احوط
مطابق با احتیاط را احوط گویند.
اگر گندم یا چیزی مانند ان را به قرض ربوی بگیرد و با ان زراعت کند اقوی این است که حاصلی که به دست می اید مالک می شود ولی احوط عدم تصرف در ان است
عنوان مسئله:
اگر گندم یا چیزی مانند ان را به قرض ربوی بگیرد و با ان زراعت کند اقوی این است که حاصلی که به دست می اید مالک می شود ولی احوط عدم تصرف در ان است
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا اگر مالکِ زمین؛ آن را تا سه سال زراعت و عمران نکرد، دیگران می توانند تصرّف کنند؟
- [آیت الله بروجردی] مالک از انگور و گندم که زکات به آنها تَعَلُّق گرفته تصرّف میکند و تا انگور به باغ است خود و زن و بچّه و مهمان از آن میخورند و هدیه و تعارف میفرستد و تا گندم به صحراء است از آن گندم بر میدارد و به آن گوشت و نان و میوه میخرد و به فقیر و سائل میدهد، آیا مالک زکات آن قدری را که تصرّف نموده باید بدهد یا نه؟
- [آیت الله بهجت] شخصی با دیگری عقد مضاربه بسته و سرمایه را به او داده و از او سود می گرفته است، بعدا معلوم شده که عامل با سرمایه کار نمی کرده و به دیگران قرض های ربوی می داده و از محلّ دریافت ربا، سود وی را پرداخت کرده و این سودها از مال مردم بوده است، در این صورت مالک چه وظیفه ای دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مالکی مقداری زمین مزروعی خود را بصورت اجاره به دیگری واگذار کرده و مال الاجاره از گندم آن تعیین شده، گندمی که از بابت اجرت به دست می آید، اگر به تنهایی به حد نصاب برسد یا با گندم باقیمانده زمین در دست خود مالک برداشت می شود به نصاب برسد، آیا متعلق زکات می شود؟
- [آیت الله نوری همدانی] سؤال این است که: اگر کسی مخارجش به اندازه قیمت کاه باشد مثلاً برای زراعت ده هزار تومان خرج کرده و قیمت کاهی که از همان زراعت به دست آمده هم ده هزار تومان است، آیا میتواند مخارج را از گندم و جو حساب کند؟
- [آیت الله خامنه ای] زمینی را از کسی که در آن تصرّف کرده و زراعت می کند و آن را به موجب قانون اصلاحات اراضی نظام سابق بدست آورده است، خریداری کرده ام، ولی نمی دانم فروشنده، همان مالک شرعی آن است یا خیر؟ و مدّت زمان طولانی است که فوت کرده و ورثه او الآن پول آن را از من مطالبه می کنند، حکم این مسأله چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] اگر ملکی را که برای دیگری است کسی در زمان طاغوت تصرف کرده بشد و تا کنون چند دست خرید و فروش شده باشد و مالک فعلی که نفر چهارم است آن را خریده با اینکه میداند مال غصبی است، حکم چیست؟ آیا استفاده مالک اصلی از آن ملک جایز است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] در زمان تقسیم اراضی در سراسر مملکت، زمین های زراعی مورد نسق، به خود کشاورزان واگذار گردید. مالک یکی از زمین ها یک بیستم از تمام زمین را برای خود و بقیّه ی زمین ها را به دو فرزند متوفّی (که در زمان حیات در زمین مالک کار و رعیتی می کرده) با نظارت هیأت اعزمی واگذار نموده و سند رسمی نیز از اداره ی ثبت صادر گردید. اکنون پس از گذشت سی سال دختران متوفّی مطالبه ی ماترک پدر می نمایند، حتّی از زمینی که در زمان حیات پدر به عنوان مزارعه در دست فرزندان پسر بود، در صورتی که زمین ها در دست و تصرّف فرزندان پسر بوده است و مال مالک؛ و دولت آن زمان نسق زمین های زراعی را به کشاورزان عمل کننده انتقال داده است نه این که ماترک پدری باشد، تقاضامندیم حکم مسأله را بیان فرمایید؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] ملکی را مالک در اثر پریشانی و ضرورت نزد شخصی به رهن ربوی گذاشته و قیمت ملک چندین برابر وجه الرهانه است و راهن برای حفظ آبروی خود آنچه مرتهن بعنوان ربا از او مطالبه کرده لاعلاج پرداخته و چندین برابر عایدات ملک بوده و عین مرهونه هم مطلقاً به تصرف مرتهن درنیامده است. سرانجام چون راهن قدرت پرداخت وجه الرهانه را پیدا نکرده. مرتهن بدون اجازه راهن و بدون پرداخت قیمت واقعی، ملک را مطابق مقررات اداری به همان مبلغ وجه الرهانه که در حدود عشر قیمت واقعی ملک بوده تملک نموده است، چنانچه دیگران بخواهند این ملک را از مرتهن خریداری کنند آیا شرعاً بدون رضایت راهن حلال و جایز است یا نه؟
