سوال من این بود که چرا زیارت شاه عبدالعظیم مساوی یا بیشتر از زیارت امام حسین است؟ پاسخ: در برخی روایات، زیارت قبر ایشان (همانند زیارت قبر امام حسین (ع)) دانسته شده است.[1]همچنین با توجه به جستجوی انجام شده میتوان گفت: در هیچ روایتی نیامده که ثواب زیارت قبر ایشان بالاتر از زیارت قبر امام حسین علیهالسلام است. بر اساس آنچه در زیارت نامه عبدالعظیم حسنی علیه السلام نقل شده است ، امید برابری ثواب زیارت ایشان با زیارت اباعبدالله الحسین علیه السلام وجود دارد (السّلامُ عَلَیْکَ یا مَنْ بِزِیارَتِهِ ثَوابُ زِیارَةِ سَیّدِ الْشّهَدآءِ یُرْتَجی[2]). محدث قمی در توصیف شخصیت عبدالعظیم حسنی می فرماید: علو مقام و جلالت شان آن حضرت اظهر من الشمس است. آن جناب بعلاوه آنکه از دودمان حضرت خاتم النبیین است از بزرگان محدثین و راویان شیعه و اعاظم علما و زاهدان و عباد صالح خداست صاحب ورع و تقوا و از اصحاب حضرت جواد و حضرت هادی علیهما السلام است و نهایت توسل و انقطاع به خدمت ایشان داشته و احادیث فراوان از ایشان روایت کرده است. حضرت امام هادی علیه السلام او را به ثبات قدم در دین خدا در دنیا و اخرت دعا فرموده است. اگر بنا باشد جانشینان راستینی برای پیامبر مکرم اسلام و ائمه معصومین علیهم السلام در دنیا و آخرت فرض نمود بی شک عبدالعظیم حسنی یکی از سرافرازترین این جانشینان است. پیامبر مکرم اسلام، چنین اشخاصی را جانشین راستین مرتبه نبوت و امامت قرار داده و می فرمایند: اللهم ارحم خلفایی؛ خداوندا بر جانشینان من رحمت فرست. شخصی از حضرت پرسیده باشد؛ یا رسول الله من خلفاوک؛ ای رسول خدا منظور از جانشینان شما چه کسانی هستند؛ حضرت فرموده باشند؛ الذین یاتون من بعدی و یرون حدیثی و سنتی ؛ جانشینان مرتبه نبوت کسانی از علماء امت من هستند که سنت و احکام الهی را زنده می دارند. از این رو امید به ثواب زیارت عبدالعظیم حسنی به عنوان جانشین پیامبر صلوات الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام چیزی دور از انتظار و رحمت واسعه خداوند نیست. همان گونه که پیامبر مکرم صلوات الله علیه و امام حسین علیه السلام و دیگر امامان علیهم السلام با عبودیت و بندگی کامل الهی مراتب بلند نبوت و امامت را نائل امده و زیارتشان نور چشم مومنان و مسلمان گردیده است حضرت عبدالعظیم حسنی نیز با تبعیت و اطاعت و بندگی کامل الهی ، به عنوان جانشین راستین نبوت و امامت ،ثواب زیارتش در ردیف زیارت سلف صالح خویش قرار گرفته است و این نشان از باز بودن راه کمال و رشد برای غیر معصوم است. در فرازی از زیارت عبدالعظیم حسنی به رمز این شایستگی که همان عبودیت و اطاعت الهی است ، اشاره می شود: (اَلسّلامُ عَلَی الْعَبْدِ الصّالِحِ الْمُطیعِ للّهِِ رَبّ الْعالَمینَ وَلِرَسُولِهِ وَلِأَمیرِ الْمُؤْمِنینَ). پی نوشت: [1]. حر عاملی، وسائلالشیعة، ج14، ص575 ، باب93؛ محدث نوری، مستدرکالوسائل، ج10، ص367، باب73 (استحباب زیارة قبر عبد العظیم) شیخ صدوق، ثوابالأعمال، ص 99؛ ابن قولویه قمی، کاملالزیارات، ص324. [2]. روح و ریحان ، ص 112٫
سوال من این بود که چرا زیارت شاه عبدالعظیم مساوی یا بیشتر از زیارت امام حسین است؟
پاسخ: در برخی روایات، زیارت قبر ایشان (همانند زیارت قبر امام حسین (ع)) دانسته شده است.[1]همچنین با توجه به جستجوی انجام شده میتوان گفت: در هیچ روایتی نیامده که ثواب زیارت قبر ایشان بالاتر از زیارت قبر امام حسین علیهالسلام است.
