یکی از دروغهای تاریخی، انگشتر دادن امام علی (ع) در حال نماز است؛ زیرا اولًا ایشان فقیر بوده؛ ثانیاً نیت نماز با زکات، قابل جمع نیست و ثالثاً رکوع، به معنای خواری و ذلت است نه رکوع نماز. پاسخ:: 1. نقل شأن نزول آیه ولایت، تنها منحصر به شیعه نیست بلکه علمای بزرگ و مفسران برجسته اهل سنت نیز، آن را نقل کردهاند. حال، آیا آنها نیز، دروغ گفته و تهمت زدهاند.[1] 2. در اینجا از بین دهها سندی که وجود دارد، به نقل یک حدیث از الدرالمنثور تألیف سیوطی، از معروفترین تفاسیر روایی اهل سنت، بسنده میکنیم: اخرج الخطیب فی المتفق عن ابن عباس قَالَ تَصَدَّقَ عَلی (ع) بِخَاتَمِهِ وَهُوَ راکِعٌ فَقالَ النَّبی (ص) لِلسَّائِل مَنْ أَعْطاک هَذَا الْخَاتَم قَالَ ذَاکَ الرَّاکِع فَأَنْزَلَ اللهُ إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ.[2] خطیب در کتاب المتفق از ابن عباس نقل کرده است که: علی (ع)، انگشترش را در حال رکوع صدقه داد. پیامبر (ص) از سائل پرسید: (این انگشتر را چه کسی به تو بخشیده است؟) گفت: (آن شخصی که در حال رکوع است). آنگاه خداوند، این آیه را نازل کرد: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ ...). (مائده: 55) البته سیوطی این حدیث را از چند طریق دیگر نقل کرده است. 3. عبارت (حضرت علی از لحاظ اقتصادی بسیار فقیر بوده ...) نیز، صحیح نیست؛ زیرا: الف) سوره مائده، در سال نهم و دهم نازل شده و در این هنگام امیرمؤمنان (ع) نیز، همانند سایر مسلمانان از نظر اقتصادی، وضع نسبتاً مناسبی داشته است. ب) برای انفاق کردن، لازم نیست که انسان حتماً ثروتمند باشد، بلکه برعکس، افراد فقیر بیشتر از ثروتمندان، اهل صدقه و انفاق هستند. ج) او به نص آیه قرآن، انگشتر خود را بخشید و این امر، مستلزم داشتن ثروت زیاد نیست. ممکن است انگشتر، به عنوان غنیمت، در یکی از جنگها به دست حضرت رسیده باشد و آنگاه ایشان خواسته است آن را در راه خدا، انفاق کند. د) در اینجا، زکات به معنای صدقه و انفاق مالی است نه زکات مصطلح؛ زیرا زکات مصطلح اولًا تنها به نُه چیز تعلق میگیرد. ثانیاً هر یک، نصاب خاصی دارد و ثالثاً لازم نیست در حال رکوع پرداخت شود. در قرآن، زکات به این معنی، زیاد به کار برده شده است. چنانکه در بسیاری از آیههای مکی، در کنار اقامه نماز، دادن زکات آمده است. درحالیکه در مکه، زکات واجب نبوده و در سال دوم هجری در مدینه، واجب شده است. بههرحال، در قرآن در بیشتر موارد، زکات به هر نوع انفاق مالی اعم از واجب و مستحب اطلاق میشود. ه) این سخن نیز، که یهودیان برای علی (ع) نفقه، میآوردند، سخنی بیاساس و دروغ است؛ زیرا همه مسلمانان با یهود مدینه، داد و ستد داشتند و گاهی ممکن بود چیزی از آنها به عاریه، یا قرض و ...، میگرفتند و سپس پس میدادند. 4. ادعای اینکه: (نیت نماز با نیت زکات قابل جمع نیست) نیز، صحیح نیست؛ زیرا: الف) آنها خیال کردهاند که به هنگام نیت، باید نیت به زبان گفته شود. به همین دلیل میگویندکه حضرت، چگونه در نماز توانسته است بگوید که انگشتر خود را در راه خدا انفاق میکنم ...)؟! حقیقت امر چنین نیست و تنها همینقدر که انسان توجه دارد که کاری را برای خدا و نزدیک شدن به او انجام میدهد، همین نیت است. نیت در عبادات، همچون نیت در کارهای معمولی مانند، آب خوردن، نشستن و برخاستن است. حتی لازم نیست از قلب بگذرانیم، تا چه رسد که بخواهیم به زبان بگوییم. ب) در حقیقت، اشکال گوینده این سخن، به خداوند متعال است. چون خدا کسی را که در حال رکوع، زکات میدهد، مدح و ستایش کرده است. حال، این درست است که بگویند: یا این عمل (انفاق در حال رکوع) اتفاق نیفتاده است و یا خداوند متعال نعوذ بالله اشتباه میکند؟! ج) آیا تداخل بین عبادتها، امکانپذیر نیست؟ به عنوان مثال: آیا در حال نگاه کردن به کعبه (که عبادت است)، نمیتوان سبحان الله و یا ذکر دیگری گفت؟! بنابراین، چه اشکالی دارد که امیرمؤمنان (ع) دو عبادت را در یک زمان انجام داده و خداوند نیز، آن را تأیید و ستایش کرده باشد. د) برخی از اولیای خدا، به مقام جمع الجمعی میرسند که میتوانند در آن واحد، کارهای متعدد و غیر قابلجمعی داشته باشند. آنها مظهر این اسم ذات باری میشوند: (یا مَنْ لا یَشْغَلُه سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍ ...). 5. عبارت (معنای رکوع در قرآن اشاره به اوج ذلت است) نیز، صحیح نیست؛ زیرا: الف) عدول از ظاهر لفظ، دلیل میخواهد و اینجا هیچ دلیل لفظی وجود ندارد. ب) از دهها روایت شأن نزول، برمیآید که در واقع، موضوع قضیه در خارج اتفاق افتاده است و امیرمؤمنان (ع) در حال نماز و در رکوع صدقه داده است. بنابراین، قرینه قطعی برخلاف ادعای اینان وجود دارد. مراجعه شود: پندارها و پاسخها (پاسخ به آنچه وهابیون در بقیع میگویند) ؛ ؛ ص114 [3] -------------------------------------------------------------------------------- [1] ( 1). جلال الدین سیوطی، الدر المنثور، بیروت، دارالمعرفة، اول، 1365، ج 2، ص 293؛ طبری، جامع البیان، ج 6، ص 389؛ زمخشری، تفسیر کشاف، ج 1، ص 649؛ تفسیر بیضاوی، بیروت، دارالفکر، ج 1، ص 272؛ جصاص رازی، احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، اول، 1415، ج 2، ص 557؛ تفسیر ثعالبی،( الجواهر الحسان)، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، اول، 1418، ج 2، ص 396. [2] ( 1). الدرالمنثور، ج 2، ص 293. [3] رضا محمدی، پندارها و پاسخها (پاسخ به آنچه وهابیون در بقیع میگویند)، 1جلد، نشر مشعر - تهران، چاپ: 1، زمستان 1388.
یکی از دروغهای تاریخی، انگشتر دادن امام علی (ع) در حال نماز است؛ زیرا اولًا ایشان فقیر بوده؛ ثانیاً نیت نماز با زکات، قابل جمع نیست و ثالثاً رکوع، به معنای خواری و ذلت است نه رکوع نماز.
پاسخ::
1. نقل شأن نزول آیه ولایت، تنها منحصر به شیعه نیست بلکه علمای بزرگ و مفسران برجسته اهل سنت نیز، آن را نقل کردهاند. حال، آیا آنها نیز، دروغ گفته و تهمت زدهاند.[1]
2. در اینجا از بین دهها سندی که وجود دارد، به نقل یک حدیث از الدرالمنثور تألیف سیوطی، از معروفترین تفاسیر روایی اهل سنت، بسنده میکنیم:
اخرج الخطیب فی المتفق عن ابن عباس قَالَ تَصَدَّقَ عَلی (ع) بِخَاتَمِهِ وَهُوَ راکِعٌ فَقالَ النَّبی (ص) لِلسَّائِل مَنْ أَعْطاک هَذَا الْخَاتَم قَالَ ذَاکَ الرَّاکِع فَأَنْزَلَ اللهُ إِنَّمَا وَلِیُّکُمُ اللهُ وَرَسُولُهُ.[2]
خطیب در کتاب المتفق از ابن عباس نقل کرده است که: علی (ع)، انگشترش را در حال رکوع صدقه داد. پیامبر (ص) از سائل پرسید: (این انگشتر را چه کسی به تو بخشیده است؟) گفت: (آن شخصی که در حال رکوع است). آنگاه خداوند، این آیه را نازل کرد: (إِنَّما وَلِیُّکُمُ اللهُ وَ رَسُولُهُ ...). (مائده: 55)
البته سیوطی این حدیث را از چند طریق دیگر نقل کرده است.
3. عبارت (حضرت علی از لحاظ اقتصادی بسیار فقیر بوده ...) نیز، صحیح نیست؛ زیرا:
الف) سوره مائده، در سال نهم و دهم نازل شده و در این هنگام امیرمؤمنان (ع) نیز، همانند سایر مسلمانان از نظر اقتصادی، وضع نسبتاً مناسبی داشته است.
ب) برای انفاق کردن، لازم نیست که انسان حتماً ثروتمند باشد، بلکه برعکس، افراد فقیر بیشتر از ثروتمندان، اهل صدقه و انفاق هستند.
ج) او به نص آیه قرآن، انگشتر خود را بخشید و این امر، مستلزم داشتن ثروت زیاد نیست. ممکن است انگشتر، به عنوان غنیمت، در یکی از جنگها به دست حضرت رسیده باشد و آنگاه ایشان خواسته است آن را در راه خدا، انفاق کند.
د) در اینجا، زکات به معنای صدقه و انفاق مالی است نه زکات مصطلح؛ زیرا زکات مصطلح اولًا تنها به نُه چیز تعلق میگیرد. ثانیاً هر یک، نصاب خاصی دارد و ثالثاً لازم نیست در حال رکوع پرداخت شود. در قرآن، زکات به این معنی، زیاد به کار برده شده است. چنانکه در بسیاری از آیههای مکی، در کنار اقامه نماز، دادن زکات آمده است. درحالیکه در مکه، زکات واجب نبوده و در سال دوم هجری در مدینه، واجب شده است. بههرحال، در قرآن در بیشتر موارد، زکات به هر نوع انفاق مالی اعم از واجب و مستحب اطلاق میشود.
ه) این سخن نیز، که یهودیان برای علی (ع) نفقه، میآوردند، سخنی بیاساس و دروغ است؛ زیرا همه مسلمانان با یهود مدینه، داد و ستد داشتند و گاهی ممکن بود چیزی از
آنها به عاریه، یا قرض و ...، میگرفتند و سپس پس میدادند.
4. ادعای اینکه: (نیت نماز با نیت زکات قابل جمع نیست) نیز، صحیح نیست؛ زیرا:
الف) آنها خیال کردهاند که به هنگام نیت، باید نیت به زبان گفته شود. به همین دلیل میگویندکه حضرت، چگونه در نماز توانسته است بگوید که انگشتر خود را در راه خدا انفاق میکنم ...)؟!
حقیقت امر چنین نیست و تنها همینقدر که انسان توجه دارد که کاری را برای خدا و نزدیک شدن به او انجام میدهد، همین نیت است. نیت در عبادات، همچون نیت در کارهای معمولی مانند، آب خوردن، نشستن و برخاستن است. حتی لازم نیست از قلب بگذرانیم، تا چه رسد که بخواهیم به زبان بگوییم.
ب) در حقیقت، اشکال گوینده این سخن، به خداوند متعال است. چون خدا کسی را که در حال رکوع، زکات میدهد، مدح و ستایش کرده است. حال، این درست است که بگویند: یا این عمل (انفاق در حال رکوع) اتفاق نیفتاده است و یا خداوند متعال نعوذ بالله اشتباه میکند؟!
ج) آیا تداخل بین عبادتها، امکانپذیر نیست؟ به عنوان مثال: آیا در حال نگاه کردن به کعبه (که عبادت است)،
نمیتوان سبحان الله و یا ذکر دیگری گفت؟! بنابراین، چه اشکالی دارد که امیرمؤمنان (ع) دو عبادت را در یک زمان انجام داده و خداوند نیز، آن را تأیید و ستایش کرده باشد.
د) برخی از اولیای خدا، به مقام جمع الجمعی میرسند که میتوانند در آن واحد، کارهای متعدد و غیر قابلجمعی داشته باشند. آنها مظهر این اسم ذات باری میشوند: (یا مَنْ لا یَشْغَلُه سَمْعٌ عَنْ سَمْعٍ ...).
5. عبارت (معنای رکوع در قرآن اشاره به اوج ذلت است) نیز، صحیح نیست؛ زیرا:
الف) عدول از ظاهر لفظ، دلیل میخواهد و اینجا هیچ دلیل لفظی وجود ندارد.
ب) از دهها روایت شأن نزول، برمیآید که در واقع، موضوع قضیه در خارج اتفاق افتاده است و امیرمؤمنان (ع) در حال نماز و در رکوع صدقه داده است. بنابراین، قرینه قطعی برخلاف ادعای اینان وجود دارد.
مراجعه شود: پندارها و پاسخها (پاسخ به آنچه وهابیون در بقیع میگویند) ؛ ؛ ص114
[3]
--------------------------------------------------------------------------------
[1] ( 1). جلال الدین سیوطی، الدر المنثور، بیروت، دارالمعرفة، اول، 1365، ج 2، ص 293؛ طبری، جامع البیان، ج 6، ص 389؛ زمخشری، تفسیر کشاف، ج 1، ص 649؛ تفسیر بیضاوی، بیروت، دارالفکر، ج 1، ص 272؛ جصاص رازی، احکام القرآن، بیروت، دارالکتب العلمیه، اول، 1415، ج 2، ص 557؛ تفسیر ثعالبی،( الجواهر الحسان)، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، اول، 1418، ج 2، ص 396.
[2] ( 1). الدرالمنثور، ج 2، ص 293.
[3] رضا محمدی، پندارها و پاسخها (پاسخ به آنچه وهابیون در بقیع میگویند)، 1جلد، نشر مشعر - تهران، چاپ: 1، زمستان 1388.
- [سایر] امام علی(ع) در نامه 31 نهج البلاغه به فرزندش امام حسن (ع) چه سفارشهایی میفرمایند؟
- [سایر] چرا حدود صد سال قبر امیرالمومنین علی(ع) مخفی بود؟
- [سایر] چرا اسم امام حسین(ع) را حسین گذاشتند؟ چرا اسم امام علی(ع) را علی گذاشتند؟
- [سایر] متن روی بازوی امیرالمؤمنین علی(ع) و دیگر امامان(ع)، هنگام تولد چه بود؟
- [سایر] نماز جنازه حضرت علی(ع) را چه کسی اقامه نمود؟
- [سایر] چرا لقب امام علی(ع) امیرالمومنین نامیده شد؟
- [سایر] نشانه های دوستان و دشمنان امیرالمومنین علی(ع)چیست؟
- [سایر] چرا به امام موسی کاظم(ع) و امام رضا(ع) لقب (ابا الحسن) را دادهاند؟
- [سایر] قصیده ای از یکی از شاعران شنیدم که در آن ابیاتی به این مضمون آمده است: "کوه ها علی است. زمین علی است. آسمان علی است، ملائکه علی است. بهشت علی است، حشر، حساب، صراط، آدم، نوح و..... محمد، فاطمه، علی(ع) است و.... این شاعر همه اینها را علی (ع) قرار داد است؛ یعنی علی (ع) همه اینها است! نظر شرعی شما در این باره چیست؟
- [سایر] سلام؛ لقب امام علی(ع) که حیدر کرار است، به چه معنا است؟
- [آیت الله جوادی آملی] ) .االله اکبر) یعنی خدای سبحان بزرگتر از آن است که وصف شود. (أشهد أن لا إله الاّ االله ), یعنی شهادت می دهم که غیر خدای یکتا و یگانه خدای دیگری نیست . (أشهد أنّ محمداً رسول االله ); یعنی شهادت میدهم که حضرت محمدبن عبداالله(ص) پیامبر و فرستاده خداست . (أشهد أنّ علیاً امیرالمؤمنین و ولیّ االله)؛ یعنی شهادت میدهم که حضرت علی(ع)امیر مؤمنان و ولیّ خدا بر همه خلق است . (حیّ علی الصلاة )؛ یعنی بشتاب برای اقامه نماز، (حیّ علی الفلاح)؛ یعنی بشتاب برای رستگاری، (حیّ علی خیر العمل )؛ یعنی بشتاب برای بهترین کار که نماز است، (قد قامت الصلاة)؛ یعنی به تحقیق نماز برپا شد، (لا إله الاّ االله )؛ یعنی خدایی؛ جز خدای یکتا و یگانه, سزاوار پرستش نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] نماز در حرم امامان (علیهم السلام ) مستحب ، بلکه بهتر از مسجد است و نماز در حرم مطهر حضرت امیر المؤمنین (علیه السلام ) برابر دویست هزار نماز است .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب بلکه بهتر از مسجد است. و نماز در حرم مطهّر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر دویست هزار نماز است.
- [امام خمینی] نماز در حرم امامان علیهم السلام مستحب، بلکه بهتر از مسجد است و نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین علیه السلام برابر دویست هزار نماز است.
- [آیت الله سبحانی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است و نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر دویست هزار نماز است.
- [آیت الله مکارم شیرازی] نماز در حرم امامان(علیهم السلام) مستحب است، بلکه در حدیث آمده نماز در حرم مطهر حضرت امیرالمؤمنین(علیه السلام) برابر با دویست هزار نماز است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . نماز در حرم ائمه: مستحب بلکه بهتر از مسجد است و نماز در حرم مطهر حضرت امیر المؤمنین علیه السلام برابر با دویست هزار نماز است.
- [آیت الله بروجردی] نماز در حرم امامان عَلَیْهمُالسَّلَام مستحب بلکه بهتر از مسجد است و نماز در حرم مطهّر حضرت امیرالمؤمنین عَلَیْهِ السَّلَام برابر دویست هزار نماز است.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . "أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً وَلِیُّ الله"جزو اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از "أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله"، به قصد قربت گفته شود. اللهُ أکْبَرُ خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند. أَشْهَدُ أَنْ لا إِلَهَ إِلاَّ الله شهادت می دهم که نیست خدایی جز خدای یکتا و بی همتا. أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّداً رَسوُلُ الله شهادت می دهم که حضرت محمد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست. أَشْهَدُ أَنَّ عَلِیّاً أمِیرَ المُؤمِنینَ وَلِیُّ الله شهادت می دهم که حضرت علی علیه السلام أمیرالمؤمنین و ولی خدا بر همه خلق است. حَیَّ عَلَی الصَّلاَة بشتاب برای نماز. حَیَّ عَلَی الْفَلاَح بشتاب برای رستگاری. حَیَّ عَلی خَیْرِ الْعَمَل بشتاب برای بهترین کارها که نماز است. قَد قامَتِ الصَّلاَة به تحقیق نماز برپا شد. لا إلَهَ إِلاَّ الله نیست خدایی مگر خدای یکتا و بی همتا.
- [آیت الله بروجردی] (اَشْهَدُ اَنَّ عَلِیاً وَلِی اللهِ) جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از (اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ) به قصد قربت گفته شود.ترجمهی اذان و اقامه(اللهُ اکبر): یعنی خدای تعالی بزرگتر از آن است که او را وصف کنند.(اَشْهَدُ اَنْ لا اِلهَ الا اللهُ): یعنی شهادت میدهم که غیر خدایی که یکتا و بیهمتاست خدای دیگری سزاوار پرستش نیست.(اَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رسُولُ اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله) ص) پیغمبر و فرستادة خدا است.(اَشْهَدُ اَنَّ عَلیا اَمیرَالمؤمنینَ وَلِی اللهِ): یعنی شهادت میدهم که حضرت علی (علیه الصلوة و السلام)، امیرالمؤمنین و ولی خدا بر همهی خلق است.(حَی عَلَی الصَّلوة): یعنی بشتاب برای نماز.(حَی عَلَی الفَلاحِ): یعنی بشتاب برای رستگاری.(حَی عَلَی خَیرِ العَمَلِ): یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.(قَد قامَتِ الصَّلوة): یعنی به تحقیق نماز بر پا شد.(لا اِلهَ اِلاَّ الله): یعنی خدایی سزاوار پرستش نیست مگر خدایی که یکتا و بیهمتا است.