اگر حضرت علی علیه السلام در روز غدیر برای خلافت نصب شده بودند، چرا برای اثبات حق خود به آن استناد نکردند؟ پاسخ : مسأله غدیر و نصب امیرمؤمنان علیه السلام به خلافت در آن روز بارها مورد استناد آن حضرت قرار گرفته است. علامه امینی در موارد متعددی استنادات امیرمؤمنان علیه السلام را از طریق منابع اهل سنت ذکر کرده است1. برخی از این موارد عبارتند از: 1. در روز شوری2، 2. در زمان خلافت عثمان3، 3. هنگام ورود به کوفه در سال 35 هجری4، 4. در جنگ جمل5، 5. در جنگ صفین6. در اینجا به جهت اختصار تنها استناد آن حضرت علیه السلام به حدیث غدیر در روز شوری را نقل میکنیم: عامربن واثله میگوید: (در روز شوری با علی علیه السلام کنار درب خانه ایستاده بودم و شنیدم او خطاب به آنان فرمودند: من برای شما دلیلی میآورم که احدی نمیتواند بر آن خدشه ای وارد کند. سپس فرمودند: ای جماعت! آیا در میان شما کسی هست که پیش از من به یگانگی خداوند ایمان آورده باشد؟ گفتند: نه! آیا در بین شما کسی هست که برادری چون جعفر طیار داشته باشد که با ملائک پرواز میکند؟ گفتند: نه! آیا کسی از شما غیر از من عمویی همچون حمزه شمشیر خدا و شمشیر رسول خدا صلی الله علیه و آله دارد؟ گفتند نه! آیا غیر از من کسی از شما همسری چون فاطمه علیهاالسلام، دختر پیامبر صلی الله علیه و آله و سرور زنان اهل بهشت دارد؟ گفتند: نه! آیا کسی از شما هست که (به دستور قرآن)پیش از نجوا با پیامبر صلی الله علیه و آله صدقه داده باشد؟ گفتند نه! آیا در میان شما غیر از من کسی هست که پیامبر صلی الله علیه و آله دربارهاش فرموده باشد: (من کنت و مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه وانصر من نصره، لیبلغ الشاهد الغایب)7 گفتند: نه! افزون بر امیرمؤمنان علیه السلام، حضرت صدیقه طاهره علیهاالسلام نیز به حدیث غدیر استناد کرده و در اعتراضات خود آوردهاند: (آیا سخن رسول خدا در غدیر خم را از یاد بردهاید که فرمودند: (هرکس را مولا منم این علی علیه السلام مولای اوست) و نیز اینکه فرمودند: (جایگاه تو (علی) نسبت به من مانند جایگاه هارون نسبت به موسی علیه السلام است؟)8. پس از آن حضرت نیز امام حسن مجتبی علیه السلام و امام حسین علیه السلام در مواردی به این مسأله استناد کردهاند9. غیر از اهل بیت عصمت علیهم السلام بسیاری از صحابیان و دیگران و حتی کسانی از دشمنان امیرمؤمنان چون عمروبن عاص به این مسأله استناد کردهاند10. استناد به این حدیث در قرون بعدی نیز ادامه یافته تا آنجا که مأمون خلیفه عباسی نیز به صف استنادکنندگان به این حدیث پیوسته است11. پی نوشت: 1. بنگرید: الغدیر، ج 1، ص 159163. 2. همان، ص 159 - 163. 3. همان ص 163166. 4. همان، ص 166186. 5. همان، ص 186187. 6. همان، ص 195196. 7. برای آگاهی بیشتر ر.ک: الغدیر، ج 1، صص 159213. 8. بنگرید: الغدیر، ج 1، ص 196197. 9. همان، ص 197199. 10. همان، ص 199210. 11. همان ص 210213.
اگر حضرت علی علیه السلام در روز غدیر برای خلافت نصب شده بودند، چرا برای اثبات حق خود به آن استناد نکردند؟
اگر حضرت علی علیه السلام در روز غدیر برای خلافت نصب شده بودند، چرا برای اثبات حق خود به آن استناد نکردند؟
پاسخ : مسأله غدیر و نصب امیرمؤمنان علیه السلام به خلافت در آن روز بارها مورد استناد آن حضرت قرار گرفته است.
علامه امینی در موارد متعددی استنادات امیرمؤمنان علیه السلام را از طریق منابع اهل سنت ذکر کرده است1. برخی از این موارد عبارتند از:
1. در روز شوری2،
2. در زمان خلافت عثمان3،
3. هنگام ورود به کوفه در سال 35 هجری4،
4. در جنگ جمل5،
5. در جنگ صفین6.
در اینجا به جهت اختصار تنها استناد آن حضرت علیه السلام به حدیث غدیر در روز شوری را نقل میکنیم:
عامربن واثله میگوید: (در روز شوری با علی علیه السلام کنار درب خانه ایستاده بودم و شنیدم او خطاب به آنان فرمودند: من برای شما دلیلی میآورم که احدی نمیتواند بر آن خدشه ای وارد کند. سپس فرمودند: ای جماعت! آیا در میان شما کسی هست که پیش از من به یگانگی خداوند ایمان آورده باشد؟ گفتند: نه!
آیا در بین شما کسی هست که برادری چون جعفر طیار داشته باشد که با ملائک پرواز میکند؟ گفتند: نه!
آیا کسی از شما غیر از من عمویی همچون حمزه شمشیر خدا و شمشیر رسول خدا صلی الله علیه و آله دارد؟ گفتند نه!
آیا غیر از من کسی از شما همسری چون فاطمه علیهاالسلام، دختر پیامبر صلی الله علیه و آله و سرور زنان اهل بهشت دارد؟ گفتند: نه!
آیا کسی از شما هست که (به دستور قرآن)پیش از نجوا با پیامبر صلی الله علیه و آله صدقه داده باشد؟ گفتند نه!
آیا در میان شما غیر از من کسی هست که پیامبر صلی الله علیه و آله دربارهاش فرموده باشد: (من کنت و مولاه فعلی مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه وانصر من نصره، لیبلغ الشاهد الغایب)7 گفتند: نه!
افزون بر امیرمؤمنان علیه السلام، حضرت صدیقه طاهره علیهاالسلام نیز به حدیث غدیر استناد کرده و در اعتراضات خود آوردهاند: (آیا سخن رسول خدا در غدیر خم را از یاد بردهاید که فرمودند: (هرکس را مولا منم این علی علیه السلام مولای اوست) و نیز اینکه فرمودند: (جایگاه تو (علی) نسبت به من مانند جایگاه هارون نسبت به موسی علیه السلام است؟)8.
پس از آن حضرت نیز امام حسن مجتبی علیه السلام و امام حسین علیه السلام در مواردی به این مسأله استناد کردهاند9. غیر از اهل بیت عصمت علیهم السلام بسیاری از صحابیان و دیگران و حتی کسانی از دشمنان امیرمؤمنان چون عمروبن عاص به این مسأله استناد کردهاند10. استناد به این حدیث در قرون بعدی نیز ادامه یافته تا آنجا که مأمون خلیفه عباسی نیز به صف استنادکنندگان به این حدیث پیوسته است11.
پی نوشت:
1. بنگرید: الغدیر، ج 1، ص 159163.
2. همان، ص 159 - 163.
3. همان ص 163166.
4. همان، ص 166186.
5. همان، ص 186187.
6. همان، ص 195196.
7. برای آگاهی بیشتر ر.ک: الغدیر، ج 1، صص 159213.
8. بنگرید: الغدیر، ج 1، ص 196197.
9. همان، ص 197199.
10. همان، ص 199210.
11. همان ص 210213.
- [سایر] اگر حضرت علی علیه السلام در روز غدیر برای خلافت نصب شده بودند، چرا برای اثبات حق خود به آن استناد نکردند؟
- [سایر] چرا امام علی(علیه السلام)در طول بیست و پنج سال خانه نشینی هیچگاه به حدیث غدیر استناد نکردند؟
- [سایر] اگر در غدیر خم هزاران نفر شاهد تعیین خلافت علی (ع) بودند، چرا اصحاب به ابوبکر و عمر اعتراض نکردند؟
- [سایر] اگر در غدیر خم هزاران نفر شاهد تعیین خلافت علی (ع) بودند، چرا اصحاب به ابوبکر و عمر اعتراض نکردند؟
- [سایر] اگر امامت و خلافت، حق حضرت علی علیه السلام بود، چرا در اثبات خلافت خویش پس از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، به حدیث غدیر استدلال نکرد؟
- [سایر] اثبات عقلانی ولایت حضرت علی (ع) در غدیر خم؟
- [سایر] اثبات عقلانی ولایت حضرت علی (ع) در غدیر خم؟
- [سایر] چرا حضرت علی(ع) به جریان غدیر در برابر مخالفان استناد نمیکرد؟
- [سایر] چرا حضرت علی(ع) به جریان غدیر در برابر مخالفان استناد نمیکرد؟
- [سایر] آیا امیرالمؤمنین(علیه السلام) برای اثبات امامت و ولایت خود، یادی از حدیث غدیر کرده است؟
- [آیت الله بهجت] بعید نیست مستحب بودن اقرار به ولایت امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیهالسلام در اذان مستحبی، در صورتی که به نیت مطلوب بودن گفته شود، به عبارات مختلفی که در (نهایه) و (فقیه) و (احتجاج) نقل شده است که (اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللّه) و یا (عَلِیٌ اَمیرُ المُؤمِنین) و یا به عبارت (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللّه) باشد، و اما اقرار به ولایت اگرچه در غیر اذان باشد خوب است، پس احتیاج به دلیل مخصوص ندارد؛ و کاملترین عبارتی که در اینجا گفته میشود آن است که اقرار به خلیفه بودن یا وصی بودن حضرت امیرالمؤمنین علیهالسلام و ائمه طاهرین علیهمالسلام در آن باشد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهائی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: (اَللّهُ اَکْبَرُ عَلَی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الأنْعامِ وَ الْحَمْدُ للّهِ عَلَی ما اَبْلانا). ولی اگر عید قربان را در منی باشد مستحب است بعد از پانزده نماز که اول آنها نمازظهر روز عید وآخرآنها نمازصبح روز سیزدهم ذی حجه است، این تکبیرها را بگوید.
- [آیت الله علوی گرگانی] مستحبّ است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اوّل آنها نماز ظهر روز عید وآخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است، تکبیرهایی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: )اللّهُ أکْبَرُ عَلی مارَزَقَنا مِن بَهیمَِْ الأنْعامِ وَالْحَمْدُ لِلّهِ عَلی ما أبْلانا( ولی اگر عید قربان را در منی باشد، مستحبّ است بعد از پانزده نماز که اوّل آنها نماز ظهر روز عید وآخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذی حجّه است، این تکبیرها را بگوید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است، تکبیرهایی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: (اللَّهُ أکْبَرُ علی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الأَنْعامِ، و الحَمْدُ للَّهِ علی ما أَبْلانا)، ولی اگر عید قربان را در منی باشد، مستحب است تا از منی کوچ نکرده، بعد از پانزده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذی حجه است، این تکبیرها را بگوید.
- [آیت الله سبحانی] مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهائی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: اَللهُ اَکْبَرُ عَلی ما رزَقَنا مِنْ بَهِیمَةِ الأنْعامِ وَالْحَمْدُ للهِ عَلی ما اَبْلانا ولی اگر عید قربان را در منی باشد، مستحب است بعد از پانزده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذی حجه است; این تکبیرها را بگوید.
- [آیت الله وحید خراسانی] مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول انها نماز ظهر روز عید و اخر انها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهایی را که در مساله پیش گذشت بگوید و بعد از ان بگوید الله اکبر علی ما رزقنا من بهیمه الانعام و الحمد لله علی ما ابلانا ولی اگر عید قربان را در منی باشد مستحب است بعد از پانزده نماز که اول انها نماز ظهر روز عید و اخر انها نماز صبح روز سیزدهم ذی حجه است این تکبیرها را بگوید
- [آیت الله نوری همدانی] مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهائی را که در مساله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید : الله اکبر علی ما رزقَنا من بهیمهِ الانعامِ و الحمدلله علی ما اَبلانا ولی اگر عید قربان را در منی باشد ، مستحب است بعد از پانزده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها صبح روز سیزدهم ذی حجه است، این تکبیرها را بگوید .
- [آیت الله بهجت] مستحب است در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است، این تکبیرها را بگوید: (اَللّه اَکبَرُ، اَللّه اَکبَرُ، لا اِلهَ اِلاَّ اللّه و اَللّه اَکبَرُ، اَللّه اَکبَرُ وَ للّهِ الْحَمْدُ، اَللّه اَکبَرُ عَلی مَا هَدانَا، اَللّه اَکبَرُ عَلی ما رَزَقَنَا مِن بَهِیمَةِ الأنعامِ)، ولی اگر عید قربان را در منی باشد، مستحب است بعد از پانزده نماز، که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذیحجّه است، این تکبیرها را بگوید.
- [آیت الله مظاهری] مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اوّل آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهایی را که در مسئله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: (اَللَّهُ اَکْبَرُ عَلی ما رَزَقَنا مِنْ بَهیمَةِ الْاَنْعامِ وَالْحَمْدُللَّهِِ عَلی ما اَبْلانا). ولی اگر عید قربان را در منی باشد، مستحب است بعد از پانزده نماز که اوّل آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذیحجّه است، این تکبیرها را بگوید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مستحب است انسان در عید قربان بعد از ده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز دوازدهم است تکبیرهایی را که در مسأله پیش گفته شد بگوید و بعد از آن بگوید: اللهُ اَکْبَرُ عَلی مَا رَزَقَنا مِنْ بَهِیمَةِ الأْنْعامِ وَالْحَمْدُ للهِ عَلی مَا اَبْلانَا ولی اگر عید قربان را در منی باشد مستحب است بعد از پانزده نماز که اول آنها نماز ظهر روز عید و آخر آنها نماز صبح روز سیزدهم ذی الحجه است این تکبیرها را بگوید.