مدتی است در بعضی از نمازها خصوصاً نماز جماعت در هنگام گفتن تکبیرة الاحرام دچار لکنت می‌شوم و فکر می‌کنم علتش اضطراب و استرس است! می‌خواهم دچار لکنت نشوم، ولی این کار برایم مشکل است و کمی لکنت پیش می‌آید، لطفاً مرا یاری کنید تا با آرامش تکبیرة الاحرام بگویم. البته من در نمازهای مستحبی و فرادا، کمتر این مشکل را دارم.
پاسخ:
اضطراب ناشی از دقّت و ترس زیاد به دلیل اشتباه شدن تکبیر نماز، باعث می‌شود هنگام گفتن آن، دچار لکنت شوید و نتوانید آن را به طور عادی بگویید. بهترین راه حل مشکل، اضطراب زدایی است که در صورت بی‌توجهی به درمان آن، می‌تواند به سرعت گسترش یابد و در گفتن سایر کلمات نیز اختلال ایجاد کند. پس تا جایی که ممکن است آن را ریشه کن سازید و یا اینکه که نگذارید گسترده‌تر شود.
برای حل این مشکل عمل به توصیه‌های زیر بایسته است:
1. به خود تلقین کنید گفتن تکبیر با گفتن کلمات دیگر هیچ فرقی ندارد و شما کاملا قادرید آن را تلفظ کنید. اگر قبل از نماز، بتوانید با این کار، ترس و اضطراب خود را برطرف سازید، در گفتن تکبیر مشکلی نخواهید داشت. لازمه آن، این است که پس از کمی اندیشیدن برای قانع کردن خود، بسیار عادی بوده و ترسی نداشته باشید؛ زیرا هر چه به این فکر کنید که آیا می‌توانید تکبیر نماز را درست بگویید یا نه، بیشتر مضطرب می‌شوید و کمتر می‌توانید جلوی لکنت زبان خود را بگیرید. در واقع هر چه بیشتر بکوشید لکنت خودتان را متوقف کنید، به طور ناخواسته آن را بدتر می‌کنید.
2. نسبت به مشکل هیچ‌گونه حساسیتی نشان ندهید و از اینکه دیگران متوجه مشکل شمایند، نگران نباشید؛ زیرا ترس و خجالت، باعث تشدید آن می‌شود. پس هر چه آرامش بیشتری هنگام نماز داشته باشید و لکنت خود را مشکل مهمی ندانید، آسان‌تر می‌توانید آن را از بین ببرید. اما اگر بخواهید لکنت خود را مخفی نگه دارید، آن را همیشگی کرده‌اید. حتی به اطرافیان بگویید گاهی در نماز دچار لکنت می‌شوید تا ترستان بریزد.
3. وقتی دچار لکنت می‌شوید، راحت و آرام باشید و هیچ‌گونه فشاری به خود نیاورید. اگر بخواهید به زور لکنت به وجود آمده را از بین ببرید، وضعیت بدتر می‌شود. پس بهتر است هنگام لکنت آرام باشید و به راحتی تنفس کنید.
4. هنگامی که دچار لکنت می‌شوید، حرکات اضافی و عادات نامطلوبی از خود نشان ندهید؛ مثل کج کردن صورت و دهان، گذاشتن دست جلوی دهان، تکان دادن یا خاراندن سر، گشاد کردن سوراخ بینی، کشیدن گوش، حرکات دست و... این حرکات ممکن است به طور موقت سبب کاهش لکنت شود؛ ولی در طولانی مدت آن را تشدید می‌کند؛ زیرا سبب انگشت نما شدن و در نتیجه خجالت بیشتری شده و بدین ترتیب لکنت را افزایش می‌دهد.
5. بهترین راه درمان این مشکل این است که قبل از (تکبیرة الاحرام) نماز کاملاً آرام و عادی باشید و اصلا نگران درست گفتن یا نگفتن تکبیر نباشید و یقین صد در صد داشته باشید که هیچ مشکلی در گفتن تکبیر ندارید. چنانچه کلمه (اللَّه اکبر) را در غیر نماز و یا نمازهای مستحبی و مانند آن، بدون هیچ نگرانی می‌گویید، چنین حالتی را در نماز واجب و جماعت هم داشته باشید. لازمه این کار این است که بدانید دستگاه صوتی شما، هیچ مشکلی برای ادای این کلمه ندارد و تمام علت این مشکل آن است که خیال می‌کنید تکبیر را نمی‌توانید درست بگویید و همین تخیّل سبب ترس و اضطراب می‌شود و خود را به شکل لکنت نشان می‌دهد. پس هنگام نماز اصلا به آن فکر نکنید و حتی اگر این فکر ناخودآگاه به ذهن شما آمد، به وسیله توجه به خدا و عظمت او و اینکه می‌خواهید با مالک تمام عالم صحبت کنید، هم حضور قلب خود را بیشتر کنید و هم فکرتان را از اشتغال به این مشکل منحرف سازید.
نویسنده: ابوالقاسم بشیری
