معنای حکمت در آیه 269 سوره بقره چیست؟
در کافی از حضرت صادق(ع) روایتی در ذیل آیه 269، بقره یُؤْتِی اَلْحِکْمَةَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ اَلْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً ؛ (2:269) نقل شده که حضرت فرمود: مراد از حکمت در این آیه اطاعت خداوند و معرفت و شناختن امام است و این روایت را عیاشی در تفسیر خود و برقی در محاسن ذکر نموده‌اند و نیز به نقل دیگری از امام صادق(ع) آمده است که حضرت فرمود: حکمت روشنی و چراغ معرفت است و سبب پرهیزکاری است و نتیجه درستی است و اگر بگوییم خداوند نعمتی بزرگ‌تر و بهتر و بالاتر از نعمت حکمت به بندگانش عطا نفرموده همانا راست گفتیم. مرحوم علامه طباطبایی در ذیل آیه 269، بقره حکمت را چنین معنی می‌کند: حکمت عبارت است از قضایای حقه‌ای که مطابق با واقع باشد یعنی به نحوی مشتمل بر سعادت بشر باشد. مثلاً معارف حقه الهیه درباره مبدأ و معاد باشد و یا اگر مشتمل بر معارفی از حقایق عالم طبیعی است معارفی باشد که باز با سعادت انسان سر و کار داشته باشد. مانند حقایق فطری که اساس تشریعات دینی را تشکیل می‌دهد. در تفسیر نمونه: برای حکمت معانی زیادی از قبیل معرفت و شناخت اسرار جهان هستی و آگاهی از حقایق قرآن و رسیدن به حق از نظر گفتار و عمل و بالاخره معرفت و شناسایی خدا ذکر شده است که همه آنها در یک معنی وسیع جمع است. برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- سوره بقره، آیه 269 تفسیر ابن کثیر، ج 1، ص 480 2- تفسیر کبیر، ج 7، ص 72 3- تفسیر پرتوی، ج 2، ص 241 4- مجمع‌البیان، ج 2، ص 659 5- التبیان، ج 2، ص 348 6- النتیر، ج 3، ص 62 7- آیه 125 سوره نحل، تفسیر التحریر، ج 14، ص 327 8- آیه 31 سور بقره، تفسیر کبیر، ج 2، ص 178. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/8877)
عنوان سوال:

معنای حکمت در آیه 269 سوره بقره چیست؟


پاسخ:

در کافی از حضرت صادق(ع) روایتی در ذیل آیه 269، بقره یُؤْتِی اَلْحِکْمَةَ مَنْ یَشاءُ وَ مَنْ یُؤْتَ اَلْحِکْمَةَ فَقَدْ أُوتِیَ خَیْراً کَثِیراً ؛ (2:269) نقل شده که حضرت فرمود: مراد از حکمت در این آیه اطاعت خداوند و معرفت و شناختن امام است و این روایت را عیاشی در تفسیر خود و برقی در محاسن ذکر نموده‌اند و نیز به نقل دیگری از امام صادق(ع) آمده است که حضرت فرمود: حکمت روشنی و چراغ معرفت است و سبب پرهیزکاری است و نتیجه درستی است و اگر بگوییم خداوند نعمتی بزرگ‌تر و بهتر و بالاتر از نعمت حکمت به بندگانش عطا نفرموده همانا راست گفتیم. مرحوم علامه طباطبایی در ذیل آیه 269، بقره حکمت را چنین معنی می‌کند: حکمت عبارت است از قضایای حقه‌ای که مطابق با واقع باشد یعنی به نحوی مشتمل بر سعادت بشر باشد. مثلاً معارف حقه الهیه درباره مبدأ و معاد باشد و یا اگر مشتمل بر معارفی از حقایق عالم طبیعی است معارفی باشد که باز با سعادت انسان سر و کار داشته باشد. مانند حقایق فطری که اساس تشریعات دینی را تشکیل می‌دهد.
در تفسیر نمونه: برای حکمت معانی زیادی از قبیل معرفت و شناخت اسرار جهان هستی و آگاهی از حقایق قرآن و رسیدن به حق از نظر گفتار و عمل و بالاخره معرفت و شناسایی خدا ذکر شده است که همه آنها در یک معنی وسیع جمع است.
برای آگاهی بیشتر ر.ک: 1- سوره بقره، آیه 269 تفسیر ابن کثیر، ج 1، ص 480 2- تفسیر کبیر، ج 7، ص 72 3- تفسیر پرتوی، ج 2، ص 241 4- مجمع‌البیان، ج 2، ص 659 5- التبیان، ج 2، ص 348 6- النتیر، ج 3، ص 62 7- آیه 125 سوره نحل، تفسیر التحریر، ج 14، ص 327 8- آیه 31 سور بقره، تفسیر کبیر، ج 2، ص 178. (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه ها، کد: 1/8877)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین