چند شبهه: شبهه اول: چرا شیعیان به کعبه اهمیت نمی‌دهند؟ شبهه دوم:‌ چرا شیعیان به کربلا (قبلة‌الاسلام) می‌گویند؟ شبهه سوم:‌ چرا از دیدگاه شیعیان کربلا برتر از کعبه است؟

چند شبهه: شبهه اول: چرا شیعیان به کعبه اهمیت نمی‌دهند؟ شبهه دوم:‌ چرا شیعیان به کربلا (قبلة‌الاسلام) می‌گویند؟ شبهه سوم:‌ چرا از دیدگاه شیعیان کربلا برتر از کعبه است؟

جدیدا وهابیون شبهه ای را به قرار ذیل مطرح کرده اند که آنرا ذکر و پاسخ جامع و کاملی را برای آن بیان می کنیم:
اصل شبهه:
از دیدگاه شیعیان، کربلا برترین مکان در روی زمین و برتر از بیت الله الحرام است و عناوینی همچون: (أفضل بقاع الأرض) (أرض الله المختارة) (حرم الله ورسوله) (قبلة الإسلام) (فی تربتها شفاء) و... به وفور در روایات شیعیان یافت می‌شود
و ثابت می‌کند که از دیدگاه شیعه،‌ کربلا ارزش بیشتری نسبت به کعبه دارد و کعبه برای آن‌ها اهمیت و ارزش چندانی ندارد، زیارت کربلا به مراتب ثواب بیشتری نسبت به زیارت خانه خدا دارد.
حتی در این باره اشعاری نیز سروده‌اند که همین معنا را می‌رساند؟
ومن حدیث کربلاء والکعبة لکربلاء بانَ عُلُوُّ الرُّتّبَه
در جای دیگر آمده:
هی الطفوفُ فَطُفْ سبعًا بمغناها فما لمکةَ معنًی مثل معناها
أرضٌ ولکنها السبعُ الشدادُ لها دانتْ وطأطأَ أعلاها لأَدْناها
خلاصه شبهه:
از مجموع گفتار فوق سه شبهه اساسی استخراج می‌شود:
شبهه اول: چرا شیعیان به کعبه اهمیت نمی‌دهند؟
شبهه دوم:‌ چرا شیعیان به کربلا (قبلة‌الاسلام) می‌گویند؟
شبهه سوم:‌ چرا از دیدگاه شیعیان کربلا برتر از کعبه است؟

پاسخ شبهه اول: عدم اهمیت کعبه از دیدگاه شیعه
یکی از شبهاتی را که در گفتار سؤال کننده مطرح شده این است که از دیدگاه شیعه، خانه خداوند اهمیت چندانی ندارد؛ بلکه کربلا ارزش بیشتری دارد و زیارت آن نیز ثواب افزونتر نسبت به خانه خداست؛ در حالی از دیدگاه پیروان اهل بیت علیهم السلام، کعبه اهمیت فراوانی دارد و برای زیارت آن اهمیت بسیاری قائل هستند.
کعبه در نظر شیعیان اهمیت ویژه دارد
بی‌تردید مکان های کعبه و کربلا، در میان مذاهب اسلامی دارای حرمت و مقدس است. شیعیان با پیروی از امامان معصوم برای کعبه جایگاه خاص و حرمت ویژه را قائل هستند.
برای اثبات این موضوع، مواردی را که نشانه اهمیت کعبه از دیدگاه شیعیان است؛ ذکر می‌کنیم:
نشانه های اهمیت کعبه از نظر شیعه
الف: قبله در بسیاری از امور،‌ مورد توجه است:
برای اثبات اهمیت کعبه از نظر شیعیان کافی است فتاوای فقهاء‌ را در باب نماز واجب و مستحب و مراسم احتضار، نماز و تدفین میت، و ذبح حیوانات مرور کنیم که در تمامی این موارد و موارد دیگر توجه به سوی قبله را که همان کعبه است شرط صحت و قبولی اعمال و یا مستحب می‌دانند. در این مورد نظر عده‌‌ای از فقهاء را متذکر می‌شویم:
1. شیخ طوسی(ره)
شیخ طوسی یکی از استوانه های علمی و فقهی شیعه، شناخت قبله را برای انجام اموری که ذکر شد؛ واجب می‌داند و در پایان تصریح می‌کند که قبله همان کعبه است:
شناخت قبله برای انجام نماز به سوی آن و رو به قبله قرار دادن ذبیحه و شخص محتضر و دفن اموات واجب است. مواجهه به قبله در تمام نماز های واجب و مستحب در صورت تمکن و نبود عذر واجب است و قبله همان کعبه است.
الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (متوفای460ه)، النهایةفی مجرد الفقه والفتاوی،‌ ص 62، انتشارات قدس محمدی، قم
شیخ در مبسوط نیز همین مطالب را آورده است.

الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (متوفای460ه)، المبسوط ج1، ص 77
2. قاضی ابن براج(ه)
قاضی ابن براج می‌نویسد:
قبله همان کعبه است. جهت رو به قبله انجام دادن نمازهای واجب و مستحب و رو به قبله بودن مردم در حال احتضار و انجام غسل و نماز بر میت و دفن آن و ذبیحه، علم به قبله واجب است.
القاضی ابن البراج، عبد العزیز بن البراج الطرابلسی(متوفای481)‌ المهذب، ج 1، ص 84 تحقیق: مؤسسة سید الشهداء العلمیة / إشراف: جعفر السبحانی، ناشر: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین، قم
کعبه و قبله در نظر شیعه آن چنان از اهمیت ویژه برخوردار است که گذشته از مسائل عبادی در مسایل تغذیه نیز قبله و کعبه دخالت دارد. چنانچه سخنان شیخ طوسی و ابن براج، بیانگر همین مطلب بود.
اما سخن سید مرتضی علم الهدی جهت نشان دادن اهمیت مطلب در نظر شیعه، شنیدنی است:
رو به قبله بودن ذبیحه در صورت امکان از مطالبی است که تنها امامیه قائل به وجوب آن است. اما بقیه فقهاء (‌از غیر امامیه) ‌در وجوب و شرط بودن آن در تذکیه ذبیحه، مخالفت کرده‌اند.
المرتضی علم الهدی، ابوالقاسم علی بن الحسین بن موسی بن محمد بن موسی بن إبراهیم بن الإمام موسی الکاظم علیه السلام (متوفای436ه)،‌ الانتصار، ص 405 تحقیق و نشر: مؤسسة النشرالإسلامی التابعة لجماعة المدرسین قم،1415
ب: حج در صورت استطاعت،‌ واجب است:
یکی از مواردی‌که اهمیت کعبه را از نظر شیعیان ثابت می‌کند مراسم عبادی حج است که در هرسال جمعیت انبوهی از حاجیان را، شیعیان تشکیل می‌دهند.
