چرا سادات از صدر اسلام به ندرت توانسته اند حکومت تشکیل دهند در حالی که مشتاق به حکومت بوده اند و چرا نتوانسته اند در میان اکثریت مردم محبوب باشند مثل امام حسن(ع) که حتی زنشان نیز به ایشان خیانت کرد؟
یکم- موانع تشکیل حکومت ائمه علیهم السلام:
به عقیده شیعه تشکیل حکومت از حقوق مسلم امامان معصوم و نایبان ایشان بوده است اما این که آنها نتواسته اند، حکومت تشکیل بدهند، علل مختلف دارد:
1- سیاست خصمانه و کینه دوزی خلفای ستمگر به اهل بیت (ع):
خلفای ظالم با غصب حق خلافت و جانشینی معصومین خلافت اسلامی را از مسیر اصلی خود منحرف کرده و احادیث وارد در فضیلت و منزلت آن ها را تخریب و یا نوشتن این گونه احادیث را ممنوع کردند، اما اهل بیت جهت رعایت مصلحت اسلام و مسلمین، در برخی مقاطع تاریخی نظیر 25 سال خانه نشینی امام علی علیه السلام یا دوران امام حسن علیه السلام، کناره گیری از حکومت را برگزیدند.
2- اوضاع خفقان حاکم بر زمان ائمه علیهم السلام:
خلفای سمتگر با حیله و نیرنگ و فریب، اوضاع خفقان را به وجود آورد، که حتی محبان و دوستان واقعی سادات و اهل بیت را دستگیر و زندانی و شهید می کردند، آنها حتی جهت کنترل فعالیت های سیاسی ائمه مأموران ویژه ای نهاده بودند، که مردم نتوانند با ائمه ارتباط برقرار کنند.
3- نداشتن پایگاه مردمی محکم:
سیاست و دغلبازی حکمای جور باعث شده بود که مردم معرفت و شناخت کافی نسبت به فضیلت اهل بیت نداشته باشند و مردم به جهت فضای حاکم، انگیزه لازم قدرت جان نثاری در مقابل ائمه نداشتند، لذا تشکیل حکومت بدون اقبال مردم مسیر نبوده است.
حضرت امام صادق علیه السلام در جواب کسی که پرسید چرا قیام نمی کنند تا حکومت تشکیل بدهند، با آنکه می یابی از شیعیانت صدهراز نفر که مقابلت شمشیر بزنند، حضرت به او دستور وارد تنور در حال سوزان برود (از جهت امتحان استقامت و صداقت فرد بود) که فرد امتناع کرد، حضرت، یکی از غلامانش دستور داد وارد تنور شود و بعد از مدتی سالم بیرون آمد.
حضرت از فرد سؤال کننده پرسید در خراسان چند نفر مثل این مرد است گفت به خدا قسم یک نفر نیست. فرمود ما خروج نمی کنیم در زمانی که نمی ببینی در آن پنج نفر که معاضد (پشیمان واقعی) باشند از برای ما، ما داناتریم به وقت خروج. (شیخ عباس قمی، منتهی آلامال، ج 2، ص 267)
دوم: محبوبیت ائمه اطهار علیهم السلام:
علت بیشتر محبوب نشدن آنها هم معلول همان سیاست انحراف کننده و دغلبازان خلفای اموی و عباسی می باشد که باعث شده بود مردم معرفت و شناخت کافی نسبت به فضیلت اهل بیت علیهم السلام را نداشته باشند. مثلا با بیست سال حکومت در شام به گونه ای عمل کرده بود که مردم شام از اول که نام اسلام را شنیدند و قبول کردند، به دشمنی آل علی نیز دل سپردند و روی تبلیغات سوء اموی ها، دشمنی آل علی را از ارکان دین می شمردند.
در تاریخ زیاد نقل شده که افرادی به خاطر این جهالت و تبلیغات سوء هنگام دیدن ائمه به آنها فحش و ناسزا می گفته اند و اما بعد از شناخت آنها، اظهار پشیمانی کرده و از دوستان آنها می شدند، نمونه ای از آنها در داستان راستان شهید مطهری، ج 1، آمده است.
و علت دیگر به سرشت و فطرت انسان های بر می گردد که گاه افرادی شیفته سادات شده و عده ای دشمنان آنها باشند که علی علیه السلام فرمود: (اگر با این شمشیرم بینی مؤمن را بزنم که با من دشمن شود، هرگز دشمنی نخواهد کرد، و اگر همه دنیا را بر سر منافق بریزم که مرا دوست بدارد هرگز مرا دوست نخواهد داشت زیرا که این بر زبان پیغمبری جاری گشته که گفت یا علی، مؤمن تو را دشمن ندارد و منافق تو را دوست نمی دارد).
آنان که فطرت سالم و سرشتی پاک دارند آنها را دوست دارند و آنان که فطرتی آلوده دارند به او علاقه مند گردند و زن امام حسن علیه السلام نیز به خاطر داشتن سرشت ناپاک نتوانست در منزل آن حضرت مجذوب شخصیت والا و کرامات امام شود. لذا با تحریک معاویه تصمیم به شهید کردن امام حسن گرفت.
با این حال ائمه بزرگوار علیهم السلام، از هیچ کوششی در راه هدایت و رهبری انسان ها فروگذاری نکردند و با نشر علوم و فرهنگ اسلامی و تربیت شاگردان زبده توانستند شیعه را راهنمائی کنند و خود را در قلوب دوستان و شیفتگان خود جای دهند، چنان چه امروزه هم میلیون ها شیعه و محب اهل بیت در سرتاسر جهان وجود دارد.
پس هر کسی اندک معرفت به فضایل سادات علوی دارد، محبت آنها را در دل می گیرد و به فضایل آنها اقرار می کنند.
منابع:
1- شیخ عباس قمی، منتهی آلامال، ج 2، ص 267
2- جاذبه و دافع علی علیه السلام، شهید مطهری، ص 43 (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 1/106292)
