خداوند اول و آخر است و موجودیت و دوام و بقای هر موجودی در هر آن و لحظه به او سبحانه است و بنا بر این هر موجودی در نظام هستی در هر آن به سوی او رجوع می کند . او خالق و مالک و مدبر همه موجودات است و وقتی او خالق و مالک و حاکم و مدبر ما است و همه جا با ما می‌باشد مسلما بازگشت همه ما و همه کارها نیز به سوی او است. همه کارها و همه چیز در این عالم به فرمان و خواست او بر می‌گردد و اراده او در همه چیز نفوذ دارد و همه کارها به او بازگشت می‌کند . ما رهروان منزل عشق او هستیم که با کوله‌باری از امید و نیروها از سرمنزل عدم به راه افتاده‌ایم، و تا به اقلیم وجود اینهمه راه آمده‌ایم، ما از او هستیم و به سوی او باز می‌گردیم، چرا که مبدأ و منتهی او است. تعبیر به الامور به صیغه جمع نشان می‌دهد که نه تنها انسانها که همه موجودات به سوی او در حرکتند حرکتی دائم و توقف ناپذیر! بنا بر این مفهوم این آیه منحصر به بازگشت انسانها در آخرت به او نیست، هر چند موضوع معاد یکی از مصادیق روشن آن محسوب می‌شود. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 34/200197)
