غسل
غُسل عملی عبادی در فقه اسلامی است به معنای شستن تمامی بدن از سر تا پا با کیفیتی خاص.
منظور از غسل (مافی‌الذمه) چیست؟
منظور از غسل (مافی‌الذمه) چیست؟ غسل (مافی‌الذمه) آن است که بر انسان غسلی واجب شده؛ ولی نوع آن را نمی‌داند. در این صورت گفته می‌شود به نیت آنچه که بر عهده‌اش آمده، یک غسل انجام دهد( توضیح‌المسائل مراجع، م 389؛ نوری، توضیح‌المسائل، م 390؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 395 و خامنه‌ای، اجوبة، س 187.). (احکام وضو غسل و تیمیم، سیدمجتبی حسینی، کد: 111/500030)
منظور از غسل (مافی‌الذمه) چیست؟ غسل (مافی‌الذمه) آن است که بر انسان غسلی واجب شده؛ ولی نوع آن را نمی‌داند. در این صورت گفته می‌شود به نیت آنچه که بر عهده‌اش آمده، یک غسل انجام دهد( توضیح‌المسائل مراجع، م 389؛ نوری، توضیح‌المسائل، م 390؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 395 و خامنه‌ای، اجوبة، س 187.). (احکام وضو غسل و تیمیم، سیدمجتبی حسینی، کد: 111/500030)
پاسخ:
منظور از غسل (مافی‌الذمه) چیست؟
غسل (مافی‌الذمه) آن است که بر انسان غسلی واجب شده؛ ولی نوع آن را نمی‌داند. در این صورت گفته می‌شود به نیت آنچه که بر عهده‌اش آمده، یک غسل انجام دهد( توضیح‌المسائل مراجع، م 389؛ نوری، توضیح‌المسائل، م 390؛ وحید، توضیح‌المسائل، م 395 و خامنه‌ای، اجوبة، س 187.). (احکام وضو غسل و تیمیم، سیدمجتبی حسینی، کد: 111/500030)
- [آیت الله بهجت] منظور از غسل ما فی الذمه چیست؟
- [سایر] منظور از غسل تعمید چیست و کیفیّت آن چگونه است؟
- [سایر] منظور از غسل تعمید چیست و کیفیّت آن چگونه است؟
- [سایر] منظور از حدث اصغر چیست؟ منظور از حدث اکبر چیست؟
- [سایر] منظور از تفاوت های موجود میان زن و مرد چیست؟ آیا منظور اصلی همان نقص و کمال است؟
- [آیت الله سیستانی] در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح به منظور انجام غسل جنابت به حمام رفتم . کمی بعد از شروع غسل اب بطور غیر معمول سرد شد طوریکه از ادامه غسل باز ماندم و اذان گفته شد . بعد از آن با تهیه شدن مقداری اب گرم غسل را ادامه دادم و بعد اب حمام هم گرم شد و غسل را به پایان رساندم ولی هوا روشن شده بود . لطفاً بفرمائید : 1 _ آیا گناهی مرتکب شده ام؟ 2_ روزه این روز چه حالتی پیدا می کند ؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر کسی به قصد مافیالذّمه در ماه ذیالحجّه در وطن خود قربانی کند آیا پوست و روده آن باید تماماً به فقیر داده شود یا ممکن است یک سوّم آن به فقیر داده شود و دو سوّم دیگر به عنوان سهم دوستان و خودش صرف شود و اگر خلاف عمل شده باشد آیا قیمت روز کشتن گوسفند را بدهکار است یا موقع ادای دین؟
- [سایر] منظور از کمال چیست؟
- [سایر] منظور از استخاره چیست؟
- [سایر] منظور از مهدویت چیست ؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] در غسل میت، غسل جبیره‌ای مشروع نیست و اگر آب پیدا نشود یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید میت را یک تیمم دهند و بنا بر احتیاط مستحب عوض هر غسل میت را یک تیمم دهند و در غیر تیمم اول سایر تیممها را رجاءً انجام دهند و کسی که میت را سه تیمم میدهد اگر در یکی از آنها قصد مافی‌الذمه نماید؛ یعنی نیت کند که این تیمم را برای آن که به تکلیف عمل شده باشد، انجام میدهم، بیاشکال تیمم چهارم لازم نیست.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که از طرف دیگری برای حجّ اجیر شده، باید طواف نساء را از طرف او (یا به نیّت مافیالذّمه) به جا آورد و اگر بجا نیاورد، همسر بر آن اجیر حرام است.
- [آیت الله خوئی] اگر شخصی وقت نماز در شهر و محل خودش گذشته باشد به آفتاب طلوع کرده و او نماز صبح را نخوانده و یا آفتاب غروب کرده و او نماز ظهر و عصر را نخوانده و سپس با هواپیما به محلی مسافرت میکند که در آنجا آفتاب طلوع نکرده و یا غروب نکرده آیا لازم است بر او نمازهائی که از او فوت شده به طور اداء یا قضاء یا به قصد مافی‌الذمه بهجا آورد؟ در اینجا چند وجه دارد و احتیاط آن است که نمازها را به قصد مافی‌الذمه اعم از قضاء و یا اداء بهجا آورد.
- [آیت الله بهجت] اگر در وقت مشترک سهواً نماز عصر را بر ظهر مقدم داشت و در وقت مختص به نماز عصر فهمید، آن را با همان نیت نماز عصر تمام کند و سپس احتیاطاً نماز ظهر را به قصد مافیالذمّه (یعنی آنچه بر ذمّه اوست) بخواند.
- [آیت الله بهجت] اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید بنابر احتیاط واجب میّت را سه تیمّم بدهند و تیمّم اول را به قصد مافیالذمّه انجام دهند. و اما اگر آب هست، ولی فقط برای یک غسل کافی است مسئله دو صورت دارد: اول، آنکه آب طوری است که فقط در غُسل معیّنی قابل استفاده است؛ دوم، آنکه غُسل معیّن نیست. اگر غسل معیّن است، مثل اینکه آب مخلوط با سدر یا کافور شده باشد، در این صورت آن آب را در غسل مربوط به خودش استفاده می‌کنند و به جای دو غسل دیگر میّت را تیمم میدهند و در این اعمال ترتیب معتبر در غسل میّت را رعایت می‌کنند. اما اگر غسل معیّن نباشد مثل اینکه آب خالص است و سدر و کافور هم موجود است، بنابر احوط در این صورت قدری سدر با آب مخلوط می‌کنند، بهطوریکه مضاف نشود و با آن غسل اوّل را به قصد وظیفه فعلیّه انجام میدهند و سپس میّت را بدل از دو غسل بعدی دو تیمم میدهند.
- [آیت الله بهجت] اگر بعد از نماز شک کند که نمازی که خوانده به قصد ظهر خوانده یا عصر، اگر مسافر نیست یک نماز چهار رکعتی و اگر مسافر است یک نماز دو رکعتی به قصد مافی‌الذمه بخواند کافی است، و اگر شک کرد نمازی که خوانده واجب بوده یا مستحب، باید نماز واجب را بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر در بین نماز عصر شک کند که نماز ظهر را خوانده یا نه، بعید نیست بتواند نماز را به نیت عصر تمام کند و نیازی به خواندن نماز ظهر نیست؛ هر چند در وسعت وقت، احتیاط مستحب آن است که نماز را به قصد مافیالذمّه تمام کند و پس از آن رجاءً چهار رکعت (یا دو رکعت در مورد مسافر) بدون نیت ظهر یا عصر به جا آورد.
- [آیت الله بهجت] کسی که مسافر است اگر تا مغرب به اندازه خواندن سه رکعت نماز وقت دارد، باید نماز ظهر و عصر را بخواند و اگر کمتر وقت دارد، باید فقط عصر را بخواند و بعداً نماز ظهر را قضا کند. و اگر تا نصف شب به اندازه خواندن چهار رکعت نماز وقت دارد باید نماز مغرب و عشا را بخواند و اگر کمتر وقت دارد باید فقط عشا را بخواند و بلافاصله مغرب را احتیاطاً به قصد مافی‌الذمه بهجا آورد.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر پیش از خواندن نماز ظهر، سهواً مشغول نماز عصر شود و پس از نماز متوجه اشتباه خود شود، باید نمازش را نماز ظهر قرار دهد و پس از آن نماز عصر را بخواند و ظاهراً در اینجا فرقی نیست که متوجّه شدن اشتباه در وقت مختص ظهر باشد یا در وقت مشترک و بنا بر احتیاط مستحب در نماز دوم قصد خصوص نماز عصر را نکند، بلکه نماز را به قصد مافیالذمّه به جا آورد. ولی اگر نمازش شکسته است و در وقت اختصاصی نماز ظهر متوجه شود نماز ظهر را بنا بر احتیاط واجب رجاءً بخواند و پس از آن باید نماز عصر را به جا آورد و اگر در وقت مشترک متوجه شده پس از آن دو رکعت نماز به جا آورد و بنا بر احتیاط واجب آن را به قصد مافی‌الذمه به جا آورد و نیت خصوص ظهر یا عصر نکند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر در یک زمین جو و گندم و چیزی مثل برنج و لوبیا که زکات آن واجب نیست بکارد، چنانچه بر حسب معمول استفاده از هر دو جنس در موقع کشت منظور باشد، مخارج به نسبت مداخل تقسیم می‌شود، و اگر فایده یکی از آنها به قدری کم باشد که در موقع کشت منظور نباشد، مخارج از چیزی محسوب می‌شود که منظور باشد.