- [آیت الله بهجت] در روستایی حدود دویست خانواده هستند که مالک نسل اندر نسل باغات، بیشه ها و املاک مزروعی می باشند که دارای اسناد محضری و قباله های قدیمی دویست و سیصد ساله هستند، و بین آنان خرید و فروش می شود و مهریه زنان می باشد. 1) آیا کسی با ارایه کپی وقف نامه می تواند مدّعی وقفیّت این باغات و املاک شود؟ 2) وقفیت در چه حالتی به اثبات می رسد؟ 3) آیا وقتی هیچ کدام از پیرمردها، ریش سفیدان و اهالی محل هیچ گونه اطلاعی از ایام قدیم نداشته اند و به یاد نمی آورند که این املاک وقف باشد، چگونه می توان وقفیت را ثابت کرد؟ 4) آیا مالک و کشاورز که روی این باغات تصرف دارند و از ایام قدیم درختان فراوانی را غرس نموده اند، می توان محصول آنان را توقیف کرد؟ 5) آیا می توان این املاک و باغات را از تصرف و مهریه زنان خارج نمود؟ 6) مالکیت در اسلام که از راه شرعی و عرف محل به دست آمده باشد، آیا می توان از تصرف تعداد زیادی از مردم خارج کرد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- ربا دادن مثل ربا گرفتن حرام است و اقوی این است که کسی که قرض ربوی گرفته مالک می شود هر چند احوط عدم تصرف در ان است
- اگر بعد از زراعت بفهمند که مزارعه باطل بوده چنانچه بذر مال مالک بوده حاصلی هم که به دست می اید مال اوست و باید مزد زارع و مخارجی را که کرده و کرایه حیوان و وسایل دیگری که مال زارع بوده به او بدهد و اگر بذر مال زارع بوده زراعت هم مال او است و باید اجاره زمین و خرجهایی را که مالک کرده و کرایه وسایل دیگری که مال او بوده و در ان زراعت کار کرده به او بدهد و در هر دو صورت چنانچه مقدار اجره المثل و مخارجی که کرده بیشتر از مقدار قرارداد باشد استحقاق زیادی محل اشکال است و احوط صلح است
- اگر بعد از مالک شدن درخت خرما و انگور یا زراعت گندم و جو زکات به انها تعلق گیرد باید زکات انها را بدهد
- اگر بعد از جمع کردن حاصل و تمام شدن مدت مزارعه ریشه زراعت در زمین بماند و سال بعد دو مرتبه حاصل دهد چنانچه مالک یا زارع شرط اشتراک در ریشه نکرده باشد هر چند مالکیت مالک زمین نسبت به حاصل سال دوم خالی از وجه نیست ولی احوط ان است که در صورتی که زارع مالک بذر باشد مصالحه شود
- اگر مدت مزارعه تمام شود و حاصل به دست نیاید چنانچه مالک راضی شود که با اجاره یا بدون اجاره زراعت در زمین او بماند و زارع هم راضی باشد مانعی ندارد و اگر مالک راضی نشود در صورتی که از بودن زراعت در زمین متضرر نشود و منفعت معتنابهی از دست او نرود و زارع هم در به دست نیامدن حاصل کوتاهی نکرده باشد نمی تواند زارع را وادار کند که زراعت را بچیند بلکه باید صبر کند تا حاصل به دست اید و ضرر بر زارع وارد نشود و زارع هم باید اجره المثل زمین را برای زاید بر مدت مزارعه به مالک بدهد
- اگر به واسطه پیش امدی زراعت در زمین ممکن نباشد مثلا اب از زمین قطع شود مزارعه به هم می خورد و اگر زارع بدون عذر زراعت نکند چنانچه زمین در تصرف او بوده و مالک در ان تصرفی نداشته است باید اجاره ان مدت را به مقدار معمول به مالک بدهد
- مالی را که از انسان غصب کرده اند و نمی تواند در ان تصرف کند زکات ندارد ولی اگر غصب شده زراعت گندم و جو و درخت خرما و انگور باشد و موقع تعلق زکات در دست غاصب باشد هر وقت به صاحبش برگشت بنابر احتیاط واجب زکات ان را بدهد
- در مزارعه اموری معتبر است اول ایجاب از مالک و قبول از زارع به این که مالک زمین مثلا به زارع بگوید زمین را برای زراعت به تو واگذار کردم و زارع هم بگوید قبول کردم یا بدون این که حرفی بزنند مالک زمین را به زارع به قصد زراعت واگذار کند و زارع تحویل بگیرد و جایز است ایجاب از زارع و قبول از مالک باشد دوم صاحب زمین و زارع هر دو عاقل و بالغ باشند و باید کسی انها را به ناحق اکراه بر مزارعه نکرده باشد و مالک از تصرف در مال خود شرعا ممنوع نباشد مانند سفیه و کسی که از طرف حاکم شرع از تصرف در مال خود به جهت افلاس منع شده است و همچنین زارع مفلس در صورتی که مزارعه از طرف