حضرت علی(ع) در نزد پیامبر اکرم(ص) چه جایگاهی داشت و پیامبر(ص) چقدر وقت برای حضرت علی(ع) می گذاشت؟ نزدیکترین فرد به وجود مقدس پیامبر اکرم(ص)، کسی نبود جز امیر مومنان علی (ع) که آن جناب بیشترین وقت خود را به آن حضرت اختصاص می داد و او را از ابتدا خودش تربیت نمود و تا لحظه مرگ نیز تنها امین و رازدار و مونس ایشان بود. در این زمینه و برای فهم این مطالب، خطبه های نهج البلاغه بیشتر به ما کمک می کند به خصوص خطبه 192 که به مطالب مهمی اشاره دارد که به نمونه هایی از آن اشاره می کنیم: امیر مومنان (ع) می فرماید: شما موقعیت مرا نسبت به رسول خدا (ص) ، درخویشاوندی نزدیک ودر مقام و منزلت ویژه میدانید. پیامبر (ص) مرا در دامن خویش مینشاند در حالی که کودک بودم و در آغوش پر مهر خود میگرفت و در بستر مخصوص خود می خوابانید . بوی پاکیزه و دل انگیز خود را به من می بویانید . وگاهی غذا را لقمه لقمه در دهانم میگذارد. هرگز دروغی در گفتار من و اشتباهی در کردارم نیافت . از همان لحظه ای که پیامبر (ص)را از شیر گرفتند خداوند بزرگترین فرشته (جبرئیل ) خود را مأمور تربیت پیامبر (ص)کرد تا شب و روز او را در پیمودن راههای کرامت و زیباترین اخلاق عالم انسانی راهنمایی کند و من همواره با پیامبر(ص) بودم چونان فرزند که همواره با مادر است. آن بزرگوار هر روز نشانهی تازهای از اخلاق نیکو و زیبا برایم آشکار میفرمود و به من فرمان میداد که به او اقتدا نمایم. بدین سان امیر المؤمنین(ع) تربیت یافتهی مکتب پیامبر اکرم (ص) است. آن حضرت می فرماید : در آغاز رسالت پیامبر (ص)، من نور وحی ورسالت را می دیدم و بوی نبوت را میبوییدم هنگامی که وحی بر پیامبر فرود میآمد، نالهی شیطان را شنیدم. گفتم ای رسول خدا این نالهی کیست ؟ فرمود ناله شیطان است که از پرستش خویش ناامید گشت . در خلوت گزینی پر راز و رمز پیامبر (ص) در حرا و عبادتهای آن حضرت قبل از بعثت می فرماید:( در هر سال چند ماه را در حرا میگذراند تنها من او را مشاهده میکردم و کسی جز من او را نمی دید . در پایان عمر پربرکت رحمهللعالمین و در لحظهی عروج ملکوتیش نیز در حالی روح مطهرش به ملکوت اعلی پیوست که سر مطهرش روی سینه علی (ع) بود. آن حضرت جریان ارتحال پیامبر را اینگونه بیان فرمود : رسول خدا(ص) در حالی که سرش بر روی سینه ام بود ، قبض روح گردید وجان او در کف من روان شد آن را برچهره خویش کشیدم . متصدی غسل پیامبر (ص) من بودم و فرشتگان مرا یاری می کردند . گویا در و دیوار خانه فریاد می زد . گروهی از فرشتگان فرود می آمدند و گروهی دیگر به آسمان پرواز می کردند . گوش من از صدای آهسته ی آنان که برآن حضرت نماز می خواندند پربود . تا آنگاه که او را در حجره اش دفن کردیم . چه کسی به آن حضرت در زندگی و لحظات مرگ از من سزاوار تر است ؟ در کتاب شریف اصول کافی نیز روایتی از آن حضرت نقل شده که اوج نزدیکی و همراهی و توجه رسول خدا به ایشان می رساند: امام علی(ع) می فرماید: (و من پیوسته هر روز یک بار و هر شب یک بار بر رسولخدا(ص) وارد می¬شدم. هر بار با من خلوت می¬کرد و هر جا می¬گردید، با او می¬گردیدم و در هر موضوعی وارد می¬شد، با او بودم. اصحاب رسولخدا(ص) می¬دانند که با هیچ کس جز من، اینگونه رفتار نمیکرد. رسولخدا(ص) در خانه من، به نزدم می¬آمد. بیشتر آن خلوت در خانه من بود و هر گاه بر آن حضرت در بعضی از منازلش وارد می¬شدم، با من خلوت می¬کرد و زنانش را از آنجا بیرون می¬کرد و جز من کسی در نزد او باقی نمی¬ماند و هر گاه برای خلوت کردن با من به منزل من می-آمد، فاطمه(س) و هیچ یک از پسرانم را بیرون نمی¬فرستاد. هر گاه از او سؤال می¬کردم، مرا پاسخ می¬داد و هر گاه پرسش¬هایم تمام می¬شد، سکوت می¬کردم، با من سخن آغاز می¬کرد...).( کافی، ج 1، ص 116.) ذکر این مطالب و بیان میزان قرب و نزدیکی امیرالمؤمنین (ع) به پیامبر اکرم (ص) و منزلت و جایگاه ویژهی امام نزد رسول خدا (ص) فقط به این منظور است که بدانیم هیچ کس به اندازه ی امیر المؤمنین (ع) به پیامبر (ص) نزدیک نبوده است. زیرا او تنها کسی است که از دوران طفولیت در محضر رسول خدا (ص) و در دامن پر مهرش رشد و تکامل یافت و در تمام دوران عبادت وخلوت انس پیامبر در حرا همراه او بود و در دوران 23 سال رسالت آن حضرت همواره قرین و همراهش بود و در لحظه ارتحال نیز سر مبارک آن حضرت بر سینهی او قرار داشت.
