شخصیت حقوقی
شخصیت حقوقى به شخصیتی اعتباری و غیر حقیقی گفته می شود
.اگر قتال با کفار بدون اذن امام(ع) انجام گیرد، غنائم آن فقط متعلق به شخصیّت حقوقی امام(ع) است.
عنوان مسئله:
.اگر قتال با کفار بدون اذن امام(ع) انجام گیرد، غنائم آن فقط متعلق به شخصیّت حقوقی امام(ع) است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی در زمان زنده بودن حضرت امام خمینی رحمه الله علیه از ایشان تقلید می‌کرده و اکنون نیز به اذن مجتهد زنده باقی بر میت (حضرت امام) مانده است بفرمایید از نظر پرداخت وجوهات آیا حضرت امام دفتر اخذ وجوهات دارند؟ و باید به آنجا پرداخت کرد؟ و یا اینکه به مجتهدی که به اذن او باقی بر امام مانده است باید پرداخت کرد از نظر شرعی راهنمایی بفرمایید.
- آیا مسائل سی و چهارگانه باب تقلید از کتاب شریف تحریرالوسیله پس از رحلت حضرت امام(ره) برای کسانی که معتقد به اعلمیت آن بزرگوار هستند، اکنون نیز قابل تقلید می‌باشند و یا اینکه در تمامی آنها باید به مجتهد زنده رجوع نمایند؟ سؤال2: آیا نظر شریف در مورد مقلِّدین حضرت امام خمینی(ره) که معتقد به اعلمیت آن بزرگوار هستند پس از رحلت حضرت آیت‌الله العظمی اراکی(ره) که اذن بقاء بر تقلید را داده بودند و اکنون به اذن حضرت‌عالی بقاء بر تقلید دارند، همانند نظر شریف حضرت امام در مسألة چهارده از باب تقلید کتاب شریف تحریرالوسیله است یا خیر؟
- آیا مسائل سی و چهارگانه باب تقلید از کتاب شریف تحریرالوسیله پس از رحلت حضرت امام (ره) برای کسانی که معتقد به اعلمیت آن بزرگوار هستند، اکنون نیز قابل تقلید می‌باشند و یا اینکه در تمامی آنها باید به مجتهد زنده رجوع نمایند؟ سؤال 2: آیا نظر شریف در مورد مقلِّدین حضرت امام خمینی (ره) که معتقد به اعلمیت آن بزرگوار هستند پس از رحلت حضرت آیت الله العظمی اراکی (ره) که اذن بقاء بر تقلید را داده بودند و اکنون به اذن حضرت عالی بقاء بر تقلید دارند، همانند نظر شریف حضرت امام در مسألة چهارده از باب تقلید کتاب شریف تحریرالوسیله است یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [سایر] اگر کفر معاویه بخاطر قتال با علی (ع) ثابت شود، پس چرا امام حسن (ع) با وی صلح نمود؟
- [آیت الله خوئی] بانکهایی موجود است که مشترک است، به این معنی که رأس المال آنها، بعضی از آن متعلق به مسلمانها است و بعضی دیگر آن متعلق به کفار، پس اگر مسلمانی مالی را در آن بانکها به ودیعه بگذارد آیا شرط است اذن خاص حضرت عالی در قبض آن یا آنکه اذن عام میدهید برای تمام مقلدینتان به جهت کثرت ابتلا؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا صندوق قرض الحسنه شخصیت حقوقی مستقلی دارد؟ اگر داشته باشد، آیا به سود حاصل، خمس تعلّق می گیرد؟ اگر شخصیت حقوقی مستقلی نداشته باشد، کیفیت پرداخت خمس آن چگونه است؟
- [آیت الله مظاهری] آیا شرکت ها و شخصیت های حقوقی مشمول خمس می شوند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] خانم اینجانب آموزگار است، آیا حقوقی که دریافت می کند متعلّق خمس است؟
- [سایر] دلایل امامت ائمه البته نه بطور کلی بلکه امامت خاصه یعنی شخصیت حقیقی حضرات معصومین (ع) با اسم و رسم خاص آنها از لحاظ برون دینی مثلا برای اثبات آن برای یک غیر شیعه یا حتی غیر مسلمان چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] مفهوم شخصیت حقوقی که در قانون موضوعه بخصوص در حقوق تجارت داریم آیا در فقه چنین عنوان یا مفهومی یافت می شود؟
- [سایر] لطفاً دربارهی شخصیت و زندگی محمد بن مسلم ثقفی اطلاعاتی بدهید و بیان کنید که او چه نقشی در زمان امام زمان خود یعنی امام باقرالعلوم(ع) ایفا کرد؟
- [سایر] شخصیت و نهضت امام حسین (ع) در ادبیات فارسی چه تأثیری گذاشته است؟
- [سایر] حضرت آدم (ع) متعلق به چند قرن قبل است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- .غنائمی که در قتال با کفّار ب رای دعوت به اسلام و به اذن امام(ع) به دست میآید, خمس دارد.
- .اموالی که مسلمانان از راه شبیخون که نوعی جنگیدن است از کفّار حربی به دست می آورند و این شبیخون هم در ادامه جنگ با کفّار, با اذن امام(ع) انجام میشود، از باب غنائم جنگی خمس دارد.
- .در غنائم به دست آمده در قتال با کفار، ابتدا باید صَفْو المال را یعنی اموال برگزیده برای امام جدا کرده; سپس در بقیه تصرف نمود و پیش از خارج کردن، تخمیس و سپس تصرف در آن, جایز نیست
- .دریافت کننده خمس، امام ( ع)و در غیبت آن , فقیه جامع الشرایط و حاکم شرع است و مکلف , بدون اجازه از آنان نمی تواند آن را به موارد مصرف برساند . به تعبیر دیگر , همه خمس , اعم از سهم امام ( ع) و سهم سادات, در اختیار منصب امامت (شخصیت حقوقی) است. در زمان غیبت حضرت ولیّ عصر (عج) ،فقیه جامع الشرایط, جانشین شخصیت حقوقیِ امامت است، بنابراین در زمان غیبت باید تمام خمس را به فقیه جامع الشرای ط تحویل داد و هرگونه دخل و ت صرف در خمس (سهم امام( ع) و سهم سادات) باید با اجازه او باشد.
- .انفال، متعلق به امام (ع)و ولیّ مسلمین است و موارد هشتگانه ذیل از مصادیق آن شمرده میشود: 1 .زمینهای موات و غیر مواتی که بدو ن اذن امام معصوم(ع)از کافر به دست آمده باشد. 2 .غنائم منقول که بدون اذن امام معصوم(ع)به دست آمده باشد. 3 .سرزمینهای خراب شده که مالکا ن آن ها اعراض کرده باشند ; یا هلاک شده باشند. 4 .کرانه ها و سواحل دریا که آباد نشده و بی صاحب است. 5 .قلّه کوه ها و نیزارها و رودخانه ها و مانند آن. 6 .صَفْو المال و کالاهایی که مخصوص حاکمان و پادشاهان باشد. 7 .معادن مطلقاً جزء انفال است. معدن در هر زمینی شخصی یا عمومی یا انفال باشد باید به اذن ولیّ مسلمین استخراج شود و جزء انفال است. 8 .میراث (مَن لا وارث له)؛ یعنی اموال مردهای که هیچ وارثی نداشته باشد.
- .اگر امام (ع)،پیش از تخمیس غنائم، مالی را از آن بردارد و به شخصی بپردازد یا برای مصالحی مصرف کند، آن مال خمس ندارد و از حکم غنیمت خارج میشود.
- .اگر کسی غاصبانه و بی اجازه امام (ع)؛ یا ولیّ مسلمین، معدنی را استخراج کند , تمام مواد استخراج شده متعلق به امام ّ است و چون غاصبانه حفاری کرد , هزینه های حفاری و استخراج را مستحق نمیشود.
- .اگر ولیّ مسلمین یا فقیه جامع شرای ط دیگری قسمتی از خمس (سهم شریف امام (ع) و سهم سادات ) را به افرادی بپردازند، این اموال متعلق خمس نیست , چنان که اگر زکات یا صدقه مستحب را به فقیر بدهند، در این صورت نیز متعلق خمس نیست. فروش مال متعلّق خمس
- .داد و ستدِ با لفظ یا فعل، گاهی بین دو فرد , زمانی بین دو نهاد (شخصیت حقوقی) و گاهی بین فرد و نهاد است و در همهّ این موارد, صحیح است.
- .اگر کسی در ملک شخصی خود یا در ملک عمومی مانند زمینهای مفتوح العنوه یا در زمین انفال که ملک امام (ع) و دولت اسلامی است، معدنی را استخ راج کند , مالک ن خواهد شد، مگر به اذن امام معصوم(ع) یا نایبش که هر مقدار اجازه دادهاند, مالک خواهد شد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله مکارم شیرازی] 44 شخصیتهای حقیقی و حقوقی هر دو مالک می شوند و می توانند طرف معامله واقع گردند، بنابراین هر مؤسسه خیریه یا انتفاعی که تأسیس گردد و دارای شخصیت حقوقی شود، با اشخاص حقیقی از این نظر تفاوت نمی کند.
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه مسلمانان به اذن نایب خاص، یا نائب عام امام(علیه السلام) اقدام به جنگ بر ضد کفار کنند و غنائمی به دست آورند احتیاط واجب آن است که خمس آن را بپردازند.
- [آیت الله شبیری زنجانی] خمس تنها در غنایم منقول میباشد و غنایم غیر منقول همچون زمین خمس ندارد، زمینهایی که در جنگ به غنیمت گرفته میشود، اگر در هنگام فتح آباد باشد ملک تمام مسلمانان و اگر موات باشد ملک امام علیهالسلام بوده و در هر حال خمس ندارد.
- [آیت الله سیستانی] اگر مسلمانان به امر امام علیهالسلام با کفّار جنگ کنند ، و چیزهائی در جنگ بدست آورند ، به آنها غنیمت گفته میشود . که باید چیزهائی که مخصوص به امام است از غنیمت کنار بگذارند ، و خمس بقیه آن را بدهند ، و در ثبوت خمس بر غنیمت فرقی میان منقول ، و غیر منقول نیست ، ولی زمینهائی که از انفال نیست مال عموم مسلمین است ، هر چند جنگ به اذن امام علیهالسلام نباشد .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هنگام خواندن صیغه معامله باید دو طرف قصد انشاء داشته باشند یعنی مقصودشان از گفتن این دو جمله خرید و فروش باشد، همچنین در جایی که داد و ستد عملی جانشین صیغه لفظی می شود باید قصد انشاء وجود داشته باشد. ضمناً شخصیّتهای حقیقی و حقوقی هر دو مالک می شوند و می توانند طرف معامله واقع گردند، بنابراین هر موسّسه خیریّه یا انتفاعی که تأسیس گردد و دارای شخصیّت حقوقی شود، با اشخاص حقیقی از این نظر تفاوت نمی کند.
- [آیت الله سیستانی] اگر مسلمانان بدون اجازه امام علیهالسلام با کفار جنگ کنند و از آنها غنیمت بگیرند ، تمام آنچه به غنیمت گرفتهاند مال امام علیهالسلام است ، و جنگجویان در آن حقی ندارند .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر مسلمانان به اذن امام علیه السلام با کفار جنگ کنند و چیزهایی در جنگ به دست اورند به انها غنیمت گفته می شود و نسبت به منقول از انها مخارجی را که برای غنیمت کرده اند مانند مخارج نگهداری و حمل و نقل ان و نیز مقداری را که امام علیه السلام صلاح می داند به مصرفی برساند و چیزهایی که مخصوص به امام علیه السلام است باید از غنیمت کنار بگذارند و خمس بقیه ان را بدهند و در صورتی که جنگ بدون اذن امام علیه السلام باشد و غنیمتی به دست اورند اگر در زمان حضور باشد تمام ان مال امام علیه السلام است و اگر در زمان غیبت باشد بعد از کسر مخارج بنابر احتیاط خمس انرا بدهند
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام (ع) واجب است و باید به جماعت خوانده شود و در زمان ما که امام (ع) غائب است مستحب می باشد و می شود آن را به جماعت یا فرادی خواند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر میّت هیچ وارثی نداشته باشد، همه مال او متعلّق به امام مسلمین است که در زمان غیبت باید به فقیه جامعالشرایط پرداخت شود.
- [آیت الله مظاهری] مؤسّساتی که دارای شخصیت حقوقی است اگر افرادی که آن مؤسّسه را تشکیل دادهاند آن را از ملک خود بیرون کنند، و یا چیزی را به آن مؤسّسه تملیک کنند، ملک آن مؤسّسه میشود و باید مطابق اساسنامه آن مؤسّسه عمل شود و وقف نیست و احکام وقف را ندارد.