او مستلزم تصرف در مالش باشد و مزارعه با سفیه بدون اذن ولی جایز نیست سوم ان که حاصل زمین بین هر دو مشترک باشد پس اگر شرط کنند که تمام حاصل یا انچه اول یا اخر می رسد مال یکی از انان باشد مزارعه باطل است چهارم ان که سهم هر کدام به نحو کسر مشاع باشد مانند نصف یا ثلث حاصل پس اگر مالک بگوید در این زمین زراعت کن و هر چه می خواهی به من بده یا مقدار معینی مثلا ده من از حاصل را برای زارع یا مالک قرار دهند مزارعه باطل است پنجم ان که مدتی را که باید زمین در اختیار زارع باشد معین کنند و باید مدت به قدری باشد که در ان مدت به دست امدن حاصل ممکن باشد و اگر اول مدت را روز معینی و اخر مدت را رسیدن حاصل قرار دهند کافیست ششم ان که زمین قابل زراعت باشد و اگر زراعت در ان ممکن نباشد ولی بتوانند کاری کنند که زراعت ممکن شود مزارعه صحیح است هفتم ان که اگر منظور هر کدام انان زراعت مخصوصی است چیزی را که زارع باید بکارد معین کنند ولی اگر زراعت معینی را در نظر ندارند یا زراعتی را که هر دو در نظر دارند معلوم است لازم نیست ان را معین نمایند هشتم ان که مالک زمین را معین کند به گونه ای که مورد معامله مردد نباشد و ظاهر این است که تعیین به نحو کلی در معین کفایت می کند هر چند قطعات زمین با یکدیگر تفاوت داشته باشند نهم ان که خرجی را که هر کدام از انان باید بکنند معین نمایند ولی اگر خرجی را که هر کدام باید بکند معلوم باشد لازم نیست ان را معین نمایند
- اگر لباسی را بخرد و ثمن ان را از مالی که به قرض ربوی گرفته یا از مال حلالی که مخلوط با ان مال است به صاحب لباس بدهد پوشیدن ان لباس و نماز خواندن با ان اشکال ندارد و همچنین است اگر به فروشنده بگوید که این لباس را با این مال می خرم هر چند احوط ان است که ان لباس را استعمال نکند
- چیزی که از قمار یا دزدی یا از معامله باطل تهیه شده معامله بر ان فضولی است و صحت و نفوذ ان محتاج به اجازه مالک یا ولی اوست و تصرف در ان حرام است و در دست هر کس که باشد باید به مالک یا ولی او برگرداند
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله خوئی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند ظاهر این است که حاصل را مالک میشود اگرچه اولی این است که در حاصلی که از آن بهدست میآید تصرف نکند.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر گندم یا بذر دیگری را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست می آید مال قرض دهنده است.
- [آیت الله بروجردی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض رِبایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مال قرض دهنده است.
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر گندم، یا چیزی مانند آن را بطور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مال قرض دهنده است.
- [امام خمینی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مالِ قرض گیرنده است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر گندم یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست میآید مال قرضدهنده است.
- [آیت الله سبحانی] اگر گندم، یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربائی بگیرد و با آن زراعت کند، حاصلی که از آن به دست می آید مال قرض دهنده است.
- [آیت الله نوری همدانی] گندم ، یا چیزی مانند آن را بطور قرض ربائی بگیرد وبا آن زراعت کند ، حاصلی که از آن بدست می آید مال قرض دهند ه است .
- [آیت الله مکارم شیرازی] هرگاه گندم یا بذر دیگری را بطور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند حاصلی که از آن بدست می آید مال قرض دهنده است نه قرض گیرنده.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر گندم، یا چیزی مانند آن را به طور قرض ربایی بگیرد و با آن زراعت کند، احتیاط این است که حاصلی که از آن به دست می آید با قرض دهنده مصالحه نمایند، مگر آن که بر حسب صورت دوم مسأله قبل، قرض دهنده راضی به تصرف قرض گیرنده باشد، بی آنکه رضایت او مبنی بر معامله ربایی باشد که در این صورت، حاصل، مال قرض گیرنده است.