اثنا عشری
پیروان دوازده امام مشخص پس از پیامبر خاتم (صلی‌الله‌علیه‌و‌اله‌و‌سلم) «اثنا عشری» یا «دوازده امامی» پر جمعیت‌ترین فرقه‌های شیعه هستند.
اگر چیزی را که خمس آن داده نشده به مسلمان اثنا عشری ببخشد ، خمس آن به عهده خود بخشنده است ، و چیزی بر این شخص نیست .
عنوان مسئله:
اگر چیزی را که خمس آن داده نشده به مسلمان اثنا عشری ببخشد ، خمس آن به عهده خود بخشنده است ، و چیزی بر این شخص نیست .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا تسمیه و ذبح را دو شخص می توانند عهده دار شوند بطوریکه یکی تسمیه بگوید و دیگری حیوان را ذبح کند ؟
- آیا عکس گرفتن بی حجاب و بدون روسری در مجلس دوستانه اشکال دارد و اگر دوستان قول بدهند که عکس فرد را به نامحرم نشان ندهند اما بعداً نشان دهند گناه آن به عهده کیست با توجه به این که شخص به گفته دوستان خود اعتماد کند تکلیف این شخص چیست ؟
- اگر ما خودمان بدانیم که شخص کافر است ولی از نظر عرف مسلمان به حساب بیاید، مثلا در پرسش نامه خود را مسلمان معرفی کند آیا چنین شخصی را باید کافر دانست؟
- آیا عکس گرفتن بی حجاب و بدون روسری در مجلس دوستانه اشکال دارد و اگر دوستان قول بدهند که عکس فرد را به نامحرم نشان ندهند اما بعداً نشان دهند گناه آن به عهده کیست با توجه به این که شخص به گفته دوستان خود اعتماد کند تکلیف این شخص چیست ؟
- آیا کسی که خرجی خود را از کسی دیگر می گیرد اگر بداند یا شک داشته باشد که آن شخص خمس می دهد باید خمس پولی را که اومیگیرد به او بپردازد؟
- آیا به زمینی که شخص خریداری می کند تا قیمت ان بالا رفته و آنرا بفروشد و در آمد کسب کند خمس تعلق میگیرد؟
- حقوق من در ماه 114000 تومان است . می خواهم بدانم وضع زکالت و خمس من چگونه است . من از نظر روحی منعی برای پرداخت هر میزان مبلغ که تعیین شود ندارم منتها می خواهم بدانم من در حالیکه خودم جهیزیه برای ازدواج در آینده نامعلوم ندارم و جز خودم کسی عهده دار این مسئله نیست . بر من خمس واجب است ? چقدر ? و زکات من در ماه چقدر است ?
- آیا سهم امام (ع) را می توان در بنیادهای خیریه خرج کرد در حالی که دهها هزار از مسلمانان به پاره ای نان و یک دست لباس برای پوشاندن اندام خود محتاجند ؟
- آیا یک مسلمان بالغ می تواند بچه ای را وادارد که بلیط بخت آزمایی بخرد و به او بدهد؟ و یا یک شخص کتابی (یهود، نصاری و غیره) را به چنین کاری وادار کند و قصدش آن باشد که برنده شود؟
- صاحب خانه ما مسلمان و نماز خوان است ولی متأسفانه شراب نیز می خورد. با او ارتباط نزدیک دارم. گاهی اوقات مرا سر سفره خود دعوت می کند و گاهی نیز غذایی به خانه ما می دهد. آیا این غذاها که همه آنها از نظر اسلام حلال و طیب است، تنها به صرف اینکه متعلق به چنین فردی است پاک و خوردن آن بلا اشکال است؟ و آیا از چنین شخصی در خصوص مسایل نجاست و طهارت باید احتیاط کرد؟ یعنی لوازم و وسایلی که در خانه این شخص و یا در اختیار او بوده پاک است؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] آیا شخص قبل از رسیدن سال، میتواند اموال خود را به قصد فرار از خمس به همسرش ببخشد تا بعد از سال خمسی، او دوباره همان پول را به شوهرش ببخشد؟
- [سایر] آیا جایز است شخص قبل از رسیدن سال، اموال خود را به قصد فرار از خمس به همسرش ببخشد تا بعد از سال خمسی، او دوباره همان پول را به شوهرش ببخشد؟
- [آیت الله بهجت] دستمزدی که شخص مسلمان از غیر مسلمان (مسیحی، زرتشتی و...) یا مسلمانی که خمس نمی پردازد، می گیرد چه حکمی دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] شخص ذمّی، زمینی را از مسلمانی میخرد و قبل از پرداخت خمس آن، مسلمان میشود، آیا باز هم خمس زمین بر او واجب است؟
- [سایر] پرداخت حق بیمه نیروهای حق التدریس بر عهده دستگاه است یا شخص (حق التدریس) اگر چنانچه بر عهده شخص می باشد استناد قانونی آن ذکر شود.
- [آیت الله بهجت] آیا جایز است قبل از رسیدن سال اموال خود را به قصد فرار از خمس ببخشد؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر بدانیم در عین مال هدیه داده شده، خمس واجب است، دادن خمس بر عهده کیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا تعیین ضرورت به عهده عرف است یا شخص مکلف و یا افراد صاحب نظر؟
- [آیت الله خامنه ای] اگر شخصی مالی را که خمس آن داده نشده، به مسجد ببخشد، آیا گرفتن آن مال از او جایز است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا جایز است انسان قبل از رسیدن سال خمسی برای فرار از خمس، اموال خود را به دیگری ببخشد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر مسلمان اثنا عشری مالی را که خمس آن داده نشده بخرد ، خمس آن به عهده فروشنده است ، و بر خریدار چیزی نیست .
- کسی که میّت را غسل میدهد ، باید عاقل و مسلمان و بنابر احتیاط واجب دوازده امامی باشد ، و نیز باید مسائل غسل را هم بداند . و اگر بچه ممیز بتواند غسل را بطور صحیح انجام دهد کفایت میکند . و چنانچه میّتِ مسلمان غیر اثنا عشری را ، هم مذهب خودش اگر چه بر طبق مذهبش غسل بدهد ، تکلیف از مؤمن اثنا عشری ساقط است ، مگر آنکه ولیّ آن میّت باشد که در این صورت تکلیف از او ساقط نمی شود .
- اگر با عین پولِ خمس نداده جنسی را بخرد ، یعنی به فروشنده بگوید این جنس را به این پول میخرم ، چنانچه فروشنده مسلمان اثنا عشری باشد معامله نسبت به جمیع مال صحیح است ، و به جنسی که به این پول خریده است خمس تعلق میگیرد ، واحتیاجی به اجازه و امضاء حاکم شرع نیست .
- کسی که مالی از دیگری بدست آورد و شک نماید خمس آن را داده یا نه ، میتواند در آن مال تصرف نماید ، بلکه اگر یقین هم داشته باشد که خمس آن را نداده اگر او خمس بده نباشد ، و گیرنده مسلمان اثنا عشری باشد ، میتواند در آن تصرف نماید .
- اگر طلبکار طلب خود را به ضامن ببخشد ، ضامن نمیتواند از بدهکار چیزی بگیرد ، و اگر مقداری از آن را ببخشد نمیتواند آن مقدار را مطالبه نماید ، ولی اگر همه آن را یا بخشی از آن را هبه کند ، یا از باب خمس ، یا زکات ، یا صدقات و امثال آن حساب کند ، ضامن میتواند از بدهکار مطالبه نماید .
- اگر کافر ذمّی زمینی را از مسلمان بخرد ، بنابر مشهور باید خمس آن را از همان زمین یا از مال دیگرش بدهد ، ولی وجوب خمس به معنای معروفش در این مورد محل اشکال است .
- بر هر مسلمان واجب است مسلمان دیگری را که نزدیک است از گرسنگی یا تشنگی بمیرد ، آب و غذا داده و او را از مرگ نجات دهد اگر جان خودش در خطر نباشد ، و همچنین اگر آن شخص مسلمان نباشد ولی انسانی است که قتل او جایز نیست . آداب غذا خوردن
- بریدن عضوی از بدن کافر مردهای که خونش محترم نیست و یا مشکوکالحال است، برای پیوند زدن به بدن مسلمان جایز است، و پس از آن احکام بدن مسلمان بر آن جاری میشود؛ زیرا جزئی از بدن او به شمار میرود. همچنین پیوند زدن عضوی از اعضای بدن حیوان نجسالعین مانند سگ به بدن مسلمان اشکالی ندارد، و احکام بدن مسلمان بر آن جاری میگردد، و به دلیل آنکه جزئی از بدن شخص زنده به شمار میرود و زندگی در آن جریان یافته است، احکام بدن مسلمان بر آن مترتب میشود.
- شخص مسلمان باید عقیدهاش به اصول دین از روی بصیرت باشد، و نمیتواند در اصول دین تقلید نماید، یعنی گفته کسی را که علم به آنها دارد بهصرف اینکه او گفته است قبول کند. ولی چنانچه شخص به عقاید حقّه اسلام یقین داشته باشد، و آنها را اظهار نماید هرچند از روی بصیرت نباشد آن شخص مسلمان و مؤمن است، و همه احکام اسلام و ایمان بر او جاری میشود. و اما در احکام دین در غیر ضروریات و قطعیات باید شخص یا مجتهد باشد که بتواند احکام را از روی دلیل به دست آورد، یا از مجتهد تقلید کند، یا از راه احتیاط طوری به وظیفه خود عمل نماید که یقین کند تکلیف خود را انجام داده است. مثلاً: اگر گروهی از مجتهدین عملی را حرام میدانند، و گروه دیگر میگویند حرام نیست، آن عمل را انجام ندهد. و اگر عملی را بعضی واجب، و بعضی مستحب میدانند، آن را بجا آورد. پس کسانی که مجتهد نیستند، و نمیتوانند به احتیاط عمل کنند، واجب است از مجتهد تقلید نمایند.
- اگر مسلمانان به امر امام علیهالسلام با کفّار جنگ کنند ، و چیزهائی در جنگ بدست آورند ، به آنها غنیمت گفته میشود . که باید چیزهائی که مخصوص به امام است از غنیمت کنار بگذارند ، و خمس بقیه آن را بدهند ، و در ثبوت خمس بر غنیمت فرقی میان منقول ، و غیر منقول نیست ، ولی زمینهائی که از انفال نیست مال عموم مسلمین است ، هر چند جنگ به اذن امام علیهالسلام نباشد .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] کسی که میت را غسل می دهد؛ باید مسلمان دوازده امامی و بالغ و عاقل باشد و مسائل غسل را هم بداند. ولی اگر میت مسلمان غیر اثنا عشری را هم مذهب خودش بر طبق مذهبش غسل بدهد؛ تکلیف از مؤمن اثنا عشری ساقط است.
- [آیت الله خوئی] اگر چیزی را که خمس آن داده نشده به کسی ببخشند، پنجیک آن بر عهدة خود بخشنده است، و چیزی بر این شخص نیست.
- [آیت الله سبحانی] اگر چیزی را که خمس آن داده نشده به کسی ببخشند پنج یک آن به عهده خود بخشنده است،و با این تصرّف خمس به ذمّه او تعلق می گیرد و چیزی بر گیرنده نیست.
- [آیت الله نوری همدانی] کسی أه میت را غسل می دهد ، در حال اختیار بأید مسلمان دوازده امامی و نیز عاقل و مسائل غسل را بداند و بنابر احتیاط واجب بالغ هم باشد ، ولی اگر میت مسلمان غیر اثنی عشری را هم مذهب خودش بر طبق مذهبش غسل بدهد ، تکلیف ازو مؤمن اثنی عشری ساقط می شود .
- [آیت الله سبحانی] مستحق نمی تواند خمس را بگیرد و به مالک ببخشد، مگر مقداری که در خور شأن او است که اگر خودش مالی داشت ممکن بود به آن شخص ببخشد.
- [آیت الله مکارم شیرازی] مستحق نمی تواند خمس را بگیرد و به مالک ببخشد، مگر آن مقدار که در خور شأن اوست که اگر خودش مالی داشت به آن شخص ممکن بود ببخشد.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر ذمّی هنگام خریدن زمین از مسلمان، شرط کند که خمس به او تعلّق نگیرد یا اصل تعلّق خمس به عهده فروشنده باشد، چنین شرطی, به جهت خلاف شرع بودن , نافذ نیست , اگر ذمّی پذیرفته که خمس زمین خریداری شده به عهده اوست؛ ولی شرط کند که فروشند ه مسلمان از طرف او بپردازد، چنانچه فروشنده مسلمان قبول کند که دّیّن و بدهکاری ذمّی را بپردازد، چنین شرطی نافذ است؛ ولی تا زمانی که مسلمان به شرط وفا نکرده، ذمّی ضامن خمس است.
- [آیت الله خوئی] کسی که میت را غسل میدهد، باید مسلمان دوازده امامی و بالغ و عاقل باشد، و مسائل غسل را هم بداند. ولی اگر میت مسلمان غیر اثنی عشری را هم مذهب خودش بر طبق مذهبش غسل بدهد، تکلیف از مؤمن اثنی عشری ساقط است.
- [آیت الله جوادی آملی] .اگر مال خمس نداده از شخص غیر معتقد به خمس مانند کافر به مسلمان معتقد به خمس از راههای عادی منتقل شود, پرداخت خمس آن بر مسلمان واجب نیست.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که هبه را قبول میکند، چنانچه شرطی به عهده او نهاده شود، بنابر احتیاط باید به آن عمل نماید؛ بنابر این اگر هبه کننده چیزی را به کسی ببخشد به شرط آن که او هم چیزی را به او هبه کند، بنابر احتیاط باید طرف به آن شرط عمل نماید و چنانچه از آن امتناع کند و یا عمل به آن ممکن نباشد، بخشنده میتواند هبه را به هم بزند.