احتیاط مستحب
احتیاط غیر الزام‌آور را احتیاط مستحب گویند.
اگر بچّه بگوید چیزی نجس است یا چیزی را آب کشیده، نباید حرف او را قبول کرد، ولی بچه‌ای که تکلیفش نزدیک است، اگر بگوید چیزی را آب کشیدم حرف او قبول می‌شود و اگر بگوید چیزی نجس است احتیاط مستحب آن است که از آن اجتناب کنند.
عنوان مسئله:
اگر بچّه بگوید چیزی نجس است یا چیزی را آب کشیده، نباید حرف او را قبول کرد، ولی بچه‌ای که تکلیفش نزدیک است، اگر بگوید چیزی را آب کشیدم حرف او قبول می‌شود و اگر بگوید چیزی نجس است احتیاط مستحب آن است که از آن اجتناب کنند.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
سوال مرتبط یافت نشد
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] آیا کودک و وسایل او جزو چیزهایی محسوب می شوند که در اختیار والدین هستند که اگر ایشان آن وسایل را پاک بدانند می توان آن وسایل را پاک دانست مثلاً دست بچه ای زخم می شود و آن بچه غایب می شود و آن گاه که برمی گردد عین نجاست در دست او نیست و والدین بچه دست بچه را پاک می دانند ، آیا می توان آن را پاک دانست و معلوم نیست که خودش آن را شسته یا والدین او آب کشیده اند؟
- [آیت الله اردبیلی] من با آب لولهکشی تطهیر میکنم. وقتی مخرج مدفوع را میشویم قسمتی از آن رنگ نجاست میگیرد و قسمتی نمیگیرد. آبی که به من ترشح میکند نمیدانم رنگ گرفته یا نه. آیا باید از آن اجتناب کنم؟
- [آیت الله اردبیلی] مدتی قبل استفتایی درباره فضله لاک پشت پرسیدم و جواب فرمودید: (چون لاک پشت دم سائله ندارد، فضلهاش نجس نیست؛ ولی احتیاط، در اجتناب کردن است). اکنون بفرمایید که آیا این احتیاط، از باب شبهه موضوعیه است (که اگر علمای طبیعی لاکپشت را دارای دَم سائله بدانند، فضلهاش نجس می‌شود) یا شبهه حکمیه است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] چنانچه بچه روی فرش بول کرده باشد و کف اتاق هم نجس باشد، آیا اگر فرش را به وسیله آب لوله کشی تطهیر کنیم، پشت فرش و کف اتاق هم پاک می شود؟
- [آیت الله اردبیلی] کسی که چندین لباس دارد و تعدادی از آنها نجس شده و نمیداند که کدام یک از آنهاست، آیا برای نماز، باید تمام آنها را آب بکشد و با یکی از آنها نماز بخواند یا این که با تکرار نماز در این لباسها وظیفهاش را انجام داده است؟ و در صورت دوم، باید چند نماز بخواند تا به تکلیفش عمل کرده باشد؟
- [سایر] 1- منظور از طهارت بدن در نماز شامل طهارت داخل دهان و بینی هم هست یا نه؟ 2-کسی که دندان کشیده اگر به نماز بایستد باید مرتب در یک دستمال آب دهانش که خونی است را بریزد و احیانا لبها و دستش نجس می شود تکلیف چیست؟
- [آیت الله بهجت] اگر یقین داشته که قبل از غسل، بدن نجس بوده است و شک دارد که زیر دوش قبل از غسل دادن، هر قسمتی را آب کشیده، یا غسل و تطهیر در یک لحظه بوده، وظیفه چیست؟ نمازهای خوانده شده چه حکمی دارد؟
- [سایر] در احکام طهارت آمده که اگر چیزی به ادرار پسر بچه شیر خوار (رضیع) نجس شود، با یک بار آب ریختن پاک می شود، اما چنین حکمی برای ادرار دختر بچه نیامده است. چه فرقی با عث تفاوت حکم شده است؟
- [آیت الله خامنه ای] از هر لباس یا پارچه ای هنگام شستن، پرزهای ریزی می ریزد که اگر به طشت نگاه کنیم آنها را می بینیم. وقتی که طشت پر از آب و متصل به آب شیر است، اگر لباس را داخل طشت فرو ببریم آب از اطراف آن سرازیر می شود. به علت وجود این تارها و پُرزهای ریز در آبی که از طشت به بیرون می ریزد، از آن آب احتیاط کرده و همه جا را تطهیر می کنم. و یا وقتی لباسهای نجس بچه ها را بیرون می آورم، همه جاهایی را که لباسها را در آنجا در آورده ام حتی اگر خشک هم باشد آب می کشم زیرا فکر می کنم تارها و پُرزهای ریز در آنجا افتاده اند. آیا این احتیاط لازم است؟
- [آیت الله خوئی] چه میفرمائید در این که، حضرتعالی در مسائل عملیه در مقام شستن لباس نجس ولو با آب کر، فشار و تعدد را شرط فرمودهاید، اگر لباسی را در آب کر وارد کرده بعد از برطرف کردن نجاست آن، کنار گذاشته شود که خود به خود آب آن برود و خشک شود آیا فشار صدق میکند و حکم به طهارت می‌شود یا نه؟ و نیز فتوای لزوم تعدّد و فشار دادن از شما، به طور حتم و جزم است و یا به طور احتیاط، و در این صورت از مجتهد دیگر میتواند تقلید نماید یا نه؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- خرما و مویز و کشمش و آب آنها اگر جوش بیایند، پاک و خوردن آنها حلال است، اگر چه احتیاط مستحب آن است که از آنها اجتناب کنند.
- اگر خود انسان یقین کند که چیزی که نجس بوده پاک شده است، یا دو عادل به پاک شدن آن خبر دهند، آن چیز پاک است و همچنین است اگر کسی که چیز نجس در اختیار اوست بگوید آن چیز پاک شده، یا مسلمانی چیز نجس را آب کشیده باشد، اگر چه معلوم نباشد درست آب کشیده یا نه.
- بنا بر احتیاط واجب باید از عرق شتر نجاستخوار و هر حیوانی که به خوردن نجاست عادت کرده، اجتناب کرد.
- اگر آفتابه ای را که ته آن سوراخ است روی زمین نجس بگذارند، چنانچه آب طوری زیر آن جمع گردد که با آب آفتابه یکی حساب شود، آب آفتابه نجس می‌شود، بلکه اگر آب بر زمین جاری شود یا فرو رود، در صورتی که سوراخ آفتابه به زمین نجس متصل باشد، باز هم بنا بر احتیاط واجب باید از آب آفتابه اجتناب کرد، ولی اگر سوراخ آن به زمین نجس متصل نباشد و آبِ زیر آفتابه هم با آب داخل آن یکی حساب نشود، آب آفتابه نجس نمیشود.
- اگر زنی بچه‌ای را با شرایطی که در مسأله (2483) گفته می‌شود، شیر دهد، شوهر آن زن که صاحب شیر است به خواهرهای آن بچه محرم نمیشود، ولی احتیاط مستحب آن است که با آنان ازدواج ننماید و نیز خویشان شوهر به خواهر و برادر آن بچّه محرم نمیشوند.
- مستحب است بچّه ممیز یعنی بچه‌ای که خوب و بد را میفهمد به نماز خواندن و عبادتهای دیگر عادت دهند، بلکه مستحب است او را به قضای نمازها هم وادار نمایند.
- هرگاه لباس پرستار به بول دختر بچّه نجس شود، اگر چه روزی یک مرتبه آن را آب بکشد، چنانچه بعد از آن نجس شود احتیاط واجب آن است که با آن لباس نماز نخواند.
- آب قلیلی که برای برطرف کردن عین نجاست روی چیز نجس ریخته شود و از آن جدا گردد، نجس است و بنا بر احتیاط واجب باید از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدنِ عین نجاست، برای آب کشیدنِ چیز نجس روی آن میریزند و از آن جدا می‌شود اجتناب کنند، ولی آبی که با آن مخرج بول و غائط را میشویند با پنج شرط پاک است:اوّل:آن که بو یا رنگ یا مزهی نجاست نگرفته باشد.دوم:نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد.سوم:نجاست دیگری مثل خون با بول یا غائط بیرون نیامده باشد.چهارم:ذرههای غائط در آب پیدا نباشد.پنجم:بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.
- کوزه گِلی و مانند آن که از گِل نجس ساخته شده نجس است و بنا بر احتیاط واجب باید از زغالی که از چوب نجس درست شده اجتناب نمایند.
- گوشت و دنبهای که نجس شده، مثل چیزهای دیگر آب کشیده می‌شود و همچنین است اگر بدن یا لباس، چربی کمی داشته باشد که از رسیدن آب به آنها جلوگیری نکند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سیستانی] اگر بچّه بگوید چیزی نجس است ، یا چیزی را آب کشیده ، نباید حرف او را قبول کرد . ولی بچّهای که ممیّز است و پاکی و نجسی را بخوبی درک میکند اگر بگوید چیزی را آب کشیدم ، در صورتی که آن چیز در تصرّف او باشد یا گفتهاش مورد اطمینان باشد قبول می‌شود ، و همچنین اگر بگوید چیزی نجس است .
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر بچه بگوید چیزی نجس است یا چیزی را اب کشیده نمی شود حرف او را قبول کرد ولی بچه ای که ممیز است اگر بگوید چیزی را اب کشیدم در صورتی که ان بچه ثقه باشد و ظن بر خلاف گفته او نباشد حرف او قبول می شود و همچنین اگر بگوید چیزی نجس است
- [آیت الله بهجت] بچه ممیّزی که خوب و بد را می فهمد اگر چه زمان تکلیفش هم نزدیک باشد ، اگر بگوید چیزی را آب کشیدم ، باید دوباره آن را آب کشید مگر اینکه انسان بداند آن را درست آب کشیده است . ولی اگر بگوید چیزی که در اختیار اوست نجس است ، احتیاط واجب آن است که از آن اجتناب کنند .
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بچه بگوید چیزی نجس است یا چیزی را آب کشیده و از گفته او اطمینان حاصل نشود، نباید حرف او را قبول کرد؛ ولی بچه ممیّز که طهارت و نجاست را میفهمد اگر بدانیم چیزی را آب کشیده، میتوان آن را پاک دانست، اگر چه اطمینان نداشته باشیم که درست آب کشیده است و اگر ممیّز چیزی را که در دستش است بگوید نجس است و از قول او اطمینان حاصل نشود، بنا بر احتیاط باید از آن اجتناب کرد.
- [آیت الله اردبیلی] بچه ممیزی که خوب و بد را میفهمد، اگر بگوید چیزی را آب کشیدم، بنابر احتیاط دوباره باید آن را آب کشید و اگر بگوید چیزی که در دست اوست نجس است، احتیاط آن است که از آن اجتناب کنند.
- [امام خمینی] بچه ممیزی که خوب و بد را می فهمد، اگر تکلیفش هم نزدیک است اگربگوید چیزی را آب کشیدم، دوباره باید آن را آب کشید. ولی اگر بگوید چیزی که در دست اوست نجس است، احتیاط آن است که از آن اجتناب کنند. اگر چه بعید نیست اعتبار قول صبی مراهق.
- [آیت الله نوری همدانی] بچة ممیزی که خوب و بد را می فهمد اگر چه تکلیفش هم نزدیک است ، اگر بگوید چیزی را آب کشیدم دوباره باید ان را آب کشید ، ولی اگر بگوید چیزی که در دست اوست نجس است ، احتیاط واجب آن است که از آن اجتناب کنند .
- [آیت الله مظاهری] بچه‌ای که خوب و بد را میفهمد اگر بگوید چیزی را آب کشیدم لازم نیست دوباره آن را آب بکشند و اگر بگوید چیزی که در دست اوست نجس است باید از آن اجتناب کنند.
- [آیت الله اردبیلی] اگر چیزی با ادرار بچّه شیرخواری که غذاخور نشده نجس شود، چنانچه یک مرتبه به گونهای روی آن آب بریزند که به تمام جاهای نجس آن برسد، پاک می‌شود، ولی احتیاط مستحب آن است که یک مرتبه دیگر نیز آب روی آن بریزند، و در لباس و فرش و مانند آنها، چنانچه با آب قلیل آب کشیده شوند، بنابر احتیاط فشار دادن لازم است.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بچّه ممیزی که خوب و بد را می فهمد بگوید چیزی که در دست او است نجس است و یا بگوید: آن چیز را آب کشیدم، بعید نیست حرف او معتبر باشد.