در آیه 91 سوره انعام آمده است: (قل الله ثمّ ذرهم)، اگر کلمه (الله) مرفوع یا منصوب باشد، چه تفاوتی در معنا می کند؟
لفظ جلاله (الله)، در (قل اللهُ ثمّ ذرهم)،[1] باید مرفوع باشد؛ زیرا مرفوع بودن آن از دو حال خارج نیست: 1. یا مبتدا بوده و مبتدا هم مرفوع است و خبر آن -انزل الکتاب-، حذف شده، نه این که (الله) به تنهایی مفعول (قل) بوده تا منصوب باشد، ولی کلّ این جمله، یعنی مبتدا و خبر آن (انزل الکتاب) که محذوف باشد، (مفعولٌ به)، محلاً منصوب بوده و به اصطلاح ادبیات عرب مقول قول (قل) است. 2. یا فاعل برای فعل محذوف (انزل) باشد و فاعل هم مرفوع است.[2] پس، اگر به معنای آیه شریفه به صورت کامل دقت شود، تفاوت معنایی در مرفوع و منصوب بودن لفظ جلاله الله فهمیده می شود؛ زیرا در صدر آیه این گونه آمده است:(آنها خدا را درست نشناختند که گفتند: (خدا، هیچ چیز بر هیچ انسانی، نفرستاده است!) بگو: (چه کسی کتابی را که موسی آورد، نازل کرد؟! سپس در ذیل آیه شریفه خدای متعال به پیامبر (ص) می فرماید که به قوم یهود بگوید: که الله نازل کرده است. و این با مرفوع بودن الله سازگاری دارد، نه منصوب بودن آن. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] . انعام، 91. [2] . صافی، محمود بن عبد الرحیم، ‌ الجدول فی اعراب القرآن، ج 7، ص 217، دارالرشید مؤسسة الإیمان، دمشق بیروت، چاپ چهارم، 1418ق.
عنوان سوال:

در آیه 91 سوره انعام آمده است: (قل الله ثمّ ذرهم)، اگر کلمه (الله) مرفوع یا منصوب باشد، چه تفاوتی در معنا می کند؟


پاسخ:

لفظ جلاله (الله)، در (قل اللهُ ثمّ ذرهم)،[1] باید مرفوع باشد؛ زیرا مرفوع بودن آن از دو حال خارج نیست: 1. یا مبتدا بوده و مبتدا هم مرفوع است و خبر آن -انزل الکتاب-، حذف شده، نه این که (الله) به تنهایی مفعول (قل) بوده تا منصوب باشد، ولی کلّ این جمله، یعنی مبتدا و خبر آن (انزل الکتاب) که محذوف باشد، (مفعولٌ به)، محلاً منصوب بوده و به اصطلاح ادبیات عرب مقول قول (قل) است. 2. یا فاعل برای فعل محذوف (انزل) باشد و فاعل هم مرفوع است.[2] پس، اگر به معنای آیه شریفه به صورت کامل دقت شود، تفاوت معنایی در مرفوع و منصوب بودن لفظ جلاله الله فهمیده می شود؛ زیرا در صدر آیه این گونه آمده است:(آنها خدا را درست نشناختند که گفتند: (خدا، هیچ چیز بر هیچ انسانی، نفرستاده است!) بگو: (چه کسی کتابی را که موسی آورد، نازل کرد؟! سپس در ذیل آیه شریفه خدای متعال به پیامبر (ص) می فرماید که به قوم یهود بگوید: که الله نازل کرده است. و این با مرفوع بودن الله سازگاری دارد، نه منصوب بودن آن. این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] . انعام، 91. [2] . صافی، محمود بن عبد الرحیم، ‌ الجدول فی اعراب القرآن، ج 7، ص 217، دارالرشید مؤسسة الإیمان، دمشق بیروت، چاپ چهارم، 1418ق.





1396@ - موتور جستجوی پرسش و پاسخ امین