حضرت علی(ع) در نزد پیامبر اکرم(ص) چه جایگاهی داشت و پیامبر(ص) چقدر وقت برای حضرت علی(ع) می گذاشت؟
حضرت علی(ع) در نزد پیامبر اکرم(ص) چه جایگاهی داشت و پیامبر(ص) چقدر وقت برای حضرت علی(ع) می گذاشت؟
نزدیکترین فرد به وجود مقدس پیامبر اکرم(ص)، کسی نبود جز امیر مومنان علی (ع) که آن جناب بیشترین وقت خود را به آن حضرت اختصاص می داد و او را از ابتدا خودش تربیت نمود و تا لحظه مرگ نیز تنها امین و رازدار و مونس ایشان بود.
در این زمینه و برای فهم این مطالب، خطبه های نهج البلاغه بیشتر به ما کمک می کند به خصوص خطبه 192 که به مطالب مهمی اشاره دارد که به نمونه هایی از آن اشاره می کنیم:
امیر مومنان (ع) می فرماید: شما موقعیت مرا نسبت به رسول خدا (ص) ، درخویشاوندی نزدیک ودر مقام و منزلت ویژه میدانید. پیامبر (ص) مرا در دامن خویش مینشاند در حالی که کودک بودم و در آغوش پر مهر خود میگرفت و در بستر مخصوص خود می خوابانید . بوی پاکیزه و دل انگیز خود را به من می بویانید . وگاهی غذا را لقمه لقمه در دهانم میگذارد.
هرگز دروغی در گفتار من و اشتباهی در کردارم نیافت . از همان لحظه ای که پیامبر (ص)را از شیر گرفتند خداوند بزرگترین فرشته (جبرئیل ) خود را مأمور تربیت پیامبر (ص)کرد تا شب و روز او را در پیمودن راههای کرامت و زیباترین اخلاق عالم انسانی راهنمایی کند و من همواره با پیامبر(ص) بودم چونان فرزند که همواره با مادر است. آن بزرگوار هر روز نشانهی تازهای از اخلاق نیکو و زیبا برایم آشکار میفرمود و به من فرمان میداد که به او اقتدا نمایم.
بدین سان امیر المؤمنین(ع) تربیت یافتهی مکتب پیامبر اکرم (ص) است.
آن حضرت می فرماید : در آغاز رسالت پیامبر (ص)، من نور وحی ورسالت را می دیدم و بوی نبوت را میبوییدم هنگامی که وحی بر پیامبر فرود میآمد، نالهی شیطان را شنیدم. گفتم ای رسول خدا این نالهی کیست ؟ فرمود ناله شیطان است که از پرستش خویش ناامید گشت .
در خلوت گزینی پر راز و رمز پیامبر (ص) در حرا و عبادتهای آن حضرت قبل از بعثت می فرماید:( در هر سال چند ماه را در حرا میگذراند تنها من او را مشاهده میکردم و کسی جز من او را نمی دید .
در پایان عمر پربرکت رحمهللعالمین و در لحظهی عروج ملکوتیش نیز در حالی روح مطهرش به ملکوت اعلی پیوست که سر مطهرش روی سینه علی (ع) بود.
