نظر شیعه و سنی درباره غنا چیست؟ آیا در میان فقیهان شیعی کسی هست که غنا را حلال بداند؟
غنا از مسائلی است که از دیر باز تاکنون مورد توجه و نظر فقیهان بوده و رساله های فراوانی در این زمینه نگاشته شده است. تمامی فقیهان شیعی بر این باورند که غنا حرام بوده و هیچ شک و تردیدی در آن نیست و اگر اختلافی هم هست، همه به مصادیق باز می گردد. از این رو سخن عده ای از فقیهان و نویسندگان - که اظهار می دارند دو تن از فقیهان شیعی (فیض کاشانی و محمدباقر سبزواری) قائل به حلیت غنا هستند و همان چیزی را معتقدند که اهل تسنن به آن گرایش دارند - توهم و گزافی بیش نیست!! اگر اندکی در سخن این دو فقیه تأمل و درنگ شود، روشن می گردد که آن دو نیز در اصل حرمت غنا تردیدی ندارند و معتقدند غنا دو قسم دارد: غنای حرام و غنای حلال. غنای حرام آن است که با محرمات دیگری از قبیل کلام باطل، نواختن آلات موسیقی و گرد آمدن زن و مرد در یک مکان و.. آمیخته شود (نظیر آنچه که در عصر بنی امیه و بنی عباس رواج داشته است). این نوع غنا با این ویژگی خودش، حرام است؛ نه اینکه حرمت تنها به این امور اختصاص یابد!
این دو فقیه بزرگوار یک دسته از آوازها را از اصل غنا استثنا کرده اند و آن غنا و آوازی است که در قالب اشعار و مراثی مذهبی و یا قرآن و ذکر بوده و از خدا و بهشت یاد می شود. این غنا حلال است. استثنا و جدا کردن، شاهد بر این است که ایشان اصل غنا را حرام می دانند و در حرمت غنا همسنگ فقیهان دیگر فتوا و نظر می دهند با این تفاوت که یک دسته از غنا و آوازها را حلال می دانند. الوافی، ج 17، ص 223-218؛ کفایة الاحکام، ص 85. لکن بیشتر فقیهان این نوع از غنا را نیز حرام می دانند و می گویند آواز قرآنی و مذهبی نیز اگر با مجالس لهو و خوش‌گذرانی تناسب داشته باشد، مشمول حرمت قرار می گیرد. در واقع آنان قالب (صوت) را حرام می دانند و برای محتوا نقشی قائل نیستند و یا حد اقل احتیاط می کنند. بر این اساس امام خمینی می گوید: این دو فقیه راهی بر خلاف اجماع فقیهان برنگزیده اند تا مورد طعن و سرزنش قرار گیرند؛ بلکه آنان نیز بر حرمت غنا فتوا داده اند؛ منتها در برخی ویژگی و خصوصیات با آنان اختلاف نظر دارند. افزون بر آن آیةاللَّه خویی در صحّت انتساب این نظر به محقق سبزواری، تردید دارد. امام خمینی، (مکاسب المحرمه)، ج 1، باب الغناء مصباح الفقاهه، ج 1، ص 486، (باب الغناء).
اما تمامی فرقه های اهل تسنن بر این باورند که اصل غنا، به تنهایی حلال است و آنچه از محرمات همراه آن انجام می گیرد، آن را دچار مشکل و حرمت می سازد!!. عبد الرحمن جزیری، الفقه علی المذاهب الاربعه، ج 2، ص 41؛ مصباح الفقاهه، ج 1، ص 304. (احکام موسیقی، سید مجتبی حسینی، کد: 3/500022)