برای این که اهمیت حج و کعبه در این قسمت روشن شود به چند مورد در رابطه با حج اشاره می‌شود:
1. تأخیر حج واجب، جائز نیست:
گذشته از آیات،‌ روایات زیادی در باره این فریضه الهی آمده‌است که دلیل بر وجوب حج و اهمیت آن از نظر شیعه است در اهمیتش همین بس اگر شخص مستطیع حج را بدون عذر ترک کند؛ کافر است. و یا بدون عذر آن را به تأخیر اندازد و بمیرد؛‌ بر طریقه دین یهودی و نصرانی مرده‌است. از میان انبوه روایات، به سه روایت در این مورد اشاره می‌شود:
روایت اول:
کلینی با سند صحیح از امام صادق علیه السلام نقل کرده‌است:
هر کس بمیرد و بدون موانع مانند:‌ موانع قهری،‌ عوارض جسمی و بسته شدن راه توسط ستمگری، به حج خانه خدا نرفته باشد، به سیرت یهود و نصاری خواهد مرد.
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی،ج‌4، ص 268 ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
روایت دوم:
در موثقه ابی بصیر نیز آمده است:
ابی بصیر می‌گوید: از امام صادق علیه السلام در باره این آیه (اما کسی که در این جهان (از دیدن چهره حق) نابینا بوده است، در آخرت نیز نابینا و گمراهتر است‌) پرسیدم حضرت فرمود: او آن کسی است که حج را به تأخیر می‌اندازد تا مرگش فرا رسد.
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی،ج‌4، ص269 ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
روایت سوم:
رسول خدا صلی الله علیه وآله در ضمن یک روایت طولانی به امام علی علیه السلام فرمود:
ای علی! کسی که مستطیع باشد و حج را انجام ندهد، کافر است. خداوند در باره حج می‌فرماید: و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه (او) کنند، آنها که توانایی رفتن به سوی آن دارند. و هر کس کفر ورزد (و حج را ترک کند، به خود زیان رسانده)، خداوند از همه جهانیان، بی‌نیاز است. ای علی! کسی که حج را به تأخیر اندازد تا بمیرد، خداوند او را در قیامت یهودی و یا نصرانی محشور نماید.
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (متوفای 381 ه)‌ من‌لایحضره‌الفقیه ج4، ص368، ح5762، بَابُ النَّوَادِرِ، ناشر: جماعة المدرسین، قم، طبعة الثانیة1404ه
2. هیچ عمل دیگر جایگزین حج نمی‌شود؛ (بدل ندارد)

از نظر روایات، حج بیت الله دارای آثار تربیتی، فرهنگی،‌ سیاسی و اقتصادی است که این آثار فقط با رفتن در آن جا به دست می‌آید. بنا براین از نظر فقه شیعه اگر کسی مستطیع بود و عذری برایش پیش آمد و یا قبل از انجام حج از دنیا رفت با این که بر انجام آن وصیت نکرده باشد، باید به نیابت از او حج را بجا آورد و انجام هرگونه اعمال مستحبی یا واجب دیگر نمی‌تواند جایگزین آن شود و این دلیل دیگر بر اهمیت حج و عظمت کعبه است. از میان روایات فراوان به دو روایت در این باره اشاره می‌شود:
روایت اول:
کلینی در حدیث صحیح محمد بن مسلم، از امام باقر علیه السلام نقل می‌‌کند:
امام باقر علیه السلام می‌فرماید: امیر المؤمنین علیه السلام می‌گفت: اگر کسی مستطیع باشد، و برای او مرضی یا عارضه‌ای رخ دهد که نتواند به زیارت حج برود، باید شخص دیگری را به هزینه خود برای انجام حج به جای خود اعزام نماید.
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی، ج‌4، ص 273 ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
روایت دوم:
کلینی روایتی دیگری را باسند صحیح نقل می‌‌کند:
از امام صادق علیه السلام در مورد مردی که پیش از انجام حجة ‌الاسلام بمیرد و بر انجام آن وصیت هم نکرده باشد پرسیده شد؛ آیا از طرف او قضا کند یا نه؟ حضرت فرمود: بلی.
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی، ج 4 ص 277،‌ ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
3. زیارت کربلا، همانند کعبه واجب نیست
از جمله مواردی که اهمیت کعبه را ثابت می‌کند این است که زیارت کعبه در نظر شیعیان واجب است؛ اما زیارت کربلا همانند کعبه واجب نیست؛ بلکه در بعضی مواقع مستحب مؤکد است و اگر زیارت حضرت واجب می‌بود فقهاء شیعه بر وجوب آن فتوا می‌دادند.
علامه حلی می‌فرماید:
زیارت امام حسین با توجه به این روایت مستحب است: که امام باقر علیه السلام فرمود: شیعیان ما را به زیارت مضجع شریف امام حسین امر کنید؛ زیرا زیارت آن حضرت رزق و روزی را زیاد و عمر را طولانی کرده و اموری که بدی و شر را جلب می‌کنند دفع می‌نماید.
و زیارت آن حضرت بر هر مؤمنی که اقرار به امامت حضرتش از طرف حق تعالی دارد واجب و لازم است‌.
و زیارت امام حسین در روز عرفه،‌ روز اول و نصف ماه رجب و نیمه شعبان و شب قدر و شب عید فطر و قربان و روز عاشورا و وروز بیستم صفر و در هر ماه مستحب است و در این باره روایت متواتر وجود دارد.
العلامة الحلی، الحسن بن یوسف المطهر، (المتوفا 726 ق) تذکرة الفقهاء، ج 8، ص 454، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث قم، الطبعة الأولی- 4171 ه‌
گرچه در روایت کلمه (مفترض)‌ آمده ولی این به معنای واجب نیست؛ بلکه به معنای سنت مؤکد و مستحب مؤکد است و این هم به خاطر آثاری است که در زیارت آن حضرت مترتب است که بخشی از آن در این روایت ذکر شده‌است.
در روایت صحیح السند ابن قولویه نقل کرده که امام صادق علیه السلام به ابن ابی یعفور فرمود:
به خدا سوگند اگر فضلیت زیارت امام حسین علیه السلام را برای شما بیان کنم یک نفر از شما به حج نخواهد رفت، مگر نمی دانی که خداوند قبل از این که مکه را حرم خویش قرار دهد، کربلا را حرم خود قرار داده است؟!
