دین، شرع، مذهب چه تفاوتی به لحاظ لغت و اصطلاح دارند؟
دین، شرع، مذهب چه تفاوتی به لحاظ لغت و اصطلاح دارند؟ معنای لغوی )دین( در لغت به معنای راستکار شدن، اطاعت نمودن، پاداش، عادت، حساب، کیش، پرهیزگاری و ... آمده است . در اصطلاح، تعابیر گوناگونی از سوی اندیشمندان اسلامی درباره آن ارائه شده است ؛ علامه طباطبایی)ره( دین را چنین معرفی می‌کند: )دین عقاید و دستورهای عملی و اخلاقی اسلام است که پیامبران از طرف خدا برای راهنمایی و هدایت بشر آورده‌اند. دانستن این عقاید و انجام این دستورها سبب خوشبختی انسان در دو جهان است.(18) حضرتش در جای دیگر می‌نویسد: )... آن ]دین[ روش مخصوصی در زندگی است که صلاح دنیا را به طوری که موافق کمال اخروی و حیات دائمی حقیقی باشد تأمین می‌نماید. پس در شریعت باید قانون‌هایی وجود داشته باشد که روش زندگانی را به اندازه احتیاج روشن سازد...(.(19) آیةاللَّه جوادی آملی: دین، )مجموعه معارف نظری و عملی قدسی است ؛ یعنی، مجموعه گزاره‌های ناظر به واقع و عمل که حول محور قدسی، شکل گرفته است . در حقیقت، دین )مجموعه معارف دست اول است که معمولاً در متونی مقدس گرد آمده است( . با تطبیق تعریف مزبور بر اسلام، این دین عبارت است از : )مجموعه معارفی که در نسبت با خداوند، تدوین یافته و در متن مقدس قرآن و سنت گرد آمده‌اند( .(20) آیة اللَّه مصباح یزدی: دین )مجموعه عقاید، اخلاق، قوانین و مقررات اجرایی است که خداوند آن را برای هدایت بشر فرستاده تا انسان، در پرتو آموزه‌های آن، هوا و هوس خود را کنترل و آزادی حقیقی خویش را تأمین کند . (شریعت) در لغت به معنای راهی در کناره رودخانه است که دستیابی به آب را آسان می‌سازد.لسان العرب، ج‌7، ص 86؛ و لغت‌نامه دهخدا، ج 9، ص 12568.3 شریعت در ادبیات امروزه به معنای احکام و باید و نبایدهای عملی اطلاق می‌شود بر خلاف دین که تنها به جنبه‌های معرفتی و نظری اسلام اطلاق می‌گردد. البته گاه دین اعم از بخشهای عملی و نظری به کار برده می‌شود. مذهب در اصطلاح به یکی از تیره ها و شعب یک دین، چه تیره اعتقادی؛ مانند اسماعیلیه و معتزله در اسلام یا طریق سیر و سلوک مانند نقشبندیه در صوفیه یا روشهای عملی نسبت به احکام مانند شافعیه حنفیه در فقه به کار می رود. مذهب در لغت به معنای روش و مسلک و طریقه آمده است که از (ذهب فلان إلی رأی) یعنی دارای این عقیده گردید، اخذ شده است. مذهب اخص از دین و شریعت است.البته گاهی نیز مذهب به معنای دی استعمال میشود مثلا گفته می شود مذهب اسلام.
عنوان سوال:

دین، شرع، مذهب چه تفاوتی به لحاظ لغت و اصطلاح دارند؟


پاسخ:

دین، شرع، مذهب چه تفاوتی به لحاظ لغت و اصطلاح دارند؟


معنای لغوی )دین( در لغت به معنای راستکار شدن، اطاعت نمودن، پاداش، عادت، حساب، کیش، پرهیزگاری و ... آمده است . در اصطلاح، تعابیر گوناگونی از سوی اندیشمندان اسلامی درباره آن ارائه شده است ؛ علامه طباطبایی)ره( دین را چنین معرفی می‌کند: )دین عقاید و دستورهای عملی و اخلاقی اسلام است که پیامبران از طرف خدا برای راهنمایی و هدایت بشر آورده‌اند. دانستن این عقاید و انجام این دستورها سبب خوشبختی انسان در دو جهان است.(18) حضرتش در جای دیگر می‌نویسد: )... آن ]دین[ روش مخصوصی در زندگی است که صلاح دنیا را به طوری که موافق کمال اخروی و حیات دائمی حقیقی باشد تأمین می‌نماید. پس در شریعت باید قانون‌هایی وجود داشته باشد که روش زندگانی را به اندازه احتیاج روشن سازد...(.(19) آیةاللَّه جوادی آملی: دین، )مجموعه معارف نظری و عملی قدسی است ؛ یعنی، مجموعه گزاره‌های ناظر به واقع و عمل که حول محور قدسی، شکل گرفته است . در حقیقت، دین )مجموعه معارف دست اول است که معمولاً در متونی مقدس گرد آمده است( . با تطبیق تعریف مزبور بر اسلام، این دین عبارت است از : )مجموعه معارفی که در نسبت با خداوند، تدوین یافته و در متن مقدس قرآن و سنت گرد آمده‌اند( .(20) آیة اللَّه مصباح یزدی: دین )مجموعه عقاید، اخلاق، قوانین و مقررات اجرایی است که خداوند آن را برای هدایت بشر فرستاده تا انسان، در پرتو آموزه‌های آن، هوا و هوس خود را کنترل و آزادی حقیقی خویش را تأمین کند . (شریعت) در لغت به معنای راهی در کناره رودخانه است که دستیابی به آب را آسان می‌سازد.لسان العرب، ج‌7، ص 86؛ و لغت‌نامه دهخدا، ج 9، ص 12568.3 شریعت در ادبیات امروزه به معنای احکام و باید و نبایدهای عملی اطلاق می‌شود بر خلاف دین که تنها به جنبه‌های معرفتی و نظری اسلام اطلاق می‌گردد. البته گاه دین اعم از بخشهای عملی و نظری به کار برده می‌شود.
مذهب در اصطلاح به یکی از تیره ها و شعب یک دین، چه تیره اعتقادی؛ مانند اسماعیلیه و معتزله در اسلام یا طریق سیر و سلوک مانند نقشبندیه در صوفیه یا روشهای عملی نسبت به احکام مانند شافعیه حنفیه در فقه به کار می رود.
مذهب در لغت به معنای روش و مسلک و طریقه آمده است که از (ذهب فلان إلی رأی) یعنی دارای این عقیده گردید، اخذ شده است.
مذهب اخص از دین و شریعت است.البته گاهی نیز مذهب به معنای دی استعمال میشود مثلا گفته می شود مذهب اسلام.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین