ما فی الذمه
آنچه بر گردن مكلف است، هر چند به آن علم نداشته باشد.
منظور از غسل ما فی الذمه چیست؟
مراد غسل هایی است که قبلاً بر عهده انسان بوده و او به واسطه ی فراموشی و یا علت های دیگر، آن ها را به جا نیاورده است.
مراد غسل هایی است که قبلاً بر عهده انسان بوده و او به واسطه ی فراموشی و یا علت های دیگر، آن ها را به جا نیاورده است.
پاسخ:
مراد غسل هایی است که قبلاً بر عهده انسان بوده و او به واسطه ی فراموشی و یا علت های دیگر، آن ها را به جا نیاورده است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- نمازگزاری که عمدا در وقت نماز، نیّت ما فی الذمّه می کند؛ آیا نمازش صحیح است؟
- قد یوضع الطالب فی مجموعة کلها من النساء او العکس فهل فی هذا محذور شرعی بالنسبة للطالب ذکرا أو أنثی مع ان الانسحاب من المجموعة یعود بالضرر علی الطالب کالتأخر فی التخرج؟
- چه مقدار زکات را می توان "فی سبیل اللّه " مصرف کرد؟
- ما هو الحکم المحادثة و المذاکرة بین الطالب و الطالبة فی الشؤون الدراسیة؟
- فی حالة الاحتیاط بین عدّة مراجع، کیف یکون التعامل مع دفع الخمس؟
- منظور از پسر بزرگ تر، کیست؟
- منظور از قصد ریبه و لذّت چیست؟
- منظور از کراهت داشتن یک عمل عبادی چیست؟ آیا منظور این است که اگر انجام ندهیم بهتر است یا این که ثواب کمتری دارد؟
- شخصی منزلی را اجاره کرده است؛ اما از پارکینگ خانه به منظور انبار کردن اجناس به منظور فروش استفاده می نماید، آیا شرعا جایز است؟
- منظور از روز در اعتکاف چیست؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] معنی مافی الذمه برای نیت نماز چیست یا در واقعیت نماز قضا شده یا ما فی الذمه چیزی بین قضا و ادا است؟؟
- [آیت الله سبحانی] آیا خیار حیوان، اختصاص به مبیع معیّن دارد یا در کلی فی الذمه نیز جریان دارد؟
- [آیت الله سیستانی] آیا می توان در ایام البیض ( اعتکاف ) نیت به روزه قضاء عن ماء فی الذمه گرفت؟
- [آیت الله نوری همدانی] کسی که تا مدّتی وجوب غسل را نمیدانست و بعد از بلوغش نیز به این مسئله آگاه نشد و مثلاً جماع کرده و خیال میکرد که بعد از انزال منی غسل واجب میشود نه تنها با دخول و وسائل تحقیق هم نداشت یا ملتفت نبود که از کسی سؤال کند و مدت زیادی هم نماز خوانده و روزه گرفته و بعدها چندین بار با نیت غسل ما فی الذمه غسل را انجام داده در این صورت وظیفه نماز و روزههائی که قبل از غسل ما فی الذّمه خوانده چه خواهد بود؟
- [سایر] در چه مواقعی می توان نمازی را که به قضا شدن آن شک داریم به نیت (ما فی الذمه) خواند؟
- [سایر] منظور از آیه (لا اکراه فی الدین ) چیست ؟
- [سایر] منظور خداوند در آیه 12سوره جاثیه که میفرماید: (وَ سَخَّرَ لَکُمْ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ جَمیعاً مِنْهُ)، چیست؟! قبلا از جواب شما متشکرم.
- [سایر] آیا روایت «عقول النساء فی جمالهن و جمال الرجال فی عقولهم» سند معتبر دارد؟ منظور از این که عقول زنان در زیبایی شان است چیست؟
- [سایر] سلام منظور از (صعق من فی السموات والارض) بیهوشی روح است یا بیهوشی جسم؟ موفق باشید
- [آیت الله خامنه ای] منظور از کلمه (فی نفسه) که در رساله های عملیه آمده است، چه می باشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- غسل میّت مثل غسل جنابت است، و احتیاط مستحب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند؛ و در صورت غسل ارتماسی باید آب قلیل نباشد.
- کسی که غسل مس میت بر او واجب شده، اما غافل از تکلیف به غسل مس میت، غسل جنابت انجام داده در صورتی که این غسل به قصد انجام وظیفه واقع شده، کفایت از غسل مس میت میکند.
- اگر خود زن و مرد بخواهند صیغه عقد غیر دائم را بخوانند، بعد از آنکه مدت و مهر را معین کردند، چنانچه زن بگوید: (زَوَّجْتُکَ نَفْسِی فِی الْمُدَّةِ الْمَعْلوُمَةِ عَلَی الْمَهْرِ المَعْلُوم)، و سپس مرد بلافاصله بگوید: (قَبِلْتُ)، صحیح است، و اگر دیگری را وکیل کنند و اول وکیل زن به وکیل مرد بگوید: (مَتَّعْتُ مُوَکِّلَتِی مُوَکلَکَ فِی الْمُدَّةِ الْمَعْلُومَةِ عَلَی الْمَهْرِ الْمَعْلُوم)، پس بلافاصله وکیل مرد بگوید: (قَبِلْتُ لِمُوَکِّلی هکَذَا)، صحیح میباشد.
- در غسل ارتماسی اگر همه بدن زیر آب باشد و بعد از نیت غسل، بدن را حرکت دهد غسل او صحیح است.
- غسل مسّ میت را باید مثل غسل جنابت انجام دهند، ولی کسی که غسل مس میت کرده، اگر بخواهد نماز بخواند، باید بنابر احوط وضو هم بگیرد.
- اگر بعد از نماز شک کند که نمازی که خوانده به قصد ظهر خوانده یا عصر، اگر مسافر نیست یک نماز چهار رکعتی و اگر مسافر است یک نماز دو رکعتی به قصد مافی الذمه بخواند کافی است، و اگر شک کرد نمازی که خوانده واجب بوده یا مستحب، باید نماز واجب را بخواند.
- بعد از آنکه زن از خون حیض پاک شد، واجب است برای نماز و روزه و عبادتهای دیگری که باید با طهارت (وضو یا غسل یا تیمم) بهجا آورده شود، غسل کند، و دستور آن مثل غسل جنابت است، ولی بنابر اظهر برای نماز باید پیش از غسل یا بعد از آن وضو هم بگیرد، و اگر پیش از غسل وضو بگیرد بهتر است.
- کسی را که در حال حیض یا در حال جنابت مرده، لازم نیست غسل حیض یا غسل جنابت بدهند، بلکه همان غسل میّت برای او کافی است، ولی بنابر احتیاط موقع غسل دادن نیت غسل جنابت و یا حیض را نیز بنمایند.
- در غسل ارتماسی باید تمام بدن پاک باشد، مگر اینکه در آنِ واحد هم بدن پاک شود و هم غسل انجام گیرد؛ و در غسل ترتیبی پاک بودن تمام بدن لازم نیست، و اگر تمام بدن نجس باشد و هر قسمتی را پیش از غسل دادن آن قسمت آب بکشد کافی است. ولی پاک بودن تمام بدن قبل از شروع در غسل مطلقاً، موافق احتیاط است.
- در غسل ارتماسی اگر به نیت غسل ارتماسی بهتدریج در آب فرو رود تا تمام بدن زیر آب رود غسل او صحیح است، و احتیاط آن است که از اول فرو رفتن در آب نیت غسل کردن را داشته باشد به آنچه غسل ارتماسی با آن محقق و تمام میشود و اظهر کفایت نیت در حال فرو رفتن مجموع بدن در آب است.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر خونی ببیند و شک کند که خون حیض است یا نفاس، به احکام حیض و نفاس عمل کند و غسل را بقصد ما فی الذمه از حیض یا نفاس به جا آورد.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که باید برای انجام عملی مثل خواندن نماز بدل از وضو و بدل از غسل تیمم کند تیمم سومی به قصد این که بتواند ان عمل را انجام بدهد لازم نیست ولی اگر در تیمم اول نیت بدل از وضو یا نیت بدل از غسل نماید و تیمم دوم را به قصد ما فی الذمه انجام بدهد مطابق با احتیاط است
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بدل از غسل تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد، و بنابر احتیاط مستحبّ بدل از غسل تیمّم نماید، و اگر نمیتواند وضو بگیرد، باید دو تیمّم کند: یکی بدل از غسل به احتیاط مستحبّ و دیگری بدل از وضو، ولی اگر تیمّم او بدل از غسل جنابت باشد، یک تیمم به قصد ما فی الذمّه انجام دهد.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بدل از غسل جنابت تیمّم کند و بعد کاری که وضو را باطل میکند برای او پیش آید، چنانچه برای نمازهای بعد نتواند غسل کند، باید وضو بگیرد و بنابر احتیاط واجب، تیمّم بدل از غسل نیز بکند و اگر وضو نیز نتواند بگیرد، میتواند یک تیمّم به نیّت ما فی الذمّه (اعم از وضو و غسل جنابت) به جا آورد و کافی است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آنچه در این زمان مرسوم است که چک یا سفته ای مثلاً به مبلغ سه هزار تومان به مدت معین به بانک یا به شخص دیگر واگذار می کنند به مبلغ کمتر، مادامی که قرض و استقراض نباشد، بلکه فروش ما فی الذمه باشد عیبی ندارد به شرط آن که اگر ما فی الذمه مکیل و موزون باشد به مثل خودش فروخته نشود و نیز به شرط آن که چک یا سفته بی مورد و صوری نباشد.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر خریدار جنسی را به ذمه بخرد و ما فی الذمه را از مال حرام ادا کند معامله صحیح است ولی تا انچه را که بدهکار است از مال حلال ندهد ذمه اش بری نمی شود
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر طلا و نقره را عاریه نماید و شرط کند که اگر تلف شود ضامن نباشد صحت آن شرط اشکال دارد، ولی شرط سقوط یا اسقاط ما فی الذمه مانعی ندارد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر موقعی که دادن زکات فطره واجب است فطره را ندهد و کنار هم نگذارد احتیاط آن است که بعداً به نیت (ما فی الذمه) یعنی بدون این که قصد ادا و قضا کند فطره را بدهد.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر آب پیدا نشود؛ یا استعمال آن مانعی داشته باشد باید عوض هر غسل؛ میت را یک تیمم بدهند و احتیاط واجب آن است که یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد؛ در یکی از این سه تیمم قصد ما فی الذمه نماید یعنی نیت کند که این تیمم را برای آنکه به تکلیف عمل شده باشد؛ انجام می دهم؛ تیمم چهارم لازم نیست.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر آب پیدا نشود، یا استعمال آن مانعی داشته باشد، باید عوض هر غسل میت را یک تیمم بدهند، و احتیاط واجب آن است که یک تیمم دیگر هم عوض هر سه غسل بدهند و اگر کسی که تیمم می دهد، در تیمم سوم قصد ما فی الذمه نماید یعنی: نیت کند که این تیمم را برای آن که به تکلیف عمل شده باشد، انجام می دهم تیمم چهارم لازم نیست.