در خلقت جهان و موجودات از قوانین طبیعی بهره گرفته شده یا در مواردی مانند معجزات، خلاف این قوانین هم صورت گرفته است؟
یکم. قوانین طبیعی بخشی از سنت‌های الهی حاکم بر نظام جهان است. این قوانین حاکم بر فعل الهی نیست؛ بلکه معلول خداوند و اراده او است. به عبارت دیگر قوانین طبیعی، بر اساس آفرینش الهی و توصیف چگونگی آن است؛ نه اینکه آفرینش الهی به پیروی از قوانین طبیعی باشد. آنچه مسلّم است در قرآن و روایات، از (خلقت) به (فطر) و از (خالق) به (فاطر) تعبیر شده است؛ زیرا (فطر)، به معنای خلقت و آفرینش ابتدایی و ابداعی است؛ یعنی، آفرینش بدون سابقه و نقشه و غیرتقلیدی. این انسان است که تمام کارهایش براساس تقلید از طبیعت و در کادر قوانین حاکم بر آن است. کارهای ما انسان‌ها، تمامی الگوبرداری از طبیعتی است که وجود دارد؛ حتی اختراعات و ابتکارات انسان‌ها، مایه‌های اصلیشان در طبیعت است. اما فعل و آفرینش خدا، چنین نیست؛ زیرا مقدم بر آفرینش او، چیزی نیست تا بخواهد از اصول آن پیروی کند.
دوم. چنان که گذشت قوانین طبیعی بخشی از سنن الهی در نظام آفرینش است و حاکم بر این سنت‌ها، سنن فراطبیعی و نظامات عام‌تری وجود دارند که کشف آنها فراتر از حوصله دانش‌های تجربی است و از طریق عقل و وحی شناخت پذیرند.
در مواردی مانند (معجزه)، مشاهده می‌شود که اموری خارج از روال عادی طبیعت صورت می‌پذیرد. البته در اینکه معجزه برخلاف قوانین طبیعی است یا در متن آنها، دیدگاه‌های مختلفی وجود دارد؛ اما آنچه مسلم است اینکه خوارق عادات نیز اموری نظام‌مند و در دایره سنن الهی و قوانین عام حاکم بر نظام هستی می‌باشند. بنابراین هیچ تخلّفی از قوانین الهی حاکم بر هستی صورت نمی‌گیرد؛ بلکه رخدادها بر اساس قوانینی که دارای سلسله مراتب طولی و عرضی هستند رخ می‌دهد. برخی از این قوانین برای بشر شناخته شده و بعضی دیگر ناشناخته است.
