دستور
امر (انشا) به واداشتن کسی به انجام کاری از طریق دستور اطلاق میشود.
کسی که نمی‌داند گمانش به یک طرف بیشتر است ، یا هر دو طرف در نظر او مساوی است ، باید به دستور شک عمل کند .
عنوان مسئله:
کسی که نمی‌داند گمانش به یک طرف بیشتر است ، یا هر دو طرف در نظر او مساوی است ، باید به دستور شک عمل کند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- عدول از مجتهد مساوی به مساوی چه حکمی دارد؟
- می خواستم نظر جنابعالی را در مورد بازیهایی که باید با شک و تردید سراغ آنها رفت بدانم، مثل (بیلیارد) زیرا این بازی در زمان حضرت رسول (ص) وجود نداشته و بعضی بر این عقیده اند که حرام است؟
- حکم استفاده از اسپری آسم برای فرد روزه دار چیست؟ (استفاده طبق دستور پزشک است)
- اگر بعد از انتخاب مرجع تصمیم به تغییر مرجع اعلم تر یا مساوی دیگری گرفته شود چه حکمی دارد ؟ آیا جایز است ؟
- کسی که در نماز زیاد شک می کند آیا باید نماز شک را بخواند ؟
- اگرکسی در نماز شک کند حکم چیست ؟
- شک در تعداد سجده نماز چه حکمی دارد؟
- حکم شک بین رکعت دوم و سوم در نماز چیست ؟
- آیا یقین فرد وسواسی در حکم شک می باشد؟
- زنی شک دارد بین الطلوعین پاک شده یا بعد از آن و یا اینکه حائض بوده و شک دارد قبل از طلوع فجر پاک شده یا بعد از آن و یا روزه داری که شک دارد قبل از غروب حیض شده یا بعد از آن وظیفه اش چیست ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] کسی که در رکعات نماز شک میکند و بعد از مقداری تأمّل، شکّ او تبدیل به گمان میشود و بعد از آن تبدیل به شکّ دیگری میگردد، کدام یک از شکّ اول و گمان بعد از آن و شکّ دوم را باید ملاک عمل خود قرار دهد (مثلاً شک بین سه و چهار میکند و بعد گمان به چهار رکعت پیدا میکند و بعد گمانش تبدیل به شک بین دو و چهار میشود)؟
- [آیت الله مظاهری] کسی که در رکعات نماز شک میکند و بعد از مقداری تأمّل، شکّ او تبدیل به گمان میشود و بعد از آن، تبدیل به شکّ دیگری میگردد، کدام یک از شکّ اوّل و گمان بعد از آن و شکّ دوّم را باید ملاک عمل خود قرار دهد؟ (مثلاً شک بین سه و چهار میکند و بعد گمان به چهار رکعت پیدا میکند و بعد گمانش تبدیل به شک بین دو و چهار میشود)؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] شخصی به هنگام انجام طواف در تعداد دورهای طواف شک کرد، و چون گمانش به یک طرف بیشتر بود بنا را بر آن طرف گذاشت. پس از انجام اعمال، یقین به صحّت طواف پیدا کرد. آیا طوافش صحیح است؟
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی در وقت طواف شک در اشواط پیدا کرد و چون گمانش به یک طرف بیشتر بود بنا را بر ان طرف گذاشت و بعد از انجام اعمال یقین به صحت طواف خود پیدا کرد ایا طواف او صحیح است
- [آیت الله خوئی] گوشت و مرغهای سربریده که از بلد خارج می‌آورند و انسان نمی‌داند به دستور شرع آنها را ذبح کرده‌اند یا خیر، خرید و فروش و خوردن آنها جایز است یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] گوشت و مرغهای سر بریده از بلاد خارج می‌آورند و انسان نمی‌داند به دستور شرع آن را ذبح کرده‌اند یا خیر، خرید و فروش و خوردن آنها جایز است یا خیر؟
- [سایر] اگر دو یا چند مجتهد از نظر مقام علمی مساوی باشند؛ ولی یکی با تقواتر باشد، وظیفه چیست؟
- [آیت الله علوی گرگانی] ترویج از مرجعی که مروّج نمی‌داند اعلم است یا نه یا مشکوک به اعلمیّت یا مساوی با دیگران می‌باشد چه صورت دارد؟ اگر یقین دارد دیگری به جهاتی از مرجع مورد نظر مروّج بهتر است یا طبق شهادت چند نفر که گفته‌اند از فلانی میشود تقلید کردو شخص مبلّغ هم طبق شهادت چند نفر از آن مرجع تبلیغ میکند در تمامی صور حکم تکلیفی چیست؟
- [آیت الله بروجردی] موقوفه‌ایست که وقف نامه آن مفقود شده و متولّی شرعی آن بعضِ خصوصیّات و مصارف آن را در نظر دارد و بیشتر آن را نمی‌داند که آیا قید بود یانه؟ می‌داند که تولیت با اکبر اولاد واقف است، ولی نمی‌داند مقیّد به ذکوریّت است یا خیر؟ و می‌داند مصرف وقف دخترهای بیوه واقف و طلّاب هستند، نمی‌داند که اشخاص دیگری هم هستند یا خیر؟ و نمی‌داند باید به آنها علی السویه داده شود، یا بالتفاوت؟ و آیا متولّی و موقوف علیهم مقیّد بوده‌اند به منتسبین بالأب إلی الواقف یا اعم از آن ها؟ تکلیف فعلی نسبت به چنین موقوفه چیست؟
- [آیت الله اردبیلی] آیا مقلّد میتواند در مسائلی که در رساله مرجعش موجود نیست و نمیتواند نظر مرجعش در آن مسائل را به دست آورد، از مجتهد دیگری که از نظر علم با مرجعش مساوی است، تقلید کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد ، بعد دو طرف در نظر او مساوی شود ، باید به دستور شک عمل نماید ، و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه اوست بنا بگذارد ، بعد گمانش به طرف دیگر برود ، باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند .
- اگر بعد از نماز بداند که در بین نماز حال تردیدی داشته که مثلاً دو رکعت خوانده یا سه رکعت و بنا را بر سه گذاشته ، ولی نداند که گمانش به خواندن سه رکعت بوده ، یا هر دو طرف در نظر او مساوی بوده ، لازم نیست نماز احتیاط را بخواند .
- اگر شک او از بین برود و شک دیگری برایش پیش آید ، مثلاً اول شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، بعد شک کند که سه رکعت خوانده یا چهار رکعت ، باید به دستور شک دوم عمل نماید .
- کسی که همیشه در نماز مخصوصی مثلاً در نماز ظهر زیاد شک میکند ، به طوری که کثرت شک از مختصات آن شمرده میشود ، اگر در نماز دیگر مثلاً در نماز عصر شک کند باید به دستور شک رفتار نماید .
- کسی که در یک چیز نماز زیاد شک میکند ، بطوری که زیادیِ شک از مختصات آن چیز حساب شود ، چنانچه در چیزهای دیگر نماز شک کند باید به دستور آن عمل نماید ، مثلاً کسی که زیادیِ شک او در این است که سجده کرده یا نه ، اگر در بجا آوردن رکوع شک کند ، باید به دستور آن رفتار نماید ، یعنی اگر به سجده نرفته رکوع را بجا آورد ، و اگر به سجده رفته اعتنا نکند .
- اگر در نماز مستحبّی دو رکعتی گمانش به سه رکعت یا بیشتر برود ، اعتنا نکند ، و نمازش صحیح است و اگر گمانش به دو رکعت یا کمتر برود ، باید بنابر احتیاط واجب به همان گمان عمل کند ، مثلاً اگر گمانش به یک رکعت می‌رود باید احتیاطاً یک رکعت دیگر بخواند .
- اگر انسان شک کند که کثیر الشک شده یا نه ، باید به دستور شک عمل نماید . و کثیر الشک تا وقتی یقین نکند که به حال معمولی مردم برگشته اگر منشأ شک او شک در تغییر حال خودش باشد نه شک در معنای کثیر الشک ، باید به شک خود اعتنا نکند .
- کسی که فقط وقتی که در جای مخصوصی نماز می‌خواند زیاد شک میکند به همان نحو که در مسأله قبل آمد ، اگر در غیر آن جا نماز بخوند و شکی برای او پیش آید ، باید به دستور شک عمل نماید .
- اگر بعد از ایستادن شک کند که دو سجده را بجا آورده یا نه ، و در همان موقع یکی از شکهائی که اگر بعد از تمام شدن دو سجده اتفاق بیفتد صحیح می‌باشد ، برای او پیش آید ، مثلاً شک کند که دو رکعت خوانده یا سه رکعت ، چنانچه به دستور آن شک عمل کند ، نمازش صحیح است . ولی اگر موقعی که تشهّد می‌خواند یکی از آن شکها اتفاق بیفتد ، اگر شک او بین دو و سه باشد نماز باطل است ، و اگر بین دو و چهار یا دو و سه و چهار باشد نماز صحیح است ، و به دستور شک باید عمل کند .
- اگر بعد از نماز شک کند که در حال نماز مثلاً بین دو و چهار شک کرده ، یا بین سه و چهار ، میتواند به دستور هر دو شک عمل کند . و نیز میتواند پس از انجام کاری که نماز را باطل میکند آن را دوباره بخواند .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نمی‌داند گمانش به یک طرف بیشتر است یا هر دو طرف در نظر او مساوی است باید به دستور شک عمل کند گرچه عمل به شک و ظن نماید بهتر است.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمی‌داند گمانش به یک طرف بیشتر است یا هر دو طرف در نظر او مساوی است، باید به‌دستور شک عمل کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که نمی داند گمانش به یک طرف بیشتر است یا هر دو طرف در نظر او مساوی است؛ باید به دستور شک عمل کند.
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر اول؛ گمانش به یک طرف بیشتر باشد؛ بعد دو طرف در نظر او مساوی شود؛ باید به دستور شک عمل نماید و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه او است بنا بگذارد؛ بعد گمانش به طرف دیگر برود؛ باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد ، بعد دو طرف در نظر او مساوی شود ، باید به دستور شک عمل نماید . و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وطیفة اوست بنا بگذارد ، بعد گمانش به طرف دیگر برود ، باید همان طرف رابگیرد و نماز را تمام کند .
- [آیت الله بروجردی] اگر اوّل گمانش به یک طرف بیشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوی شود، باید به دستور شک عمل نماید و اگر اوّل دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه‌ی اوست بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف دیگر برود، باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوی شود، باید به دستور شک عمل نماید. و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه اوست بنا بگذارد، بعد گمانش بطرف دیگر برود، باید طرف گمان را بگیرد و نماز را تمام کند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد بعد دو طرف در نظر او مساوی شود باید به دستور شک عمل نماید و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه اوست بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف دیگر برود باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند.
- [امام خمینی] اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوی شود باید به دستور شک عمل نماید، و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه او است بنا بگذارد، بعد گمانش به طرف دیگر برود باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر اول گمانش به یک طرف بیشتر باشد، بعد دو طرف در نظر او مساوی شود، باید به دستور شک عمل نماید و اگر اول دو طرف در نظر او مساوی باشد و به طرفی که وظیفه او است بنا بگذارد و بعد گمانش به طرف دیگر برود، باید همان طرف را بگیرد و نماز را تمام کند.