اب چشمه
آب چشمه، آبی که از زمین به طور طبیعی میجوشد و محل جوشش آن را چشمه میگویند. احکام چشمه و آب چشمه، در موضوعات مرتبط با طهارت، صلاة و احیاء موات، در کتابهای فقهی آمده است.
آب جاری آبیست که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- قناتیست که آخرین چاه آن که تقریباً سی متر عمق دارد به ارض وقف متّصل می‌شود، آیا نَوبُر زدن برای این قنات، به این معنی که از زیر زمین اراضی وقف را حفر نموده و جلو بروند، با این که به هیچ وجه ضرری به روی ظاهر زمین اراضی مزبوره متوجّه نشود، جایز است یا نه؟ بر فرض عدم جواز، متولّی وقف می‌تواند مبلغی برای مخارجات وقف یاموقوف علیهم از صاحبان قنات بگیرد و اجازه عبور بدهد یا نه؟
- فتوای خودتان را در تطهیر به آب قلیل و کر و جاری بیان فرمایید.
- شکر آب شده در صورتی که نجس شود آن شیره را قند کنند و بخشکانند و آن قند خشک شده را در آب کر یا جاری داخل کنند که آب پاک در تمام آن نفوذ کند، آیا پاک می‌شود؟
- زیدی یک رشته قنات را وقف بر اهالی دو محلّه نموده که سکنه هر دو محل علی السویه مشروب گردند و نیز در هر هفته‌ای یک روز تمام آب قنات را مخصوص و مختص به شرب خانه‌های مسکونی خود نموده است، لیکن خانه‌های مسکونی مورد وقف یک روز آب، از بین رفته [و خراب شد ] و هفته‌ای یک روز مزبور وقف بلا متصرّف شده است، آیا متولّی وقف که وارث واقف وصاحب عمارات مسکونی موقوف علیها بوده می‌تواند این مقدار از زمان اختصاصی عمارات مسکونی را به سایر مردم محتاجی که اصلح و اولی بداند بدهد یا خیر؟
- شیر نجس را پنیر کنند و در آب کر یا جاری بگذراند که در جوفش نفوذ کند پاک است یا خیر؟
- نهریست جاری در گوشه خانه، صاحب خانه می‌خواهد آن نهر را در گوشه دیگر از آن خانه جاری کند، یا آن که آن نهر را توسعه بدهد و مفروض اینست که با تغییر، آب تلف نمی‌شود، بلکه شاید مَجری به واسطه مستحکم ساختن محفوظ‌تر باشد، آیا این تغییر جایز است؟ و با عدم جواز، وضو گرفتن از آن نهر چه صورت دارد؟
- تمام دست تا منکب متنجّس شده به نجاستی که عین ندارد، هر گاه تا مِرفق را در زیر آب کر یا جاری برد و بیرون آورد این مقدار از دست که زیر آب رفته پاک می‌شود یا خیر و متنجّس بودن ما فوق مِرفق به واسطه سرایت بعد از بیرون آوردنِ دست از آب، مانع از پاک شدن دون مِرفق است یا خیر؟
- در قریه ما جدیداً قناتی جاری است، آیا وضو از آن بدون اذن مالک صحیح است در صورتی که فحوای صریح و شاهد حال موجود نباشد، توضیح آن که آب را باید به وسیله آلت از چاه قنوات مزبوره کشید و در جوی جاری نیست؟
- در آب و زمین که در رسایل می‌فرمایید: بین زوجه و ورثه باید تصالح شود (9)، در صورتی که ورثه صغیر باشند تکلیف چیست؟
- زمینی را که زردک کاشته خوک‌ها آن را کنده‌اند و بعضی از آن زردک‌ها را کنده‌اند و خورده‌اند و بعضی باقی هستند، به بستن آب بر آن زمین، آن زردک‌های نیمه خور و سالم پاک می‌شود یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] آبیاری با آب چاه، آب قنات، آب چشمه یا آب رودخانه، در مقدار زکات مؤثر است یا خیر؟
- [آیت الله علوی گرگانی] چشمه آبی در زیر زمین شخصی وجود دارد که اگر صاحب زمین بخواهد چشمه را حفر کند تا از آب آن استفاده کند خرابی برای زمین دیگری به بار میآورد آیا این شخص می‌تواند چشمه را حفر کند یا خیر؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زوجه از آب زراعی چاههای عمیق و چشمه و قنات ارث می برد؟ از موتور و لوله و ساختمان آنها چطور؟
- [آیت الله بهجت] نوشیدن آب از قنات ها و چاه ها که در زمین دیگران است، جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زمین موات را با آب قنات یا چاه وقف آنرا احیا ء نمایند آیا زمین احیا ء شده جزء موقوفات می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مجرای آب قنات و مانند آن و نیز آجر و چیزهایی که در ساختمان به کار رفته در حکم زمین است یا ساختمان؟
- [آیت الله خوئی] در کتاب عروه فرمودهاید که آب جاری آن آبی است که جوشیده باشد از زمین و روان باشد بر روی زمین یا زیر زمین بنابراین آب دریا، حکم جاری دارد یا به حکم کر است؟
- [آیت الله خامنه ای] زمین موقوفه ای وجود دارد که دارای سه قنات است و شهرداری به علت خشکسالی مستمر چند ساله، دو عدد از قناتها را برای تأمین آب آشامیدنی مردم منطقه اجاره کرده است و آب قنات سوم که وقف طلاب منطقه و فرزندان واقف بوده به زمین فرو رفته و خشک شده و در نتیجه زمین هایی که با آب آن آبیاری می شدند تبدیل به زمین های بایر شده اند و درحال حاضر سازمان زمین شهری ادعا می کند که این زمین ها موات هستند، آیا این زمین ها به علت اینکه چندین سال کشت و زرع نشده اند ملحق به موات هستند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی چشمهای در بالای زمین خود دارد که سیلاب آن را خراب میکند و آن چشمه سر از زمین کس دیگری بیرون میآورد آیا آب از آن صاحب اوّلی میباشد یا از آن کسی است که چشمه از زمین او سر در آورده است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] هنگام رفتن به مزارع و باغات بزرگ و کوچک، لطفاً حکم موارد ذیل را بیان فرمایید: استفاده از محصول آنها و همچنین آبهای جاری آن چه بصورت قنات و چشمه و یا چاه که بوسیله ای آب آن را خارج می کنند، وضو گرفتن و غسل و تیمّم و شستن لباس و مصرف خوردن و غیرذلک. همینطور در راههای عمومی و یا خصوصی که با بعضی از مزارع و باغها برخورد می شود عنوان حق المارّه و همچنین میوه درختهایی که در بعضی اماکن و راهها و دیوار باغ بیرون آمده و یا روی زمین ریخته و یا گاهی در جوی آب بدست می آید، حکمش چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- آب قلیل آبیست که از زمین نجوشد و از کُر کمتر باشد.
