اگر کسی به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند ؛ چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد ، کسی که بدهکار را رها کرده ؛ باید او را به دست طلبکاربدهد و یا... - رساله آیت الله نوری همدانی

رساله عملیه آیت الله نوری همدانی
آدرس: http://www.noorihamedani.com

اگر کسی به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند ؛ چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد ، کسی که بدهکار را رها کرده ؛ باید او را به دست طلبکاربدهد و یا طلب طلبکار را بپردازد .

عنوان مسئله:

پرسش‌های مرتبط از این مرجع

کسانی که در زمانهای قدیم مبالغی را به دیگران بدهکار بودند ولی چون نمی‌شناختند و یا دسترسی نداشتند و پرداخت نکردند حال اگر بخواهند آنها را به عنوان رد مضالم بپردازند آیا قیمت اجناس آن روز را حساب کنند و یا به قیمت فعلی آنها را باید بپردازند. مثلاً بیست سال پیش یک کیلو انگور کسی را برداشته و پول آن را هم نداده است حال که بخواهد بری‌ء الذمه شود آیا بید قیمت بیست سال پیش حدوداً 5 تومان را بپردازد و یا قیمت امروز که حدوداً یکصد تومان است؟
شخصی به دلیل گرفتاری و به لحاظ اضطرار مبلغ سه میلیون تومان به عنوان قرض با وثیقه قرار دادن منزل شخصی خود به صورت بیع شرط از شخصی دریافت می‌نماید و مدت چند سال سود ماهانه آن را نیز پرداخت می‌نماید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی شخص طلبکار به خارج از کشور رفته و فوت می‌نماید. شخص بدهکار به موجب قانون ثبت (مواد 34 و 34 مکرر) بدهی خود را کاملاً پرداخت و سند وثیقه فوق را آزاد می‌نماید. از محضر عالی تقاضا دارد نظر مبارکتان را در مورد اینکه پس از پرداخت کلیه بدهی توسط بدهکار ملک متعلق به او می‌باشد یا خیر؟
اگر صاحب سرمایه، سرمایه خود را از عامل طلب نماید ولی عامل سرمایه او رإ؛ظط ظظ به صورت جنس در دست داشته باشد و در همین حال عامل از شخص ثالثی پول جهت انجام کار دریافت نماید و همان پول را به شخص اول بدهد و جنس را به حساب شخص ثالث بگذارد چه حکمی دارد؟
اگر عامل در معاملات متضرّر شود و اصل سرمایه را از دست دهد، امّا بدون اینکه این مطلب را به کسی بگوید از اشخاص دیگر تحت عنوان مضاربه و غیر مجدّداً پولی دریافت نموده و به اشخاصی که ابتدا از آنها پول دریافت کرده بپردازد، چه حکمی دارد؟

پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله بهجت] دِینی نزد حاکم شرع ثابت شده، اما دسترسی به بدهکار نبوده است. حاکم شرع مالی از بدهکار را برای طلبکار توقیف کرده است، ولی شخص ثالثی مدّعی شده که مال معیّنِ توقیف شده ملک وی بوده که به عاریه و امانت نزد بدهکار بوده است و طلب کار مدعی است مال بدهکار بوده است. تکلیف چیست؟
[آیت الله اردبیلی] آیا بر طلبکار واجب است که زکات طلب خود را بپردازد؟
[آیت الله مکارم شیرازی] در عرف بازار دو عمل مرسوم است یکی اینکه بدهکار توافق می کند که دینی را که موجل است نقدا بپردازد مشروط بر اینکه طلبکار از بخشی از طلب خود صرف نظر کند. نظر آیت الله مکارم در مورد چنین پرداختی چیست؟ (تعجیل الدین الموجل بنقصان) و نوع دوم در عرف بازار این است که طلبکار موافقت می کند که طلب حال خود را در آینده دریافت کند مشروط بر اینکه بدهکار مبلغی بیش از اصل طلب او به وی بپردازد. در این مورد چه نظری است؟ (تاجیل الدین الحال بزیادة)
[آیت الله فاضل لنکرانی] آیا طلبکار می تواند بنابر اصل تقاصّ معادل طلب خود، از ملک بدهکار تملک و تصاحب کند؟
[آیت الله خوئی] زیدی از عمرو طلبکار است و در عوض چک یا سفته یا سند ثبتی مثلاً در دست دارد چون که مدیون در پرداخت دین مسامحه می‌کند دائن ناچار می‌شود به مقامات مربوطه جهت دریافت طلب خود مراجعه و شکایت کند و معلوم است تا خاتمه دعوی متحمل مخارجی از قبیل تمبر و خرج ایاب و ذهاب و وکیل و غیره خواهد شد، چنانچه طلبکار از طلب خود بگذرد متضرر می‌شود و به علاوه امکان دارد بازار کلاه برداری رواج پیدا نماید. غرض این است که با این وصف وظیفه طلبکار چیست و مخارجی را که کرده علاوه بر طلب خود آیا می‌تواند از بدهکار بگیرد یا نه و چنانچه در ابتداء اقتراض و استقراض شرطی به بیان آید که در صورت مسامحه مدیون و شکایت دائن کلیه مخارج را علاوه بر اصل دین، بدهکار به طلبکار بپردازد آیا این شرط و قرارداد صحیح و لازم است یا خیر؟
[آیت الله مکارم شیرازی] آیا طلبکار بعد از قبول ضمانت می تواند ضمانت او را فسخ کند و طلب خود را از بدهکار اول بگیرد؟
[آیت الله اردبیلی] اگر شخصی بدهکار (مدیون) باشد و شخص طلبکار (داین) با میل خود دین خود را با دست‌نوشته‌ای همراه با گذاشتن دست روی قرآن کریم و سوگند به قرآن، به بدهکار (مدیون) ببخشد، این عمل چه حکمی دارد؟ اگر طلبکار (داین) بعداً اصل دست‌نوشته را بردارد و دسترسی به آن ممکن نباشد، اثبات این ادعا در دادگاه چگونه است؟ آیا دادگاه باید با اتیان سوگند موضوع بخشیدن دین را مشخص نماید؟
[آیت الله اردبیلی] اگر شخصی بدهکار (مدیون) باشد و شخص طلبکار (داین) با میل خود دین خود را با دست‌نوشته‌ای همراه با گذاشتن دست روی قرآن کریم و سوگند به قرآن، به بدهکار (مدیون) ببخشد، این عمل چه حکمی دارد؟ اگر طلبکار (داین) بعداً اصل دست‌نوشته را بردارد و دسترسی به آن ممکن نباشد، اثبات این ادعا در دادگاه چگونه است؟ آیا دادگاه باید با اتیان سوگند موضوع بخشیدن دین را مشخص نماید؟
[آیت الله سبحانی] با توجه به آنکه ضامن تنها مقداری که به طلبکار پرداخته می تواند به بدهکار (مضمون عنه) مراجعه کند اگر ضامن و بدهکار شرط کنند اگر ضامن با طلبکار دین را به اقل و کمتر صلح نمود بدهکار به مقدار واقعی، دین را به ضامن بپردازد که طبعاً از آنچه توافق شده افزون تر است آیا چنین شرطی صحیح است؟
[آیت الله فاضل لنکرانی] پولی از کسی طلب دارم و سال خمسی ام فرا رسیده و بدهکار نمی تواند بپردازد، آیا به این پول خمس تعلّق می گیرد؟

مسائل مرتبط از این مرجع

اگر طلبکار طلب خود را مطالبه کند ، چنانچه بدهکار بتواند بدهی خود رابدهد ، باید فوراً آن را بپردازد واگرتأ خیر بیندازد ، گناهکار است .
یکی از هفت چیز ؛ کفالت را بهم می زند : اوّل : کفیل ، بدهکار به دست طلبکار بدهد . دوّم : طلب طلبکار داده شود . سوّم : طلبکار از طلب خود بگذرد . چهارم : بدهکار بمیرد . پنجم : طلبکار کفیل را از کفالت آزاد کند . ششم : کفیل بمیرد . هفتم : کسی که صاحب حقّ است به وسیله حواله یا طور دیگری حقّ خود را به دیگری واگذار نماید .
رهن آن است که بدهکار مقداری از مال خود را نزد طلبکار بگذارد که اگر طلب او را ندهد طلبش رااز آن مال به دست آورد .
هر گاه انسان در موقع ضامن شدن ، بتواند طلب طلبکار را بدهد اگر چه بعد فقیر شود ، طلبکار نمی تواند ضامن بودن او را بهم بزند و طلب خود را از بدهکار اوّل مطالبه نماید و همچنین است اگر در آن موقع نتواند طلب او را بدهد ولی طلبکار بداند و به ضامن شدن او راضی شود .
اگر طلبکار طلب خود را به ضامنببخشد ، ضامن نمی تواند از بدهکار چیزی بگیرد و اگر مقداری از آن را ببخشد ، نمی تواند آن مقدار را مطالبه نماید .
اگر انسان مقدار بدهی خو را بداند و طلبکار او نداند ، چنانچه طلبکار طلب خود را به کمتر از مقداری که هست صلح کند ، مثلاً پنجاه تومان طلبکار باشد و طلب خور را به ده تومان صلح نماید ، زیاد برای بدهکار حلال نیست ، مگر آنکه مقدار بدهی خور را به او بگوید و او را راضی کند یا طوری باشد که اگر مقدار طلب خود را می دانست ، باز هم به آن مقدار صلح می کرد .
کسی که دسترسی به طلبکار خود ندارد ، چنانچه امید نداشته باشد که او را پیدا کند ، باید با اجازه حاکم شرع طلب اورا به فقیر بدهد وشرط نیست در فقیر که سیّد نباشد .
اگر انسان طلبکار خودرا حواله بدهد که طلب خود را از دیگری بگیرد وطلبکار قبول نماید ، بعد ازآنکه حواله درست شد . که به او حواله شده بدهکار می شود ، ودیگر طلبکار نمی تواند طلبی را که دارد از بدهکار اوّلی مطالبه نماید .
کفایت در صورتی صحیح است که کفیل به هر لفظی اگر چه عربی نباشد به طلبکار بگوید که من ضامنم هر وقت بدهکار خود را بخواهی به دست تو بدهم و طلبکار هم قبول نماید .
اگر موقعی که باید بدهی خود را بدهد طلبکار مطالبه کند واو ندهد ، طلبکار می تواند مالی را که گرو برداشته بفروشد وطلب خود را بردارد وباید بقیّه را به بدهکار بدهد ؛ ولی اگر به حاکم شرع دسترسی دارد ، باید برای فروش آن از حاکم شرع اجازه بگیرد .

مسائل مرتبط از دیگر مراجع

[آیت الله سیستانی] اگر کسی به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند ، چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد ، کسی که بدهکار را رها کرده است ، باید او را نزد طلبکار حاضر سازد ، یا طلب او را بپردازد .
[آیت الله سبحانی] اگر کسی به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند; چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد، کسی که بدهکار را رها کرده; باید او را به دست طلبکار بدهد یا بدهی او را به طلبکار بپردازد.
[آیت الله مظاهری] اگر کسی به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد، کسی که بدهکار را رها کرده باید او را به دست طلبکار بدهد.
[آیت الله بروجردی] اگر کسی به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد، کسی که بدهکار را رها کرده باید او را به دست طلبکار بدهد.
[آیت الله وحید خراسانی] اگر کسی به زور یا به حیله ای بدهکاررا از دست طلبکار رها کند چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد کسی که بدهکار را رها کرده باید اورا به طلبکار تسلیم کند و اگر تسلیم نکرد باید طلب او را بپردازد
[آیت الله علوی گرگانی] اگر کسی بزور بدهکار را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد، کسی که بدهکار را رها کرده، باید او را به دست طلبکار بدهد یا بدهی او را به طلبکار بپردازد.
[آیت الله شبیری زنجانی] اگر پرداخت طلب واجب باشد و کسی به زور بدهکار را از دست طلبکار رها کند، چنانچه طلبکار دسترسی به او نداشته باشد، کسی که بدهکار را رها کرده، باید او را به دست طلبکار بدهد یا خود، طلب طلبکار را بدهد مگر طلبکار از طلب خود بگذرد یا آن را به دیگری انتقال دهد یا طلبکار بمیرد، یا به جهتی پرداخت بدهی، دیگر لازم نباشد.
[امام خمینی] اگر کسی به زور، بدهکار را از دست طلبکار رها کند، کسی که بدهکار را رها کرده، باید او را به دست طلبکار بدهد.
[آیت الله صافی گلپایگانی] . یکی از پنج چیز، کفالت را به هم می زند: اول کفیل، بدهکار را به دست طلبکار بدهد. دوم طلب طلبکار داده شود. سوم طلبکار از طلب خود بگذرد. چهارم بدهکار بمیرد. پنجم طلبکار کفیل را از کفالت آزاد کند.
[آیت الله میرزا جواد تبریزی] یکی از پنج چیز؛ کفالت را به هم می زند: اول: کفیل؛ بدهکار را به دست طلبکار بدهد. دوم: طلب طلبکار داده شود. سوم: طلبکار از طلب خود بگذرد. چهارم: بدهکار بمیرد. پنجم: طلبکار کفیل را از کفالت آزاد کند.

1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین