غسل ترتیبی
غُسل عملی عبادی در فقه اسلامی است به معنای شستن تمامی بدن از سر تا پا با کیفیتی خاص.
غسل را چه واجب باشد و چه مستحب، به دو صورت می‌شود انجام داد: ترتیبی و ارتماسی، و غسل ترتیبی افضل از ارتماسی است.
عنوان مسئله:
غسل را چه واجب باشد و چه مستحب، به دو صورت می‌شود انجام داد: ترتیبی و ارتماسی، و غسل ترتیبی افضل از ارتماسی است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا غسل میّت را هم مانند غسل های دیگر مثل جنابت می توانیم به صورت ارتماسی انجام دهیم؟
- آیا در وضوی ارتماسی نیز، دست کشیدن استحباب دارد؟ و آیا دست کشیدن برای مسح اشکال ایجاد نمی کند؟
- آیا قبل از انجام غسل واجب یا مستحب، گرفتن وضو لازم است؟
- زنی حائض بوده و غسل حیض را فراموش کرده و مدتی نماز خوانده و فقط وضو می گرفته و در این بین غسل های واجب و مستحب دیگری انجام داده وظیفه او چیست؟
- در وضوی ارتماسی بعد از این که دست را در آب فرو می بریم، حباب هایی روی دست ها درست می شود، خصوصا کسانی که تارهای موی دست آن ها زیادتر است، آیا وضو به نحو ارتماسی صحیح است؟
- کسی که نمی تواند غسل کند، آیا برای غسل های مستحب مثل غسل جمعه و غسل زیارت و دیگر غسل هایی که روایتی بر آن وارد شده می تواند به نیّت غسل مورد نظر، تیمّم کند؟
- در وضوی ارتماسی چند بار می توانیم دست ها را داخل آب فرو کنیم؟
- خواندن نماز اوّل وقت افضل است یا پذیرایی از میهمانی که تازه رسیده و آمادگی برای نماز را ندارد؟
- کسی که غسل مسّ میّت و یا غسل دیگری بر او واجب شده می تواند میّت را غسل دهد؟
- آیا با مسّ شهید، غسل مسّ میّت واجب می گردد و شهیدی که با مسّ او غسل واجب نمی گردد، کدام شهید است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در توضیح المسائل فرموده اید: (شستن صورت و دستها مرتبه اول واجب و مرتبه دوم جایز و مرتبه سوم حرام است)، آیا این مطلب اختصاصبه وضوی ترتیبی دارد یا شامل وضوی ارتماسی هم می شود؟
- [سایر] در موقع غسل ترتیبی یا ارتماسی، واجب یا مستحبی، چه دعا و ذکری از ائمه(ع) سفارش شده است؟
- [آیت الله علوی گرگانی] آیا در وضو، شستن هر عضو (صورت یا دستها) یک دفعه به صورت ارتماسی و یک دفعه به صورت ترتیبی جایز است و آیا چنین وضویی صحیح است؟
- [آیت الله خوئی] آیا پوشاندن صورت برای زن از نامحرم در حالت طواف واجب است یا مستحب؟ آیا در حالت احرام پوشاندن صورت برای زن افضل است یا عدم آن؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا غسل دادن میت به نحو ارتماسی جایز است؟ اگر به طور مکانیزه غسل داده شود چطور؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا میتوان سه غسل میّت را به صورت ارتماسی انجام داد یا خیر؟
- [سایر] آیا به جای غسل واجب می توان با غسل مستحب اعمال حج را انجام داد؟
- [آیت الله اردبیلی] نظر معظم له در مورد غسل دادن میت به نحو ارتماسی چیست؟ با دستگاه به طور مکانیزه غسل داده شود چطور؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا با غسل جنابت مستحب میتوان نماز واجب خواند؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا خواندن نماز واجب و مستحب در حجر اسماعیل علیهالسلام جایز است؟ در صورت جواز، نماز خواندن در حجر اسماعیل علیهالسلام افضل است یا در دیگر نقاط مسجد الحرام؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- شخصی که میتواند بدون کمک دیگران وضوی ارتماسی بگیرد، نباید به کمک دیگران وضوی غیر ارتماسی (ترتیبی) بگیرد.
- غسل جبیرهای مثل وضوی جبیرهای است، ولی باید بنابر احوط آن را ترتیبی بهجا آورند.
- اگر در صورت یا دستها بریدگی یا زخمی است که خون آن بند نمیآید و آب برای آن ضرر ندارد، باید در آب کر یا جاری فرو برد و قدری فشار دهد که خون بند بیاید، بعد به دستوری که گفته شد وضوی ارتماسی بگیرد. و اگر بعد از بند آمدن دو مرتبه خون جاری شد، وضو بهطور ارتماسی صحیح است و اگر خون جاری نشد بهصورت ترتیبی هم می‌شود وضو گرفت. شرط هفتم: وقت برای وضو و نماز کافی باشد.
- غسل جنابت به خودی خود مستحب است و برای خواندن نماز واجب و مانند آن واجب می‌شود. ولی برای نماز میت و سجده شکر و سجدههای واجب قرآن غسل جنابت لازم نیست.
- اگر وضوی بعضی از اعضا را ارتماسی و بعضی را غیر ارتماسی انجام دهد، اشکال ندارد.
- غسل میّت مثل غسل جنابت است، و احتیاط مستحب آن است که تا غسل ترتیبی ممکن است، میّت را غسل ارتماسی ندهند؛ و در صورت غسل ارتماسی باید آب قلیل نباشد.
- اگر مرد، زن را و زن، مرد را در غیر موارد ضرورت غسل بدهد، باطل است؛ ولی زن میتواند شوهر خود را غسل دهد و شوهر هم میتواند زن خود را غسل دهد، و احتیاط مستحب در غسل زوجین، از زیر لباس است، اگرچه احتیاط مستحب آن است که زن، شوهر خود و شوهر، زن خود را غسل ندهد.
- تمام شرطهایی که برای صحیح بودن وضو گفته شد، مثل پاک بودن آب، در صحیح بودن غسل هم شرط است، ولی در غسل لازم نیست بدن را از بالا به پایین بشوید، امّا در ترتیبی احوط است، و نیز در غسل ترتیبی لازم نیست بعد از شستن هر قسمت فوراً قسمت دیگر را بشوید، بلکه اگر بعد از شستن سر و گردن مقداری صبر کند و بعد طرف راست را بشوید و بعد از مدتی طرف چپ را بشوید اشکال ندارد.
- افضل این است که زکات فطره را از خرما بدهد و بعد از آن کشمش و بعد از آن خوراک غالب مردم شهر، ولی اگر شخصی خوراک غالبش غیر از خوراک غالب مردم شهر بود، بعید نیست که بعد از خرما و کشمش، دادن فطره از همان خوراک خودش افضل باشد، نه خوراک غالب مردم شهر.
- اگر کسی بدن انسان مردهای را که سرد شده (چه مسلمان باشد، چه کافر) و غسلش ندادهاند مسّ کند یعنی جایی از بدن خود را به آن برساند باید غسل مسّ میت نماید؛ چه در خواب مسّ کند چه در بیداری، با اختیار مسّ کند یا بیاختیار. ولی اگر حیوان مردهای را مس کند غسل بر او واجب نیست. و اگر وظیفه به جای غسل، تیمم دادن میّت است اگر بعد از تیمّم، کسی به میت مثلاً دست بزند، بنابر اظهر غسل کردن بر او واجب نمیشود، اگرچه احتیاط مستحب این است که غسل کند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] غسل را چه واجب باشد و چه مستحب، به دو قسم می شود انجام داد ترتیبی و ارتماسی
- [آیت الله مکارم شیرازی] غسل را خواه واجب باشد یا مستحب، به دو صورت می توان انجام داد: ترتیبی و ارتماسی.
- [آیت الله علوی گرگانی] غسل را چه واجب باشد و چه مستحبّ به دو قسم می‌شود انجام داد: ترتیبی و ارتماسی.
- [آیت الله وحید خراسانی] غسل را چه واجب و چه مستحب به دو قسم می شود انجام داد ترتیبی و ارتماسی
- [آیت الله نوری همدانی] غسل را چه واجب باشد و چه مستحب به دو قسم می شود انجام داد : ترتیبی و ارتماسی .
- [آیت الله سبحانی] غسل را چه واجب باشد و چه مستحب به دو قسم می شود انجام داد: ترتیبی و ارتماسی.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . غسل را چه واجب باشد و چه مستحب به دو قسم می شود انجام داد: 1. ترتیبی. 2. ارتماسی.
- [امام خمینی] غسل جبیره ای مثل وضوی جبیره ای است، ولی بنابر احتیاط واجب بایدآن را ترتیبی به جا آوردند نه ارتماسی.
- [آیت الله مظاهری] غسل میّت مثل غسل جنابت است و می‌شود آن را ترتیبی یا ارتماسی انجام داد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه در موقع غسل خون قطع نشود، ضرری برای غسل ندارد، خواه ترتیبی باشد یا ارتماسی.