- مجرای آب قنات و مانند آن حکم زمین را دارد و آجر و چیزهایی که در آن به کار رفته در حکم ساختمان است.
- اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن که بو یا رنگ یا مزهاش به واسطهی نجاست تغییر کرده نجس است و طرفی که متصل به چشمه است، اگر چه کمتر از کر باشد پاک است و آبهای دیگر نهر اگر به اندازهی کر باشد، یا به واسطهی آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد، پاک و گرنه نجس است.
- آبی که کنار نهر ایستاده و متصل به آب جاری است، حکم آب جاری دارد.
- آب یا مطلق است یا مضاف: آبِ مضاف آبیست که آن را از چیزی بگیرند، مثل آب هندوانه و گلاب، یا با چیزی مخلوط باشد، مثل آبی که به قدری با گِل و مانند آن مخلوط شود که دیگر به آن آب نگویند و غیر اینها آبِ مطلق است و آن بر پنج قسم است:
- اگر آفتابه ای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند، چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد که با آب آفتابه یکی حساب شود، آب آفتابه نجس می‌شود، بلکه اگر آب بر زمین جاری شود یا فرو رود، در صورتی که سوراخ آفتابه به زمین نجس متصل باشد، باز هم بنا بر احتیاط واجب باید از آب آفتابه اجتناب کرد، ولی اگر سوراخ آن به زمین نجس متصل نباشد و آبِ زیر آفتابه هم با آب داخل آن یکی حساب نشود، آب آفتابه نجس نمی‌شود.
- اگر بر فرشِ پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد و بر زمین نجس جاری شود، فرش نجس نمی‌شود و زمین هم پاک میگردد.
- زمین سنگ فرش و آجر فرش و زمین سختی که آب در آن فرو نمیرود، اگر نجس شود با آب قلیل پاک میگردد، ولی باید به قدری آب روی آن بریزند که جاری شود و چنانچه آبی که روی آن ریختهاند از سوراخی بیرون رود، همهی زمین پاک می‌شود و اگر بیرون نرود جایی که آبها جمع می‌شود نجس میماند و برای پاک شدن آن جا باید گودالی بکنند، که آب در آن جمع شود بعد آب را بیرون بیاورند و گودال را با خاک پاک پر کنند.
- آب لولههای حمام و عمارات که از شیرها و دوشها میریزد، اگر متصل به کر باشد مثل آب جاری است.
- اگر شکرِ آب شده نجس را قند بسازند و در آب کر یا جاری بگذارند، پاک نمی‌شود.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آب جاری، آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله وحید خراسانی] اب جاری ابی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند اب چشمه و قنات
- [آیت الله نوری همدانی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد ، مانند آب چشمه و قنات .
- [آیت الله سبحانی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آب جاری آبی است که دارای ماده است و جریان دارد مانند این که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، چون آب چشمه و قنات.
- [آیت الله شبیری زنجانی] آب جاری: آبیست که جریان دارد و دارای ماده است (یعنی به منبعی متّصل باشد) مانند آب چشمه، آب رودخانه، آب قنات و آب لولهکشی شهری.
- [آیت الله جوادی آملی] .آب جاری, آبی است که دارای ماده است و جریان دارد; خواه منبع طبیعی داشته باشد و از زمین بجوشد, مانند چشمه و قنات و خواه از برفهای انباشته کوهها باشد. آب لوله ها که از سدّ راکد گرفته می‌شود, جاری نیست, مگر آنکه آب سدِّ متصل به چشمه یا قنات یا برفهای انبوه باشد.
- [آیت الله علوی گرگانی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد وجریان داشته باشد مانند آب چشمه وقنات.
- [امام خمینی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشدو جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات .
- [آیت الله مظاهری] آب جاری آبی است که یا از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات، و یا از برفهای متراکم در کوهها سرچشمه بگیرد و جریان داشته باشد. آب باران: