اوج و شدت علاقه به شخص یا چیزی "عشق" نامیده می شود، و بر دو قسم است: حقیقی و مجازی. عشق حقیقی یعنی عشق به کمال مطلق که همانا عشق به خداوند متعال و صفات و افعال اوست و عشق مجازی یعنی عشق ورزیدن به هر گونه معشوقی غیر از خدای متعال، این عشق اگر با عفت و تقوا همراه باشد، مذموم نیست. اما عقل، همان حجت درونی انسان ها است که آنها را در مسیر کمال الهی راهنمایی می کند. انسان، هم عاقل است و هم عاشق ، عاشق شیء نامحدود و کمال مطلق که خدای متعال است؛ چون که این عشق در عمق فطرت انسان ها است. عقل متعارف و عشق حقیقی همیشه با یکدیگر درگیرند و در جنگ بین عقل متعارف و عشق حقیقی، عشق حاکم بر عقل است و مقدم می شود، اما اگر عقل انسان به مرحله "عقل برین" و "قدسی" برسد با عشق هماهنگ است و هیچ تعارضی بین آن دو نیست.