بر اساس آنچه در زیارت نامه عبدالعظیم حسنی علیه السلام نقل شده است ، امید برابری ثواب زیارت ایشان با زیارت اباعبدالله الحسین علیه السلام وجود دارد (السّلامُ عَلَیْکَ یا مَنْ بِزِیارَتِهِ ثَوابُ زِیارَةِ سَیّدِ الْشّهَدآءِ یُرْتَجی[2]). محدث قمی در توصیف شخصیت عبدالعظیم حسنی می فرماید: علو مقام و جلالت شان آن حضرت اظهر من الشمس است. آن جناب بعلاوه آنکه از دودمان حضرت خاتم النبیین است از بزرگان محدثین و راویان شیعه و اعاظم علما و زاهدان و عباد صالح خداست صاحب ورع و تقوا و از اصحاب حضرت جواد و حضرت هادی علیهما السلام است و نهایت توسل و انقطاع به خدمت ایشان داشته و احادیث فراوان از ایشان روایت کرده است.
حضرت امام هادی علیه السلام او را به ثبات قدم در دین خدا در دنیا و اخرت دعا فرموده است. اگر بنا باشد جانشینان راستینی برای پیامبر مکرم اسلام و ائمه معصومین علیهم السلام در دنیا و آخرت فرض نمود بی شک عبدالعظیم حسنی یکی از سرافرازترین این جانشینان است. پیامبر مکرم اسلام، چنین اشخاصی را جانشین راستین مرتبه نبوت و امامت قرار داده و می فرمایند: اللهم ارحم خلفایی؛ خداوندا بر جانشینان من رحمت فرست.
شخصی از حضرت پرسیده باشد؛ یا رسول الله من خلفاوک؛ ای رسول خدا منظور از جانشینان شما چه کسانی هستند؛ حضرت فرموده باشند؛ الذین یاتون من بعدی و یرون حدیثی و سنتی ؛ جانشینان مرتبه نبوت کسانی از علماء امت من هستند که سنت و احکام الهی را زنده می دارند. از این رو امید به ثواب زیارت عبدالعظیم حسنی به عنوان جانشین پیامبر صلوات الله علیه و آله و ائمه معصومین علیهم السلام چیزی دور از انتظار و رحمت واسعه خداوند نیست. همان گونه که پیامبر مکرم صلوات الله علیه و امام حسین علیه السلام و دیگر امامان علیهم السلام با عبودیت و بندگی کامل الهی مراتب بلند نبوت و امامت را نائل امده و زیارتشان نور چشم مومنان و مسلمان گردیده است حضرت عبدالعظیم حسنی نیز با تبعیت و اطاعت و بندگی کامل الهی ، به عنوان جانشین راستین نبوت و امامت ،ثواب زیارتش در ردیف زیارت سلف صالح خویش قرار گرفته است و این نشان از باز بودن راه کمال و رشد برای غیر معصوم است. در فرازی از زیارت عبدالعظیم حسنی به رمز این شایستگی که همان عبودیت و اطاعت الهی است ، اشاره می شود: (اَلسّلامُ عَلَی الْعَبْدِ الصّالِحِ الْمُطیعِ للّهِِ رَبّ الْعالَمینَ وَلِرَسُولِهِ وَلِأَمیرِ الْمُؤْمِنینَ).
پی نوشت:
[1]. حر عاملی، وسائلالشیعة، ج14، ص575 ، باب93؛ محدث نوری، مستدرکالوسائل، ج10، ص367، باب73 (استحباب زیارة قبر عبد العظیم) شیخ صدوق، ثوابالأعمال، ص 99؛ ابن قولویه قمی، کاملالزیارات، ص324.
[2]. روح و ریحان ، ص 112٫
- [سایر] چرا امام هادی به حضرت عبدالعظیم مقام به این بزرگی داده اند.و زیارتش را با امام حسین علیه السلام مساوی دانسته اند.
- [سایر] آثار زیارت امام حسین(ع) چیست؟
- [سایر] آیا از نگاه احادیث، زیارت امام رضا(ع) بر زیارت امام حسین(ع) برتری دارد؟!
- [سایر] در مورد حضرت عبدالعظیم حسنی و زندگانی او توضیح دهید؟
- [سایر] زیارت امام حسین علیه السلام چه برکاتی دارد؟
- [سایر] : در مورد حضرت عبدالعظیم حسنی و زندگانی او توضیح دهید؟
- [سایر] دلیل فرمایش امام حسن عسگری (ع) که ثواب زیارت امام رضا (ع)بیشتر از زیارت امام حسین (ع) است، چیست؟
- [سایر] در چه روزها و ماههایی زیارت امام حسین(ع) مستحب است؟
- [سایر] حقیقت معنی «ثارالله» که در زیارت امام حسین(ع) آمده چیست؟
- [سایر] از زیارت امام حسین(علیه السلام) کدامیک معتبرتر و از نظر مفاهیم عمیق تر است؟
- [آیت الله سبحانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام)مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله بروجردی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت اباعبدالله عَلَیْهِ السَّلَام مشّرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر به واسطهی عذری نتواند آن امام را زیارت کند، چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه نذر کند به زیارت یکی از امامان مثلاً به زیارت حضرت امام حسین(علیه السلام) مشرف شود، اگر به زیارت امام دیگری برود کافی نیست و هرگاه به واسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر نذر کند که به زیارت یکی از امامان مثلا به زیارت حضرت اباعبدالله(علیه السلام) مشرف شود، چنانچه به زیارت امام دیگر برود کافی نیست و اگر بواسطه عذری نتواند آن امام را زیارت کند چیزی بر او واجب نیست.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مستحب است امامِ خطیب در زمستان و تابستان عمامه داشته و ردائی از برد یمانی یا (عدنی) بپوشد و خود را بیاراید، تمیزترین لباسهای خود را بپوشد و بوی خوش به کار برد به طوری که با وقار و سکینه باشد، و قبل از خطابه هنگامی که مؤذن اذان می گوید او بر منبر قرار گرفته باشد تا اذان به پایان رسد و خطبه را آغاز کند، و هنگام صعود بر منبر خطابه روبروی مردم بایستد و سلام کند و مردم نیز با چهره های خود از او استقبال کنند و به چیزی از قبیل کمان و شمشیر (اسلحه) و عصا تکیه کند، و مردم نیز خود را روبروی او قرار دهند.
- [آیت الله مظاهری] مکروه است که در گریه بر میّت صدا را خیلی بلند کنند. ______ 1) آیا تو بر پیمانی - که با آن ما را ترک کردی - وفاداری؟ پیمان بر شهادت به اینکه نیست خدایی غیر از خداوند متعال، او که یکتاست و شریکی برای او نیست و به اینکه محمد صلی الله علیه وآله وسلم بنده و رسول اوست و سید پیامبران و خاتم آنان است و به اینکه علی علیه السلام امیر مومنان و سید امامان و امامی است که خداوند متعال، فرمانبرداری از او را بر همه عالمیان واجب فرموده است و به اینکه حسن و حسین و علی بن الحسین و محمد بن علی و جعفر بن محمد و موسی بن جعفر و علی بن موسی و محمد بن علی و علی بن محمد و حسن بن علی و قائم آل محمد - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان مومنان و حجّتهای خداوند بر همه خلائق و امامان تو هستند، که پیشروان هدایت و نیکوکاری هستند. 2) هنگامی که دو فرشته نزدیک به خداوند (نکیر و منکر) که فرستادگان از جانب خدای متعالند، به سوی تو آمدند و از تو در مورد خدایت و پیامبرت و دینت و کتابت و قبلهات و امامانت سوال کردند،پس نترس و اندوهگین نشو و در جواب آنان بگو: خداوند، پروردگار من و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، پیامبر من و اسلام، دین من و قرآن، کتاب من و کعبه، قبله من و امیر مومنان علی بن ابی طالب، امام من و حسن بن علی، امام من و حسین بن علی، امام من و زین العابدین، امام من و محمد باقر، امام من و جعفر صادق، امام من، و موسی کاظم، امام من و علی رضا، امام من و محمد جواد امام من و علی هادی، امام من و حسن عسکری، امام من و حجّت منتظَر، امام من میباشند، اینان - که درودهای خداوند بر آنان باد - امامان و سروران و رهبران و شفیعان من میباشند، در دنیا و آخرت به آنان دوستی میورزم و از دشمنان آنان دوری میجویم، سپس بدان ای فلان فرزند فلان. 3) بدرستی که خداوند متعال، بهترین پروردگار و محمد صلی الله علیه وآله وسلم، بهترین پیامبر و امیر مومنان علی بن ابی طالب و فرزندان معصوم او یعنی دوازده امام، بهترین امامان هستند و آنچه را محمد صلی الله علیه وآله وسلم آورده است حقّ است و مرگ حقّ است و سوال منکر و نکیر در قبر حقّ است و برانگیخته شدن (برای روز قیامت)، حقّ است و رستاخیز، حقّ است و صراط، حقّ است و میزان (اعمال)، حقّ است و تطایر کتب، حقّ است و بهشت، حقّ است و جهنم، حقّ است و آن ساعت معهود (روز قیامت)، خواهد آمد و هیچ تردیدی در آن نیست و به تحقیق خداوند متعال کسانی را، که در قبرها هستند، بر خواهد انگیخت. 4) خداوند تو را بر قول ثابت، پایدار فرماید و به راه مستقیم هدایت فرماید و بین تو و امامان تو در جایگاهی از رحمتش، شناخت ایجاد فرماید. 5) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را با برهانی از خودت روبرو گردان، خداوندا (درخواست میکنیم)عفو تو را، عفو تو را. 6) خداوندا زمین را از دو پهلوی او گشاده گردان و روح او را بسوی خودت بالا بر و او را از جانب خودت با رضوان روبرو کن و قبر او را از بخشایش خودت آرام فرما، رحمتی که بوسیله آن از مهربانی هر کس دیگری بی نیاز گردد.
- [آیت الله سبحانی] خوردن خاک و گِل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیّدالشهداء امام حسین(علیه السلام) که از قبر شریف اخذ شود (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] خوردن خاک و گل حرام است، ولی خوردن کمی از تربت پاک حضرت سیدالشهداء امام حسین(علیه السلام) (کمتر از یک نخود) به قصد شفاء اشکال ندارد و همچنین گل داغستان و گل ارمنی که برای معالجه می خورند در صورتی که علاج منحصر به آن باشد جایز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] چند کار در روایات به هنگام آشامیدن آب توصیه شده است: 1 آب را بطور مکیدن بیاشامد 2 در روز ایستاده آب بخورد 3 پیش از نوشیدن آب (بسم الله) و بعد آن (الحمد لله) بگوید. 4 آب را به سه نفس بیاشامد، نه یک نفس. 5 از روی میل آب بیاشامد. 6 بعد از نوشیدن آب حضرت امام حسین(علیه السلام) و اهل او را یاد کند و قاتلان ایشان را لعنت نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . در آشامیدن آب، چند چیز مستحب است: اول آب را به طور مکیدن بیاشامد. دوم در روز، ایستاده آب بخورد. سوم پیش از آشامیدن آب (بِسْمِ الله) و بعد از آن (اَلْحَمْدُ لله) بگوید. چهارم به سه نفس آب بیاشامد. پنجم از روی میل آب بیاشامد. ششم بعد از آشامیدن آب، حضرت اباعبدالله الحسین علیه السلام و اهل بیت بزرگوارش را یاد کند، و قاتلان آن حضرت را لعنت نماید.