وحدت چیست ؟ و پیامبر و امام علی (ع) برای حفظ وحدت چکار کردند؟

وحدت چیست ؟ و پیامبر و امام علی (ع) برای حفظ وحدت چکار کردند؟

پاسخ: معنای صحیحی که وحدت دارد این است که بیش از موارد افتراق، به مشترکاتی که وجود دارند تأکید شود. شاید بیش از نود درصد مسائلی که در دین اسلام مطرح است، مشترک اند. مسلمانان مقابل دشمن مشترک، برای حفظ اصل اسلام در کنار هم باشند. با تکیه بر اصول مهم اسلام که هر دو آن را قبول دارند یک نیرویی برای همراهی و مقابله با ترفندهای دشمن مشترک پیدا کنند.
معنای وحدت این نیست که هر دو سنی شوند یا بالعکس؛ هر کدام از شیعه و سنی، اعتقادات و استدلال هایی دارند؛ این اختلافات در مراکز دینی و در بین عالمان دین مورد بحث قرار گیرد و به نتیجه ای که آن ها می رسند عمل شود؛ نه این که کسی که سنی است با کسی که شیعه است درگیر شوند و اختلاف پیش بیاید که مطمئنا به صلاح هیچ کس نیست. به وجه مشترک توجه داشته باشیم و روی آن ها تأکید کنیم. دشمن مشترک را بشناسیم و در مقابلش و برای حفظ آن اصولی که مشترک است کنار هم باشیم. در جاهایی که با همدیگر افتراق و اختلاف داریم، بحث های علمی، عاقلانه، به دور از جنجال و کینه ورزی انجام دهیم. وحدت یعنی دوری از مسائلی که به نفع هیچ کدام از دو طرف نیست، نه یکی شدن.
مسأله وحدت شیعه و سنی از دیرباز مورد تأکید علمای آگاه بوده و این چیزی است که از سلوک سیاسی امامان شیعه نیز استنباط می شود. .

در صدر اسلام تمام مردم دور وجود پیامبر(ص) جمع بودند؛ با تمام اختلافات فرقه ها و قبایلی که قبل از بعثت پیامبر اکرم(ص) بود و قبیله ها متفرق بودند، هر قبیله ای در پی قبیله دیگر بود. اوس و خزرج، مکه و مدینه یا قبایل دیگر با یکدیگر درگیر بودند؛ پیامبر اکرم(ص) همه این ها را کنار هم قرار داد. حتی یهودیان مدینه را کنار مسلمانان و قبایل دیگر عرب که مسلمان شده بودند قرار داد؛ پیامبر(ص) یک پیمان نامه عمومی در مدینه بستند که به امضای همه مسلمان ها و قبایل مسلمان یا حتی یهودیانی که در آن جا بودند رسید؛ همه در کنار هم برای دفاع از مدینه.
مسلمان و غیر مسلمان همه موظف بودند در برابر دشمنی که می خواهد متعرض مدینه شود دفاع کنند. با این وجود، قطعا ما موظف هستیم شیعه و سنی در کنار هم قرار بگیریم و از اسلام و کشورهای اسلامی که در سراسر جهان هست، دفاع کنیم.
بعد از پیامبر اکرم(ص)، حضرت علی(ع) اولین کسی است که این گونه عمل کرد. حق شان غصب شد؛ ولی خود حضرت برای حفظ اسلام پذیرفت در کنار کسانی که به اعتقاد ما حقش را غصب کردند، سکوت کند. مشورت می داد، در کنار آن ها قرار می گرفت، سکوت می کرد تا اسلام حفظ شود.
در سیره ائمه بعدی هم همین وحدت و همراهی است. از امام صادق(ع) هم روایاتی نقل شده است که شیعیان را به شدت توصیه کردند به همراهی، شرکت در نماز جماعت اهل سنت، رفتن به نماز جمعه و به عیادت و تشییع جنازه آن ها. به هر حال این ها توصیه هایی است که از ائمه اطهار(ع) رسیده است. برای حفظ اسلام کنار هم باشیم؛ البته با حفظ اعتقاداتی که داریم.
خود حضرت علی(ع) انتقاد داشت که خطبه شقشقیه گواه بر همین است؛ ولی سکوت کرد. آن ها را تضعیف نمی کرد تا ارکان اسلام تضعیف نشود. کنار آن ها قرار می گرفت تا جهان اسلام تضعیف نشود؛ به خاطر دشمن مشترک و وجود کسانی که از دین برگشته بودند و اسلام را تهدید می کردند در کنار آن ها قرار گرفت. نسبت به آن زمان که حساسیت کمتر نیست؛ بلکه بیشتر هم شده است و خیلی آشکار است که دشمن می خواهد بین مسلمان ها تفرقه ایجاد بکند. گروهای تکفیری هم برای این کار تقویت می شوند. باید با همدیگر اتحاد داشته باشیم تا جهان اسلام به جان هم نیفتد و مسلمان ها همدیگر را تضعیف و دشمن را تقویت نکنند.
سیره علمای اسلام هم از ابتدا در مواقع مهم و حساس همین طور بوده است؛ در قرون اخیر نیز مرحوم آیت الله بروجردی با الأزهر مصر و شیخ شلتوت رفت و آمدهایی داشتند، جلسات و مذاکراتی داشتند که منجر به تأسیس دارالتحقیق بین المذاهب شد. نتیجه ای هم که گرفتند این بود که شیخ شلتوت مفتی اعظم مصر و رئیس الازهر فتوا داد که فقه جعفری یکی از پنج فقه رسمی جهان اسلام است و هر مسلمانی به این فقه عمل کند مجزی است. در واقع مفتی اعظم مصر مذهب شیعه را به رسمیت شناخته است.