پیشرفت علم در حکومت امام مهدی(ع) تا کجاست؟ پیشرفت علم در حکومت امام مهدی(ع) تا کجاست؟ در پرتو دولت مهدوی، دانش، تکنیک و اقتصاد پیشرفت حیرتانگیزی خواهد داشت که هر یک از آنها با یکدیکر دارای ارتباط تنگاتنگی است. پیشرفت برقآسای علوم این مسأله در روایات، بسیار گویا و روشن مطرح شده است. امام صادق(ع) میفرماید: علم 27 شاخه دارد که تنها دو شاخه از آن تا زمان ظهور برای بشر آشکار خواهد شد و 25 شاخه دیگر در زمان دولت آرمانی امام موعود آشکار میشود.[1] بنابراین، پیشرفت علوم، دوازده برابر بیشتر از همه اعصار گذشته خواهد بود. در روایات دیگری، آمده است که عقل بشر در زمان ظهور حضرت کامل خواهد شد؛[2] راه اندیشیدن و خردورزی و شکوفایی دانش و بستر کمال برای انسان هموار خواهد شد و امام مهدی(ع)، جهل و نادانی را از ساحت فکر و اندیشه بشر خواهد زدود. پیشرفت تکنیک و فنآوری در این زمینه احادیثی وجود دارد که از زوایای متفاوتی به مسأله مینگرند. بیشک، تکنولوژی در زمان حضرت بسیار متفاوت با فنآوری امروزی بشر خواهد بود. دیگر اینکه در زمان حضرت محدودیت امروز حاکم بر تکنولوژی بشر وجود نخواهد داشت و گستره آن بسیار وسیعتر از آن خواهد بود که بشر امروز بتواند آن را درک کند. جهتدار شدن علم دینخواهی در زمان ظهور، همراه و همزمان با علم میگسترد و انسان آن عصر، دینداری را با پیشرفت فنآوری ناسازگار نمیبیند؛ بنابر روایات، انرژی و استفاده از انرژی غیرخورشیدی[3]، وسایل سریعالسیر[4]، صدا و تصویر بهگونهای شهودی و حضوری در گستره عالم هستی کارآمد خواهند شد؛[5] همه چیز مانند کف دست، پیش روی خواهد بود و حضرت بر همه عالم فرمان خواهد راند؛[6] نیکان در آزادی کامل و بدون محدود شدن خواهند بود.[7] و همچنین در روایات آمده است در عصر ظهور به دلیل وجود وسایل مدرن سفر به فضا و کرات امری عادی خواهد بود.[8] تمام اینها در سایه حکومت امام عصر تحقق میپذیرد و بشر نظیر آن را هنوز تجربه نکرده است. البته همه این پیشرفتهای بزرگ و تعجببرانگیز از طریق اعجاز صورت نمیگیرد، بلکه این پیشرفتها محصول تکامل علمی عصر بعد از ظهور است؛ زیرا زندگی بشر در این عالم باید مطابق سنن حاکم بر طبیعت باشد، نه اعجاز که استثنا بهشمار میرود و در موارد ضروری اتفاق میافتد. پس در دوران ظهور حضرت، صنایع و تکنولوژی تکامل مییابد. پیشرفتهای بزرگ اقتصادی وقتی علم و دانش ترقی کرد و صنایع و تکنولوژی مطابق نیاز فراهم آمد، ناگزیر اقتصاد رشد خواهد کرد؛ یعنی پیشرفت علمی و فنآوری، اقتصاد توسعهیافتهای را نیز در برخواهد داشت؛ چنانکه در آموزههای دینی ما آمده است: (گنجینههای زمین بر او (امام موعود) ظاهر میشود و در سراسر جهان، هیچ ویرانی باقی نخواهد ماند...)،[9] یا اینکه: (زمین برکاتش را خارج میسازد).[10] و یا گفته پیامبر که فرمود: امت من، در زمان مهدی به نعمتهایی دست مییابند که پیش از آن و در هیچ دورهای بدان دست نیافتهاند. در آن روزگار، آسمان فراوان باران دهد و زمین هیچ روییدنی را در دل خود نگاه ندارد.[11] یا اینکه: مردم آن گونه معیشتی با رفاه خواهند داشت که کسی یافت نمیشود تا به او زکات دهند (یعنی مستحق زکات وجود ندارد).[12] از این روایات، میتوان استفاده کرد که در عصر امام موعود توسعه همه جانبه و موزونی اتفاق خواهد افتاد که همه مردم از این توسعه اقتصادی برخوردار خواهند شد. وقتی فرآوردههای زراعی فراوان شود و عمران و آبادانی گسترش پیدا کند و زمین همه برکاتش را تقدیم حضرت نماید، دیگر چیزی به نام فقر اقتصادی و جامعه طبقاتی مفهوم نخواهد داشت. پینوشتها: 1. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج52، ص336. 2. همان، ص328. 3. همان، ج52، ص337. 4. همان، ص321. 5. همان، ص391. 6. همان، ص 328. 7. همان، ص390. 8. همان، ص321. 8. منتخبالاثر، لطفالله صافی، ص482؛ کمالالدین، شیخ صدوق، ج1، ص331. 10. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج52، ص 338. 11. همان، ج51، ص83. 12. همان، ج 52، ص337.
پیشرفت علم در حکومت امام مهدی(ع) تا کجاست؟
پیشرفت علم در حکومت امام مهدی(ع) تا کجاست؟
در پرتو دولت مهدوی، دانش، تکنیک و اقتصاد پیشرفت حیرتانگیزی خواهد داشت که هر یک از آنها با یکدیکر دارای ارتباط تنگاتنگی است.
پیشرفت برقآسای علوم
این مسأله در روایات، بسیار گویا و روشن مطرح شده است. امام صادق(ع) میفرماید:
علم 27 شاخه دارد که تنها دو شاخه از آن تا زمان ظهور برای بشر آشکار خواهد شد و 25 شاخه دیگر در زمان دولت آرمانی امام موعود آشکار میشود.[1]
بنابراین، پیشرفت علوم، دوازده برابر بیشتر از همه اعصار گذشته خواهد بود.
در روایات دیگری، آمده است که عقل بشر در زمان ظهور حضرت کامل خواهد شد؛[2] راه اندیشیدن و خردورزی و شکوفایی دانش و بستر کمال برای انسان هموار خواهد شد و امام مهدی(ع)، جهل و نادانی را از ساحت فکر و اندیشه بشر خواهد زدود.
پیشرفت تکنیک و فنآوری
در این زمینه احادیثی وجود دارد که از زوایای متفاوتی به مسأله مینگرند. بیشک، تکنولوژی در زمان حضرت بسیار متفاوت با فنآوری امروزی بشر خواهد بود. دیگر اینکه در زمان حضرت محدودیت امروز حاکم بر تکنولوژی بشر وجود نخواهد داشت و گستره آن بسیار وسیعتر از آن خواهد بود که بشر امروز بتواند آن را درک کند.
جهتدار شدن علم
دینخواهی در زمان ظهور، همراه و همزمان با علم میگسترد و انسان آن عصر، دینداری را با پیشرفت فنآوری ناسازگار نمیبیند؛ بنابر روایات، انرژی و استفاده از انرژی غیرخورشیدی[3]، وسایل سریعالسیر[4]، صدا و تصویر بهگونهای شهودی و حضوری در گستره عالم هستی کارآمد خواهند شد؛[5] همه چیز مانند کف دست، پیش روی خواهد بود و حضرت بر همه عالم فرمان خواهد راند؛[6] نیکان در آزادی کامل و بدون محدود شدن خواهند بود.[7]
و همچنین در روایات آمده است در عصر ظهور به دلیل وجود وسایل مدرن سفر به فضا و کرات امری عادی خواهد بود.[8]
تمام اینها در سایه حکومت امام عصر تحقق میپذیرد و بشر نظیر آن را هنوز تجربه نکرده است. البته همه این پیشرفتهای بزرگ و تعجببرانگیز از طریق اعجاز صورت نمیگیرد، بلکه این پیشرفتها محصول تکامل علمی عصر بعد از ظهور است؛ زیرا زندگی بشر در این عالم باید مطابق سنن حاکم بر طبیعت باشد، نه اعجاز که استثنا بهشمار میرود و در موارد ضروری اتفاق میافتد. پس در دوران ظهور حضرت، صنایع و تکنولوژی تکامل مییابد.
