ج1) قرآن کریم جواب می دهد (واستعینوا بالصبر و الصلوة و إنها لکبریة الا علی الخاشعین)1 ترجمه: (از صبر و نماز یاری جویید و با استقامت و کنترل هوسهای درونی و توجه به پروردگار نیرو بگیرید و این کار جز برای متواضعان و خاشعان گران است. قرآن برای اینکه انسان بتواند بر امیال و خواسته های دل پیروز گردد و حب جاه و مقام را از سر بیرون کند، می فرماید: از صبر و نماز یاری جویید و با استقامت و کنترل خویش بر هوسهای درونی پیروز شوید.
برای پیشرفت و پیروزی بر مشکلات دو رکن اساسی لازم است یکی پایگاه نیرومند درونی و دیگر تکیه گاه محکم برونی که در این آیه با تعبیر (صبر) و (صلوة) اشاره شده است. مفسران بزرگ و عالی مقام در تفسیر این آیه نقل کرده اند (رسول مکرم اسلام (ص) هرگاه با مشکلی روبرو می شوند که ناراحتشان می کرد، از نماز و روزه مدد می گرفتند)2
از امام صادق (ع) نقل شده که (هنگامی که با غمی از غمهای دنیا روبرو می شوید وضو گرفته، به مسجد بروید، نماز بخوانید و دعا کنید، زیرا خدا دستور داده: واستعینوا بالصبر و الصلوة)3
توجه به نماز و راز و نیاز با پروردگار، نیروی تازه ای در انسان ایجاد می کرد و او را برای رویارویی با مشکلات نیرو می بخشد.
آری نماز، انسان را به قدرت لایزال پیوند می دهد، که همة مشکلات برای او سهل و آسان است و همین احساس سبب می شود که انسان در برابر حوادث نیرومند و خونسرد باشد. این بود قسمتی از معنی (سرالصلوة) و نماز پر اسرارترین عبادات بشمار می رود؛ برترین و بزرگترین واجب الهی و زیباترین سرود زندگی خدائی نماز است. نماز سخن گفتن با خدا، نماز، تسلیم عملی با تمام جوارح و ارکان، نماز عشق است و ملکوت و عروج و ارتباط، نماز حضور مداوم در پیشگاه حضرت معبود، نماز کلاس درس است و کتاب هستی، نماز آرامش روان و سکینة خاطر، نماز مصداق بارز تشکر از ولی نعمت و نماز ...
می توان گفت تعداد کتابهای نوشته شده درباره سرالصلوة و اسرار الصلوة ژرفای نماز از کتابهای عبادات دیگر بیشتر است.
افرادی که کتاب درباره فلسفه نماز و احکام و اهداف عالیة آن به نگارش درآورده اند پیش از هزار رساله و کتاب و مقاله تاکنون دربارة اسرار نماز و این عبادت پر تنوع نوشته شده است. که به چند مورد آن اشاره می کنیم به امید آن که تهیه فرمایید و خود مطالعه و به دیگران هدیه و سفارش مطالعه فرمایید.
1. کتاب اسرار الصلوة ،(حاج میرزا جواد ملکی تبریزی) که اسرار نماز و داستانهای زیبا از حضرت علی (ع) و پیامبر (ص) و عرفای گذشته به سبک جالب و خواندنی، به رشتة تحریر درآورده اند.
2. ژرفای نماز، آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی)
3. نماز از دیدگاه قرآن و حدیث، سید محمد حسین موسوی لاهیجی
4. سوز سحرگاهی، مهدی راهبر
5. صلوة الخاشعین، آیت الله دستغیب
6. راز نماز، حجت الاسلام قرائتی
7. آشنایی با نماز، حجت الاسلام قرائتی
8. پرتوی از نماز، حجت الاسلام قرائتی
9. همراه با نماز، حجت الاسلام قرائتی
10. یکصد و چهارده نکته نماز، حجت الاسلام قرائتی
11. نماز در اسارت،خاطرات آزادگان
12. هزار رساله دربارة نماز، رضا استادی
13. داستان نماز عارفان، شمس الدین
14. زنگ نماز، سید احمد زرهانی
15. نماز در آینة قرآن، عباس عزیزی
16. نماز در آینه احادیث، عباس عزیزی
17. آداب و مستحبات نماز، عباس عزیزی
18. نماز های مستحبی، عباس عزیزی
هر کدام از این کتابها، یک نوع سرالصلوة است که توفیق مطالعة آنها را برای خود و شما از خدای بزرگ مسئلت داریم. منابع:
1. سوره بقره، آیه45
2. نهج البلاغه، کلام 179
3. مجمع البیان، ذیل سوره بقره، آیه 45
به نقل از اداره پاسخگویی آستان قدس رضوی (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 158/400008)
