اب چشمه
آب چشمه، آبی که از زمین به طور طبیعی میجوشد و محل جوشش آن را چشمه می‌گویند. احکام چشمه و آب چشمه، در موضوعات مرتبط با طهارت، صلاة و احیاء موات، در کتابهای فقهی آمده است.
آب جاری آبی است که از زمین بجوشد وجریان داشته باشد مانند آب چشمه وقنات.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- شخصی چشمه‌ای در بالای زمین خود دارد که سیلاب آن را خراب می‌کند و آن چشمه سر از زمین کس دیگری بیرون می‌آورد آیا آب از آن صاحب اوّلی می‌باشد یا از آن کسی است که چشمه از زمین او سر در آورده است؟
- آبی از زمین بیرون می‌آید و در ملک محدودی جاری است، هیچگونه استفاده‌ای از نظر کشاورزی از این آب نمی‌شود مگر برای همان درختهای نزدیک آب آیا غیر مالکین این باغ که آب ندارند می‌توانند از آب برای آشامیدن و آب دادن به حیوانات خود استفاده کنند و اگر مالکین بگویند، ما راضی نیستیم، حکم شرعی چیست؟
- شخصی زمین و چشمه دارد و زمینش را سیلاب برده و حالا زمین ندارد که از آن استفاده کند آیا در صورتی که خودش زمین ندارد شرعامی‌تواند از دیگری که زمین دارد نسبت به استفاده از آن آب جلوگیری نماید و آن شخص زمین دار می‌تواند از آن استفاده کند؟
- دو برادر و یک خواهر چند قطعه زمین آبی و غیره مشترک دارند و خود هر حصه خود را برای یکی از برادران خود هبه کرده و برادر دیگرش فوت شده سه تا پسر باقیمانده و از برادری که در قید حیات می‌باشد پنج تا پسر است، در بالای زمین دیمی مشترک کمی آثار آب پیدا می‌شود و پسران برادر متوفی در خارج از کشور افغانستان بوده و پنج تا برادر که خواهر حصه خود را برای پدر آنها هدیه نموده آن نی آب را حفر کرده آب زیاد بیرون آورده و زمین دیمی که در زیر آن آب حفر شده قرار گرفته مورد استفاده فراوان می‌باشد و برادران حافر چشمه برای پسران عموی خود که غایب بوده حقّ قائل نیستند آیا برادران غایب از این آب و زمین احیاء شده حقّ دارند یا خیر؟
- شخصی مقدار زیادی زمین جهت دفن اموات وقف کرده و پس از دفن موتی در آن زمین آب ظاهر شده به طوری که جنازه وسط آب قرار گرفت و دیگر مؤمنین از دفن اموات خودداری می‌کنند در این صورت می‌شود آن زمین را به مالک فروخت و یا تعویض کرد تا زمین دیگری وقف شود یا خیر؟
- چند روستا در مسیر رودخانه قرار دارند هنگامی که رودخانه پر آب است همه استفاده می‌کنند، در زمان کم آبی آیا باید آب بین همگان تقسیم شود یا روستای اوّلی که در میسر قرار دارد حقّ تقدّم دارد؟
- زمینی به مقدار سه هزار متر مربع برای قبرستان خریداری شده بعلّت بالا آمدن آب دفن میّت در آن میسّر نیست، آیا می‌شود با رضایت خریداران زمین را فروخت و در جای مناسب دیگری زمین تهیّه نمود؟
- عدّه‌ای از مردم زمین سرمایه‌داران را گرفته‌اند و از پول همین زمینها حقّ آب مصرفی می‌دهند، حال اگر فرد غریبی از این آب وضو گرفت و غسل نمود عملش چه صورتی دارد؟
- در یکی از شهرها فشار آب لوله‌کشی شده کم می‌باشد و به همین جهت بیش از نیمی از مردم از پمپ آب استفاده می‌کنند بطوری که اگر از پمپ آب در منازل استفاده نشود در طول روز ساعتهای مدیدی (9 تا 10) ساعت آب یافت نمی‌شود حال در پشت قبضهای آبی که برای صورتحساب آب به منازل توسط اداره آب فرستاده می شود نوشته شده است (استفاده از پمپ ممنوع است) با توجّه به اینکه در صورت استفاده از پمپ آب پول آب را تمام و کمال پرداخت می‌نمائیم لطفابفرمائید آیا غسل و وضوی ما درست و صحیح می‌باشد و به تبع آن نماز و روزه؟
- حسینیه‌ای ساخته شده که مرحوم آیت الله عباس نژاد بیرجندی طبق نقل بزرگان جهت احداث حسینیه کلنگ آن را به زمین زده و کلماتی عربی که ظاهراصیغه وقف است جاری کرده عدّه‌ای می‌گویند وقف نیست زیرا در اساسنامه اسم وقف نیامده لکن در قولنامه خرید وقفیّت آمده است آیا این حسینیه حکم وقف بر آن اطلاق می‌شود یا خیر؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] یک مزرعه و چشمه ای واقع در آن، چند مالک داشته است. چشمه خشک می شود و تعدادی از مالکین به خرج خود قناتی حفر می کنند، یکی از مالکین که در مخارج قنات، دخالت نداشته است; بعد از چندی زمین خود را می فروشد، حال خریدار به حساب اینکه زمین مذکور از چشمه سابق آب داشته، ادعای حق آب از قنات را دارد، آیا او چنین حقی را دارد؟
- [سایر] چرا امام حسین(علیه السلام) در کربلا با آن که می توانستند با یک حرکت آب از زمین جاری کنند ، این کار را انجام ندادند و چند روز بی آبی کشیدند؟
- [آیت الله سبحانی] چشمه ای در مرز زمین دو نفر قرار داشته و در هر دو به شکل مساوی از آن بهره مند می شده اند اکنون به جهت ریزش زمین مسیر آب منحرف شده است یکی از طرفین با بندکشی آب بیشتری را به زمین خود انتقال داده است آیا تغییر مسیر آب موجب تغییر حق می شود؟
- [سایر] درمان کردن با چشمه های آب گرم چه حکمی دارد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی زمین موقوفه ای را از متولّی اجاره نماید، سپس چاه آبی در آن زمین حفر نماید. آیا مستأجر می تواند از آب زمین موقوفه به صورت مجانی استفاده نماید، یا باید برای آب هم اجاره بپردازد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر شخصی زمین موقوفهای را از متولّی اجاره نماید، سپس چاه آبی در آن زمین حفر نماید. آیا مستأجر می‌تواند از آب زمین موقوفه به صورت مجانی استفاده نماید، یا باید برای آب هم اجاره بپردازد؟
- [آیت الله اردبیلی] آبیاری با آب چاه، آب قنات، آب چشمه یا آب رودخانه، در مقدار زکات مؤثر است یا خیر؟
- [آیت الله سیستانی] آیا خوردن خرما و کشمش که در آب بجوشد و پخته شود اشکال دارد ؟
- [آیت الله بهجت] اگر باران شدیدی ببارد که در جوی ها و کف زمین جاری گردد، پس از قطع باران آب های باقی مانده که مجموعا از مقدار کرّ بسیار بیشتر است آیا حکم آب قلیل، جاری یا کرّ را پیدا می نماید؟
- [سایر] چرا از درمان کردن با چشمه های آب گرم نهی شده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نجاستی به آب جاری برسد، مقداری از آن، که بو یا رنگ یا مزه اش به واسطه نجاست تغییر کرده نجس است، وطرفی که متصل به چشمه است اگرچه کمتر از کر باشد پاک است و آبهای دیگر نهر اگر به اندازه کر باشد یا به واسطه آبی که تغییر نکرده به آب طرف چشمه متصل باشد،پاک وگرنه نجس است.
- آبی که کنار نهر ایستاده ومتصل بهآب جاری است، حکم آب جاریدارد.
- آب قلیل آبی است که از زمین نجوشد و از کر کمتر باشد.
- زمین سنگ فرش وآجر فرش وزمین سختی که آب در آن فرو نمیرود، اگر نجس شود با آب قلیل پاک میگردد، ولی باید به قدری آب روی آن بریزند که جاری شود، و چنانچه آبی که روی آن ریختهاند از سوراخی بیرون رود همه زمین پاک می‌شود، و اگر بیرون نرود جایی که آبها جمع می‌شود نجس میماند وبرای پاک شدن آنجا باید گودالی بکنند، که آب در آن جمع شود، بعد آب را بیرون بیاورند وگودال را با خاک پاک پر کند.
- آب یا مطلق است یا مضاف: آب مضاف آبی است که آن را از چیزی بگیرند. مثل آب هندوانه وگلاب، یا باچیزی مخلوط باشد: مثل آبی که به قدری با گل ومانند آن مخلوط شود، که دیگر به آن آب نگویند وغیر اینها آب مطلق است، و آن بر پنج قسم است: اوّل آب کر، دوم آب قلیل، سوم آب جاری، چهارم آب باران، پنجم آب چاه.
- اگر مثلاً در یک خوشه غوره یکدانه یا دو دانه انگور باشد، چنانچه به آبی که از آن خوشه گرفته می‌شود، آبغوره بگویند و اثری از شیرینی انگور در آن نباشد و بجوشد پاک و خوردن آن حلال است.
- اگر آفتابهای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد و تدافع بین آب آفتابه وآب زیر آن نباشد که با آب آفتابه یکی حساب شود، آب آفتابه نجس می‌شود، و اگر آب بر زمین جاری شود یا فرو رود،در صورتی که سوراخ آن هم به زمین نجس متصل باشد، نجس نمی‌شود و اگر سوراخ آن به زمین نجس متّصل نباشد و آب زیر آفتابه هم با آب داخل آن یکی حساب نشود باز آب آفتابه نجس نمی‌شود.
- زمینی که آب روی آن جاری نمی‌شود، اگر نجس شود با آب قلیل پاک نمیگردد، ولی زمینی که روی آن شن یا ریگ باشد، چون آبی که روی آن میریزند از آن جدا شده و در شن وریگ فرو میرود، با آب قلیل پاک می‌شود، امّا زیر ریگها نجس میماند.
- اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد وبر زمین نجس جاری شود، فرش نجس نمی‌شود وزمین هم پاک میگردد.
- اگر لباس و مانند آن را با آب قلیل آب بکشند و به اندازه معمول فشار دهند تا آبی که روی آن ریختهاند جدا شود، آبی که در آن میماند پاکست.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله نوری همدانی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد ، مانند آب چشمه و قنات .
- [آیت الله سبحانی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله بهجت] آب جاری، آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آب جاری آبی است که دارای ماده است و جریان دارد مانند این که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، چون آب چشمه و قنات.
- [آیت الله بروجردی] آب جاری آبیست که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله مظاهری] آب جاری آبی است که یا از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات، و یا از برفهای متراکم در کوهها سرچشمه بگیرد و جریان داشته باشد. آب باران:
- [امام خمینی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشدو جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات .
- [آیت الله اردبیلی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند: آب چشمه و قنات و یا متصل به مادهای مانند برف باشد که عرفا باعث استمرار جریان آن شود.
- [آیت الله جوادی آملی] .آب جاری, آبی است که دارای ماده است و جریان دارد; خواه منبع طبیعی داشته باشد و از زمین بجوشد, مانند چشمه و قنات و خواه از برفهای انباشته کوهها باشد. آب لوله ها که از سدّ راکد گرفته می‌شود, جاری نیست, مگر آنکه آب سدِّ متصل به چشمه یا قنات یا برفهای انبوه باشد.