با توجه به این که غیبت از حقوق الناس است، بنابر این در مرحله اول باید از غیبت شونده رضایت گرفت، آن گاه به درگاه الاهی از این گناه توبه کرد. اما اگر رضایت گرفتن از غیبت شونده به هر دلیلی ممکن نباشد و یا این که گفتن به او موجب مفسده ای مهم تر می شود و ... که در این صورت با توجه به روایات معصومان (ع) باید برای او استغفار نمود و این کفاره غیبت او است. در این باره به دو روایت اشاره می کنیم: 1. امام صادق (ع) می فرماید از پیامبر (ص) پرسیده شد: کفاره غیبت چیست؟ حضرت فرمود: هر وقت یادت آمد، برای او از خداوند طلب آمرزش کن. [1] 2. امام صادق (ع) در روایت دیگر می فرماید: اگر غیبت کردی و خبرش به غیبت شده رسید، پس راهی نمی ماند جز حلالیت خواستن از او، امّا اگر خبرش به او نرسیده، از خداوند برایش طلب آمرزش کن. [2] نمایه های مرتبط: غیبت و اهمیت توبه از آن، 4166 (سایت: 5088) . فلسفه حرمت غیبت، 15406 (سایت: 15036) . حق الناس و طلب بخشش، 7952 (سایت: 8054) . این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد. [1] مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج 72، ص 241، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404 ه ق. [2] . همان، 242.
آیا می توان بدون حلالیت گرفتن از فرد غیبت شونده توبه کرد؟ با در نظر گرفتن این که عمری را به غیبت گذرانده ام و الآن عملا حلالیت گرفتن غیر ممکن است و همین افکار اراده ام را در ترک این گناه سست می کند!
با توجه به این که غیبت از حقوق الناس است، بنابر این در مرحله اول باید از غیبت شونده رضایت گرفت، آن گاه به درگاه الاهی از این گناه توبه کرد. اما اگر رضایت گرفتن از غیبت شونده به هر دلیلی ممکن نباشد و یا این که گفتن به او موجب مفسده ای مهم تر می شود و ... که در این صورت با توجه به روایات معصومان (ع) باید برای او استغفار نمود و این کفاره غیبت او است. در این باره به دو روایت اشاره می کنیم: 1. امام صادق (ع) می فرماید از پیامبر (ص) پرسیده شد: کفاره غیبت چیست؟ حضرت فرمود: هر وقت یادت آمد، برای او از خداوند طلب آمرزش کن. [1] 2. امام صادق (ع) در روایت دیگر می فرماید: اگر غیبت کردی و خبرش به غیبت شده رسید، پس راهی نمی ماند جز حلالیت خواستن از او، امّا اگر خبرش به او نرسیده، از خداوند برایش طلب آمرزش کن. [2] نمایه های مرتبط: غیبت و اهمیت توبه از آن، 4166 (سایت: 5088) . فلسفه حرمت غیبت، 15406 (سایت: 15036) . حق الناس و طلب بخشش، 7952 (سایت: 8054) . این سؤال، پاسخ تفصیلی ندارد.
[1] مجلسی، محمد باقر، بحارالأنوار، ج 72، ص 241، مؤسسة الوفاء، بیروت، 1404 ه ق. [2] . همان، 242.
- [سایر] آیا می توان بدون رضایت گرفتن از فرد غیبت شونده توبه کرد؟
- [سایر] موارد جواز غیبت کدامند و چگونه می توان از غیبت توبه کرد؟
- [سایر] آیا کسی که در همهء عمر، کار خوب انجام داده با کسی که عمری گناه کرده است، ولی توبه می کند، در یک درجهء بهشت است ؟
- [سایر] سلام من تو زندگیم زیاد غیبت کردم و اکثر این غیبت ها به گونه ای بوده که پای صحبت بقیه نشسته بودم.ولی اساسی می خواهم توبه کنم و اصلا نمی تونم بروم حلالیت بطلبم.چه کار کنم؟ اگر توبه کنم کافی است؟
- [سایر] اگر حق الناسی بر گردن ماست و واقعا امکان جبران نباشد توبه حقیقی به درگاه خدا و تصمیم قاطع بر ترک معاصی و احسان و صدقات( در حد توان) در حق آن فرد یا افراد کفایت می کند؟
- [آیت الله نوری همدانی] در صورتیکه مرتکب غیبتی شدیم، اگر مفسدهای نباشد آیا لازم است از شخص مورد نظر حلالیّت طلبید یا خیر؟ اگر این غیبت را شنیدهایم چه حکمی دارد؟
- [سایر] امام علی(ع) در نهج البلاغه میفرماید: (عمری که خداوند بهانه فرزند آدم را در آن میپذیرد، شصت سال است). آیا میتوان از این سخن برداشت کرد که توبه از گناهان تا شصت سالگی مورد پذیرش است؟
- [سایر] اگر همه گناهان با توبه بخشیده میشود؛ چرا در قرآن برای بخشیده شدن «سیّئات»، ترک گناهان کبیره شرط گذاشته شده است؟
- [سایر] شبهه: در جامعه کنونی به هیچ وجه نمی توان گناه نکرد و یا گناه را ترک کرد چون عوامل فساد قوی ترند.
- [سایر] در بین دوست و آشنا معروف شده که من با وجود خوش استعدادی و داشتن امکانات زیاد فرد بیاراده و سست عنصری هستم، نمیدانم قضاوت آنها در مورد من تا چه حد درست است، حال سؤالم این است که چگونه و با استفاده از چه راهکاری میتوانم اراده خودم را تقویت کنم؟
- [آیت الله مکارم شیرازی] به سیدی که عادل نیست می توان خمس داد، ولی احتیاط واجب آن است به کسی بدهند که آشکارا گناه نکند و اگر در سفر مانده است در صورتی می توان به او خمس داد که سفرش سفر معصیت نباشد، مگر این که توبه کند و باقیمانده سفر را در طریق معصیت انجام ندهد.
- [آیت الله مظاهری] توبه از اعانت بر گناه پشیمانی از گذشته و تصمیم بر ترک و اصلاح خود است، و اگر ضرری از اعانت او بر کسی یا بر اسلام وارد شده، اگر میتواند باید جبران نماید.
- [آیت الله فاضل لنکرانی] کسی که برای معصیت سفر کرده موقعی که از سفر برمی گردد اگر توبه کرده باید نماز را شکسته بخواند و اگر توبه نکرده باید نماز را تمام بخواند. و اگر برگشتن از سفر در نظر عرف جزء رفتن به سفر، معصیت محسوب شود، بعید نیست وظیفه اش تمام باشد گرچه احتیاط آن است که هم شکسته و هم تمام بخواند.
- [آیت الله وحید خراسانی] غیبت و ان ذکر عیب مستور و پوشیده مومن در غیاب او است چه ان عیب را به گفتار بیان کند یا به رفتار بفهماند هرچند در اظهار عیب مومن قصد اهانت و هتک حیثیت نداشته باشد و اگر به قصد اهانت عیب مومن را اظهار نماید دو گناه مرتکب شده است و مرتکب غیبت باید توبه کند و بنابر احتیاط واجب از کسی که غیبت او را کرده حلیت بطلبد مگر ان که حلیت طلبیدن موجب مفسده ای شود و در مواردی غیبت جایز است متجاهر به فسق یعنی کسی که اشکارا و علنی گناه می کند که غیبت کردن از او در همان گناه جایز است غیبت کردن مظلوم از ظالمی که بر او ظلم کرده نسبت به ان ظلم در مورد مشورت که اظهار عیب به قصد نصیحت مشورت کننده در حدی که نصیحت محقق شود جایز است غیبت بدعت گذار در دین و کسی که موجب گمراهی مردم می شود غیبت برای اظهار فسق شاهد یعنی اگر کسی که شهادت می دهد فاسق است غیبت او به اظهار فسق او برای ان که به شهادت او حقی ضایع نشود جایز است غیبت کردن از شخصی برای دفع ضرر از جان یا عرض یا مال ان شخص غیبت کردن از گناهکار به قصد بازداشتن او از ان گناه در صورتی که به غیر ان بازداشتن او ممکن نباشد
- [آیت الله شبیری زنجانی] کسی که سفر او حرام نیست و برای کار حرام یا ترک واجب هم سفر نمیکند، اگر چه در سفر معصیتی انجام دهد یا واجبی را ترک کند؛ مثلاً غیبت کند یا شراب بخورد، یا نماز نخواند، باید نماز خود را شکسته بخواند و اگر سفر وی مستلزم معصیت یا ترک واجبی باشد نیز همینطور است؛ هر چند احتیاط مستحب در اینصورت این است که نماز را تمام بخواند.
- [آیت الله صافی گلپایگانی] . اگر شخص با اهل معصیت، محشور باشد و بتواند به ترک معصیت، از معصیت آنها جلوگیری نماید، بهترین طریقه امر به معروف و نهی از منکر است، مثلاً اگر رفیق انسان بخواهد غیبت کند، انسان از استماع، معذرت بخواهد و بگوید من از خدا میترسم غیبت کنم، و اگر در بین تارکالصلاةها باشد، مراقب خواندن نماز باشد، یا بین روزهخورها مراقب روزه باشد تا آنها به همین خواندن نماز و گرفتن روزه، تشویق شوند و نماز بخوانند و روزه بگیرند، بهترین اقسام نهی از منکر و امر به معروف را انجام داده است.
- [آیت الله مظاهری] توبه از گناه عاقّ پدر و مادر علاوه بر پشیمانی از گذشته و تصمیم بر ترک در آینده و شرمندگی از درگاه خداوند متعال و استغفار و طلب آمرزش از او، تحصیل رضایت آنهاست، ولی اگر راضی نشدند و یا دسترسی به آنها نیست، نظیر اینکه مردهاند، باید با خیرات و مبرّات و دعا و استغفار برای آنها جبران گذشته را بنماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بودن مرد با زن نامحرم در جای خلوت که دیگری نمی تواند به آنجا وارد شود اشکال دارد و احتیاط واجب ترک آن است و نماز خواندن در آنجا نیز اشکال دارد، همچنین نماز خواندن در محلی که مجلس گناه است مثلاً در آنجا شراب می نوشند، قمار می زنند یا غیبت می کنند.
- [آیت الله مظاهری] توبه از این گناه بزرگ، اگر به کسی که درباره او تفحّص و شنود شده نرسیده باشد، پشیمانی از گذشته و تصمیم بر ترک و استغفار و دعا برای اوست، ولی اگر به او رسیده باشد، در صورت امکان باید تحصیل رضایت او را نیز بنماید.
- [آیت الله مکارم شیرازی] بودن مرد با زن نامحرم در جای خلوت که دیگری نمی تواند به آنجا وارد شود اشکال دارد و احتیاط واجب ترک آن است و نماز خواندن در آنجا نیز اشکال دارد، همچنین نماز خواندن در محلی که مجلس گناه است مثلاً در آنجا شراب می نوشند، قمار می زنند یا غیبت می کنند.