حاکم شرع
حاكم شرع حاكم منصوب از جانب خدا به طور مستقيم يا با واسطه است، بيشترين كاربرد عنوان حاكم شرع در كلمات فقها، فقیه جامع شرایط است. از حدود ولایت حاکم شرع در باب تجارت سخن گفته‌اند.
مسافری که در سفر درمانده شده و زکاْ گرفته بعد از آن که به وطنش رسید، اگر چیزی از زکاْ زیاد آمده باشد، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکاْ است.
عنوان مسئله:
مسافری که در سفر درمانده شده و زکاْ گرفته بعد از آن که به وطنش رسید، اگر چیزی از زکاْ زیاد آمده باشد، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکاْ است.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- آیا حاکم شرع میتواند دختری که پدر و جدّ او معلوم نیست و دختری که به سنّ بلوغ نرسیده را تزویج کند؟ اگر نتواند نماینده حاکم شرع صیغه عقد را بخواند آیا باطل است یا خیر؟
- کسی که خمس و زکاْ مال خود را نداده و از دنیا رفته آیا بر وصیّ واجب است که در درجه اوّل خمس و زکاْ مال متوفّی را بدهد؟
- طلاقی را که حاکم شرع در مورد زوجه شخصی میدهد آیا بائن است یا رجعی؟
- آیا استفاده از میوه درختان جنگلی که مربوط به منابع طبیعی است نیاز به اجازه حاکم شرع دارد؟
- آیا حاکم شرع در صورتی که پدر و جدّ مرده باشند یا زندهاند امّا در دسترس نیستند، ولایت دارد؟
- آیا اگر جانی را صاحب حقّ عفو نماید، حاکم شرع میتواند بنا به مصالحی جانی را تعزیر نماید؟
- اگر انسان به حکم حاکم شرع روزه خود را افطار کند، بعد کشف خلاف شود، تکلیف چیست؟
- اگر امر به معروف و نهی از منکر مستلزم ضرب و شتم باشد، آیا بدون اجازه حاکم شرع میتوان اقدام کرد؟
- شخصی قسم خورده، آیا پدر تنها میتواند قسم فرزند را به هم بزند، جدّ و حاکم شرع چطور؟ همچنین آیا شوهر میتواند قسم زن را به هم بزند؟
- آیا حاکم شرع میتواند برای مردانی که از طلا استفاده میکنند که چه بسا موجب ترویج این عمل میشود، حکم به تعزیر نماید؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله سبحانی] اگر حاکم شرع بدهی شخص غایب را از مال بدهکار بپردازد آیا بدهکار می تواند آن مال مشخص را مطالبه نماید و مال دیگری به بدهکار بدهد ؟
- [آیت الله نوری همدانی] ج: در فرض فوق فقط حاکم شرع چون بر اساس رعایت مصلحت عمل میکند، میتواند اجازه بدهد و دادگاه صالح که مجاز از فقیه باشد نیز با رعایت مصلحت میتواند اجازه بدهد.
- [سایر] آیا ولی فقیه همان حاکم شرع است؟ لطفاً توضیح دهید.
- [آیت الله بهجت] طلاق حاکم شرع، آیا رجعی است یا بائن؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] مقصود از حاکم شرع در رساله توضیح المسائل حضرتعالی چیست؟
- [آیت الله شبیری زنجانی] حکم نماز و روزه مسافری که با اکراه و اجبار به سفر رفته، پس از رسیدن به مسافت شرعی چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] در مواردی که حاکم شرع زوج را ملزم به طلاق دادن زوجهاش میکند و در صورت امتناع، حاکم شرع خود زن را مطلقه میکند در موارد زیر چه نوع طلاقی است و مهریه و حق نفقه ثابت است؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] آیا اموری که مربوط به حاکم شرع است و در رساله ها فرموده اید: (به حاکم شرع رجوع شود)، مربوط به مجتهد اعلم است و باید به اعلم رجوع کرد یا در آن امور اعلمیت شرط نیست؟
- [آیت الله خامنه ای] آیا بر امام جمعه کسب اجازه از حاکم شرع واجب است؟ مراد از حاکم شرع چه کسی است؟ و آیا این حکم در شهرهای دور دست هم جاری است؟
- [آیت الله بهجت] مسافری به علت عذر (مثل جنابت یا حیض، یا نفاس و یا عدم طهارت) نمازش را نمی خواند تا به وطنش برسد، وقتی به وطنش یا جایی که می خواهد ده روز بماند رسید، وقت تحصیل طهارت لباس و بدن را ندارد و نمازش قضا می شود. آیا باید نمازش را شکسته بخواند یا تمام؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر بدون اجازه حاکم شرع با مالی که برای زکاْ کنار گذاشته تجارت کند و ضرر نماید، نباید چیزی از زکاْ کم کند، ولی اگر منفعت کند، بنابر احتیاط واجب باید آن را به مستحقّ بدهد بلکه از حاکم شرع اجازه بگیرد و به مستحقّ بدهد ولی اگر زکاْ را جدا نکرده تجارت کند، سود مال خودش است همچنانکه زیان مال اوست وضامن مال زکاْ است.
- سیّد یتیمی که به او خمس میدهند، باید فقیر باشد ولی به سیّدیکه در سفر درمانده شده، اگر در وطنش فقیر هم نباشد میشود خمس داد.
- اگر در شهر خودش مستحقّ پیدا شود، میتواند زکاْ را به شهر دیگر ببرد، ولی مخارج بردن به آن شهر را باید از خودش بدهد و اگر زکاْ تلف شود، ضامن است مگر آن که بأمر حاکم شرع برده باشد یا این که وکیل او در قبض ونقل زکاْ به شهر دیگر باشد، که در این دو صورت مخارج بردن آن از زکاْ است.
- کسی که از طرف حاکم شرع مأمور جمع آوری زکاْ است موقع خرمن که گندم وجو را از کاه جدا میکنند و بعد از خشک شدن خرما وانگور میتواند زکاْ را مطالبه کند و اگر مالک ندهد و چیزی که زکاْ آن واجب شده، ازبین برود باید عوض آن را بدهد.
- مسافری که خرجی او تمام شده، یا مرکبش از کار افتاده، چنانچه سفر او سفر معصیت نباشد میتواند زکاْ بگیرد اگر نتواند با قرض کردن یا فروختن چیزی، خود را به مقصد برساند اگرچه در وطن خود فقیرنباشد ولی اگر بتواند درجای دیگر با قرض کردن یا فروختن چیزی مخارج سفر خود را فراهم کند فقط به مقداری که به آنجا برسد، میتواند زکاْ بگیرد.
- به سیّدی که در سفر درمانده شده، اگر سفر او سفر معصیت باشد، بنابر احتیاط واجب نباید خمس بدهند.
- اگر پیش از دادن زکاْ از انگور وخرما وگندمی که زکاْ آنها واجب شده خود وعیالش بیش از متعارف بخورند، یا مثلاً به فقیر بدهد نه بعنوان زکاْ، باید زکاْ مقداری را که مصرف کرده بدهد.
- اگر زکاْ خرمای خشک یا کشمش بر او واجب باشد، نمیتواند زکاْ آن را خرمای تازه یا انگور بدهد و نیز اگر زکاْ خرمای تازه یا انگور بر او واجب باشد، نمیتواند زکاْ آن را خرمای خشک یا کشمش بدهد امّا اگر یکی از اینها یا چیز دیگری را به قصد قیمت زکاْ بدهد اگر به مقدار قیمت زکاْ باشد، مانعی ندارد.
- کسی که زکاْ میگیرد باید شیعه دوازده امامی باشد و اگر انسان کسی را شیعه بداند و به او زکاْ بدهد، بعد معلوم شود شیعه نبوده، باید دوباره زکاْ بدهد با تفصیلی که در )مسأله 1951) گذشت.
- پدر میتواند به پسرش زکاْ بدهد که برای خود زن بگیرد، پسر هم میتواند برای آن که پدرش زن بگیرد زکاْ خود را به او بدهد.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله بروجردی] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته، بعد از آن که به وطنش رسید، اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکات است.شرایط کسانی که مستحق زکاتند
- [آیت الله وحید خراسانی] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته بعد از ان که به وطنش رسید اگر چیزی از زکات زیاد امده باشد در صورتی که نتواند به دهنده زکات برگرداند یا برگرداندن به او مشقت داشته باشد باید ان را به حاکم شرع بدهد و بگوید ان چیز زکات است
- [آیت الله سبحانی] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته بعد از آنکه به وطنش رسید، اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد، در صورتی که بدون مشقت نتواند بقیه را به صاحب مال یا نائب او برساند باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکات است. شرایط کسانی که مستحق زکاتند
- [آیت الله بهجت] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته، بعد از آنکه به وطنش رسید، اگر چیزی از زکات باقی مانده باشد، در صورتی که بازگرداندن آن به صاحب مال یا نایب او مشقت داشته باشد، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن زکات است، و اگر به حاکم شرع هم ممکن نشد به مؤمنین عادل میدهد که آنها به مصرف زکات برسانند. و اگر آن هم ممکن نشد، خودش میتواند آن را در موارد مصرف زکات صرف کند.
- [آیت الله مظاهری] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته بعد از آنکه به وطنش رسید، اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد لازم نیست آن را برگرداند.
- [آیت الله سیستانی] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته ، بعد از آنکه به وطنش رسید ، اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد ، چنانچه نتواند آن را به دهنده زکات برساند ، باید به حاکم شرع برساند و بگوید آن چیز زکات است . شرایط کسانی که مستحقّ زکاتند
- [آیت الله فاضل لنکرانی] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته بعد از آنکه به وطنش رسید، اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد باید آن را به مجتهد جامع الشرائط بدهد و بگوید آن چیز زکات است.
- [آیت الله اردبیلی] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته، بعد از آن که به وطن خود رسید، اگر از زکات چیزی زیاد آمده باشد، باید آن را به صاحب مال یا نایب او یا حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکات است.
- [آیت الله شبیری زنجانی] مسافری که در سفر درمانده شده و زکات گرفته، بعد از آن که به وطنش رسید اگر چیزی از زکات زیاد آمده باشد، باید آن را به مصرف زکات برساند.
- [آیت الله نوری همدانی] مسافری که در سفر رمانده شده و زکوه گرفته بعد از آنکه به وطنش رسید ، اگر چیزی از زکوه زیاد مانده باشد ، در صورتی که بدون مشقّت نتواند بقّیه را به صاحب مال یا نائب او برساند ، باید آن را به حاکم شرع بدهد و بگوید آن چیز زکوه است .