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها، یک نماز آیات بخواند؛ مثلاً اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر از چیزهائی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد؛ انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند؛ مثلا اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود؛ باید دو نماز آیات بخواند.
- [آیت الله سیستانی] اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید بگیرد، و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.
- [آیت الله بروجردی] اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتّفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید بگیرد و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.