انجیل لوقا و کتاب اعمال رسولان حاوی چه مطالبی است؟

انجیل لوقا و کتاب اعمال رسولان حاوی چه مطالبی است؟

لوقا انجیل را دو بخش می کند:
1_ انجیل لوقا؛
2_ کتاب اعمال رسولان.
لوقا را به عنوان یار غیر یهودی الاصل پولُس رسول معرفی می کنند. پس وی یکی از دوازده شاگرد عیسی (ع) نبوده است. لوقا با آنکه بسیار به انجیل مرقُس تکیه می کند، در نوشته خود برخی از اندیشه های کلامی را وارد کرده که در انجیل متّی و مرقُس وجود ندارد؛ یعنی حوادث زندگی عیسی (ع) و تعالیم وی در این انجیل در پرتو مرگ و رستاخیز وی تفسیر می شود. از این رو، دانشمندان می گویند: علم و فرهنگ لوقا از سایر انجیل نگاران بیشتر بوده؛ زیرا انجیل خود را به یونانی محکم و زیبایی نوشته است.
مهمترین اندیشه های انجیل لوقا را می توان چنین خلاصه کرد: عمومیت رسالت عیسی (ع) و اینکه وی نه تنها به سوی یهود، بلکه به سوی همه امتها فرستاده شده است.(1) عیسی (ع) دوست گناهکاران و غمخوار رنجدیدگان است. لوقا بیش از سایر انجیل نگاران به خطر ثروت و اهمیت فقر اختیاری از دیدگاه شاگردان عیسی (ع) توجه می کند. اندیشه گزینش شاگرد، در مرکز دریافت لوقا از رسالت عیسی (ع) قرار دارد. به نظر این انجیل نگار، عیسی (ع) به دعوت گروهی از مردان و زنان و پدید آوردن جمعی از شاگردان که او را در زندگی و رفتار اسوه ی خود قرار دهند، توجه خاصی مبذول می داشته است. لازم به یادآوری است که نقش زنان در انجیل لوقا از نقش آنان در سایر اناجیل مهمتر است.
اندیشه ی مهمّ دیگری که در انجیل لوقا وجود دارد، تأکید مؤلف است بر اینکه عیسی (ع) مرد دعا بود. در این انجیل، عیسی (ع) به عنوان شخصی که در هر زمان حساس از زندگی خود به دعا روی می آورد، معرفی می شود. دعای مورد نظر لوقا دعاهای رسمی آئین یهود نیست، بلکه بیشتر نشانه ی اتحاد باطنی و صامت با خدا به عنوان پدر است. این نگرش لوقا به عیسی (ع) به عنوان کسی که از طریق تأملات و دعا با خدا متحد گردید، تا اندازه ی زیادی بر جریان امور روحی مسیحیت اثر گذاشته است.
در انجیل لوقا، عیسی (ع) (بر حسب گمان خلق)(2) فرزند یوسف معرفی می شود و مردم او را پسر یوسف می شناسند.(3) انجیل لوقا طولانی ترین انجیل است. در این کتاب عیسی (ع) به عنوان انسان کامل مطرح شده است.
با آنکه بخش دوم گزارش لوقا از مژده را (انجیل) نمی نامند، اما می توان آن را در رابطه با انجیل لوقا بررسی کرد. کتاب اعمال رسولان حوادث مربوط به رشد و بالندگی گروه مسیحیان نخستین به دست روح خدا را روایت می کند. این بالندگی نه تنها افزایش شمار مسیحیان، بلکه تجربه های شخصی ماهیت و رسالت دین را نیز شامل می شود. گاهی کتاب اعمال رسولان را (انجیل روح) می نامند. همچنین این انجیل نشان می دهد که چگونه مسیحیان از فرقه ای یهودی و کوچک که به (مسیح بودن) عیسی (ع) اعتقاد داشت، به گروهی جهانی که از یهودیت فاصله گرفته بود، متحول شدند. علاوه بر این، لوقا در کتاب اعمال از ضمیر اول شخص مفرد بسیار بهره می گیرد و این نشان می دهد که وی شخصاً شاهد بسیاری از حوادث کتاب خود بوده است.
مهمترین اندیشه های کلامی کتاب اعمال رسولان عبارتند از:
1_ روح خدا جامعه مسیحیان را تشکیل می دهد و آن را هدایت می کند؛
2_ غیر یهودیان نیز می توانند، مانند یهودیان از عیسی (ع) پیروی کنند، بدون اینکه به شریعت موسی (ع) مقید شوند؛
3_ مسیح که از مردگان برخاست، هنوز در میان جماعت خود، یعنی گروه مؤمنان حضور دارد و زندگی می کند.(4)

1 . قرآن کریم رسالت حضرت عیسی را متوجه بنی اسرائیل می داند (آل عمران، آیه ی 49، الصف، آیه ی 6). در اناجیل نیز از قول حضرت عیسی آمده است که گفت: (فرستاده نشده ام مگر به جهت گوسفندان گمشده خاندان بنی اسرائیل.) (متی 15: 21- 28، مرقس 7: 24-30).
به ادعای اناجیل، حضرت مسیح در واپسین روز زندگی، پیش از صعود به آسمان به شاگردان خود سفارش کرد که بشارت را در سراسر جهان بگسترانند و همه ی امتها را شاگرد خود سازند. (متی 28:16-20، مرقس 16:14-18، لوقا 24ک36-49، یوحنّا 20:19-23). بدین شیوه مسیحیت به دینی جهانی تبدیل شد.
2 . لوقا 23:3.
3 . لوقا 22:4.
4 . توماس میشل، کلام مسیحی، ص 46 – 48.