زکوه
زکات صدقه مقدر به اصل شرع می باشد. زکات عنوان بابى مستقل در فقه است که مباحث و مسائل آن به تفصیل در این باب آمده است.
کسی که باید زکوه بدهد ، اگر از فقیری طلبکار باشد ، میتواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکوه حساب کند .
عنوان مسئله:
کسی که باید زکوه بدهد ، اگر از فقیری طلبکار باشد ، میتواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکوه حساب کند .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی شریک در ساختمان سازی بوده که پس از تسویه حساب طلب من مبلغ شش میلیون و صد هزار تومان شده که شریکم بابت بدهی دستگاه آپارتمان داده فردای آن روز اعلام نموده دیگر شرکای من راضی نیستند مجدداً ساختمان را به من بفروشید ساختمان با رضایت دو طرف فروخته شد به مبلغ هفت میلیون تومان به مدت آیا مبلغ نهصد هزار تومان اضافه شده بارضایت دو طرف چه حکمی دارد؟
- کسی که از پول خمس نداده اراضی را برای زراعت خود خریداری کرده، در هنگام خرید، قیمت آن کم بوده ولی الان قیمتش چندین برابر از قیمت خرید اضافه شده است و الان می‌خواهد خمس آن را بدهد آیا قیمت خرید حساب کند یا قیمت فعلی؟
- اگر صاحب سرمایه، سرمایه خود را از عامل طلب نماید ولی عامل سرمایه او رإ؛ظط ظظ به صورت جنس در دست داشته باشد و در همین حال عامل از شخص ثالثی پول جهت انجام کار دریافت نماید و همان پول را به شخص اول بدهد و جنس را به حساب شخص ثالث بگذارد چه حکمی دارد؟
- شخصی بدهکار است و اظهار می‌دارد توان پرداخت ندارم لذا طلبکار شرط می‌کند: چون امکان دارد شما تا یکسال دیگر نتوانید بدهی خود را پرداخت کنید، من هم بدین شرط صبر می‌کنم که مبلغی بدهی را شما امروز به طلا تبدیل کنید رای مثال مشخص گردد به همان مبلغ بدهی شما 10 مثقال طلا بدهکار هستید و یکسال دیگر بدهکار هم باید 10 مثقال طلا بدهد، آیا این عمل شرعی است یا خیر؟
- عقد بیعی بین بایع و مشتری انجام شده و مشتری بابت بخشی از ثمن معامله چند چک بانکی به بایع داده و در مبایعه نامه شرط شده: (اگر هر کدام از چکها وصول نگردد مبایعه نامه فسخ می‌باشد) بایع در س رسید چک جهت وصول به بانک مراجعه می‌نماید لکن به علت کسر موجودی چک برگشت می‌شود و بانک هم گواهی صادر می‌نماید، علی هذا بایع اعلام فسخ کرده و وجوده دریافتی را به حساب بانکی خریدار واریز نموده و به مشار الیه اطلاع می‌دهد، لکن خریدار پس از مدتی که قیمتها نوسان پیدا کرده مدعی است که در ساعات اولیه کس موجودی داشته و در ساعات بعد موجودی حساب تکمیل شده است نظر مبارک را بیان فرمایید که آیا شرط فسخ با برگشت چک محقق شده است؟
- شخصی در اثر بیماری و یا به واسطه بی توجهی روزه خود را عمداً خورده و الآن متوجه شده که اشتباه بزرگی را مرتکب شده است و برای کفاره خود هر روزی 60 مسکین را باید اطعام بدهد و میسّر برایش نیست، ولی دختری دارد که دارای چند فرزند است و در شهرستان زندگی می‌کند و هر سال یکی دو ماه به خانه پدر می‌آید آیا میتواند که مخارجات آنها را به جای کفارات خود حساب کند یا خیر؟
- در میان مردم خرید و فروش چک یا خرد کردن آن به کمتر از مبلغ چک رایج است، مثلاً گاهی شخصی دارای حساب بانکی است - چکی دارد - بنا به دلایلی صاحب چک ناچار است از کسی قرض نماید، آیا میتواند مبلغ مورد نیاز را یکساله یا کمتر و بیشتر از طرف مقابل به زیادتر از موجودی چک بخرد و چک را برای یکساله بعد بنویسید و به او بدهد؟ و اضحتر عرض کنم افرادی هستند شغلشان هیمن است که چک خرد کنند و ثرت زیادی از این طریق هم جمع کرده‌اند سؤال این است که، از نظر شرعی ربا محسوب می‌شود و حرام است؟ یا اینکه راههایی وجود دارد که این را از عنوان ربا خارج کند؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] از کسی طلبکار هستم ؛ آیا جایز است طلب خود را بابت خمس حساب کنم؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر سیّد فقیری که مستحقّ شرعی سهم سادات است، به ما بدهکار باشد و از دنیا برود، آیا جایز است بدهی او را بابت سهم سادات حساب کنیم؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر کسی همسرش سیّده باشد و او برادران و خواهران فقیری داشته باشد، آیا میتواند خمس آل محمّد علیهم‌السلام را به همسرش بدهد که صرف در معاش آنها بکند؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چنانچه طلبکار طلبی که دارد را به ضامن ببخشد، ضامن می تواند آن را از بدهکار بگیرد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] آیا اگر فردی به دیگری مثلا دو بدهی داشته باشد و به طلبکار بگوید یکی از دو طلبی که داری از فلان کس بگیر، درست است؟
- [آیت الله خوئی] شخصی طلبی از کسی دارد، مدیون چکی به مدت سه ماهه مثلاً به دائن (طلبکار) می‌دهد داین چکی به مبلغی کمتر می‌دهد جایز است یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر مدیون هنگام پرداخت بدهی به طلبکار تذکّر ندهد که این وجه از بابت بدهی است، آیا در صورت آگاهی یا عدم توجّه طلبکار، بدهکار برئ الذمّه می‌شود؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خرید ماشین و موبایل میتواند جزو مخارج سالیانه به حساب بیاید یا نه ؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خرید ماشین وموبایل میتواند جزومخارج سالیانه به حساب بیاید یا نه ؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مال یا وجه نقدی برای انجام امری در اختیار امینی قرار داده شده است در فرض اینکه امین در مال و یا وجه مذکور بدون اذن مودّع تصرّف و آن را بابت بدهی و دین خویش به طلبکار خود بدهد، آیا گیرنده (طلبکار) می تواند به عنوان مال و طلب خویش در مال و وجه مزبور تصرّف و تملّک کند؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر فقیر بمیرد ، انسان می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکوه حساب کند .
- کسی که بدهکار است و نمیتواند بدهی خودرا بدهد ، اگر چه فقیر نباشد ، انسان می تواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکوه حساب کند .
- اگر به کسی که بدهکار است و نمی تواند بدهی خود را بدهد زکوه بدهد ، بعد بفهمد قرض را در معصیت مصرف کرده ، چنانچه آن بدهکار فقیر باشد می تواند آنچه را به او داده بابت زکوه حساب کند ، ولی اگر چیزی را که گرفته در شرابخواری یا بطور آشکارا در معصیت صرف کرده و از معصیت خود توبه نکرده ، بنابر احتیاط واجب باید چیزی را که به او داده بابت زکوه حساب نکند .
- چیزی را که انسان بابت زکوه به فقیر می دهد لازم نیست به او بگوید که زکوه است ، بلکه اگر فقیر خجالت بکشد ، مستحب است بطوری که دروغ نشود به اسم پیشکش بدهد ولی باید قصد زکوه نماید .
- گاو دو نصاب دارد : نصاب اوّل آن سی تا است که وقتی شمارة گاو به سی رسید، اگر شرائطی را که گفته شد داشته باشد ، انسان باید یک گوساله ای که داخل سال دوَم شده از بابت زکوه بدهد . ونصاب دوّم آن چهل است وزکوه آن ، یک گوساله مادهای که داخل سال سوَم شده باشد و زکوه ما بین سی و چهل واجب نیست ، مثلاً کسی که سی و نه گاو دارد ، فقط باید زکوه سی تای آنها را بدهد و نیز اگر از چهل گاو زیادتر داشته باشد تا به شصت نرسیده ؛ فقط باید زکوه چهلتای آن را بدهد و بعد از آن که به شصت رسید ؛ چون دو برابر نصاب اوّل را دبرد ، باید دو گوساله ای که داخل سال دوّم شده بدهد و همچنین هر چه بالا رود ، باید یا سی تا سی تا حساب کند یا چهل تا چهل تا یا با سی و چهل حساب نماید و زکوه آن را به دستوری که گفته شد بدهد ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند ؛ یا بگر چیزی باقی می ماند از نه تا بیشتر نباشد ، مثلاً اگر هفتاد گاو دارد ، باید به حساب سی و چهل حساب کند و برای سی تای آن زکوه سی تا و برای چهل تای آن زکوه چهل تا را بدهد ، چون اگر به حساب سی تا حساب کند ، ده تا زکوه نداده می ماند . نصاب گوسفند
- گوسفند پنج نصاب دارد : اوّل : چهل و زکوه آن یک گوسفند است و تا گوسفند به چهل نرسد زکوه ندارد . دوّم : صد و بیست و یک زکوه آن دو گوسفند است . سوّم : دویست و یک و زکوه آن سه گوسفند است . چهارم : سیصد و یک و زکوه آن چهار گوسفند است . پنجم : چهارصد و بالا تر از آن است که باید آنها را صد تاصد تا حساب کند و برای هر صدتای آنها یک گوسفند بدهد . و لازم نیست زکوه را از خود گوسفندها بدهد بلکه اگر گوسفند دیگری هم بدهد یا مطابق قیمت گوسفند ، پول بدهد کافی است .
- کسی أه ازو مستحّق طلبکار است و می خواهد طلب جود را بابت خمس حساب کند بنابر احتیاط مستحّب بأید خمس را به او بدهد و بعد مستحّق بابت بدهی خود به او برگرداند . و می تواند ذمّة بدهکار را بدون این کار بابت خمس بریء نماید .
- فقیری که یاد گرفتن صنعت برای او مشکل نیست ، بنابر احتیاط واجب باید یاد بگیرد و با گرفتن زکوه زندگی نکند . ولی تا وقتی مشغول یاد گرفتن است ، می تواند زکوه بگیرد .
- اگر زکوه خرمای خشک یا کشمش بر او واجب باشد نمی تواند زکوه آن را خرمای تازه یا انگور بدهد و نیز اگر زکوه خرمای تازه یا انگور بر او واجب باشد ، نمی تواند زکوه آن را خرمای خشک یا کشمش بدهد ، اما اگر یکی از اینها یا چیز دیگری را به قصد قیمت زکوه بدهد ، مانعی ندارد .
- کسی که باید زکوه گاو و گوسفند و شتر را بدهد ، اگر زکوه آنها را از مال دیگرش بدهد ؛ تا وقتی شمارة آنها از نصاب کم نشده ، همه سال باید زکوه را بدهد و اگر از خود آنها بدهد و از نصاب اوّل کمتر شوند ؛ زکوه بر او واجب نیست مثلاً کسی که چهل گوسفند دارد ، اگر از مال دیکرش زکوه آنها را بدهد تا وقتی که گوسفند های او از چهل کم نشده ، همه ساله باید یک گوسفند بدهد و اگر ازخود آنها بدهد ، تا وقتی به چهل نرسیده ، زکوه براو واجب نیست . مصرف زکوه
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.
- [امام خمینی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله سیستانی] کسی که باید زکات بدهد ، اگر از فقیری طلبکار باشد ، میتواند طلبی را که از او دارد ، بابت زکات حساب کند .
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد، می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد، میتواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله اردبیلی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد، میتواند طلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد، میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله وحید خراسانی] کسی که باید زکات بدهد اگر از فقیری طلبکار باشد می تواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند ولی اگر بداند مالی را که طلبکار است در معصیت صرف کرده نمی تواند از بابت زکاتی که در ادای دین صرف می شود حساب کند
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد، میتواند طلبی را که از او دارد بابت زکات حساب کند، مگر آن که امید نداشته باشد که بدهکار بتواند قرض خود را در آینده ادا کند که در این صورت نمیتواند آن را از بابت زکات حساب کند.
- [آیت الله سبحانی] کسی که باید زکات بدهد، اگر از فقیری طلبکار باشد، می تواندطلبی را که از او دارد، بابت زکات حساب کند.