ابن ابی یعفور می‌گوید: به حضرت گفتم: پس چرا خداوند (در قرآن) حج خانه خود را بر مردم واجب گردانیده ولی نامی از زیارت امام حسین علیه السلام نبرده است؟
حضرت فرمود: خداوند متعال این چنین خواسته است مگر نشنیده ای که امیر المؤمنین علیه السلام فرمود در وضو مسح کردن زیر پا، شایسته تر از روی پا هست ولی خداوند مسح روی پا را واجب ساخته است. مگر نمی دانی که میقات و محل احرام اگر در حرم بود به خاطر جایگاه حرم افضل بود؛‌ ولی خداوند میقات را خارج از حرم قرار داده است
القمی، ‌أبی القاسم جعفر بن محمد بن قولویه (المتوفی 368 ه‌ ق) کامل الزیارات، ص 449، التحقیق: الشیخ جواد القیومی، الناشر: ‌مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة الأولی1417
غیر از موارد فوق، موارد دیگری هم داریم که وجوب حج و اهمیت کعبه را در مکتب تشیع ثابت می‌کند.
4. زیات کربلا، با اهمیت کعبه هیچگونه تضادی ندارد:
همان‌طوریکه اشاره شد زیارت کربلا واجب نیست؛‌ اما اگر کسی آن را نذر کند واجب خواهد شد؛ همان‌طوری که اگر کسی حج را نذر کند بر او واجب می‌شود؛ ولی این واجب شدن زیارت کربلا، هیچگونه منافات و تضادی با وجوب حج و اهمیت کعبه ندارد.
برخی از فقهای معاصر همانند آیات عظام امام خمینی، گلپایگانی، سیستانی و صافی فتوا داده‌اند که اگر کسی نذر کند که به حج و یا به زیارت امام حسین علیه السلام برود، در صورتی واجب هست که ضرری متوجه وی نشود:
الموسوی الخمینی، السید روح الله (متوفای1409ه) تحریر الوسیلة، ج 2، ص 121، ناشر: دار الکتب العلمیة، چاپخانه: مطبعة الآداب - النجف الأشرف 1390ه، توضیحات: مؤسسة مطبوعاتی إسماعیلیان - قم
الگلپایگانی، السید محمد رضا الموسوی ‌(متوفای 1414)، هدایة‌العباد، ج 2، ص 197، الناشر: دار القرآن الکریم، قم، الطبعةالأولی 1413
السیستانی، السید علی الحسینی( معاصر)،‌ منهاج الصالحین، ج 3، ص 235، ناشر: مکتب آیة الله العظمی السید السیستانی، چاپخانه: مهر قم، الطبعة ‌الاولی 1414
الصافی الگلپایگانی، الشیخ لطف الله، هدایة العباد، ج 2، ص 252، الناشر: دار القرآن الکریم، المطبعة سپهر، الطبعة الأولی 1416ه
روی این جهت است که فقهای بزرگ شیعه، رفتن به کربلا و زیارت امام حسین علیه السلام را حتی در صورت خطر و ضرر قابل تحمل جایز می‌دانند.
از محضر برخی از مراجع عظام تقلید به این شکل سؤال شده است:
در صورتی که انجام کارهای مستحبی مانند پیاده رفتن به زیارت امام حسین علیه السلام باعث ضرر به انسان شود مثل این که پای انسان متورم شود و یا مریض شود به طوری که یک ماه طول بکشد، این چنین زیارت جایز هست یا خیر؟
حضرت آیت الله العظمی خوئی (ره) پاسخ داده: اگر ضرری که متوجه انسان می‌شود باعث مرگ نشود، اشکال ندارد.
حضرت آیت الله العظمی تبریز (ره) پاسخ داده: اگر ضرر موجب هلاکت و نابودی نشود ویا باعث نابودی یکی از اعضای انسان نشود، اشکال ندارد.
نتیجه:
با توجه به مواردی که ذکر شد این نتیجه به دست می‌آید که کعبه از دیدگاه شیعیان اهمیت ویژه دارد و زیارت کربلا همانند حج واجب نیست؛ اما اگر کسی زیارت کربلا را نذر کند در صورتی واجب می‌شود که قدرت بر انجام آن داشته باشد و هیچگونه ضرری متوجه او نشود. زیارت کربلا در این فرض،‌ هرگز با وجوب حج و اهمیت کعبه منافات ندارد و با هم در تعارض نیست.
بنابر این از این جا روشن می‌شود که سخن (عدم اهمیت کعبه در نظر شیعه) یک اتهام واهی و دروغ آشکار است.

شبهه دوم: کربلا قبله اسلام
شبهه دوم این است که از دیدگاه شیعیان؛ کربلا (قبلة‌الاسلام) است؛ در حالی که مسلمانان یک قبله بیشتر ندارند.
پاسخ:
کربلا با داشتن فضائل، از دیدگاه شیعه (قبله) نیست!
در این که زمین کربلا، یک سرزمین مقدس و با فضیلت است، شک و تردیدی نیست و این شرافت و قداست را از وجود پیکرهای پاک شهیدان به ویژه سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام که در آن مکان مقدس مدفونند، کسب کرده است. روایات زیادی در فضیلت خاک کربلا وارد شده است که آنها را در پاسخ به سؤال سوم مفصلاً‌ خواهیم آورد.
از نظر شیعیان، کربلا با داشتن این همه فضیلت و ویژگیها در برابر کعبه، قبله مسلمین نیست تا در عباداتش رو به سوی او نمایند؛ بلکه تنها قبله مسلمانان، همان کعبه است. وحدت قبله نیز از اموری مسلم و از ضروریات دین اسلام و در نزد جمیع اهل ادیان و ملل، از جمله شیعیان، یک امر معروف و پذیرفته شده است.
تصریحات دوتن از علمای برجسته شیعه (شیخ طوسی و قاضی ابن براج) را در ذیل پاسخ سؤال نخست آوردیم. بنا بر این، القاء این شبهه نیز، اتهام بیش نیست.

شبهه سوم:‌ چرا کربلا برتر کعبه است؟
شبهه سوم این است که در باره کربلا تعبیراتی همانند: (أفضل بقاع الأرض)، (أرض الله المختارة)، (حرم الله ورسوله) و (فی تربتها شفاء) که در روایات فراوان آمده؛ از دیدگاه شیعه، نشانگر برتری کربلا بر کعبه است.
پاسخ اجمالی
اولاً:‌ طبق روایات صحیح و موثق، کربلا برتر از کعبه است؛ زیرا کربلا دارای ویژگیهایی است که در کعبه نیست. علاوه بر آن، طبق همان روایات، وجود و آفرینش کعبه وابسته به کربلا است و خدواند خطاب به زمین کعبه فرموده: اگر کربلا نمی‌بود؛ تو را و آن خانه‌‌ای را که در بر داری، خلق نمی‌کردم. و همین سخن در برتری کربلا بر کعبه کافی است.
ثانیاً: اگر در نظر شما کعبه برتر از مکان‌های دیگر است؛ پس چرا گروهی از اهل سنت همانند مالکی ها و برخی مردم بصره، مدینه را برتر از مکه می‌دانند؟
پاسخ تفصیلی اول؛ آفرینش کعبه وابسته به کربلا است
برای اثبات برتری کعبه و کربلا بر یکدیگر باید فضایل ویژه‌ هر کدام و مشترک آن دو را بررسی کرد و در نهایت بین آنها مقایسه انجام داد تا نتیجه به دست بیاید.
الف)‌ روایات فضائل مشترک
روایاتی که فضائل مشترک کعبه و کربلا را بیان می‌کنند فراوان است و در اینجا به بعضی از موارد آن اشاره می‌شود:
1. هردو، (حرم الله و حرم رسول) است
در منابع شیعی تعدادی از روایات صحیح بیانگر این مطلب است که علاوه بر مکه معظمه (عنوان حرم الله وحرم رسوله) بر اماکن مقدس مدینه،‌ کربلا و کوفه نیز اطلاق شده است:
روایت اول: در باره مکه،‌ مدینه و کوفه‌
در این روایت صحیح، امام صادق علیه السلام، بر هریک از مکانهای مقدس: مکه،‌ مدینه و کوفه، تعبیرهای: (‌حرم الله وحرم رسوله و حرم امیرالمؤمنین) را اطلاق کرده است:
امام صادق فرمود: مکه حرم خدا و رسول خدا و امیر المؤمنین است نماز در آن برابر صد هزار نماز و صدقه یک درهم در آن برابر با صد هزار درهم است. و مدینه حرم خدا و رسول خدا و امیر المؤمنین است نماز در آن برابر ده هزار نماز و صدقه یک درهم برابر ده هزار درهم در غیر آن است و کوفه حرم خدا و رسول خدا و حرم امیرالمؤمنین است نماز در آن برابر هزار نماز و یک درهم صدقه در آن برابر هزار درهم در غیر آن است.
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی،ج 4، ص 586،‌ ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
روایت دوم؛ در باره مکه،‌ مدینه و کوفه
طبق این روایت صحیح، حرم خدا،‌ رسول خدا صلی الله علیه وآله و امیر المؤمنین علیه السلام به ترتیب مکه،‌ مدینه و کوفه است.
امیر المؤمنین علی علیه السلام فرموده است، مکه حرم خدا، مدینه حرم رسول خدا و کوفه حرم من است. هیچ ستمگری به فکر ستم در آن نمی‌افتد، مگر آنکه خداوند پشتش را در هم می‌شکند.
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الکافی،ج4، ص563، ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش
روایت سوم؛‌ در باره مکه و مدینه
طبق این روایت صحیح، مکه حرم الله و مدینه حرم رسول خدا است:
از امام صادق علیه السلام نقل شده است که رسول خدا صلی الله علیه وآله فرمود: مکه حرم خدا است و مدینه حرم من است.
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی،ج 4، ص565، ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
روایت چهارم؛‌ در باره کربلا
طبق این روایت صحیحه، امام صادق علیه السلام که آداب و خود زیارت امام حسین علیه السلام را به اصحابش تعلیم می‌دادند؛‌ فرمودند: کربلا (حرم الله) و (حرم رسول خدا) است:
حسین بن ثویر می‌گوید: من و یونس بن ظبیان و مفضل بن عمر و ابو سلمه سراج در نزد امام صادق علیه السلام نشسته بودیم و چون یونس از ما بزرگتر بود سخنگوی ما بود به امام عرض کرد فدایت شوم می‌خواهم حرم امام حسین علیه السلام را زیارت کنم چه کار کنم؟ حضرت فرمود: هنگامی‌که خواستی به حرم امام حسین مشرف شوی در شط فرات غسل کن و لباس پاک را در برکن سپس پا برهنه به سوی حرم برو؛ زیرا تو در حرمی از حرم خدا و رسول خدا هستی وبر تو باد زیاد تکبیر گفتن و تهلیل و حمد و تعظیم خداوند و درود بر پیامبر و اهل بیت او....
الکلینی الرازی، أبی جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی،ج 4 ص 576، ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش؛
القمی، ‌أبی القاسم جعفر بن محمد بن قولویه (المتوفی 368 ه‌ ق) کامل الزیارات، ص364، التحقیق: الشیخ جواد القیومی، الناشر:‌مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة: الأولی1417؛
الشیخ الصدوق، أبی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی (المتوفی سنه 381)، من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 595، تصحیح و تعلیق: علی أکبر الغفاری، الناشر: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة قم، الطبعة الثانیة؛
الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (متوفای460ه)، تهذیب الأحکام، ج 6، ص 54، تحقیق: السید حسن الموسوی الخرسان، ناشر: دار الکتب الإسلامیة طهران، الطبعة الرابعة، ‌1365 ش.
طبق این روایات که همه از نظر سند صحیح و هیچگونه مشکلی ندارند؛ حرم خدا که مکه است مشخص است؛ اما از مدینه و کوفه و کربلا نیز به (‌حرم خدا و حرم رسول خدا) تعبیر شده‌است. و اطلاق این تعبیر، دلیل بر این است که مکانهای فوق از عظمت و قداست خاصی برخوردار است و همگی در آن مشترکند.
2. نماز در هردو جا، تمام است
کلینی با سند صحیح نقل می‌کند که نماز در کعبه و حرم امام حسین علیه السلام تمام خوانده می‌شود:
الکلینی الرازی، أبو جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی، ج 4، ص 586، ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
3. هردو، شعبه‌ی از رضوان و باغی از بهشت است
امام صادق علیه السلام در باره کعبه فرمود:
ابن ابی العوجا در نزد امام صادق آمد و در باره کعبه سخنان واهی را بیان کرد. امام به او فرمود: هر که را خدا گمراه ساخته و دلش را کور نموده؛ حقّ بر او تلخ آید و آن را شیرین نداند، و در نهایت شیطان دوستش شده و او را بوادی فلاکت افکنده و از آنجا خارجش نسازد! این خانه‌ای است که خدا خلق خود را توسّط آن بپرستش واداشته تا فرمانبری ایشان را بیازماید و به تعظیم و زیارت آن تشویق کند، خداوند کعبه را مرکز پیغمبران و قبله نمازگزاران ساخته، کعبه شعبه‌ای است از رضوان خدا
الکلینی الرازی، أبو جعفر محمد بن یعقوب بن إسحاق (متوفای328 ه)، الأصول من الکافی، ج‌4، ص 198، ناشر: اسلامیه‌، تهران‌، الطبعة الثانیة،1362 ه.ش.
تعدادی از روایات نیز کربلا را باغی از باغ های بهشت معرفی کرده است:
اسحاق ابن عمار می‌گوید: امام صادق علیه السلام فرمود: جایگاه مزار امام حسین علیه السّلام از آن روز که به خاک سپرده شده باغی از باغ‌های بهشت است و نیز فرمود: جایگاه مزار امام حسین علیه السّلام آبراهی(درب) از آبراه‌های (درهای) بهشت است.
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (متوفای 381 ه)‌ ‌ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 94، ناشر: دار الرضی‌،‌ قم،‌ چاپ اول 14069ه
این روایت در مدرک دیگر با این سند نقل شده‌ است:
القمی، ‌أبی القاسم جعفر بن محمد بن قولویه (المتوفی 368 ه‌ ق) کامل الزیارات، ص 456، التحقیق: الشیخ جواد القیومی، الناشر:‌مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة: الأولی1417
النوری، میرزا حسین الطبرسی (متوفای 1320ه) متسدرک الوسائل، ج 10، ص 325، تحقیق: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، ناشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، بیروت لبنان، الطبعة المحققة الأولی 1408 ه‌ - 1987 م
در روایت صحیح دیگر نیز امام صادق علیه السلام محل مضجع شریف امام حسین علیه السلام را باغی از باغ‌های بهشت توصیف کرده است:
اسحاق بن عمّار می‌گوید: از حضرت امام صادق علیه السّلام شنیدم که می‌فرمودند:
برای جای قبر حسین بن علی علیهما السّلام حریم معلومی است، کسی که آن را بداند و پناهنده به آن شود، پناه داده می‌شود. محضرش عرضه داشتم: فدایت شوم مکان حریم قبر را برای من بیان فرمائید. حضرت فرمودند: از مکانی که امروز قبر آن است اینگونه ارزیابی کن:

از هر یک جوانب چهارگانه یعنی؛ جانب پا و جلو و پشت و سر بیست و پنج ذراع اندازه بگیر و مساحتی که از ملاحظه آن بدست می‌آید حریم قبر می‌باشد و مکان قبر روزی که حضرت در آن دفن شدند باغی از باغهای بهشت بوده، و در همان جا نردبانی نصب شده و اعمال زوّار آن جناب را بوسیله آن به آسمان می‌برند و هیچ فرشته و پیامبری در آسمان نیست مگر از خدا در خواست می‌کند که به او اذن زیارت قبر حسین علیه السّلام داده شود پس دسته‌ای برای زیارت به پائین آمده و گروهی پس از زیارت به بالا می‌روند.
القمی، ‌أبی القاسم جعفر بن محمد بن قولویه (المتوفی 368 ه‌ ق) کامل الزیارات، ص 457، التحقیق: الشیخ جواد القیومی، الناشر:‌مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة: الأولی1417
الحر العاملی، محمد بن الحسن (متوفای1104ه)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة،ج14 ص512،‌ تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، الطبعة: الثانیة، 1414ه.
4. هردو، جایگاه پیامبران و محل زیارت انبیاء است
امام صادق علیه السلام در باره کعبه فرمود:
وامام صادق علیه السلام در باره زیارت کربلا فرمود:
حدثنی الحسن بن عبد الله، عن أبیه، عن الحسن بن محبوب، عن إسحاق بن عمار، قال: سمعت أبا عبد الله (علیه السلام) یَقُولُ لَیْسَ نَبِیٌّ فِی السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ إِلَّا یَسْأَلُونَ اللَّهَ تَعَالَی أَنْ یَأْذَنَ لَهُمْ فِی زِیَارَةِ الْحُسَیْنِ علیه السلام فَفَوْجٌ یَنْزِلُ وَفَوْجٌ یَصْعَدُ
پیامبری در آسمان نیست مگر این که از خدا می‌خواهند برای زیارت کربلا به آنان اجازه داده شود. پس برای زیارت گروهی فرود می‌آیند و گروهی بالا می‌روند.
القمی، ‌أبی القاسم جعفر بن محمد بن قولویه (المتوفی 368 ه‌ ق) کامل الزیارات، ص 220، التحقیق: الشیخ جواد القیومی، الناشر:‌مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة: الأولی1417
ابن سنان می‌گوید: از امام صادق علیه السلام شنیدم که می‌فرمودند: مساحت قبر حسین بن علی صلوات اللَّه علیهما بیست ذراع در بیست ذراع بوده و آن باغی است از باغ‌های بهشت و از آنجا فرشتگان به آسمان عروج می‌کنند و هیچ فرشته مقرّبی و نبیّ مرسلی نیست مگر آنکه از خدا طلب زیارت آن را می‌کند لذا فوجی از آسمان به زمین آمده تا آن زیارت کرده و فوجی پس از زیارت از زمین به آسمان می‌روند.
القمی، ‌أبی القاسم جعفر بن محمد بن قولویه (المتوفی 368 ه‌ ق) کامل الزیارات، ص 222، التحقیق: الشیخ جواد القیومی، الناشر:‌مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة: الأولی1417
5. هردو مکان، مبارک و مقدس است:
قرآن کریم در باره کعبه می‌فرماید:
إِنَّ أَوَّلَ بَیْت وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِی بِبَکَّةَ مُبَارَکاً (آل عمران/96)
نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت‌ است.
درباره کربلا امام باقر علیه السلام می‌فرماید: خداوند زمین کربلا را قبل از خلق کعبه مقدس و مبارک قرارداده بود.
امام باقر علیه السلام می‌فرماید: خداوند کربلا را 24 هزار سال قبل از آنکه کعبه را خلق نماید آفرید و آن زمین را مقدس نمود و برکت داد و قبل از آن خلق ننموده بود مقدّسی و مبارکی مانند آن زمین.
الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (متوفای460ه)، تهذیب الأحکام،ج 6، ص 72، تحقیق: السید حسن الموسوی الخرسان، ناشر: دار الکتب الإسلامیة طهران، الطبعة الرابعة،‌1365 ش.
6. هردو خانه ای امن و امنیت آفرین است
در آیات متعدد قرآن کریم کعبه را مرکز امن و امان برای بشر معرفی کرده است:
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثابَةً لِلنَّاسِ وَأَمْنا (بقره/125)
و(به خاطر بیاورید) هنگامی که خانه کعبه را محل بازگشت و مرکز امن و امان برای مردم قرار دادیم‌
فیهِ آیاتٌ بَیِّناتٌ مَقامُ إِبْراهیمَ وَمَنْ دَخَلَهُ کانَ آمِناً (آل عمران /97)
در آن‌ [خانه خدا]، نشانه‌های روشن، (از جمله) مقام ابراهیم است؛ و هر کس داخل آن شود؛ در امان خواهد بود.

واژه (آمناً) در شش جای از قرآن در باره کعبه به کار رفته است که از جمله آن آیه‌ی فوق است.
اما قبل از این که خداوند کعبه را برای خودش حرم انتخاب کند؛ کربلا را حرم امن خودش قرار داد:
امام سجاد علیه السلام فرمود: خداوند قبل از این که کعبه را خلق کند؛ کربلا را حرم امن خود گردانید و آن را از 24 هزار قبل، حرم خود قرار داد
القمی، ‌أبی القاسم جعفر بن محمد بن قولویه (المتوفی 368 ه‌ ق) کامل الزیارات، ص 451، التحقیق: الشیخ جواد القیومی، الناشر:‌مؤسسة نشر الفقاهة، المطبعة مؤسسة النشر الاسلامی، الطبعة: الأولی1417
المشهدی الحائری، أبو عبد الله محمد بن جعفر بن علی، (متوفای 610ه) المزار الکبیر، ص 338، التحقیق: جواد القیومی الأصفهانی، ناشر: نشرالقیوم، المطبعة: مؤسسة النشر الاسلامی الطبعة الأولی قم 1419ه
فضائل ویژه کعبه
کعبه همانند کربلا دارای فضائل متعدد و انحصاری است که در این قسمت به برخی از آنها به صورت اجمال اشاره می‌شود:
1. کعبه، اولین خانه‌ی بنا شده در روی زمین است
طبق صریح آیه‌ی قرآن، اولین خانه که در روی زمین بناشد؛ کعبه است:
إِنَّ أَوَّلَ بَیْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذی بِبَکَّةَ مُبارَکاً وَهُدیً لِلْعالَمینَ (آل عمران/ 96)
نخستین خانه‌ای که برای مردم (و نیایش خداوند) قرار داده شد، همان است که در سرزمین مکّه است، که پر برکت، و مایه هدایت جهانیان است.
2. کعبه، قبله امّت اسلام است
دومین فضیلت این خانه این است که خداوند آن را قبله امت اسلام قرار داد تا مراسم عبادی را رو به سوی آن، برای خداوند انجام دهند. این مطلب در دو آیه قرآن اشاره شده است:
آیه اول:
قَدْ نَری‌ تَقَلُّبَ وَجْهِکَ فِی السَّماءِ فَلَنُوَلِّیَنَّکَ قِبْلَةً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَحَیْثُ ما کُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ (بقره/ 144)

نگاه‌های انتظارآمیز تو به سوی آسمان را (برای تعیین قبله نهایی) می‌بینیم. اکنون تو را به سوی قبله‌ای که از آن خشنود باشی، می‌گردانیم. پس روی خود را به سوی مسجدالحرام کن و هر جا باشید روی خود را به سوی آن بگردانید.
آیه دوم:
وَمِنْ حَیْثُ خَرَجْتَ فَوَلِّ وَجْهَکَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَحَیْثُ ما کُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَکُمْ شَطْرَهُ لِئَلاَّ یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَیْکُمْ حُجَّةٌ إِلاَّ الَّذینَ ظَلَمُوا مِنْهُمْ فَلا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنی‌ وَلِأُتِمَّ نِعْمَتی‌ عَلَیْکُمْ وَلَعَلَّکُمْ تَهْتَدُونَ (بقره/ 150)
و از هر جا خارج شدی، روی خود را به جانب مسجد الحرام کن! و هر جا بودید، روی خود را به سوی آن کنید! تا مردم، جز ظالمان (که دست از لجاجت برنمی‌دارند،) دلیلی بر ضدّ شما نداشته باشند؛ (زیرا از نشانه‌های پیامبر، که در کتب آسمانی پیشین آمده، این است که او، به سوی دو قبله، نماز می‌خواند.) از آنها نترسید! و(تنها) از من بترسید! (این تغییر قبله، به خاطر آن بود که) نعمت خود را بر شما تمام کنم، شاید هدایت شوید
امام صادق علیه السلام نیز حرم را قبله اهل دنیا معرفی کرده است:
امام صادق علیه السلام فرمود: خدای عزّ و جلّ کعبه را قبله مسجد (الحرام) و مسجد (الحرام) را قبله اهل حرم و حرم را قبله همه اهل زمین قرار داد.
الشیخ الصدوق، أبی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی (المتوفی سنه 381 )، من لا یحضره الفقیه، ج 1، ص 272، تصحیح و تعلیق: علی أکبر الغفاری، الناشر: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة قم الطبعة الثانیة
الحر العاملی، محمد بن الحسن (متوفای1104ه)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج 3، ص 220، تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، الطبعة الثانیة، 1414ه
3. زیارت کعبه بر توانمندان واجب و ترک آن مستلزم کفر است
قرآن کریم می‌فرماید:

وَللهِِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنْ اسْتَطَاعَ إِلَیْهِ سَبِیلا وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللهَ غَنِیٌّ عَنْ الْعَالَمِینَ (آل عمران/ 97)
و برای خدا بر مردم است که آهنگ خانه او کنند; آنانکه توانایی رفتن به سوی کعبه را دارند، و هرکس کفر ورزد (و حج را ترک کند، به خود زیان رساند) خداوند از همه جهانیان بی نیاز است.
4. ترک زیارت کعبه سبب نابودی انسانها است
در روایات متعدد بیان شده است که‌ ترک زیارت کعبه، باعث نابودی انسانها خواهد شد.
روایت اول:
هرگاه امتم آمدن به زیارت خانه خدارا ترک کنند، مهلت داده نخواهد شد.
النوری، میرزا حسین الطبرسی (متوفای 1320ه) متسدرک الوسائل،‌ ج 8، ص 16، تحقیق: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، ناشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، بیروت لبنان، الطبعة المحققة الأولی 1408 ه‌ - 1987 م
روایت دوم:
امیر مؤمنان، علی علیه السلام نیز فرمود:
خدا را، خدا را درباره خانه خدایتان (در نظر بگیرید)! تا هستید مبادا که از شما خالی باشد. اگر زیارت خانه خدا ترک شود، مهلت داده نخواهید شد.
إبن أبی‌الحدید المدائنی المعتزلی، ابوحامد عز الدین بن هبة الله بن محمد بن محمد (متوفای655 ه)، شرح نهج البلاغة، ج 17، ص5، تحقیق محمد عبد الکریم النمری، ناشر: دار الکتب العلمیة، بیروت لبنان، الطبعة: الأولی، 1418ه - 1998م.
روایت سوم:
حنان می‌گوید پدرم گفت: درحضور امام باقر علیه السلام خانه خدا را یاد کردم، حضرت فرمود: اگریک سال ترکش کنند مهلت داده نخواهند شد.
5. کعبه، محل طواف، رکوع و سجود بندگان است
طبق تصریح آیات قرآن، کعبه محل طواف و رکوع و سجود بندگان خد است.
وَإِذْ بَوَّأْنا لِإِبْراهیمَ مَکانَ الْبَیْتِ أَنْ لا تُشْرِکْ بی‌ شَیْئاً وَطَهِّرْ بَیْتِیَ لِلطَّائِفینَ وَالْقائِمینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ (حج/ 26)

(به خاطر بیاور) زمانی را که جای خانه (کعبه) را برای ابراهیم آماده ساختیم (تا خانه را بنا کند؛ و به او گفتیم:) چیزی را همتای من قرار مده! و خانه‌ام را برای طواف‌کنندگان و قیام‌کنندگان و رکوع ‌کنندگان و سجودکنندگان (از آلودگی بتها و از هر گونه آلودگی) پاک ساز.
وَعَهِدْنا إِلی‌ إِبْراهیمَ وَإِسْماعیلَ أَنْ طَهِّرا بَیْتِیَ لِلطَّائِفینَ وَالْعاکِفینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ (بقره/ 125)
از مقام ابراهیم، عبادتگاهی برای خود انتخاب کنید! و ما به ابراهیم و اسماعیل امر کردیم که: (خانه مرا برای طواف‌کنندگان و مجاوران و رکوع‌کنندگان و سجده کنندگان، پاک و پاکیزه کنید!)
6. کعبه، مرکز و محور یاد خداست
بعد از این که در آیات 26 و 27 سوره حج، برای حضرت ابراهیم فرمود: که خانه را از آلودگی بتها پاک کن و مردم را دعوت عمومی به حج کن؛ تا پیاده و سواره بر مرکب‌های لاغر از هر راه دور، بسوی تو بیایند؛ در آیات بعد یاد آوری می‌کند که این خانه محور یاد خدا است؛ زیرا حاجی با آوردن قربانی،‌ آن را با بردن اسم خدا بر آن، قربانی می‌کند و در حین طواف خانه لبیک اللهم لبیک می‌گوید:
وَلِکُلِّ أُمَّةٍ جَعَلْنا مَنْسَکاً لِیَذْکُرُوا اسْمَ اللَّهِ عَلی‌ ما رَزَقَهُمْ مِنْ بَهیمَةِ الْأَنْعامِ فَإِلهُکُمْ إِلهٌ واحِدٌ فَلَهُ أَسْلِمُوا وَبَشِّرِ الْمُخْبِتینَ (حج/ 34)
برای هر امّتی قربانگاهی قرار دادیم، تا نام خدا را (به هنگام قربانی) بر چهارپایانی که به آنان روزی داده‌ایم ببرند
7. کعبه، مقدس و دارای حرمت ویژه است
خداوند در دو آیه‌ی قرآن:
...وَلاَ آمِّینَ الْبَیْتَ الْحَرَامَ..(مائده/2)
رَبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوَاد غَیْرِ ذِی زَرْع عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ. (ابراهیم/37)
کعبه را با وصف (الحرام و المحرم) معرفی کرده است.
حرام و محرّم بودن کعبه به این معنی است کسانی که فکر و اندیشه و عملشان پلید و ناپاک است (کافران و مشرکان) نباید وارد کعبه و سرزمین اطرافش شوند و هیچ کس; اعم از مسلمان و غیر مسلمان، حق هیچ گونه هتک حرمت، ارتکاب خلاف و سلب امنیت از کسی یا چیزی را ندارد و اگر کسی چنین کند کیفر او مضاعف خواهد بود:
إِنَّ الَّذینَ کَفَرُوا وَیَصُدُّونَ عَنْ سَبیلِ اللَّهِ وَالْمَسْجِدِ الْحَرامِ الَّذی جَعَلْناهُ لِلنَّاسِ سَواءً الْعاکِفُ فیهِ وَالْبادِ وَ مَنْ یُرِدْ فیهِ بِإِلْحادٍ بِظُلْمٍ نُذِقْهُ مِنْ عَذابٍ أَلیم‌ (حج/ 25)
(کسانی که مردم را از رفتن به) مسجدالحرام، که آن را برای همه مردم برابر قرار دادیم، مانع شوند; چه کسانی که در آنجا زندگی می‌کنند یا از نقاط دور وارد می‌شوند (مستحق عذاب دردناک اند) و هر کس بخواهد در این سرزمین از راه حق منحرف گردد و دست به ستم زند، ما از عذابی دردناک به او می‌چشانیم.
8. کعبه، مرکز و پایگاه اقامه نماز است
رَبَّنَا إِنِّی أَسْکَنتُ مِنْ ذُرِّیَّتِی بِوَاد غَیْرِ ذِی زَرْع عِنْدَ بَیْتِکَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِیُقِیمُوا الصَّلاَةَ... (ابراهیم/ 37)
(ابراهیم) علیه السلام گفت: پروردگارا! من بعضی از فرزندانم را کنار خانه ای که حرم توست ساکن ساختم تا نماز را به پا دارند.
9. مکه، محبوب ترین نقطه زمین در نزد خداست
در روایات متعدد بیان شده است که کعبه محبوب ترین نقطه روی زمین است:
روایت اول
سعید بن عبدالله اعرج در روایت صحیح السند از امام صادق علیه السلام نقل می‌کند:
امام صادق علیه السلام فرمود: خوشایندترین زمین نزد خدای تعالی مکّه است. و هیچ خاکی نزد خدای عزّ و جلّ از خاک مکّه، و هیچ سنگی نزد خداوند عزّ و جلّ از سنگ مکّه، و هیچ درختی نزد خدای عزّ و جلّ از درخت آن، و هیچ کوهستانی نزد خدای عزّ و جلّ از کوهستان آن، و هیچ آبی نزد خدای عزّ و جلّ از آب آن خوشایندتر نیست.
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (متوفای381ه)، من لا یحضره الفقیه، ج2، ص243، تحقیق: علی اکبر الغفاری، ناشر: جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
الحر العاملی، محمد بن الحسن (متوفای1104ه)، تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة، ج 13، ص 243،‌ تحقیق و نشر: مؤسسة آل البیت علیهم السلام لإحیاء التراث، الطبعة الثانیة، 1414ه.
روایت دوم؛
در معتبره میسره (ابن عبد العزیز)، برترین بقعه های زمین مکه، ذکر شده است:
میسره می‌گوید: من در خیمه نزد امام صادق علیه السّلام بودم و حدود پنجاه تن از یاران آن حضرت در محضرش بودند، امام علیه السّلام نشست و پس از سکوتی طولانی فرمود: شما را چه شده است؟ شاید می‌پندارید که من پیامبر خدایم! به خدا سوگند این‌گونه نیست ولی من از خویشان و فرزندان پیامبر خدا صلّی اللَّه علیه و آله هستم؛ پس هر که به ما بپیوندد خداوند او را همراهی کند و هر که ما را دوست بدارد خدای گرامی و بزرگ او را دوست بدارد و هر که ما را [از حقّمان‌] محروم نماید خداوند او را محروم کند. آیا می‌دانید که کدام زمین نزد خدا فضیلت ‌مند تر است؟ هیچ یک از ما سخن‌ نگفت و خود پاسخ داد: آن، سرزمین مکّه است که خداوند آن را حرم خویش ساخت و خانه خود را در آن نهاد، سپس فرمود: آیا می‌دانید که کدام قسمت از سرزمین مکّه نزد خدا محترم‌ تر است؟ دیگر بار هیچ کس از ما سخن نگفت و خود پاسخ داد: آن قسمت، مسجد الحرام است، سپس فرمود: آیا می‌دانید که کدام قسمت از مسجد الحرام نزد خدا بلند مرتبه ‌تر است؟ باز هم هیچ کس از ما سخن نگفت و خود پاسخ داد: آن قسمت، میان رکن و مقام و در کعبه است و آن (حطیم) حضرت اسماعیل علیه السّلام است که در آن زمین به گوسفندانش علوفه می‌داده و نماز می‌گزارده است. به خدا سوگند که اگر بنده‌ای در این مکان گام نهد و شب‌ها به نماز ایستد تا روز فرا آید و روزها روزه بدارد تا شب فرا آید ولی به حقّ و حرمت ما اهل بیت آگاه نباشد خداوند هرگز از او چیزی نپذیرد.
الصدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین (متوفای 381 ه)‌ ‌ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ص 205، ناشر: دار الرضی‌،‌ قم،‌ چاپ اول 14069ه
روایت سوم
طبق صحیحه ابی حمزه ثمالی، برترین بقعه روی زمین بین رکن و مقام است:
ابو حمزه ثمالی می‌گوید: ‌امام زین العابدین علیه السلام به ما فرمود: کدام بقعه‌ای از زمین برتر است؟ ما گفتیم: خدا و رسول خدا و فرزندان رسول خدا داناتر است. امام فرمود: برترین بقاع بین رکن و مقام است،‌ اگر مردی در مدت عمرش که همانند حضرت نوح (950 سال) عمر کند، در این مکان روز ها را روزه بدارد و شب را به عبادت سحر کند سپس بدون ولایت ما خدا را ملاقات کند؛ این عبادت و شب زنده داری‌اش به درد او نمی‌خورد.
الشیخ الصدوق، أبی جعفر محمد بن علی بن الحسین بن بابویه القمی (المتوفی سنه 381 )، من لا یحضره الفقیه، ج 2، ص 245، تصحیح و تعلیق: علی أکبر الغفاری، الناشر: جماعة المدرسین فی الحوزة العلمیة قم الطبعة الثانیة
المجلسی، محمد باقر (متوفای 1111ه)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج‌27، ص 173، تحقیق: محمد الباقر البهبودی، ناشر: مؤسسة الوفاء- بیروت - لبنان، الطبعة: الثانیة المصححة، 1403- 1983 م.
فضائل ویژه کربلا
موارد بسیاری از فضائل ویژه کربلا را می‌توان از روایات به دست آورد. اگر به ذکر همه آنها پرداخته شود نوشتار طولانی خواهد شد. روی این جهت به برخی از ویژگیهای مهم تر آن اشاره می‌شود.
1. کربلا قبل از کعبه، آفریده و مبارک قرار داده شد
خداوند زمین کربلا را قبل از خلق کعبه آفرید و آن را مقدس و مبارک قرارداد.
امام باقر علیه السلام می‌فرماید: خداوند کربلا را 24 هزار سال قبل از آنکه کعبه را خلق نماید آفرید و آن زمین را مقدس نمود و برکت داد و قبل از آن خلق ننموده بود مقدّسی و مبارکی مانند آن زمین.
الطوسی، الشیخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علی بن الحسن (متوفای460ه)، تهذیب الأحکام،ج 6، ص 72، تحقیق: السید حسن الموسوی الخرسان، ناشر: دار الکتب الإسلامیة طهران، الطبعة الرابعة،‌1365 ش.
2. سجده بر خاک کربلا مستحب است
از دیدگاه شیعیان، اجزاء نماز دارای احکام واجب، مستحب، مکروه و حرام است. و از جمله اجزاء نماز، سجده است یکی از مستحبات سجده این است که سجده بر زمین باشد؛ اما فقهای شیعه گفته‌اند افضل این است که سجده بر تربت امام حسین علیه السلام باشد. در این مورد ابتدا نظر فقهاء را متذکر می‌شویم سپس روایات را که مورد اسنتاد فقهاء‌ نیز واقع شده بیان می‌کنیم:
شهید اول:
ایشان پس از این که مستحبات سجده را می‌شمارد میفرماید:
بحث دوم در مستحبات سجده است، یکی از مستحبات سجده کردن برزمین است و برترین زمین سجده برتربت امام حسین علیه السلام است.
العاملی، محمد بن جمال الدین مکی، الشهید الأول(متوفای 786)، البیان ص 88، ناشر: مجمع الذخائر الإسلامیة - قم – إیران
محقق سبزواری:
بهتر سجده کردن برزمین است اما برتر این است که زمین تربت امام حسین باشد.
سبزواری، محمد باقر، (متوفای 1090 ه‌) کفایة الأحکام، ج 1، ص 84، تحقیق: مرتضی الواعظی الأراکی، ناشر: مؤسسة النشر الإسلامی التابعة لجماعة المدرسین قم، الطبعة الأولی 1423 ه‌
امام خمینی(ره):
حضرت امام در تحریر الوسیله می‌فرماید:
در مکان نماز گزار طهارت شرط نیست؛ مگر این که نجاست غیر معفو عنه به بدن و لباس سرایت کند. بلی خصوص محل سجده پیشانی باید پاک باشد؛ ‌چنانچه در مسجد الجبهه ( یعنی چیزی که سجده بر آن جائز است) در صورت اختیار معتبر این است که باید زمین یا چیزی روییده از زمین یا کاغذ باشد؛‌ اما بهتر تربت امام حسین است که طبق روایات سجده بر آن حجاب هفت گانه را پاره می‌کند و تا هفت زمین را نورانی می‌کند.
الخمینی، السید روح الله الموسوی، (‌متوفای 1409) تحریر الوسیلة،‌ ج 1 ص 149، ناشر: دار الکتب العلمیة چاپخانه: مطبعة الآداب النجف الأشرف، طبعة الثانیة1390
روایات مورد استناد فقهاء
مستند فقهاء در فتوا بر استحباب سجده برتربت امام حسین علیه السلام، این روایات است که سجده بر آن را برتر از دیگر اشیاء‌ زمین می‌دانند.
در روایتی امام صادق علیه السلام فرمود: سجده بر تربت قبر امام، تا هفت زمین را نورانی می‌کند:
سجده بر خاک قبر امام حسین علیه السّلام نوری می‌بخشد که فروغ آن تا به زمین هفت