تعریف دین
دین ، واژه‌اى است عربى كه در لغت به معناى اطاعت و جزا و... آمده، و اصطلاحاً به معناى اعتقاد به آفريننده‌اى براى جهان و انسان ، و دستورات عملى متناسب با اين عقايد مى‌باشد.
لطفا انواع تعریف دین را بیان کنید؟
لطفا انواع تعریف دین را بیان کنید؟ ارایه ی تعریفی روشن از موضوع تحقیق در هر پژوهشی ضرورت دارد و منطق دانان نیز در شناخت علوم و مسائل آن، شش پرسش عمده را مطرح می کنند و آن ها را بر اساس ترتیب منطقی به صورت زیر طبقه بندی می کنند: 1) تحلیل مفهوم و بیان ( ما ) شارحه الاسم. 2) پرسش از هستی و تحقق بیان هلیه بسیطه. 3) تحلیل ماهوی و بیان ( ما ) حقیقی. 4) پرسش از چگونگی، خواص و احکام بیان هلیه مرکبه. 5) پرسش از سبب تحقق یا ( لمَ ) ثبوتی. 6) پرسش از دلیل تحقق یا ( لمَ ) اثباتی. جستار روش مند در هر زمینه ی معرفتی، از نظر منطقی مرهون رعایت ترتیب منطقی مطالب است; بنا بر این، قبل از پرداختن به خواص، آثار و احکام هر امری و حتّی قبل از پرداختن به بحث از اثبات و نفی یک امر، باید تعریف روشن و متمایزی از آن به دست داد.[1] مسئله ی گستره ی شریعت و هر مسئله ی دیگر دین پژوهی مانند انتظار بشر از دین، منشاء گرایش انسان ها به دین، رابطه ی دین و آزادی، دین و توسعه، دین و هُنر، کثرت گرایی دینی و... نه تنها از جهت موضوع شناسی، نیازمند تعریف و تبیین دین هستند بلکه بسیاری از اختلاف ها و چالش های موجود در این گونه مسائل، به تعاریف و تصورات مختلف از دین ارجاع دارند و در واقع، اندیشمندان به جای نزاع علمی و معنوی، در دامان نزاع های لفظی گرفتار شده اند. قبل از ورود به بیان تعریف های مختلف از دین، ذکر چند نکته ی زیر ضرورت دارد: غرض از تعریف، تمایز نهادن بین شیء تعریف شده و غیر آن است که گاه با تمایز ذاتی تحقق می پذیرد و گاه با تمایز عرضی. تعریفی که تأمین کننده ی تمایز ذاتی باشد، حدّ (definition) نام دارد و تعریفی که بیان گر تمایز عرضی باشد، رسم (description) نامیده می شود. اگر در تعریف حدّی، همه ی ذاتیات مندرج گردد، حد تام و اگر برخی از آن ها لحاظ شود، حدّ غیر تام خوانده می شود. انواع دیگر از تعاریف، همانند تعریف های لفظی و لغوی، اشاره ای، کنایه ای و... نیز در منطق مطرح شده است. بیان همه ی ذاتیات یک شیء و درج همه ی آن ها در تعریف، بسیار دشوار است[2] و این مسئله در تعریف دین، دشوارتر خواهد بود; ولی باید به شرط اساسی در تعریف توجه داشت و آن این که تعریف به گونه ای نظم یابد که جامع افراد و مانع اغیار باشد و به عبارت دیگر، دارای وضوح مفهومی و انطباق مصداقی باشد. منبع: [1]. استاد محمد تقی جعفری، فلسفه دین، تدوین عبداللّه نصری، (چاپ دوم)، ص 20. [2]. ر. ک: ابن سینا، رساله الحدود، ص ص 74 75 و خواجه نصیر طوسی، اساس الاقتباس، ص ص 441 442.
لطفا انواع تعریف دین را بیان کنید؟ ارایه ی تعریفی روشن از موضوع تحقیق در هر پژوهشی ضرورت دارد و منطق دانان نیز در شناخت علوم و مسائل آن، شش پرسش عمده را مطرح می کنند و آن ها را بر اساس ترتیب منطقی به صورت زیر طبقه بندی می کنند: 1) تحلیل مفهوم و بیان ( ما ) شارحه الاسم. 2) پرسش از هستی و تحقق بیان هلیه بسیطه. 3) تحلیل ماهوی و بیان ( ما ) حقیقی. 4) پرسش از چگونگی، خواص و احکام بیان هلیه مرکبه. 5) پرسش از سبب تحقق یا ( لمَ ) ثبوتی. 6) پرسش از دلیل تحقق یا ( لمَ ) اثباتی. جستار روش مند در هر زمینه ی معرفتی، از نظر منطقی مرهون رعایت ترتیب منطقی مطالب است; بنا بر این، قبل از پرداختن به خواص، آثار و احکام هر امری و حتّی قبل از پرداختن به بحث از اثبات و نفی یک امر، باید تعریف روشن و متمایزی از آن به دست داد.[1] مسئله ی گستره ی شریعت و هر مسئله ی دیگر دین پژوهی مانند انتظار بشر از دین، منشاء گرایش انسان ها به دین، رابطه ی دین و آزادی، دین و توسعه، دین و هُنر، کثرت گرایی دینی و... نه تنها از جهت موضوع شناسی، نیازمند تعریف و تبیین دین هستند بلکه بسیاری از اختلاف ها و چالش های موجود در این گونه مسائل، به تعاریف و تصورات مختلف از دین ارجاع دارند و در واقع، اندیشمندان به جای نزاع علمی و معنوی، در دامان نزاع های لفظی گرفتار شده اند. قبل از ورود به بیان تعریف های مختلف از دین، ذکر چند نکته ی زیر ضرورت دارد: غرض از تعریف، تمایز نهادن بین شیء تعریف شده و غیر آن است که گاه با تمایز ذاتی تحقق می پذیرد و گاه با تمایز عرضی. تعریفی که تأمین کننده ی تمایز ذاتی باشد، حدّ (definition) نام دارد و تعریفی که بیان گر تمایز عرضی باشد، رسم (description) نامیده می شود. اگر در تعریف حدّی، همه ی ذاتیات مندرج گردد، حد تام و اگر برخی از آن ها لحاظ شود، حدّ غیر تام خوانده می شود. انواع دیگر از تعاریف، همانند تعریف های لفظی و لغوی، اشاره ای، کنایه ای و... نیز در منطق مطرح شده است. بیان همه ی ذاتیات یک شیء و درج همه ی آن ها در تعریف، بسیار دشوار است[2] و این مسئله در تعریف دین، دشوارتر خواهد بود; ولی باید به شرط اساسی در تعریف توجه داشت و آن این که تعریف به گونه ای نظم یابد که جامع افراد و مانع اغیار باشد و به عبارت دیگر، دارای وضوح مفهومی و انطباق مصداقی باشد. منبع: [1]. استاد محمد تقی جعفری، فلسفه دین، تدوین عبداللّه نصری، (چاپ دوم)، ص 20. [2]. ر. ک: ابن سینا، رساله الحدود، ص ص 74 75 و خواجه نصیر طوسی، اساس الاقتباس، ص ص 441 442.
پاسخ:
لطفا انواع تعریف دین را بیان کنید؟
ارایه ی تعریفی روشن از موضوع تحقیق در هر پژوهشی ضرورت دارد و منطق دانان نیز در شناخت علوم و مسائل آن، شش پرسش عمده را مطرح می کنند و آن ها را بر اساس ترتیب منطقی به صورت زیر طبقه بندی می کنند:
1) تحلیل مفهوم و بیان ( ما ) شارحه الاسم.
2) پرسش از هستی و تحقق بیان هلیه بسیطه.
3) تحلیل ماهوی و بیان ( ما ) حقیقی.
4) پرسش از چگونگی، خواص و احکام بیان هلیه مرکبه.
5) پرسش از سبب تحقق یا ( لمَ ) ثبوتی.
6) پرسش از دلیل تحقق یا ( لمَ ) اثباتی.
جستار روش مند در هر زمینه ی معرفتی، از نظر منطقی مرهون رعایت ترتیب منطقی مطالب است; بنا بر این، قبل از پرداختن به خواص، آثار و احکام هر امری و حتّی قبل از پرداختن به بحث از اثبات و نفی یک امر، باید تعریف روشن و متمایزی از آن به دست داد.[1]
مسئله ی گستره ی شریعت و هر مسئله ی دیگر دین پژوهی مانند انتظار بشر از دین، منشاء گرایش انسان ها به دین، رابطه ی دین و آزادی، دین و توسعه، دین و هُنر، کثرت گرایی دینی و... نه تنها از جهت موضوع شناسی، نیازمند تعریف و تبیین دین هستند بلکه بسیاری از اختلاف ها و چالش های موجود در این گونه مسائل، به تعاریف و تصورات مختلف از دین ارجاع دارند و در واقع، اندیشمندان به جای نزاع علمی و معنوی، در دامان نزاع های لفظی گرفتار شده اند.
قبل از ورود به بیان تعریف های مختلف از دین، ذکر چند نکته ی زیر ضرورت دارد:
غرض از تعریف، تمایز نهادن بین شیء تعریف شده و غیر آن است که گاه با تمایز ذاتی تحقق می پذیرد و گاه با تمایز عرضی. تعریفی که تأمین کننده ی تمایز ذاتی باشد، حدّ (definition) نام دارد و تعریفی که بیان گر تمایز عرضی باشد، رسم (description) نامیده می شود. اگر در تعریف حدّی، همه ی ذاتیات مندرج گردد، حد تام و اگر برخی از آن ها لحاظ شود، حدّ غیر تام خوانده می شود. انواع دیگر از تعاریف، همانند تعریف های لفظی و لغوی، اشاره ای، کنایه ای و... نیز در منطق مطرح شده است.
بیان همه ی ذاتیات یک شیء و درج همه ی آن ها در تعریف، بسیار دشوار است[2] و این مسئله در تعریف دین، دشوارتر خواهد بود; ولی باید به شرط اساسی در تعریف توجه داشت و آن این که تعریف به گونه ای نظم یابد که جامع افراد و مانع اغیار باشد و به عبارت دیگر، دارای وضوح مفهومی و انطباق مصداقی باشد.
منبع:
[1]. استاد محمد تقی جعفری، فلسفه دین، تدوین عبداللّه نصری، (چاپ دوم)، ص 20.
[2]. ر. ک: ابن سینا، رساله الحدود، ص ص 74 75 و خواجه نصیر طوسی، اساس الاقتباس، ص ص 441 442.
- [سایر] رشد را تعریف و انواع آن را بیان کنید؟
- [سایر] تعریف دین چیست؟ یک تعریف کلی از دین بیان کنید.
- [سایر] تعریف دین چیست؟ یک تعریف کلی از دین بیان کنید.
- [سایر] تعریف دین ، مذهب ، ملت و شریعت چیست؟
- [سایر] تعریف دین از منظر گوناگون چیست؟
- [سایر] با توجه به اینکه معانی متعددی برای دین ذکر کرده اند کاملترین تعریف دین کدام است؟
- [سایر] با توجه به اینکه معانی متعددی برای دین ذکر کرده اند کاملترین تعریف دین کدام است؟
- [سایر] جامعه شناسان دین را چگونه تعریف می کنند؟
- [سایر] مغالطه تحلیلی نگریِ تعریف دین به معنویت چیست؟
- [سایر] چه تفاوتی میان تعریف دین و معنویت در اسلام با نظرگاه های دیگر است ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- [آیت الله اردبیلی] خوردن گوشت جانوران ریز و خزندگان و انواع حشرات مانند موش، مار، سوسمار، مارمولک، خرچنگ، عقرب، سوسک، زنبور، مورچه، مگس، پشه، شبپره و انواع کرمها حرام است.
- [آیت الله وحید خراسانی] بیمه انواع و اقسام متعددی دارد مانند بیمه حیات و بیمه سلامت و بیمه مال و چون حکم انها یکی است نیازی به بیان اقسام و انواع ان نیست
- [آیت الله سبحانی] خرید و فروش تمام انواع مسکرات حرام و باطل است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] گوشت پرندگانی که دارای چنگال هستند و درنده می باشند حرام است مانند باز و عقاب و کرکس و شاهین و امثال اینها و همچنین است بنابر احتیاط واجب انواع کلاغ و شب پره و طاووس. ولی گوشت پرندگانی مانند انواع کبوتر و کبک و تیهو و قطا و مرغ خانگی و انواع گنجک و امثال اینها حلال می باشد (بلبل و سار و چکاوک از اقسام گنجشک است)، امّا بنابر احتیاط واجب باید از خوردن گوشت پرستو و هدهد اجتناب کرد.
- [آیت الله اردبیلی] در صورتی که باغ دارای انواع درختان میوه باشد، میتوان برای هر نوع، سهمیهای مخصوص نوع خود قرارداد کرد.
- [آیت الله مظاهری] سجده بر انواع کاغذها نظیر دستمال کاغذی و کاغذ دیواری و کاغذی که روی آن نوشته شده است صحیح است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بز و میش و شیشک در زکات با هم فرق ندارد و همچنین انواع شتر، گاو و گاومیش نیز یک جنس حساب می شود.
- [آیت الله مظاهری] گوشت شتر، گاو، گوسفند، آهو، گوزن، گاو وحشی، قوچ، بز کوهی و گوره خر حلال است، و همچنین گوشت پرندگانی مانند انواع کبوتر، کبک، تیهوج، قطا، مرغ خانگی، انواع گنجشک و امثال اینها حلال است، گوشت پرستو حلال ولی کشتن آن مکروه است چنانکه خوردن گوشت اسب، قاطر، الاغ و هدهد کراهت دارد.
- [آیت الله مظاهری] توبه مکر و خدعه اگر مربوط به اموال باشد علاوه بر توبه، باید حقّ دیگران را ادا کند و اگر مربوط به آبروی دیگران باشد و به گوش آنان رسیده باشد، باید از آنها رضایت بطلبد، و اگر هیچیک نباشد، صرف پشیمانی کافی است، ولی اگر بتواند جبران خسارت کند، مثل تبلیغ دین در جایی که تضییع دین نموده باشد و یا تعریف افرادی که با آنان خدعه و مکر نموده است و دعا و استغفار برای آنها، باید جبران کند. [1]. فاطر، 43.