اب چشمه
آب چشمه، آبی که از زمین به طور طبیعی میجوشد و محل جوشش آن را چشمه میگویند. احکام چشمه و آب چشمه، در موضوعات مرتبط با طهارت، صلاة و احیاء موات، در کتابهای فقهی آمده است.
آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد ، مانند آب چشمه و قنات .
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- برداشتن آب در ظرف کوچک و بزرگ از قنات بدون احراز رضایت صاحبان آن و آوردن به منزل برای خوردن و غیره جایز است؟ (با محدود بودن آب در منطقه)
- فاصله چاه آب آشامیدنی و چاه آب توالت چند متر باید باشد و آیا زمین نسفت با زمین نرم فرق دارد و یا اگر زمینی که همه‌اش سنگ است و چند متر از چاهی که همه‌اش نرم است پائین‌تر کنده شود به نحوی که رطوبت چاه توالت به چاه آب آشامیدنی سرایت نماید و مزه آب چاه تغییر کند نجس می‌شود یا خیر؟
- قسمتی از منزل که نجس می‌شود و امکان این که آب جاری یا آب قلیل به سوی آن ریخته و از محلی خارج شود نمی‌باشد برای پاک شدن آن جاها به چه ترتیب باید عمل شود؟
- شخصی که مریض است و دست یا پایش سوخته است و غسل جنابت بگردنش آمده و یا غسل دیگر، اگر از روی مشمّا یا نایلون در حالِ غسل آب جاری نماید غسلش صحیح است یا نه؟
- حدود بیش از یکصد سال پیش فرد خیّری آب انبار (حوض آب) ساخته و وقف کرده است و بیش از سی سال است که این حوض آب، مخروبه شده است و فرضاً اگر باز سازی هم بشود استفاده کننده‌ای ندارد. آیا می‌شود زمین آب انبار را فروخت و وجه آنرا در کار خیر دیگری بنام واقف صرف کرد؟
- اگر ظاهر گندم و برنج و صابون و مانند اینها نجس شود با فرو بردن در آب کر و جاری پاک می‌گردد، و اگر باطن آن نجس شود چطور؟
- اگر شخصی از مرجع خودش سؤال کرد که مثلاً: آیا برای پاک کردن شئ نجس در آب جاری فشار لازم است یا خیر؟ و آن مرجع هم جواب داد که در پاک کردن فشار لازم نیست و آن شخص هم مدّتی بر این فتوی عمل کرد امّا بعداً در رساله دید که فشار دادن لازم است و ظاهراً آن مرجع در موقع گفتن فتوی اشتباه نموده است، در این صورت وظیفه مقلد چه خواهد بود؟ و تکلیف نمازهای او چگونه است؟ با توجّه به اینکه نظر مرجع عوض نشده و همان طور که در رساله نوشته شده است می‌باشد و آن شخص هم می‌خواهد که بر تقلید آن مجتهد باقی بماند - و اگر نمی‌خواهد باقی بماند، و اگر چنین قصدی ندارد وظیفه چیست؟ در پایان نظر جناب عالی در مورد پاک کردن با آب جاری چیست مرقوم فرمایید؟
- آیا استفاده از اشیاء و لوازم وقف مسجد از قبیل برق، آب، فرش، و استکان، لیوان و... برای مراسم خارج از مسجد مثلاً افتتاحیه زمین مدرسه و غیره چگونه است؟ با توجه به اینکه تهیه وسائل فوق الذکر از جاهای دیگر امکان‌پذیر نیست.
- در روستای ما که از روستاهای اطراف سبزوار می‌باشد، مردم و کشاورزان برای مقاومت در برابر کارهای طاقت فرسا، از تریاک استفاده می‌کنند. و در ضمن یقین دارند کشیدن تریاک برایشان اعتیادآور نمی‌باشد امّا برای انجام کارهای دشوار، همچون بیدار ماندن در شبهایی که نوبت آب آنهاست و یا کار کردن و شخم زدن روی زمین که با کشیدن تریاک می‌توانند به جای 4 نفر زمین را شخم زنند و کار کنند، تریاک را استعمال می‌کنند، مستدعی است با توجه به اینکه کشت، داشت و برداشت خشخاش و نگهداری تریاک از نظر قانون نظام اسلامی ممنوع و تعزیر حکومتی دارد نظر حضرتعالی را در این باره مرقوم فرمایید ؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] یک مزرعه و چشمه ای واقع در آن، چند مالک داشته است. چشمه خشک می شود و تعدادی از مالکین به خرج خود قناتی حفر می کنند، یکی از مالکین که در مخارج قنات، دخالت نداشته است; بعد از چندی زمین خود را می فروشد، حال خریدار به حساب اینکه زمین مذکور از چشمه سابق آب داشته، ادعای حق آب از قنات را دارد، آیا او چنین حقی را دارد؟
- [آیت الله اردبیلی] آبیاری با آب چاه، آب قنات، آب چشمه یا آب رودخانه، در مقدار زکات مؤثر است یا خیر؟
- [آیت الله خوئی] در کتاب عروه فرمودهاید که آب جاری آن آبی است که جوشیده باشد از زمین و روان باشد بر روی زمین یا زیر زمین بنابراین آب دریا، حکم جاری دارد یا به حکم کر است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا زوجه از آب زراعی چاههای عمیق و چشمه و قنات ارث می برد؟ از موتور و لوله و ساختمان آنها چطور؟
- [آیت الله بهجت] نوشیدن آب از قنات ها و چاه ها که در زمین دیگران است، جایز است؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] اگر زمین موات را با آب قنات یا چاه وقف آنرا احیا ء نمایند آیا زمین احیا ء شده جزء موقوفات می باشد؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] مجرای آب قنات و مانند آن و نیز آجر و چیزهایی که در ساختمان به کار رفته در حکم زمین است یا ساختمان؟
- [آیت الله خامنه ای] زمین موقوفه ای وجود دارد که دارای سه قنات است و شهرداری به علت خشکسالی مستمر چند ساله، دو عدد از قناتها را برای تأمین آب آشامیدنی مردم منطقه اجاره کرده است و آب قنات سوم که وقف طلاب منطقه و فرزندان واقف بوده به زمین فرو رفته و خشک شده و در نتیجه زمین هایی که با آب آن آبیاری می شدند تبدیل به زمین های بایر شده اند و درحال حاضر سازمان زمین شهری ادعا می کند که این زمین ها موات هستند، آیا این زمین ها به علت اینکه چندین سال کشت و زرع نشده اند ملحق به موات هستند؟
- [سایر] چرا امام حسین(علیه السلام) در کربلا با آن که می توانستند با یک حرکت آب از زمین جاری کنند ، این کار را انجام ندادند و چند روز بی آبی کشیدند؟
- [آیت الله علوی گرگانی] شخصی چشمهای در بالای زمین خود دارد که سیلاب آن را خراب میکند و آن چشمه سر از زمین کس دیگری بیرون میآورد آیا آب از آن صاحب اوّلی می‌باشد یا از آن کسی است که چشمه از زمین او سر در آورده است؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر نجاستی به آب جاری برسد ، مقداری از آن ، که بو یا رنگ یا مزه اش به واسطة نجاست تغییر کرده نجس است . و طرفی که متصل به چشمه است اگر چه کمتر از کر باشد پاک است و آبهای دیگر نهر اگر به اندازة کر باشد یا به واسطة آبی که تغییر نکرده به آب چشمه متصل باشد ، پاک و گرنه نجس است .
- آبی که کنار نهر ، ایستاده و متصل به آب جاری است ، حکم آب جاری دارد .
- مجرای آب قنات و مانند آن حکم زمین را دارد و آجر و چیزهائی که در آن بکار رفته ، در حکم ساختمان است .
- آب قلیل آبی است که از زمین نجوشد و از کرُ کمتر باشد .
- آب چشمه ای که جاری نیست ولی طوری است که اگر از آن بردارند باز می جوشد ، حکم آب جاری دارد . یعنی اگر نجاست به آن برسد ، تا وقتی بو یا رنگ یا مزة آن به واسطة نجاست تغییر نکرده ، پاک است .
- چشمه ای که مثلا در زمستان می جوشد و در زمستان می جوشد و در تابستان از جوشش می افتد ، فقط وقتی که می جوشد حکم آب جاری دارد .
- آب یا مطلق است یا مضاف ، آب مضاف آبی است که آن را از چیزی بگیرند ، مثل آب هندوانه و گلاب ، یا با چیزی مخلوط باشد ، مثل آبی که به قدری با گل و مانند آن مخلوط شود ، که دیگر به آن آب نگویند و غیر اینها آب مطلق است و آن بر پنج قسم است اول آب کُر ، دوم آب قلیل ، سوم آب جاری ، چهارم آب باران ، پنجم آب چاه . 1-آب کُر
- زمین سنگ فرش و آجر فرش و زمین سختی که اب در ان فرو نمی رود ، اگر نجس شود با آب قلیل پاک می گردد ، ولی باید بقدری آب روی آن بریزند که جاری شود و چنانچه آبی که روی آن ریخته اند از سوراخی بیرون رود همة زمین پاک می شود ، و اگر بیرون نرود جائی که آبها جمع می شود نجس می ماند و برای پاک شدن آنجا باید گودالی بکنند که آب در آن جمع شود، بعد آب را بیرون بیاورند و گودال را با خاک پاک ، پر کنند .
- اگر بر فرش پاکی که روی زمین نجس است باران ببارد و بر زمین نجس جاری شود ، فرش ، نجس نمی شود و زمین هم پاک می گردد . 5 – آب چاه
- آبی که برای پاک کردن شئ نجس شده استعمال می شود و آن را غساله مینامند اگرتطهیر با آب قلیل باشد ، نجس است ، ولی اگر در آب کر یا جاری تطهیر نمایند، آبی که بعد از بیرون آوردن از آن می ریزد ، پاک است .
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آب جاری، آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله وحید خراسانی] اب جاری ابی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند اب چشمه و قنات
- [آیت الله سبحانی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله بروجردی] آب جاری آبیست که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، مانند آب چشمه و قنات.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آب جاری آبی است که دارای ماده است و جریان دارد مانند این که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد، چون آب چشمه و قنات.
- [آیت الله علوی گرگانی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد وجریان داشته باشد مانند آب چشمه وقنات.
- [امام خمینی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشدو جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات .
- [آیت الله جوادی آملی] .آب جاری, آبی است که دارای ماده است و جریان دارد; خواه منبع طبیعی داشته باشد و از زمین بجوشد, مانند چشمه و قنات و خواه از برفهای انباشته کوهها باشد. آب لوله ها که از سدّ راکد گرفته می‌شود, جاری نیست, مگر آنکه آب سدِّ متصل به چشمه یا قنات یا برفهای انبوه باشد.
- [آیت الله مظاهری] آب جاری آبی است که یا از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند آب چشمه و قنات، و یا از برفهای متراکم در کوهها سرچشمه بگیرد و جریان داشته باشد. آب باران:
- [آیت الله اردبیلی] آب جاری آبی است که از زمین بجوشد و جریان داشته باشد مانند: آب چشمه و قنات و یا متصل به مادهای مانند برف باشد که عرفا باعث استمرار جریان آن شود.