امام خمینی ره در مورد اصلاح نفس چه دیدگاهی دارند؟

اصلاح نفس محال نیست

گمان مکن که رذایل نفسانی و اخلاق روحی ممکن الزّوال نیست . این ها خیال خامی است که نفس امّاره و شیطان القاء می کند و می خواهد تو را از سلوک راه آخرت و اصلاح نفس باز دارد. انسان تا در این دار تغیّر و نشئه ی تبدّل است ، ممکن است در تمام اوصاف و اخلاق تغییر پیدا کند، و هر چه ملکات محکم هم باشد تا در این عالم است ، قابل زوال است . منتها به حسب اختلاف شدّت و ضعف ، زحمت تصفیه تفاوت می کند.
البتّه اوّل پیدایش صفتی در نفس ، با زحمت و ریاضت کمی او را می توان ازاله کرد. مثل نورسی که ریشه نداونیده باشد و متمکّن در زمین نشده باشد. ولی بعد از آن که صفت ، متمکّن در نفس شد، و از ملکات مستقرّه ی نفس ‌ گردید، زوالش ممکن است ولی زحمتش زیاد می شود. درختی که کهن سال شده و ریشه کرده ، زحمت کندنش زیاد است .
تو هر چه دیرتر در فکر قلع ریشه های مفاسد قلب و روح افتی ، ناچار زحمت و ریاضتت بیش تر گردد.
ای عزیز اوّلاً مگذار مفاسد اخلاقی یا عملی در مملکت ظاهر و باطنت وارد شود که این خیلی سهل تر است دفع آن تا بعد از وارد شدن و برج و بارو را گرفتن در صدد رفع و اخراج برآیی . و اگر وارد شد، هر چه دیرتر در صدد رفع برآیی ، زحمت زیاد می شود و قوّه ی داخلی رو به نقصان می گذارد.
شیخ جلیل ما و عارف بزرگوار آقای شاه آبادی - روحی فداه - فرمودند که : تا قوای جوانی و نشاط آن باقی است ، به تر می توان قیام کرد در مقابل مفاسد اخلاقی ، و خوب تر می توان وظایف انسانیّه را انجام داد. مگذارید این قوا از دست برود و روزگار پیری پیش آید که موفّق شدن در آن حال مشکل است ، و بر فرض موفّق شدن ، زحمت اصلاح زیاد است . پس انسان عاقل که تفکّر کرد در مفاسد چیزی ، اگر وارد در آن نیست ، گرد آن نمی گردد، و خود را آلوده نمی کند، و اگر خدای نخواسته وارد شد، هر چه زودتر در صدد اصلاح بر می آید و نمی گذارد ریشه کند و اگر خدای نخواسته ریشه کرد، با هر زحمت و مشقّتی است ، ریشه او را می کند که مبادا به ثمره ی برزخی و آخرتی برسد، و میوه ی آن را بار دهد که اگر با آن خلق فاسد را از این عالم که نشئه ی هیولانی و تغیّرات مادّی است ، منتقل شد، قلع آن از دست خود او خارج می شود و تا (در) آخرت یا برزخ یک خلق از اخلاق نفسانی بخواهد تبدیل شود، هیهات است .
در حدیث است از رسول اکرم صلّی الله علیه و آله که هر یک از اهل بهشت و جهنّم مخلّدند در آن به واسطه ی نیّات خود. نیّات فاسده که زاییده ی اخلاق رذیله است ، ممکن نیست زائل شود مگر آن (که) منشاء آن زائل گردد.
در آن عالم ملکات به قدری با شدّت و قوّت ظهور می کند که زوال آن یا ممکن نیست - آن وقت مخلّد است در جهنّم - و اگر با فشارها و سختی ها و آتش ها زائل شود، پس از قرن های ربوبی ، شاید زائل شود.
پس ای عاقل ! چیزی را (که ) با یک ماه یا یک سال زحمت جزئی دنیایی با اختیار خود ممکن است اصلاح کرد، و گرفتاری های دنیا و آخرت را به آخر رساند، نگذار بماند و تو را هلاک کند ( امام خمینی رحمه الله ، چهل حدیث ، ص 94 و 95 ) .

برگرفته از پایگاه : پاسخگو
برخی از عبارات و کلمات این نوشتار با ادبیات ساده و روان تری نوشته شده است و با متن اصلی اندکی تفاوت دارد .