پیشرفتهای بزرگ اقتصادی
وقتی علم و دانش ترقی کرد و صنایع و تکنولوژی مطابق نیاز فراهم آمد، ناگزیر اقتصاد رشد خواهد کرد؛ یعنی پیشرفت علمی و فنآوری، اقتصاد توسعهیافتهای را نیز در برخواهد داشت؛ چنانکه در آموزههای دینی ما آمده است:
(گنجینههای زمین بر او (امام موعود) ظاهر میشود و در سراسر جهان، هیچ ویرانی باقی نخواهد ماند...)،[9]
یا اینکه:
(زمین برکاتش را خارج میسازد).[10]
و یا گفته پیامبر که فرمود:
امت من، در زمان مهدی به نعمتهایی دست مییابند که پیش از آن و در هیچ دورهای بدان دست نیافتهاند. در آن روزگار، آسمان فراوان باران دهد و زمین هیچ روییدنی را در دل خود نگاه ندارد.[11]
یا اینکه:
مردم آن گونه معیشتی با رفاه خواهند داشت که کسی یافت نمیشود تا به او زکات دهند (یعنی مستحق زکات وجود ندارد).[12]
از این روایات، میتوان استفاده کرد که در عصر امام موعود توسعه همه جانبه و موزونی اتفاق خواهد افتاد که همه مردم از این توسعه اقتصادی برخوردار خواهند شد. وقتی فرآوردههای زراعی فراوان شود و عمران و آبادانی گسترش پیدا کند و زمین همه برکاتش را تقدیم حضرت نماید، دیگر چیزی به نام فقر اقتصادی و جامعه طبقاتی مفهوم نخواهد داشت.
پینوشتها:
1. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج52، ص336.
2. همان، ص328.
3. همان، ج52، ص337.
4. همان، ص321.
5. همان، ص391.
6. همان، ص 328.
7. همان، ص390.
8. همان، ص321.
8. منتخبالاثر، لطفالله صافی، ص482؛ کمالالدین، شیخ صدوق، ج1، ص331.
10. بحارالانوار، علامه مجلسی، ج52، ص 338.
11. همان، ج51، ص83.
12. همان، ج 52، ص337.
- [سایر] امام صادق(ع) در مورد پیشرفت علم در زمان حضرت مهدی(عج) چه میفرماید؟
- [سایر] آیا حکومت امام حسین (ع) بعد از حکومت امام زمان (عج) آخرین حکومت است؟
- [سایر] رهآورد حکومت امام زمان (عج) از دیدگاه امام علی (ع) چیست؟
- [سایر] ویژگی های حکومت واحد جهانی امام مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف)چیست ؟
- [سایر] حضرت مهدی (عج) علم اهلبیت (ع) را چند نوع معرفی نمودند؟
- [سایر] پرسش: آیا ایران کشور امام زمان است و لشکر امام زمان (ع) از ایران حرکت می کند ؟
- [سایر] حکومت امام زمان (عج) چند سال طول می کشد؟
- [سایر] آیا حضرت مهدی(علیه السلام)تا قیامت حکومت می کنند ؟
- [سایر] زمامداری در حکومت جهانی امام مهدی(علیه السلام) چگونه است؟
- [سایر] حکومت حضرت مهدی (عج) چقدر و چگونه خواهد بود؟
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولّی عَصْر ( عج ) که نماز جمعه واجب تَعْیینی نیست ، خرید و فروش و سایر معاملات ، پس از اذان جمعه حرام نیست .
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . مسلمانان باید در مورد اشخاص مجهول که ملبس به لباس علما و طلاب هستند تحقیق نمایند اگر به مقامی دیگر غیر از مقام علما و مجتهدین که نواب حضرت ولی عصر عجل الله تعالی فرجه می باشند ارتباط داشته باشند از آنها کناره گرفته و از ضلالت و اضلال آن ها بپرهیزند.
- [آیت الله نوری همدانی] در زمان غیبت ولیّ عصر (عج ) نماز جمعه واجب تَخییری است ( یعنی مُکَلَّفْ می تواند روز جمعه بجای نماز ظهر نماز جمعه بخواند ) ولی جمعه اَفْضَلْ است وظهر اَحْوَط واحتیاط بیشتر در آن است که هر دو را بجا آورند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در زمان غیبت ولی عصر (عج) نماز جمعه واجب تخییری است (یعنی مکلّف می تواند روز جمعه به جای نماز ظهر نماز جمعه بخواند) ولی جمعه افضل است و ظهر احوط و احتیاط بیشتر در آن است که هردو را بجا آورد.
- [آیت الله جوادی آملی] .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.
- [امام خمینی] "اشهد ان علیا ولی الله" جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعداز "اشهد ان محمدا رسول الله" به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه "الله اکبر" یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند."اشهد ان لا اله الا الله" یعنی شهادت می دهم که غیر خدایی که یکتا و بی همتا است، خدای دیگری سزاوار پرستش نیست. "اشهد ان محمدا رسول الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبد الله صلی الله علیه و آله و سلم، پیغمبر و فرستاده خدا است. "اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی الله" یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام، امیر المؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. "حی علی الصلاه"یعنی بشتاب برای نماز. "حی علی الفلاح" یعنی بشتاب برای رستگاری. "حی علی خیرالعمل" یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. "قد قامت الصلاه" یعنی به تحقیق نماز برپا شد. "لا اله الا الله" یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بی همتا است.
- [آیت الله نوری همدانی] اشهدً انّ علیاً ولیً اللهِ جزء اذان و اقامه نیست ولی خوب است بعد از اشهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ ، به قصد قربت گفته شود . و چون در امثال زمان ما ، شعا ر تشیع محسوب می شود در هر جا که اظهار این شعار مستحسن و لازم باشد ، گفتن آن هم مستحسن و لازم است . ترجمه اذان و اقامه اللهَ اکبرً یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند اشهدً ان لا الهَ الاّ اللهً یعنی شهادت می دهم که غیر خدائی که یکتا و بی همتا است خدای دیگر سزاوار پرستش نیست . اشَهدً انّ محمداً رسولُ اللهِ یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی علیه و آله و سلم پیغمبر و فرستادة خداست . اشهدً ان علیاً امیر المؤمنینَ ولیّ الله یعنی شهادت می دهم که حضرت علی (علیه الصلاهَ و السلام ) امیر المؤمنین ولی خدا بر همة خلق است حیّ علیَ الصلاهِ یعنی بشتاب برای نماز . حیّ علی الفلاحِ یعنی بشتاب برای رستگاری . حیّ علی خیرِ العملِ یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است . قَد قامتِ الصلاهُ یعنی بتحقیق نماز بر پا شد . لا الهَ الاّ اللهُ یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است .
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اشهد ان علیا ولی اللّه جزو اذان و اقامه نیست؛ ولی خوب است بعد از اشهد ان محمدا رسول اللّه به قصد قربت گفته شود. ترجمه اذان و اقامه اللّه اکبر: یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. اشهد ان لا اله الا اللّه: یعنی شهادت می دهم که خدائی سزاوار پرستش نیست جز خدائی که یکتا و بی همتا است. اشهد ان محمدا رسول اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبداللّه (ص) پیغمبر و فرستاده خدا است. اشهد ان علیا امیر المؤمنین ولی اللّه: یعنی شهادت می دهم که حضرت علی علیه الصلاه و السلام امیر مؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حی علی الصلاه: یعنی بشتاب برای نماز. حی علی الفلاح: یعنی بشتاب برای رستگاری. حی علی خیر العمل: یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قد قامت الصلاه: یعنی به تحقیق نماز بر پا شد. لا اله الا اللّه: یعنی خدائی سزاوار پرستش نیست مگر خدائی که یکتا و بی همتا است.