آن حضرت جریان ارتحال پیامبر را اینگونه بیان فرمود : رسول خدا(ص) در حالی که سرش بر روی سینه ام بود ، قبض روح گردید وجان او در کف من روان شد آن را برچهره خویش کشیدم . متصدی غسل پیامبر (ص) من بودم و فرشتگان مرا یاری می کردند . گویا در و دیوار خانه فریاد می زد . گروهی از فرشتگان فرود می آمدند و گروهی دیگر به آسمان پرواز می کردند . گوش من از صدای آهسته ی آنان که برآن حضرت نماز می خواندند پربود . تا آنگاه که او را در حجره اش دفن کردیم . چه کسی به آن حضرت در زندگی و لحظات مرگ از من سزاوار تر است ؟
در کتاب شریف اصول کافی نیز روایتی از آن حضرت نقل شده که اوج نزدیکی و همراهی و توجه رسول خدا به ایشان می رساند:
امام علی(ع) می فرماید: (و من پیوسته هر روز یک بار و هر شب یک بار بر رسولخدا(ص) وارد می¬شدم. هر بار با من خلوت می¬کرد و هر جا می¬گردید، با او می¬گردیدم و در هر موضوعی وارد می¬شد، با او بودم. اصحاب رسولخدا(ص) می¬دانند که با هیچ کس جز من، اینگونه رفتار نمیکرد. رسولخدا(ص) در خانه من، به نزدم می¬آمد. بیشتر آن خلوت در خانه من بود و هر گاه بر آن حضرت در بعضی از منازلش وارد می¬شدم، با من خلوت می¬کرد و زنانش را از آنجا بیرون می¬کرد و جز من کسی در نزد او باقی نمی¬ماند و هر گاه برای خلوت کردن با من به منزل من می-آمد، فاطمه(س) و هیچ یک از پسرانم را بیرون نمی¬فرستاد. هر گاه از او سؤال می¬کردم، مرا پاسخ می¬داد و هر گاه پرسش¬هایم تمام می¬شد، سکوت می¬کردم، با من سخن آغاز می¬کرد...).( کافی، ج 1، ص 116.)
ذکر این مطالب و بیان میزان قرب و نزدیکی امیرالمؤمنین (ع) به پیامبر اکرم (ص) و منزلت و جایگاه ویژهی امام نزد رسول خدا (ص) فقط به این منظور است که بدانیم هیچ کس به اندازه ی امیر المؤمنین (ع) به پیامبر (ص) نزدیک نبوده است. زیرا او تنها کسی است که از دوران طفولیت در محضر رسول خدا (ص) و در دامن پر مهرش رشد و تکامل یافت و در تمام دوران عبادت وخلوت انس پیامبر در حرا همراه او بود و در دوران 23 سال رسالت آن حضرت همواره قرین و همراهش بود و در لحظه ارتحال نیز سر مبارک آن حضرت بر سینهی او قرار داشت.
- [سایر] رسول اکرم(ص)، چگونه حضرت علی(ع) را معرفی کردند؟
- [سایر] آیا پیامبر اکرم(ص) و حضرت علی(ع) در اذان و اقامه شان ذکر اشهد ان محمد رسول الله و اشهد ان علیا ولی الله را می گفتند؟
- [سایر] چه دلیلی بر همسانی پیامبراکرم(ص) و حضرت علی(ع) در شهود عرفانی وجود دارد؟
- [سایر] فلسفه زندگی زاهدانه رسول خدا(ص) و علی مرتضی(ع) چیست؟
- [سایر] نظر و دیدگاه حضرت علی(ع) درباره جانشین پیامبراکرم(ص) چه بوده است؟
- [سایر] دیدگاه پیامبر اسلام(ص) راجع به محبّت و دوستی علی (ع) چیست؟
- [سایر] چرا پیامبر اسلام(ص) امامت حضرت علی(ع) را به صورت مکتوب بیان نکردند؟
- [سایر] امام علی (ع) دوست، همراه، یاور و خویشاوند حضرت محمد (ص) بود یا فراتر از آن؟
- [سایر] امام علی(ع) دوست، همراه، یاور و خویشاوند حضرت محمد(ص) بود یا فراتر از آن؟
- [سایر] چرا پیامبر اسلام(ص) برای خلافت امام علی (ع) اقدامی صریح و واضح نکرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اشْهد انْ لا اله إلا الله وحْده لا شریک له: گواهی می دهم هیچ کس شایسته پرستش جز خداوند نیست، یگانه است و شریک ندارد. و اشْهد ان محمداً عبْده و رسوله: و گواهی می دهم محمد(صلی الله علیه وآله) بنده و فرستاده اوست. اللهم صل علی محمد و آل محمد: خداوندا! درود بفرست بر محمد(صلی الله علیه وآله) و اهل بیت او(علیهم السلام).
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است بعد از تکبیره الاحرام بگوید : یا مُحسنُ قداتاکَ المسیءُ و قد امَرتَ المحسنَ ان یتجاوَز عنِ المسی ءِ انتَ المحسنُ و انا المُسی ءُ بحقّ محمّدٍ و آلِ محّمدٍ صل عَلی محّمدِ و ال محّمدِ و تجاوَز عن قبیحِ ما تعلمُ منّی .یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بندة گنهکار به در خانة تو آمده و تو امر کرده ای که نییکوکار از گنهکار بگذرد ، تو نیکو کاری و من گناهکار بحقّ محّمدٍ و آل محّمدٍ صلی اللهُ علیه و آله و سّلم .رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیها یی که می دانی از من سر زده . بگذر .
- [امام خمینی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید: "یا محسن قد اتاک المسیی ء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیی ء انت المحسن و انا المسیی ء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان می کنی، بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِیَیءُ وَقَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَاَناَ المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد صَلِّ عَلَی مُحَمَّد وَآلِ مُحَمَّد وَتَجاوَزْ عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی یعنی ای خدائی که به بندگان احسان می کنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کرده ای که نیکوکار از گنهکار بگذرد تو نیکوکاری و من گنهکار به حق محمد و آل محمد(صلی الله علیه وآله) رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدی هائی که می دانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله خوئی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:" یا محسن قد اتاک المسییء و قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء انت المحسن و انا المسیء بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوز عن قبیح ما تعلم منی"، یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد صلی الله علیه و آله و سلم رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است قبل از تکبیرة الاحرام بگوید: (یا مُحْسِنُ قَدْ أَتَاکَ المُسیءُ وقَدْ أَمَرْتَ المُحْسِنَ أَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ، أَنْتَ المُحْسِنُ وأَنا المُسِیءُ، بحقِّ مُحمَّدٍ و آل محمّد صَلِّ علی مُحمَّدٍ و آلِ مُحمَّدٍ وتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی ای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار به در خانه تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، به حق محمد و آل محمد رحمت خود را بر محمد و آل محمد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سرزده بگذر.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام به قصد رجاء این دعا را بخوانند: (یا محْسن قدْ اتاک الْمسیء و قدْ أمرْت الْمحْسن انْ یتجاوز عن الْمسیئ انت الْمحْسن و أنا الْمسیئ بحق محمد و آل محمد صل علی محمد و آل محمد و تجاوزْ عنْ قبیح ما تعْلم منی. یعنی: (ای خدای نیکوکار! بنده گنهکارت به در خانه تو آمده است تو امر کرده ای که نکوکار از گنهکار بگذرد،تو نیکو کاری و من گنهکارم، به حق محمد و آل محمد رحمتت را بر محمد و آل محمد بفرست و از کارهای زشتی که می دانی از من سرزده بگذر!)
- [آیت الله سیستانی] خوب است قبل از تکبیرة الاحرام به قصد رجأ بگوید : (یا مُحْسِنُ قَدْ اَتاکَ المُسِیءُ ، وَقَدْ اَمَرْتَ الُمحْسِنَ اَنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِیءِ ، اَنْتَ الُمحْسِنُ وَاَنَا المُسِیءُ ، بِحَقّ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلی مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحمَّدٍ ، وَتَجاوَزْ عَنْ قَبِیحِ ما تَعْلَمُ مِنّی) یعنی : ای خدائی که به بندگان احسان میکنی ، بنده گنهکار به درِ خانه تو آمده ، و تو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد ، تو نیکوکاری و من گناهکار ، بحق محمّد و آل محمّد ، رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست ، و از بدیهائی که میدانی از من سر زده بگذر .
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است بعد از تکبیرْ الاحرام بگوید: )یا مُحْسِنُ قَدْ أتاکَ المُسِئُ وَقَدْ أمَرْتَ المُحْسِنَ أنْ یَتَجاوَزَ عَنِ المُسِئ أنْتَ المُحْسِنُ وَأنَا المُسِئُ بِحَقِّ مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً صَلِّ عَلَی مُحَمَّدً وَآلِ مُحَمَّدً وَتَجاوَز عَنْ قَبیحِ ماتَعْلَمُ مِنّی(، یعنیای خدایی که به بندگان احسان میکنی بنده گنهکار بدر خانه تو آمده وتو امر کردهای که نیکوکار از گناهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گناهکار، بحقّ محمّد وآل محمّد رحمت خود را بر محمّد وآل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.
- [آیت الله بروجردی] مستحب است بعد از تکبیرة الاحرام بگوید:(یا مُحْسِنُ قَدْ اَتَاکَ الْمُسِییءُ وَ قَد اَمَرْتَ الْمُحْسِنَ اَنْ یتَجاوَزَ عَنِ الْمُسِییء أنْتَ الْمُحْسِنُ وَ اَنا المُسِیءُ بِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ تَجاوَز عَنْ قَبیحِ ما تَعْلَمُ مِنِّی)؛یعنی؛ ای خدایی که به بندگان احسان میکنی، بندهی گنهکار به در خانهی تو آمده و تو امر کردهای که نیکوکار از گنهکار بگذرد، تو نیکوکاری و من گنهکار، به حق محمّد و آل محمّد / رحمت خود را بر محمّد و آل محمّد بفرست و از بدیهایی که میدانی از من سر زده بگذر.