دیوانه
دیوانگی: نوعی بیماری روانی، که فرد مبتلا به آن، قادر به کنترل اعمال خود نیست. از آن در بسیاری از بابها؛ اعم از عبادات، عقود، ایقاعات و احکام سخن گفتهاند.
اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزهای وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.
پرسش‌های مرتبط از این مرجع
- این که در رساله نوشته شده اگر کسی در مسجد جای دیگری را غصب کند( آیا فردی که جا گرفته هر کس باشد فرقی ندارد اعمّ از بالغ و غیر بالغ، عاقل و دیوانه، زن یا مرد، شیعه یا سنّی یا این که باید بالغ شیعی باشد؟
- آیا کفّاره روزه‌های قضا شده پدر نیز بر پسر بزرگتر واجب است؟
- در مورد قسامه بفرمائید : آیا کسانی که در زمان وقوع قتل عاقل نبوده یا غیر بالغ بوده‌اند (کودک یا مراهق) امّا هنگام اجرای قسامه عاقل و بالغ شده‌اند می‌توانند جهت ادای سوگند در این مراسم شرکت کنند؟
- پوشش زن در مقابل افرادی که دیوانه هستند چگونه و به چه ترتیب است؟
- آیا همسر شخص متوفّی که وصیّت نامه نداشته با حضور پسر بزرگتر که بالغ و عاقل است می‌تواند خودش را وصیّ قرار دهد؟
- مردی زنی را به مدّتی عقد کرد، در این مدّت زن دیوانه شد و یا بیهوش گردید آیا حقّ جماع با او را دارد؟
- آیا کسی که خود روزه قضا دارد، می‌تواند اجیر شود؟
- کسی می‌داند پنج روز روزه قضا دارد نمی‌داند عمداروزه نگرفته یا مسافر بوده یا مریض بوده در این صورت پنج روز روزه قضا می‌گیرد کفّاره کدام را انجام دهد تا برئ الذمّه شود؟
- شخصی روزه قضا گرفته و در وسط روز محتلم شده آیا روزه‌اش باطل می‌شود؟
- افطار روزه قضا قبل از ظهر یا بعد از ظهر چه حکمی دارد؟
پرسش‌های مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله اردبیلی] در رساله مراجع درگذشته، مانند آیات عظام امام خمینی رحمهالله ، آقای گلپایگانی رحمهالله و آقای خویی رحمهالله و رساله مراجع حاضر، یکی از شرایط مرجع تقلید را عاقل بودن دانستهاند. منظور از عاقل بودن چیست؟ آیا منظور همان قوه ادراک و تشخیص خوب و بد است؟ مراد از دیوانه چیست؟ آیا تشخیص این موارد با عرف است یا این که تعریف فقهی دارد؟ پاسخ : عاقل و دیوانه بودن، عرفی است و تعریف فقهی ندارد.
- [آیت الله سبحانی] دیوانه ادواری که بخشی از روز افاقه پیدا می کند قضا دارد؟ و یا کفاره؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] چرا خدا با این که حق مطلق هست و همه چیز در حال ستایش اوست انسان که اشرف مخلوقات است حداقل باید دوران طفولیت را بگذراند تا با استفاده از سلولهای مغز به وجود خدا پی ببرد. خدا باید در ذهن دیوانه نیز درک شود چون جز خدا هیچ نیست و اگر عقل بگوید که دیوانه درک نکرده عاقل درک کرده از کجا بدانند که عاقل دیوانه ای با طرز تفکر دیگری نیست؟ کل قوانین عالم یکی است یعنی قوانین طبیعت و انسانی می بینیم که با هم یکی هستند ولی از چگونگی این دو اطلاع نداریم.
- [آیت الله اردبیلی] اگر بچه یا دیوانهای برای انجام حجّ استحبابی به مکه برود و در حج، بچه نابالغ، بالغ شود و یا دیوانه، عاقل شود، آیا برای این که حجّ آنها مجزی از حَجّة الاسلام باشد، استطاعت شرط است یا خیر؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی پس از استقرار وجوب حج، دیوانه شده، وظیفه ولیّ، نسبت به حجّ او چیست؟
- [آیت الله نوری همدانی] شخصی پس از استقرار وجوب حج، دیوانه شده، وظیفه ولیّ، نسبت به حجّ او چیست؟
- [آیت الله فاضل لنکرانی] شخصی پس از استقرار وجوب حج، دیوانه شده، وظیفه ولیّ نسبت به حج او چیست؟
- [آیت الله بهجت] آیا غسل شخصی که از کودکی دیوانه بوده و با همین حالت هم بالغ شده واجب است یا خیر؟
- [آیت الله بهجت] از چه زمانی نماز آیات قضا می شود؟ آیا زمان قضا شدن برای اسباب وجوب مختلف، متفاوت است؟
- [آیت الله اردبیلی] اگر شخص جنب وارد مسجد شود، آیا بیرون کردن او واجب است یا نه؟ و اگر شخص جنب، دیوانه یا بچه یا غیر ملتفت باشد، چه حکمی دارد؟
مسائل مرتبط از این مرجع
- اگر پسر بزرگتر موقع مرگ پدر یا مادر نابالغ یا دیوانه باشد، وقتی که بالغ شد یا عاقل گردید، باید نماز وروزه پدر ومادر را قضا نماید و چنانچه پیش از بالغ شدن یا عاقل شدن بمیرد، بر پسر دوم چیزی واجب نیست.
- اگر صاحب گاو وگوسفند وشتر وطلا ونقره در تمام سال دیوانه باشد، زکاْ بر او واجب نیست و همچنین است اگر در مقداری از سال دیوانه باشد ولو در آخر سال عاقل گردد، باید اوّل سالش را همان اوّل عاقل شدنش قرار دهد.
- اگر دیوانه یا بچه نابالغی میّت را مسّ کند، بعد از آن که آن دیوانه عاقل یا بچه بالغ شد، باید غسل مسّ میّت نماید.
- کسی که گاهی عاقل وگاهی دیوانه است، تصرّفی که موقع دیوانگی در مال خود میکند، صحیح نیست.
- اگر پیش از غروب یا مقارن غروب بچه بالغ شود، یا دیوانه عاقل گردد، یا فقیر غنی شود، در صورتی که شرائط واجب شدن فطره را دارا باشد، باید زکاْ فطره را بدهد.
- امانت دار و کسی که مال را امانت میگذارد، باید هر دو بالغ و عاقل باشند، پس اگر انسان مالی را پیش بچه یا دیوانه امانت بگذارد یا دیوانه وبچه مالی را پیش کسی امانت بگذارد صحیح نیست مگر آن که با اذن ولیّ باشد.
- اگر کسی موقع غروب شب عید فطر دیوانه یا بیهوش باشد، زکاْ فطره بر او واجب نیست.
- نمازهای یومیّهای که زن در حال حیض نخوانده، قضا ندارد ولی روزه‌های واجب را باید قضا نماید.
- پدر وجدّ پدری می‌توانند برای فرزند نابالغ یا دیوانه خود که بحال دیوانگی بالغ شده است ازدواج کنند و بعد از آن که آن طفل بالغ شد یادیوانه عاقل گردید، اگر ازدواجی که برای او کردهاند مفسدهای نداشته،نمیتواند آن را بههمبزند و اگر مفسدهای داشته، می‌تواند آن را به همبزند.
- جلوگیری بچه و دیوانه از مسّ قرآن واجب نیست ولی اگر مسّ نمودن آنان بیاحترامی بقرآن باشد، باید از آنان جلوگیری کنند.
مسائل مرتبط از دیگر مراجع
- [آیت الله فاضل لنکرانی] اگر دیوانه عاقل شود واجب نیست روزه های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.
- [آیت الله مظاهری] اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزه‌های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزه های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.
- [آیت الله وحید خراسانی] اگر دیوانه عاقل شود واجب نیست روزه های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید
- [آیت الله میرزا جواد تبریزی] اگر دیوانه عاقل شود؛ واجب نیست روزه های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.
- [آیت الله سیستانی] اگر دیوانه عاقل شود ، واجب نیست روزه‌های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید .
- [آیت الله بروجردی] اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزه‌های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.
- [آیت الله نوری همدانی] اگر دیوانه عاقل شود ، واجب نیست روزه های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید .
- [آیت الله خوئی] اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزه‌های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.
- [امام خمینی] اگر دیوانه عاقل شود، واجب نیست روزه های وقتی را که دیوانه بوده قضا نماید.