آیا بودن ولی فقیه که معصوم نیست و خود درمعرض اشتباه است سبب شناخت حقیقت است؟
همان گونه که می دانید، تمام انسان های غیر معصوم در معرض اشتباه اند، اما بدیهی است که احتمال خطا و اشتباه در افراد مختلف، بسیار متفاوت بوده و شخصی که در عمر خود مرتکب چند اشتباه می شود، با فردی که هر روز را با اشتباهات فراوانی سپری می کند، قابل مقایسه نیست.   از طرفی، انسان ها برای زندگی فردی و اجتماعی خود نیاز به راهنمایانی دارند که یاریگر آنان، در باقی ماندن در مسیر مستقیم باشند. بدیهی است که هر مقدار اشتباه و خطای راهنما و زمامداری کمتر باشد، پیروی از او نتایج بهتری را به ارمغان خواهد آورد.   براین اساس، اگر شخصی که از عناصری؛ چون فقاهت، عدالت، شجاعت و .... برخوردار بوده، در رأس مدیریت جامعه قرار گیرد، به مراتب، نسبت به اشخاصی که فاقد چنین خصوصیاتی هستند، اشتباهات کمتری خواهد داشت و حتی اگر مرتکب اشتباهی شود، شهامت اعلام و جبران آن را خواهد داشت.   بنیان گذار فقید جمهوری اسلامی (ره)، در این زمینه می فرماید: "آنچه مهم است، این است که ما می خواهیم مطابق شرع اسلام مسائل را پیاده کنیم. پس اگر قبلاً اشتباه کرده باشیم باید صریحاً بگوییم اشتباه نموده‏ایم. و عدول در بین فقها از فتوایی به فتوای دیگر درست همین معنا را دارد. وقتی فقیهی از فتوای خود برمی‏گردد یعنی من در این مسئله اشتباه نموده‏ام و به اشتباهم اقرار می کنم. فقهای شورای نگهبان و اعضای شورایعالی قضائی هم باید این‏طور باشند که اگر در مسئله‏ای اشتباه کردند صریحاً بگویند اشتباه کردیم و حرف خود را پس بگیرند، ما که معصوم نیستیم ... پس در این رابطه ممکن است من دیروز حرفی را زده باشم و امروز حرف دیگری را و فردا حرف دیگری را، این معنا ندارد که من بگویم چون دیروز حرفی زده‏ام باید روی همان حرف باقی بمانم".[1]   به همین دلیل، معتقدیم که پیروی از افرادی که مجموعه ای از دانش دینی و تقوای الاهی را در خود جای داده اند، راه بهتری برای شناخت حقیقت بوده و جایگزین مناسب تری برای آن وجود نخواهد داشت.   مطالعه پرسش 4453 (سایت: 4687)  نیز اطلاعات دیگری در این زمینه، در اختیارتان قرار خواهد داد.     [1] . صحیفه امام، ج 18، ص 241 (در دیدار با اعضای شورای نگهبان، 20/8/1362).  
عنوان سوال:

آیا بودن ولی فقیه که معصوم نیست و خود درمعرض اشتباه است سبب شناخت حقیقت است؟


پاسخ:

همان گونه که می دانید، تمام انسان های غیر معصوم در معرض اشتباه اند، اما بدیهی است که احتمال خطا و اشتباه در افراد مختلف، بسیار متفاوت بوده و شخصی که در عمر خود مرتکب چند اشتباه می شود، با فردی که هر روز را با اشتباهات فراوانی سپری می کند، قابل مقایسه نیست.   از طرفی، انسان ها برای زندگی فردی و اجتماعی خود نیاز به راهنمایانی دارند که یاریگر آنان، در باقی ماندن در مسیر مستقیم باشند. بدیهی است که هر مقدار اشتباه و خطای راهنما و زمامداری کمتر باشد، پیروی از او نتایج بهتری را به ارمغان خواهد آورد.   براین اساس، اگر شخصی که از عناصری؛ چون فقاهت، عدالت، شجاعت و .... برخوردار بوده، در رأس مدیریت جامعه قرار گیرد، به مراتب، نسبت به اشخاصی که فاقد چنین خصوصیاتی هستند، اشتباهات کمتری خواهد داشت و حتی اگر مرتکب اشتباهی شود، شهامت اعلام و جبران آن را خواهد داشت.   بنیان گذار فقید جمهوری اسلامی (ره)، در این زمینه می فرماید: "آنچه مهم است، این است که ما می خواهیم مطابق شرع اسلام مسائل را پیاده کنیم. پس اگر قبلاً اشتباه کرده باشیم باید صریحاً بگوییم اشتباه نموده‏ایم. و عدول در بین فقها از فتوایی به فتوای دیگر درست همین معنا را دارد. وقتی فقیهی از فتوای خود برمی‏گردد یعنی من در این مسئله اشتباه نموده‏ام و به اشتباهم اقرار می کنم. فقهای شورای نگهبان و اعضای شورایعالی قضائی هم باید این‏طور باشند که اگر در مسئله‏ای اشتباه کردند صریحاً بگویند اشتباه کردیم و حرف خود را پس بگیرند، ما که معصوم نیستیم ... پس در این رابطه ممکن است من دیروز حرفی را زده باشم و امروز حرف دیگری را و فردا حرف دیگری را، این معنا ندارد که من بگویم چون دیروز حرفی زده‏ام باید روی همان حرف باقی بمانم".[1]   به همین دلیل، معتقدیم که پیروی از افرادی که مجموعه ای از دانش دینی و تقوای الاهی را در خود جای داده اند، راه بهتری برای شناخت حقیقت بوده و جایگزین مناسب تری برای آن وجود نخواهد داشت.   مطالعه پرسش 4453 (سایت: 4687)  نیز اطلاعات دیگری در این زمینه، در اختیارتان قرار خواهد داد.     [1] . صحیفه امام، ج 18، ص 241 (در دیدار با اعضای شورای نگهبان، 20/8/1362).  





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین