یکی از شرایط نماز جماعت اطمینان از عدالت پیش نماز است، در مکه ما که از ناحق بودن سنی مطمئن هستیم و از اینکه آنها حق حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) را نادیده گرفته اند و همچنان از کار خود دفاع می کنند، چرا به آنها اقتدا می کنیم ؟
یکی از شرایط نماز جماعت اطمینان از عدالت پیش نماز است، در مکه ما که از ناحق بودن سنی مطمئن هستیم و از اینکه آنها حق حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) را نادیده گرفته اند و همچنان از کار خود دفاع می کنند، چرا به آنها اقتدا می کنیم ؟ در پاسخ پرسش فوق گفتنی است ؛ شرکت در نماز جماعت اهل تسنن در مکه و مدینه به معنای سکوت و یا همکاری با آنان نیست بلکه چند فلسفه و هدف منطقی ,عقلی و شرعی را بهمراه دارد که بر اساس آن اکثر فقها به جواز شرکت در نمازهای جماعت اهل تسنن فتوا داده اند و شرط عدالت در این مورد ساقط شده است که در ذیل پاسخ بدانها اشاره می کنیم : اول اینکه با حضور شیعیان در نمازهای جماعت بسیاری ازاتهام هابرعلیه شیعیان دفع می شود و توطئه ها بر علیه شیعیان با حضور آنان در جماعت بی اثر می گردد و حتی انگشت اتهام را متوجه اهل تسنن می کند که چرا با چنین برخورد منطقی از سوی شیعیان , آنان با آنها برخوردهای غیر منطقی می کنند . دوم اینکه شرکت نکردن شیعیان در نمازهای جماعت و یا خارج شدن آنان در هنگام نماز از مساجد , موجب وهن تشیع بوده و و این امر به هیچ وجه جایز نمی باشد . سوم اینکه در شرایط فعلی که دشمنان بدنبال ایجاد اختلاف و تفرقه میان مسلمانان هستند شرکت نکردن در نمازهای جماعت بهانه لازم را در اختیار بدخواهان و دشمنان اسلام خواهد داد که به مصلحت مسلمانان و شیعیان نخواهد بود . چهارم اینکه هر چند فقها به جواز نماز جماعت با اهل تسنن فتوا داده اند ولی برخی از فقها اعاده آنرا نیز لازم دانسته اند که این حاکی از حفظ وحدت با مسلمانان و پرهیز از ایجاد تفرقه در صفوف آنان است.علاوه بر اینکه در سیره معصومین علیهم السلام موردی نیست که حاکی از حاضر نشدن ایشان در جماعات مسلمین و فاصله گرفتن ایشان از حضور در این گونه اجتماعات باشد . در پایان به نظریات فقها در این زمینه اشاره می کنیم : مرحوم امام (ره) می فرمایند: در وقتی که در مسجد الحرام یا مسجد النبی نماز جماعت منعقد شد مومنین نباید از آنجا خارج شوند و باید از جماعت تخلف نکنند و با سایر مسلمین به جماعت نماز بخوانند .حضرت آیت الله گلپایگانی(ره) : نماز با عامه در حال ضرورت بی اشکال است و در غیر حال ضرورت شرکت در جماعت انان خوب است لکن با تمکن نماز را با شرایط کامل اعاده کند .حضرت آیت الله بهجت(ره): اگر کار ضروری ندارد خارج نشود و خوب است شرکت کند . حضرت آیت الله صافی: نماز با عامه در حال ضرورت بی اشکال است و در غیر حال ضرورت شرکت در جماعات انان اگر موجب تالیف قلوب آنها و دفع اتهام به شیعه باشد خوب است و اعاده آن لازم نیست اگر چه موافق احتیاط است و خروج از مسجد در هنگام اقامه جماعات و یا ایستادن و شرکت نکردن شایسته نیست بلی اگر ضرورتی ایجاب کند مانعی ندارد . حضرت آیت الله خویی (ره) و تبریزی (ره) : این نماز مجزی است در صورتی که قرائت حمد وسوره را خود برای خود اهسته انجام دهد و در نماز جمعه بعد از فراغ از آن با انها نماز ظهر را اعاده کند. حضرت آیت الله سیستانی : جایز است که نماز پشت سر آنها خوانده شود ولی باید اگر ماموم می تواند به صورت آهسته برای خود قرائت کند و الا در ذهن و نفس خود بخواند و اگر نماز جمعه باشد بعد از آن ظهر را بخواند . حضرت آیت الله شبیری زنجانی: حجاج محترم باید از هر کاری که سبب وهن شیعه می باشد جدا خودداری کنند و بسیار مناسب است که در نماز جماعت اهل سنت شرکت کنند ولی در شرایط کنونی می بایست آن را اعاده کنند.(منتخب مناسک حج مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی امام خمینی ره همراه با حواشی مراجع معظم تقلیید , تهران : نشر مشعر , 1380,ص 287)مقام معظم رهبری نیز نماز جماعت پشت سر اهل تسنن را جایز و صحیح می دانند. ( رساله اجوبه استفتائات , تهران: الهدی , 1381, س 599, ص 197) و آخرین نکته ای که مناسب است در پایان یادآوری نمائیم توجه به شبهات مسمومی است که در صددند با تکیه بر اختلافات مذهبی ، میان فرقه های مختلف جهان اسلام تفرقه ایجاد نمایند و این در حالی است که قرآن کریم مسلمانان را امت واحده خوانده است: (ان هذه امتکم امه واحده و انا ربکم فاعبدون)[سوره انبیاء، آیه 92 .] و مؤمنان برادر یکدیگر معرفی شده اند: (انما المؤمنون اخوه فأصلحوا بین اخویکم)[سوره حجرات، آیه 10.] و امام الصادق(ع) مسلمانان را با یکدیگر برادر می داند : (المسلم اخ المسلم)[شیخ عباس قمی، سفینه البحار، انتشارات اسوه، 1416 ه.ق، ج 1، ص 54 ] و در حدیث از ایشان آمده است که فرمود: (من صلّی خلفهم کان کمن صلی خلف رسول الله‌)[کتاب وسائل الشیعه‌ ]، یعنی؛ کسی که پشت‌سر آنان نماز بخواند، مانند آن است که پشت‌سر رسول خداصلی الله علیه وآله نماز خوانده است. اساساً وقتی اسلام به مسلمانان سفارش می کند که با پیروان ادیان آسمانی و مکاتب دیگر بشری با عدل و مسالمت رفتار شود و آنان را به مشترکات توجه می دهد (قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمه سواء بیننا و بینکم الا نعبد الا الله ؛ بگو ای اهل کتاب بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم و بعضی از ما بعضی دیگر را غیر از خدای یگانه به خدایی نپذیرد هرگاه سرباز زنند بگویید گواه باشید که ما مسلمانیم)[- سوره آل عمران، آیه 64.] آیا مسلمانان نباید با توجه به مشترکات و کنار گذاردن اختلافات با یکدیگر با مسالمت و عدل رفتار کنند. و این در حالی است که سیره عملی پیشوایان ما نیز بر وحدت و اتحاد اسلامی تأکید دارد چنانکه حضرت امیر(ع) به خاطر باقی ماندن اصل اسلام، بیست و پنج سال سکوت کرد و حتی در بسیاری موارد برای رعایت مصلحت اسلام و جامعه اسلامی به خلفای سه گانه کمک فکری و مشورت می دهد، در نماز جماعت آنان حاضر می شود. و امام صادق‌علیه‌السلام نیزشخصاً با ابوحنیفه می‌نشست و در عقاید و احکام با وی مناظره می‌کرد. و نمونه های متعدد دیگر از سیره بزرگان دین که همه مبین اهتمام به حفظ وحدت اسلامی است چنانکه مقام معظم رهبری می فرماید : (یک میلیارد مسلمان در دنیا هستند که درباره خدا و پیامبر(ص) و نماز و حج و کعبه و قرآن و بسیاری از احکام دینی با هم یک عقیده دارند یک چند مورد اختلاف هم دارند اینها بیایند همان چند اختلاف را بگیرند با هم بجنگند تا آن کسی که با اصل خدا و پیامبر(ص) و دین و همه چیز مخالف است کار خودش را انجام بدهد آیا این عاقلانه است؟ اگر مسلمین دست در دست هم بگذارند و با هم صمیمی باشند ولو عقایدشان مخالف با یکدیگر باشد اما آلت دست دشمن نشوند دنیای اسلام سربلند خواهد شد)[حدیث ولایت، ج 5، ص 230.] (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 4/100117267)
عنوان سوال:

یکی از شرایط نماز جماعت اطمینان از عدالت پیش نماز است، در مکه ما که از ناحق بودن سنی مطمئن هستیم و از اینکه آنها حق حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) را نادیده گرفته اند و همچنان از کار خود دفاع می کنند، چرا به آنها اقتدا می کنیم ؟


پاسخ:

یکی از شرایط نماز جماعت اطمینان از عدالت پیش نماز است، در مکه ما که از ناحق بودن سنی مطمئن هستیم و از اینکه آنها حق حضرت زهرا(س) و حضرت علی(ع) را نادیده گرفته اند و همچنان از کار خود دفاع می کنند، چرا به آنها اقتدا می کنیم ؟

در پاسخ پرسش فوق گفتنی است ؛ شرکت در نماز جماعت اهل تسنن در مکه و مدینه به معنای سکوت و یا همکاری با آنان نیست بلکه چند فلسفه و هدف منطقی ,عقلی و شرعی را بهمراه دارد که بر اساس آن اکثر فقها به جواز شرکت در نمازهای جماعت اهل تسنن فتوا داده اند و شرط عدالت در این مورد ساقط شده است که در ذیل پاسخ بدانها اشاره می کنیم :
اول اینکه با حضور شیعیان در نمازهای جماعت بسیاری ازاتهام هابرعلیه شیعیان دفع می شود و توطئه ها بر علیه شیعیان با حضور آنان در جماعت بی اثر می گردد و حتی انگشت اتهام را متوجه اهل تسنن می کند که چرا با چنین برخورد منطقی از سوی شیعیان , آنان با آنها برخوردهای غیر منطقی می کنند .
دوم اینکه شرکت نکردن شیعیان در نمازهای جماعت و یا خارج شدن آنان در هنگام نماز از مساجد , موجب وهن تشیع بوده و و این امر به هیچ وجه جایز نمی باشد .
سوم اینکه در شرایط فعلی که دشمنان بدنبال ایجاد اختلاف و تفرقه میان مسلمانان هستند شرکت نکردن در نمازهای جماعت بهانه لازم را در اختیار بدخواهان و دشمنان اسلام خواهد داد که به مصلحت مسلمانان و شیعیان نخواهد بود .
چهارم اینکه هر چند فقها به جواز نماز جماعت با اهل تسنن فتوا داده اند ولی برخی از فقها اعاده آنرا نیز لازم دانسته اند که این حاکی از حفظ وحدت با مسلمانان و پرهیز از ایجاد تفرقه در صفوف آنان است.علاوه بر اینکه در سیره معصومین علیهم السلام موردی نیست که حاکی از حاضر نشدن ایشان در جماعات مسلمین و فاصله گرفتن ایشان از حضور در این گونه اجتماعات باشد . در پایان به نظریات فقها در این زمینه اشاره می کنیم : مرحوم امام (ره) می فرمایند: در وقتی که در مسجد الحرام یا مسجد النبی نماز جماعت منعقد شد مومنین نباید از آنجا خارج شوند و باید از جماعت تخلف نکنند و با سایر مسلمین به جماعت نماز بخوانند .حضرت آیت الله گلپایگانی(ره) : نماز با عامه در حال ضرورت بی اشکال است و در غیر حال ضرورت شرکت در جماعت انان خوب است لکن با تمکن نماز را با شرایط کامل اعاده کند .حضرت آیت الله بهجت(ره): اگر کار ضروری ندارد خارج نشود و خوب است شرکت کند . حضرت آیت الله صافی: نماز با عامه در حال ضرورت بی اشکال است و در غیر حال ضرورت شرکت در جماعات انان اگر موجب تالیف قلوب آنها و دفع اتهام به شیعه باشد خوب است و اعاده آن لازم نیست اگر چه موافق احتیاط است و خروج از مسجد در هنگام اقامه جماعات و یا ایستادن و شرکت نکردن شایسته نیست بلی اگر ضرورتی ایجاب کند مانعی ندارد . حضرت آیت الله خویی (ره) و تبریزی (ره) : این نماز مجزی است در صورتی که قرائت حمد وسوره را خود برای خود اهسته انجام دهد و در نماز جمعه بعد از فراغ از آن با انها نماز ظهر را اعاده کند. حضرت آیت الله سیستانی : جایز است که نماز پشت سر آنها خوانده شود ولی باید اگر ماموم می تواند به صورت آهسته برای خود قرائت کند و الا در ذهن و نفس خود بخواند و اگر نماز جمعه باشد بعد از آن ظهر را بخواند . حضرت آیت الله شبیری زنجانی: حجاج محترم باید از هر کاری که سبب وهن شیعه می باشد جدا خودداری کنند و بسیار مناسب است که در نماز جماعت اهل سنت شرکت کنند ولی در شرایط کنونی می بایست آن را اعاده کنند.(منتخب مناسک حج مطابق با فتاوای حضرت آیت الله العظمی امام خمینی ره همراه با حواشی مراجع معظم تقلیید , تهران : نشر مشعر , 1380,ص 287)مقام معظم رهبری نیز نماز جماعت پشت سر اهل تسنن را جایز و صحیح می دانند. ( رساله اجوبه استفتائات , تهران: الهدی , 1381, س 599, ص 197)
و آخرین نکته ای که مناسب است در پایان یادآوری نمائیم توجه به شبهات مسمومی است که در صددند با تکیه بر اختلافات مذهبی ، میان فرقه های مختلف جهان اسلام تفرقه ایجاد نمایند و این در حالی است که قرآن کریم مسلمانان را امت واحده خوانده است: (ان هذه امتکم امه واحده و انا ربکم فاعبدون)[سوره انبیاء، آیه 92 .] و مؤمنان برادر یکدیگر معرفی شده اند: (انما المؤمنون اخوه فأصلحوا بین اخویکم)[سوره حجرات، آیه 10.] و امام الصادق(ع) مسلمانان را با یکدیگر برادر می داند : (المسلم اخ المسلم)[شیخ عباس قمی، سفینه البحار، انتشارات اسوه، 1416 ه.ق، ج 1، ص 54 ] و در حدیث از ایشان آمده است که فرمود: (من صلّی خلفهم کان کمن صلی خلف رسول الله‌)[کتاب وسائل الشیعه‌ ]، یعنی؛ کسی که پشت‌سر آنان نماز بخواند، مانند آن است که پشت‌سر رسول خداصلی الله علیه وآله نماز خوانده است. اساساً وقتی اسلام به مسلمانان سفارش می کند که با پیروان ادیان آسمانی و مکاتب دیگر بشری با عدل و مسالمت رفتار شود و آنان را به مشترکات توجه می دهد (قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمه سواء بیننا و بینکم الا نعبد الا الله ؛ بگو ای اهل کتاب بیایید به سوی سخنی که میان ما و شما یکسان است که جز خداوند یگانه را نپرستیم و چیزی را همتای او قرار ندهیم و بعضی از ما بعضی دیگر را غیر از خدای یگانه به خدایی نپذیرد هرگاه سرباز زنند بگویید گواه باشید که ما مسلمانیم)[- سوره آل عمران، آیه 64.] آیا مسلمانان نباید با توجه به مشترکات و کنار گذاردن اختلافات با یکدیگر با مسالمت و عدل رفتار کنند.
و این در حالی است که سیره عملی پیشوایان ما نیز بر وحدت و اتحاد اسلامی تأکید دارد چنانکه حضرت امیر(ع) به خاطر باقی ماندن اصل اسلام، بیست و پنج سال سکوت کرد و حتی در بسیاری موارد برای رعایت مصلحت اسلام و جامعه اسلامی به خلفای سه گانه کمک فکری و مشورت می دهد، در نماز جماعت آنان حاضر می شود. و امام صادق‌علیه‌السلام نیزشخصاً با ابوحنیفه می‌نشست و در عقاید و احکام با وی مناظره می‌کرد. و نمونه های متعدد دیگر از سیره بزرگان دین که همه مبین اهتمام به حفظ وحدت اسلامی است چنانکه مقام معظم رهبری می فرماید : (یک میلیارد مسلمان در دنیا هستند که درباره خدا و پیامبر(ص) و نماز و حج و کعبه و قرآن و بسیاری از احکام دینی با هم یک عقیده دارند یک چند مورد اختلاف هم دارند اینها بیایند همان چند اختلاف را بگیرند با هم بجنگند تا آن کسی که با اصل خدا و پیامبر(ص) و دین و همه چیز مخالف است کار خودش را انجام بدهد آیا این عاقلانه است؟ اگر مسلمین دست در دست هم بگذارند و با هم صمیمی باشند ولو عقایدشان مخالف با یکدیگر باشد اما آلت دست دشمن نشوند دنیای اسلام سربلند خواهد شد)[حدیث ولایت، ج 5، ص 230.] (لوح فشرده پرسمان، اداره مشاوره نهاد رهبری، کد: 4/100117267)





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین