مفهوم آیات 8، 9 و 10 سوره نجم چیست؟
در تفسیر این آیات دو نظریه مختلف وجود دارد. نظریه اول این است که معلّم پیامبر (ص) همان "جبرئیل امین" پیک وحی خدا بود، که قدرت فوق العاده‌ای داشت. او که معمولاً به صورت "انسانی خوش چهره" بر پیامبر (ص) ظاهر می‌شد، و پیام الاهی را ابلاغ می‌نمود. بعضی از مفسران که این نظر را برگزیده‌اند تصریح کرده‌اند دیدار اول پیامبر (ص) با جبرئیل به صورت اصلیش در کنار غار" حرا" در" جبل النور" واقع شده است. نظریه دوم: در روایات متعدّدی که از منابع اهل بیت (ع) نقل شده، این آیات تفسیر به جبرئیل نشده، بلکه روایات می‌گوید: منظور از این آیات شهود باطنی خاصی نسبت به ذات پاک خدا است که برای پیامبر (ص) در این صحنه روی داد و در معراج بار دیگر تکرار شد و رسول اللَّه فوق العاده تحت تأثیر جذبه معنوی این دیدار قرار گرفت. مرحوم صدوق در"علل الشرائع" از هشام بن حکم از امام موسی بن جعفر (ع) نقل کرده است که در ضمن یک حدیث طولانی می‌فرماید: &quotنگامی که پیامبر به معراج برده شد و فاصله او از ساحت قدس پروردگارش به اندازه قوسین یا کمتر بود حجابی از حجاب ها از برابر دیدگان او برداشته شد"!. در"تفسیر علی بن ابراهیم" نیز آمده است: "ثم دنی یعنی رسول اللَّه من ربه عزّ و جلّ:" سپس نزدیک شد؛ یعنی رسول خدا به پروردگار متعال"!. این معنا در روایات متعدّد دیگری نیز آمده است و نادیده گرفتن این همه روایات ممکن نیست. در روایات اهل سنت نیز در روایتی در" الدرّ المنثور" همین معنا از ابن عباس به دو طریق نقل شده است. مجموع این قرائن سبب می‌شود که تفسیر دوّم را که می‌گوید نزدیک شدن پیامبر (ص) نسبت به ذات پاک خداوند بوده است، را برگزینیم.
عنوان سوال:

مفهوم آیات 8، 9 و 10 سوره نجم چیست؟


پاسخ:

در تفسیر این آیات دو نظریه مختلف وجود دارد. نظریه اول این است که معلّم پیامبر (ص) همان "جبرئیل امین" پیک وحی خدا بود، که قدرت فوق العاده‌ای داشت. او که معمولاً به صورت "انسانی خوش چهره" بر پیامبر (ص) ظاهر می‌شد، و پیام الاهی را ابلاغ می‌نمود. بعضی از مفسران که این نظر را برگزیده‌اند تصریح کرده‌اند دیدار اول پیامبر (ص) با جبرئیل به صورت اصلیش در کنار غار" حرا" در" جبل النور" واقع شده است. نظریه دوم: در روایات متعدّدی که از منابع اهل بیت (ع) نقل شده، این آیات تفسیر به جبرئیل نشده، بلکه روایات می‌گوید: منظور از این آیات شهود باطنی خاصی نسبت به ذات پاک خدا است که برای پیامبر (ص) در این صحنه روی داد و در معراج بار دیگر تکرار شد و رسول اللَّه فوق العاده تحت تأثیر جذبه معنوی این دیدار قرار گرفت. مرحوم صدوق در"علل الشرائع" از هشام بن حکم از امام موسی بن جعفر (ع) نقل کرده است که در ضمن یک حدیث طولانی می‌فرماید: "نگامی که پیامبر به معراج برده شد و فاصله او از ساحت قدس پروردگارش به اندازه قوسین یا کمتر بود حجابی از حجاب ها از برابر دیدگان او برداشته شد"!. در"تفسیر علی بن ابراهیم" نیز آمده است: "ثم دنی یعنی رسول اللَّه من ربه عزّ و جلّ:" سپس نزدیک شد؛ یعنی رسول خدا به پروردگار متعال"!. این معنا در روایات متعدّد دیگری نیز آمده است و نادیده گرفتن این همه روایات ممکن نیست. در روایات اهل سنت نیز در روایتی در" الدرّ المنثور" همین معنا از ابن عباس به دو طریق نقل شده است. مجموع این قرائن سبب می‌شود که تفسیر دوّم را که می‌گوید نزدیک شدن پیامبر (ص) نسبت به ذات پاک خداوند بوده است، را برگزینیم.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین