خوف ضرر
احتمال زيان و خسارت مالی و يا جانی
کسی که ادرار یا مدفوع از او خارج می‌شود، در صورتی که ممکن باشد و مشقّت و زحمت و خوفِ ضرر نداشته باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن آن جلوگیری نماید و در صورتی که برای او مشقّت نداشته باشد، باید خود را معالجه نماید اگر چه خرج داشته باشد.
عنوان مسئله:
کسی که ادرار یا مدفوع از او خارج می‌شود، در صورتی که ممکن باشد و مشقّت و زحمت و خوفِ ضرر نداشته باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن آن جلوگیری نماید و در صورتی که برای او مشقّت نداشته باشد، باید خود را معالجه نماید اگر چه خرج داشته باشد.
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بهجت] کسی که ادرار و مدفوع او غیر ارادی است، با توجه به این که هر لحظه امکان خروج ادرار یا مدفوع از او هست و اطراف عورتین و لباس او اکثرا نجس است، چگونه نماز بخواند؟
- [آیت الله بهجت] همراه داشتن کیسه ادرار که معمولاً نجس است در هنگام نماز چه حکمی دارد؟ و اگر در بین نماز مدفوع یا ادرار بی اختیار خارج شود و کیسه پاک را نجس کند، نماز چه حکمی پیدا می کند؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] در صورتی که بیمار به خاطر خوف ضرر، یا عذر دیگری، نماز را در فروض زیر انجام دهد، ولی بعد از اتمام، متوجّه شود که خوف او بی مورد بوده است، تکلیف در موارد زیر چیست؟
- [آیت الله سبحانی] اگر بیمار به جهت خوف ضرر، غسل جبیره ای انجام دهد ولی پس از خواندن نماز یقین کند که خوف او بی مورد بوده، وظیفه اش چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بیمار به جهت خوف از ضرر، تیمم جبیره ای انجام دهد و پس از نماز معلوم شود خوف او بی مورد بوده است، چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] اگر بیمار به جهت خوف از ضرر، تیمم کند و پس از نماز معلوم شود خوف او بیمورد بوده است، چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله علوی گرگانی] اگر بیماری به جهت خوف از ضرر تیمّم جبیرهای انجام دهد و پس از نماز معلوم شود، خوف او بی مورد بوده، چه تکلیفی دارد؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بیمار به جهت خوف از ضرر وضوی جبیره ای بگیرد و پس از نماز معلوم شود خوف او بی مورد بوده است تکلیف او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بیمار به جهت خوف از ضرر غسل جبیره ای انجام دهد و پس از نماز معلوم شود خوف او بی مورد بوده تکلیف او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر بیمار به جهت خوف ضرر نماز را در جهت خلاف قبله بخواند و بعد از اتمام نماز متوجه شود خوف او بی مورد بوده است، تکلیف او چیست؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- کسی که ادرار او قطره قطره میریزد، باید برای نماز توسط وسیلهای مثلاً کیسهای که در آن پنبه یا چیز دیگری است که از رسیدن ادرار به جاهای دیگر جلوگیری میکند خود را حفظ نماید، و احتیاط واجب آن است که پیش از وضو، مخرج ادرار را که نجس شده آب بکشد و نیز کسی که نمیتواند از بیرون آمدن مدفوع خودداری کند، چنانچه ممکن باشد باید به مقدار نماز از رسیدن مدفوع به جاهای دیگر جلوگیری نماید و احتیاط واجب آن است که اگر مشقت نداشته باشد، پیش از وضو مخرج مدفوع را آب بکشد.
- خودداری کردن از دفع ادرار و مدفوع، مکروه است و اگر ضرر قابل توجهی داشته باشد، حرام است.
- کسی که ادرار یا مدفوع پی در پی از او خارج می‌شود، اگر در بین دو نماز حدث دیگری از او سر بزند و یا با اختیار ادرار یا مدفوع کند، باید دوباره وضو بگیرد.
- اگر به مقدار وضو و نماز مهلت پیدا نکند و در بین نماز چند دفعه قطرات ادرار از او خارج شود، وضوی اوّل کافی است، ولی چنانچه مرضی داشته باشد که در بین نماز چند مرتبه مدفوع از او خارج شود و وضو گرفتن بعد از هر دفعه برای او مشکل نباشد، باید ظرف آبی کنار خود بگذارد و هر بار مدفوع از او خارج شد، بنابر احتیاط واجب وضو بگیرد و بقیّه نماز را بخواند.
- کسی که مدفوع یا ادرار پی در پی از او خارج می‌شود، باید پس از وضو فورا مشغول نماز شود و برای بجا آوردن سجده و تشهّد فراموش شده و نماز احتیاط در صورتی که آنها را بعد از نماز فورا بجا بیاورد، وضو گرفتن لازم نیست.
- اگر نتوان روی زخم را باز کرد ولی زخم و چیزی که روی آن گذاشته شده پاک باشد و رساندن آب به زخم ممکن باشد و ضرر، زحمت و مشقّت نیز نداشته باشد، باید آب را به روی زخم برساند و اگر زخم یا چیزی که روی آن گذاشته شده نجس باشد، چنانچه آب کشیدن آن و رساندن آب به روی زخم بدون زحمت و مشقّت ممکن باشد، باید آن را آب بکشد و هنگام وضو آب را به زخم برساند.
- آب قلیلی که برای برطرف کردن عین نجاست روی چیز نجسی ریخته شده و از آن جدا میگردد، نجس است. همچنین باید از آب قلیلی هم که بعد از برطرف شدن عین نجاست برای آب کشیدن چیز نجس روی آن میریزند و از آن جدا می‌شود، اجتناب کرد؛ ولی آبی که با آن مخرج ادرار و مدفوع شسته شده با پنج شرط پاک است: اوّل: آن که بو یا رنگ یا مزه نجاست نگرفته باشد. دوم: نجاستی از خارج به آن نرسیده باشد. سوم: نجاست دیگری مثل خون، همراه ادرار یا مدفوع بیرون نیامده باشد. چهارم: ذرّههای مدفوع در آب پیدا نباشد. پنجم: بیشتر از مقدار معمول، نجاست به اطراف مخرج نرسیده باشد.
- دوازده چیز نماز را باطل میکند و آنها را (مُبطِلات نماز) میگویند: * اوّل: آن که در بین نماز یکی از شرطهای صحّت آن از بین برود، مثلاً در بین نماز بفهمد که مکان نماز او غصبی است. * دوم: آن که در بین نماز عمدا یا سهوا یا از روی ناچاری، چیزی که وضو یا غسل را باطل میکند پیش آید، مثلاً ادرار از او بیرون آید؛ ولی کسی که نمیتواند از بیرون آمدن ادرار و مدفوع خودداری کند، اگر در بین نماز ادرار یا مدفوع از او خارج شود، چنانچه به دستوری که در احکام وضو گفته شد رفتار نماید، نمازش باطل نمیشود و نیز اگر در بین نماز از زن مستحاضه خون خارج شود، در صورتی که به دستور استحاضه رفتار کرده باشد، نمازش صحیح است.
- اگر انسان مرضی داشته باشد که ادرار او قطره قطره بریزد یا نتواند از بیرون آمدن مدفوع خودداری کند، چنانچه یقین داشته باشد که از اوّل وقت نماز تا آخر آن به مقدار وضو گرفتن و نماز خواندن مهلت پیدا میکند، باید نماز را در وقتی که مهلت پیدا میکند بخواند و اگر مهلت او به مقدار اعمال واجب نماز باشد، باید در وقتی که مهلت دارد فقط اعمال واجب نماز را بجا آورد و اعمال مستحب آن مانند اذان، اقامه، قنوت و اذکار مستحب آن را ترک نماید.
- اگر روی دمل، زخم یا شکستگی بسته باشد، چنانچه باز کردن آن ممکن بوده و زحمت و مشقّت نیز نداشته و آب نیز برای آن ضرر نداشته باشد، باید روی آن را باز کند و وضو بگیرد،چه زخم و مانند آن در صورت و دستها باشد و چه جلوی سر و روی پاها.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [امام خمینی] کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد و مشقت و زحمت و خوفِ ضرر نداشته باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، و بنابر احتیاط واجب اگرچه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود، خود را معالجه نماید.
- [آیت الله بهجت] کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد و مشقت و زحمت و خوف ضرر نداشته باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد و خرج آن به او ضرر زیادی نزند، بلکه اگر مرض او به آسانی، یعنی بدون عُسر شخصی معالجه شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
- [آیت الله سبحانی] کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، در صورتی که ممکن باشد و مشقت و زحمت و خوف خطر نداشته باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد. بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه کند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . کسی که نمی تواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید اگر چه خرج داشته باشد. بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه می شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
- [آیت الله خوئی] کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خودداری کند، در صورتی که ممکن باشد به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید بهتر آن است که جلوگیری نماید، اگرچه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود خود را معالجه نماید.
- [آیت الله علوی گرگانی] کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول وغائط خودداری کند در صورتی که ممکن باشد باید به مقدار نماز از خارج شدن بول وغائط جلوگیرینماید، اگرچه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول یا غائط یا باد خودداری کند در صورتی که ممکن باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط و باد جلوگیری کند اگر چه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه می‌شود احتیاط مستحب آن است که خود را معالجه کند.
- [آیت الله بروجردی] کسی که نمیتواند از بیرون آمدن بول و غائط خود داری کند در صورتی که ممکن باشد، باید به مقدار نماز از خارج شدن بول و غائط جلوگیری نماید، اگر چه خرج داشته باشد، بلکه اگر مرض او به آسانی معالجه می‌شود، احتیاط واجب آن است که خود را معالجه نماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] 10 در صورتی که یقین یا خوف خطر یا ضرر مهمی برای مادر داشته باشد در مراحل اولیه جایز است.
- [آیت الله بهجت] اگر کسی مریض باشد، بهطوریکه بداند یا گمان کند روزه گرفتن برای او ضرر دارد، نباید روزه بگیرد، و اگر روزه بگیرد، روزهاش صحیح نیست، و در صورت خوف ضرر در صورتی که خوف او عقلایی باشد، میتواند روزهاش را افطار کند.