ذکر نماز
آنچه در ركوع، سجده، قنوت و...گفته می‌شود
باید قرائت و ذکر نماز را صحیح بخواند و اگر نمی داند یاد بگیرد، اما کسانی که نمی توانند تلفظ صحیح را یاد بگیرند باید همانطور که می توانند بخوانند و برای چنین اشخاصی بهتر است که تا می توانند نماز خود را با جماعت به جا آورند.
عنوان مسئله:
باید قرائت و ذکر نماز را صحیح بخواند و اگر نمی داند یاد بگیرد، اما کسانی که نمی توانند تلفظ صحیح را یاد بگیرند باید همانطور که می توانند بخوانند و برای چنین اشخاصی بهتر است که تا می توانند نماز خود را با جماعت به جا آورند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا خواندن نماز میت به جماعت صحیح است؟
- أخیراً مأمورین سعودی مانع طواف افراد معذور (که با ویلچر طواف می کنند) در طبقه همکف می شوند. طواف چنین اشخاصی در طبقه بالا چه حکمی دارد؟ اگر نماز طواف و سعی را هم در همان طبقه بجا آورند چه صورت دارد؟
- حکم نماز میتی که در آن تکبیر دوم را چهار بار تکرار نمایند و در ادامه صلوات ذکر تلقین میت را بخوانند و بعد از آن تکبیر سوم را بگویند چیست؟
- بعضی از زائران ایرانی، کلماتی مانند (لبّیک)، (غیر)، (یوم) و مانند آن را به گونه ای ادا می کنند که گاه احساس می شود متمایل به کسره است. در مقابل بعضی از اهل دقّت، یا وسواسیها، اظهار می دارند که فتحه باید کاملا ظاهر شود، و به هنگام تلفّظ چنان اشباع می کنند که شبیه به (الف) می شود (و لبّیاک می گویند) در حالی که اساتید قرائت زبان عربی و حتّی خود عربها نیز به دقّتی که گروه دوّم لازم می دانند، ادا نمی کنند. لطفاً بفرمائید طرز صحیح قرائت این کلمات چگونه است؟
- گاه انسان می داند که اگر نماز طواف را شروع کند، طواف کنندگان او را حرکت داده، جا بجا می کنند; ولی در عین حال نماز را شروع می کند. اگر این نماز را تمام کند صحیح است؟
- فردی وصیت کرده تا از محل درآمد قطعه زمینی، برایش نماز و روزه بجا آورند. اکنون که مطابق وصیت او عمل شده و قضای عباداتش بجا آورده شده است، تکلیف ورثه در خصوص آن زمین چیست؟ آیا بعد از اتمام نمازهای قضا باید نمازهایی به نیت مستحب بخوانند یا باز هم نمازهای قضا را احتیاطا اعاده کنند (این کار نوعی حبس مال است)؟
- شخصی علاقمند است که قرائت قرآن و نمازهای مستحبّی و دعاء توسّل را پشت مقام ابراهیم انجام دهد، در حالی که در جاهای دیگر مسجد الحرام نیز انجام این امور ممکن است. از طرفی، بر اثر ازدحام جمعیّت کسانی که می خواهند نماز طواف واجب بخوانند با کمبود جا مواجه هستند. آیا این کار جایزاست؟
- بعضی از خواهران در جلسه دعا، ختمی به نام حضرت جواد الائمه (علیه السلام) انجام می دهند. به این ترتیب که دعای توسّل را قرائت نموده، و هنگامی که به نام امام نهم (علیه السلام) می رسند، حدود یکصد مرتبه (یا جواد الائمة ادرکنی) می گویند. سپس دعا را ادامه داده، و ذکر مصیبت می کنند. شالهای سبزی هم تهیّه، و به صورت گرو در اختیار سایرین قرار می دهند. تا این ختم را نذر نموده، و به جا آورند، و حاجت بگیرند. صندوقی هم به این نام مبارک تهیّه، تا به آن هیأت کمک شود. نظر مبارک را بفرمایید؟
- اگر بعد از تیمم بدل از وضو مبطل وضویی سر زند و بجای تیمم بدل از وضو تیمم بدل از غسل کند و نماز بخواند صحیح است؟
- اخیراً در برخی از مناطق رسم شده که بستگان متوفّی به جای برگزاری مراسم عزاداری و فاتحه، پول آن را هزینه امور خیریّه می کنند. به نظر می رسد با توسعه این تفکّر، مردم و میّت از برکات مجالس مذکور که آشنایی با معارف دین و تذکّر و تنبیه و به یاد جهان آخرت افتادن، همدردی با صاحبان عزا، و قرائت فاتحه و قرآن برای میّت، و ذکر توسّل و مانند آن است، محروم می شوند. با توجّه به این مطلب، کدام یک اولویّت دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] شخصی زحمت کشیده و قرائت نماز را یاد گرفته است؛ ولی یک یا دو حرف را اشتباه تلفّظ میکرده و گمان خودش این بوده که به طور صحیح تلفّظ میکرده است. اکنون که متوجه اشتباه خود شده است، چه باید بکند؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بر قرائت قلبی در نماز یعنی گذراندن کلمات در قلب بدون تلفظ آنها، قرائت صدق می کند یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] اگر بعضی از اهل لغت یک نوع تلفّظ را صحیح بدانند و بعضی دیگر آن را غلط بدانند، آیا می شود آن را در نماز قرائت کرد؟
- [آیت الله بهجت] منظور از این که باید قرائت و ذکر نماز صحیح خوانده شود، چیست؟
- [آیت الله خامنه ای] شخصی است که حدود 35 یا 40 سال سن دارد و پدر و مادرش در دوران کودکی به او نماز یاد نداده اند و سواد هم ندارد، اما سعی کرده است که نماز را به صورت صحیح یاد بگیرد، ولی قادر بر ادای صحیح کلمات و ذکرهای نماز نیست و بعضی از کلمات را اصلاً نمی تواند تلفظ کند، آیا نماز او صحیح است؟
- [آیت الله بهجت] اگر بدانیم که امام جماعت مثلاً "اللّه الصّمد" را درست تلفظ نمی کند و یا در انجام تشهد نماز اشکال دارد، آیا می توان تا آن مقدار از نماز نیّت جماعت کرد و از آن جا به بعد نیّت فرادا نمود؛ یا آن مقدار از نماز مثل "اللّه الصمد" راخود انسان قرائت کند و بقیه نماز را به جماعت تمام نماید؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی عمدا در واجب غیر رکنی نماز، اخلال ایجاد کند، ولی دوباره آن را تصحیح کند، آیا نمازش صحیح است؟ مثلاً قرائت یا ذکر را عمدا غلط بخواند و دوباره صحیح آن را بگوید و یا این که هنگام قرائت یا ذکر، بدنش را عمدا حرکت دهد و دوباره در حال آرامش بدن بگوید؟
- [آیت الله بهجت] منظور از صحیح بودن قرائت امام جماعت چیست؟ آیا باید حروف را از مخارج آن طبق اصول تجوید بخواند؟
- [سایر] برای آشنایی با فروعات فقهی مذاهب اهل تسنن چه کتابی مناسب است؟ آیا همه ی فرق اهل تسنن، بعد از قرائت سوره ی مبارکه ی حمد در نماز، کلمه ی آمین بر زبان می آورند؟
- [آیت الله بهجت] در صورتی که مریضی نتواند قرائت و ذکرهای نماز را به حافظه بسپارد و هم چنین قادر نباشد از روی نوشته بخواند، آیا بر اطرافیان واجب است قرائت و ذکرهای نماز را بلند بخوانند تا وی تکرار کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که دریاد گرفتن قرائت و ذکر نماز کوتاهی کرده نمازش باطل است و اگر وقت تنگ شده احتیاط واجب آن است که با جماعت نماز بخواند و اگر دسترسی به جماعت ندارد نمازش در تنگی وقت صحیح است.
- اگر در میان حرفها یا کلمات قرائت، یا کلمات ذکر و تشهد سهواً فاصله بیاندازد که صورت قرائت و کلمات از بین برود ولی صورت نماز از بین نرود باید برگردد و بطور صحیح بخواند، مگر آن که وارد رکن بعد شده باشد که نمازش صحیح است و بازگشت ندارد.
- هرگاه کسی در قرائت و ذکر نماز صدای خود را بیش از حد معمول بلند کند و با فریاد بخواند نمازش باطل است.
- مستحب است انسان صبر کند که نماز را به جماعت بخواند و نماز جماعت از نماز اول وقت که فرادی (تنها) باشد بهتر است و نیز جماعتی که مختصر بخوانند از نماز فرادی که آن را طول دهند برتر است.
- هرگاه در جایی که باید قرائت را بلند بخواند عمداً آهسته بخواند یا در جایی که باید آهسته بخواند عمداً بلند بخواند نمازش باطل است، ولی اگر از روی فراموشی، یا ندانستن مسأله باشد، صحیح است، مگر این که در یاد گرفتن مسأله کوتاهی کرده باشد که بنابر احتیاط واجب اعاده می کند.
- مستحب است نماز میت را با جماعت بخوانند، ولی کسی که نماز میت را با جماعت بخواند باید تمام تکبیرها و دعاهای آن را بخواند و همان گونه که گفته شد خواندن دعاهای مفصل بالا مستحب است و اگر کسی آن را حفظ ندارد، می تواند از روی کتاب بخواند.
- هرگاه مأموم سهواً قبل از امام به رکوع رود و طوری باشد که اگر سر بردارد به مقداری از قرائت امام می رسد باید برگردد و قرائت امام را درک کند و با او به رکوع رود و هرگاه می داند به چیزی از قرائت امام نمی رسد احتیاط واجب آن است که سر بردارد و با امام نماز را تمام کند و نماز را دوباره بخواند.
- نماز قضا را می توان با جماعت خواند، خواه نماز امام جماعت ادا باشد یا قضا، ولی احتیاط این است که هر دو یک نماز را بخوانند، مثلاً نماز قضای ظهر را با نماز ظهر بخواند و نماز قضای عصر را با نماز عصر.
- هرگاه بعد از رکوع یا سجود بداند ذکر واجب را گفته اما نمی داند با شرایط و بطور صحیح انجام داده یا نه، به شک خود اعتنا نکند.
- کسی که برای نماز قضای میت اجیر شده، باید مسائل نماز را بخوبی بداند و قرائت او صحیح باشد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر انسان کلمهای را که یاد گرفته صحیح بداند و در نماز همانطور بخواند و بعد بفهمد غلط خوانده ، لازم نیست دوباره نماز را بخواند .
- [آیت الله جوادی آملی] .نمازگزار باید تمام کلمات واجب , اعم از قرائت و ذکر را , صحیح ادا نماید . کسی که قادر بر تلفّظ صحیح نیست , به هر صورتی که میتواند اکتفا نماید و احتیاط مستحب , آن است که نماز را به جماعت اقامه کند, هرچند تسبیحات اربع و ذکرهای واجب دیگر را برابر با عجز خود ادا نماید.
- [آیت الله اردبیلی] انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ صورت نمیتواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید به هر نحوی که میتواند بخواند، گرچه احتیاط مستحب آن است که نماز خود را به جماعت بخواند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که حمد و سوره و چیزهای دیگر نماز را به خوبی نمیداند و میتواند یاد بگیرد، چنانچه وقت نماز وسعت داشته باشد، باید یا نماز را به جماعت بخواند و یا آن را به نحو صحیح یاد بگیرد و اگر وقت تنگ باشد، بنابر احتیاط واجب در صورتی که ممکن باشد، باید نماز خود را به جماعت بخواند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قسم نمیتواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که میتواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت به جا آورد.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قسم نمی تواند صحیح آن را یاد بگیرد باید هرطور که می تواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت بجا آورد.
- [آیت الله مظاهری] انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قسم نمیتواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که میتواند بخواند و بهتر است که نماز را به جماعت به جا آورد.
- [امام خمینی] انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قسم نمیتواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که میتواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت به جا آورد.
- [آیت الله بروجردی] انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که به هیچ قسم نمیتواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که میتواند بخواند و احتیاط مستحب آن است که نماز را به جماعت به جا آورد.
- [آیت الله بهجت] انسان باید نماز را یاد بگیرد که غلط نخواند و کسی که بههیچوجه نمیتواند صحیح آن را یاد بگیرد، باید هر طور که میتواند بخواند و احتیاط مستحب در آن است که نماز را به جماعت بهجا آورد.